Book Title: Jain_Satyaprakash 1945 09
Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/521614/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra varSa 10 aMka 12 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir || adbhUma 0 akhila bhAratavarSIya jaina zvetAmbara mUrtipUjaka munisammelana saMsthApita zrI jainadharma satyaprakAzaka samitituM mAsika mukhapatra zrI jaina satya prakAza nezanamArMnI vADI : thIAMTAroka : amatAvAra ( gurAta) vikrama sa. 2001 : vIrati. sa. 2001 : I. sa. 1945 kramAMka bhAdaravA zudi 8 : zanivAra : 15 mI sapTembara 120 taLAjAnI durghaTanA [ taMtrIsthAnathI ] vikramasavat 2001, mahAvIranirvANasa vat 2471 nA zrAvaNa vida pAMcama ne sAmavAra tArIkha 27-8-1945 nA rAja rAtrinA bAra vAgyA pachI savAra sudhInA arasAmAM, kArDiyAvADamAM bhAvanagara rAjyamAM AvelA taLAjA zaheranI TekarI uparanA jaina tIrthanI chellI TUMka caumukhajInI TrekanA maMdiranA daravAjAnuM tALu teADI kAike mAMderamAMnI zrI AdIzvara bhagavAnanI caumukhajInI cAre jinapratimAe gAdI uparathI utthApI maMdiranA pagathiyA pAse khaMti karI tenA TukaDe TukaDA karI nAkhyA. tIrthakSetra taLAjAnI bharI ane kala`kabharI A duDhanA mATe zuM lakhavuM ! - bharI emanA mATe jemanAM dila peAtAnA devAdhidevanI cAra-cAra mUrti enA DhAI vidharmInA hAthathI TukaDe TukaDA thaI javAthI jakhamI banyAM che; kalakalarI emanA mATe jemanAM dila dhama jhanUnathI prerAI, dharmAMnA ja pratIka samI devamUrtionuM kha'Dana karavAnI hada sudhI krUra ane bekAbU banyAM che. kSaNabhara teA lAge che ke ApaNe ekavIsamI sadImAM nahIM, paNa caudamI sadImAM jIvI rahyA chIe, jyAre dharmajhanUna ane dhanaleAlupatAthI bharelA allAuddIna khIlajInA sainyanAM dhADAM ne dhADAM gujarAta-kAThiyAvADanI bhUmine rALI rahyA hatAM, ane vikrama saMvat 1369 nI sAlamAM tIrthAdhirAja zatruMjayagiri upara AkramaNu karI mULanAyaka yugAdideva zrIRRSabhadeva prabhunI mUrtine khaMDita karI dharmAMdhatAnA kALA kera varatAvI rahyAM hatAM. For Private And Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( varSa 10." - - - - 26ra ] zrI jaina satya prakAza devamaMdiranA dhana-vaibhavathI mAhita thaI dhanalelupatAthI prerAI kaI cora, dhADapADu ke lUMTArAe devamaMdiranAM dvAranAM tALAM teDyAM hatA te te ghaTanA judA ja prakAranI heta, ane tene jovAnI dRSTi paNa judI ja hata; tyAre te kadAca devamUrtionA khaMDana karavA sudhInI adhamatA na AcarAI hota. ane evA kRtya mATe ekAda vyakti ke ekAda nAnI ToLakI javAbadAra TharI hota. ane tethI tenI sAme levAnAM pagalAM paNa judA ja prakAranAM hota. tIrthakSetra taLAjAnI durdhaTanA je rIte banI che tenA ekeDA meLavatAM, e ghara apakRtyanI pAchaLa dhanalolupatAnuM kAraNa nathI e niHzaMka che. enI pAchaLa jenI preraNA che te dharmajhanUna-dhamatA che. ane jyAre nAnA killA samA gaNatA gujarAta-kAThiyAvADanA keI eka bhAgamAM, bhAvanagara jevA kAThiyAvADanA prathama haroLanA rAjyanI hakumata jyAM cAle che evA zaheramAM, ane jyAM jenI vasatI sArA pramANamAM che evA zatruMjaya mahAtIrthanA eka bhAga samA taLAjA kSetramAM dharmAnjatA-dharmajhanUnanA baLe AvI karapINa ghaTanA bane tyAre te koI ekAda-be vyaktinuM sAhasakarma heya ema na mAnI zakAya; enI pAchaLa to majabUta pIThabaLa ane pahelAMthI yojavAmAM Avela kAvataruM ja hevuM joIe, ema ame mAnIe chIe. vyakti ke vyakti te e kAvataruM pUruM pADanAra yaMtra ja gaNI zakAya. ane amane lAge che ke e yaMtra tarIke kAma karanAra vyakti ke vyaktio Aje jyAM paNa haze tyAM potAnI A bahAdurI (!) mATe, pitAne pIThabaLa ApanArAonAM chupA abhinaMdana meLavatA haze, ane pitAnI A majahaba parastI (!) mATe pitAnAM dilamAM gaurava laI rahyA haze. je te he ! paNa eTaluM to spaSTa che ke tIrthakSetra taLAjAnI A durghaTanAnI badhI javAbadArI tyAMnA ke tyAM sAthe saMkaLAyelA eka AkhA varganA zire rahelI che. ane jyAre A durghaTanA pAchaLa AvuM dharmajhanUna bharyuM hoya ane sAmA pakSa upara potAne dAba besADavAne durAzaya bharyo hoya tyAre enI sAme levA dhArelAM pagalAM paNa eTalAM ja makama ane vicArapUrNa hovAM joIe. ahIM thoDoka e saMbaMdhI vicAra karIeH je durghaTanAnuM varNana sAMbhaLI raste cAlanAranuM dila paNa dravI jatuM hoya te durdhaTanA jenA upara sIdhe sIdhI vAta che te samagra jaina saMdhanA duHkhanuM to kahevuM ja zuM! paNa jyAre pukha AvI ja paDayuM che tyAre duHkhathI hatAza thaI dimUhanI jema zAmanA thaI javuM e vAjabI nathI eTaluM ja nahIM, paNa bhaviSyamAM evA duHkhamAM vadhAre karavA jevuM che. eTale have te svastha citte ene pratikAra zodhe ja chUTake samaja. For Private And Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 12 ] taLAjAnI durghaTanA [ 263 A durghaTanA eka dezI rAjyamAM banI eTale bIjA dezI rAjyamAM ke brITIza hiMdamAM rahetI jaina prajA, pararAjya ane parahakumatanA kAraNe, enI sAme sIdhAM pagalAM levAmAM muzkelI dekhe e svAbhAvika che. Ama chatAM kevaLa jana samAjamAM ja nahIM, paNa bIjA kSetromAM paNa jeo jANItA che evA 20-25 AgevAna jana saMgrahastho, A ghaTanA banI te ja arasAmAM, tarata ja bhAvanagara ke taLAjA jaI pahoMcyA hatA te bahu upayogI ane asarakAraka kArya karI zakta ema amane lAge che. haju paNa A kArya karavA jevuM to che ja. amArI vinaMtI che ke ApaNuM AgevAne A mATe banatI tAkIde avazya vicAra kare ! - bhAvanagara rAjya bahAranI jaina prajA mATe e jotAM rahevuM jarUrI che ke A urdhaTanA upara keIna paNa taraWI ThaMDu pANI reDavAno prayAsa karavAmAM na Ave, ane A prakaraNane bhInuM saMkelI levAnI ramata ramavAmAM na Ave. A mATe teNe dareka prakAre pitAne pikAra ane pracAra cAlu rAkhavo joIze, ane nyAya meLavavAnI pitAnI mAgaNIne satata jAgrata rAkhavI paDaze. bhAvanagara rAjyanA jaina bhAIoe ane khAsa karIne bhAvanagara taLanA jainasaMdhe A mATe potAnA prayAso tarata ja cAlu karI dIdhA che e saMtoSanI vAta che. bhAvanagara rAjyanA jaina bhAIo mATe A eka bahu ja vikaTa kArya emanI sAme AvI paDayuM che ema kahI zakAya. paNa teone A dharmarakSAnA prayatnanI pAchaLa eka tarapha AkhAya hindustAnano jaina saMgha che, ane bIjI tarapha bhAvanagara rAjya paNa pitAnA rAjyamAM thayela A hicakArA gunhAnI pUrepUrI tapAsa karavAmAM jarAya pAchI pAnI nahIM kare tethI rAjyane paNa sahakAra temane maLavAno ja che; eTale je lokeAe khIjAIne ke jhanUnamAM AvIne AvuM apakRtya AcaryuM che teo vakhate vadhu khIjAIne vadhu nukasAna karI bese evI leza paNa dahezata rAkhavAnI ke potAnA prayatnone DhIlA pADavAnI temane jarUra nathI. A ghaTanAmAM kAyadesara rIte je kaMI thaI zake ema che te badhuM bhAvanagara rAjyanA ane khAsa karIne bhAvanagara taLanA jainasaMghanA prayatnathI ja thavAnuM che. ApaNe icachIe ke game tevI muzkelIo Ave te paNa te sarvanI sAme makkama rahIne bhAvanagarane jainasaMdha pitAnA prayatna satata cAlu rAkhI, samagra jaina samAjane nyAya apAvavAne ane dharmanI rakSA karavAnA yazane bhAgI thAya. bhAvanagara rAjya bahAranA jaina bhAIone ame pharI pharI bhArapUrvaka kahIe chIe ke teo pitAnA prayatnamAM jarAya DhIlA na paDe; nahIM te e DhIlAzane paDaze mULa vAta u5ra 53yA vagara nahIM ja rahe. For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 264 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 10 jainasa Mdha uparanA A duHkhamAM hiMdubhAI ee je samavedanA ane sahAnubhUti pradarzita karI che, ane e duHkhanA pratIkAra karavAmAM sahAyatA ApavAnI je udAratA batAvI che, tenI ame aMtaHkaraNa pUrvaka kadara karIe chIe; ane sAthe sAthe jaina bhAIAne vinavIe chIe ke jyAMsudhI bahu ja anivAyaeN na jaNAya tyAMsudhI hiMdubhAienI A bhalI lAgaNInA upayAga na karatAM peAtAnA paga upara ja UbhA rahevAnuM pasaMda karI peAtAnA baLa upara ja sUjhe; emAM ja jainasa'dhanI zAbhA che. have rahI bhAvanagara rAjyatI vAta. A duTanAnAM mULa game tyAM bharAyAM hoya tene zeAdhI sA karavAnI ane e dudhaTanAnA bhAga banelA kevaLa taLAjAnA ke bhAvanagara rAjyanA jainasadhane ja nahIM paNu samagra bhAratavarSanA jaina saMdhane pUrepUrA nyAya meLavI ApavAnI saMpUrNa javAbadArI ane sattA bhAvanagara rAjyanI ja che. bhAvanagara rAjyane ame e bhArapUrvaka jaNAvavAnI ratna laI e chIe ke A ghaTanA sAthe AkhAya hiMdustAnanA samagra jaina sadhane sIdhesIdheA sabaMdha haiAvAthI, A aMge banatI tAkIde kAma karavAnI bhAvanagara rAjyanI javAbadArImAM ghaNA ja vadhAreA thai jAya che. bAkI tA je rAjyanA peAtAnA ja AMgaNAmAM AvI dudhaTanA banI heAya te aMgenI te rAjyanI javAbadArI mATe ApaNe bahu zuM kahevuM? e tA rAjye pAte ja samajIne amalamAM mUkavAnI vAta kahevAya. bhAvanagaranA nA. mahArAjA sAhebe amadAvAdanA nagarazeTha zrIyuta vimaLabhAI zeTha upara, A duSTanAthI peAtAnuM dila sakhta dubhAyuM che ane A mATe teonI hArdika saddhAnubhUti che e matalabanA je tAra karyo che tene ame eka zubhacihna tarIke lekhIe chIe. (A tAranI asala nakala tathA enuM bhASAntara A lekhanA cheDe ApavAmAM Avela che.) rAjyanI hArdika sahAnubhUti eTale sakriya kAma karavAnuM vacana, ema ame mAnIe chIe, bIjI bAju A dhaTanAnI tapAsanuM kAma rAjya taraphathI jemane soMpavAmAM AvyuM che te bhAvanagara rAjyanA peAlIsa suparInTenDenTa zrIyuta chelazakarabhAinI bAheAzI ane kA dakSatA jANItI che eTale A kAmano tapAsanI sAMpaNI emane karavAmAM AvI che e paNa eka sAru` cihna che. bhAvanagaranA nA. mahArAjA sAhebe hArdika sahAnubhUti DhAvAnuM je kaMI kahyuM che tene rAjya see se| TakA vaLagI rahe ane A tapAsane jarA paNa DhIlI pADavAmAM na Ave e jovAnuM kAma nA mahArALa sAhebanuM che. ApaNe icchIe OM bhAvanagara rAjyanI peAtAnI ja sATI jevA A prasaMgamAM bhAvanagara rAjya saLa rIte pAra pAmI yAnu bhAgI ane. tIkSetra taLAjAnI durdhaTanAnA sabaMdhamAM amAre atyAre > I kahevAnu che te ahIM pUNuM karIe choe. For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 12 ] taLAjAnI durdhaTano [ 265 ane amArI A dha pUrNa karatAM pahelAM, divase divase vadhune vadhu mahatvanA banatA jatA tIrtharakSAnA prazna tarapha samagra jaina saMghane aMgUlInirdeza kare bahu ja jarUrI samajI te mATe be zabda lakhIe chIe. mane ke kamane paNa, ApaNe eM kabUla karavuM joIe ke A tIrtha rakSAno prazna ApaNuM mATe divase divase vadhune vadhu muzkelIbharyo banato jAya che ane ene saphaLa ukela haju ApaNe zodhI zakyA nathI. A mATe have AkhAya jenasaMghe bahu ja gaMbhIratA pUrvaka vicAra karavAnI jarUra che. kharI vAta to e che ke jyAM ApaNe tIrthasthAnA vahIvaTa mATe paNa joIe tevI goThavaNa na karI zakatA hoIe, ane e vahIvaTa jenasaMghane zobhe e rIte sarasa ane saraLa rIte calAvI zake evA yogya kAryakaro ApaNe na meLavI zakatA hoIe tyAM je tIrthasthAnanI rakSA karavAno kaparo vakhata AvI paDe te tene pahoMcI vaLavuM muzkela ja gaNAya. chatAM have samaya evo AvI lAgyo che ke jyAre ApaNAM samasta baLa, buddhi ane dhanane upayoga karI e mATe ghaTatI yojanA ApaNe karavI ja paDaze. A mATe sauthI pahelI vAta te e karavI joIe ke ApaNe badhA chUTA chUTA vyaktigata jena tarIke na rahetAM eka prajA tarIke ekadila ane ekabolavALA banavuM paDaze. ane Ama karIne ja ApaNe ApaNe avAja raju karI zakIzuM, ane ApaNuM varcasva sAcavI zakIzuM. jo ema nahIM karIe to bIjAe eka yA bIjA bahAne prasaMge prasaMge ApaNane dabAvyA ja karaze ane e dabAvavAnA upAya tarIke ApaNuM pavitra tIrthasthAnonI cheDatI karyA karaze. ApaNe e jANavuM joIe ke--A kALa rAjya parivartanane kALa che. jyAM prajAnA baLe ke samayacakranA baLe rAjyanI sattAonAM parivartana thatAM hoya tyAM judI judI jAtio ke pakSe vacce eka yA bIjA kAraNe gharSaNa ane uzkeraNI thatAM ja rahevAnAM. ane AvA gharSaNa ane uzkeraNInA prasaMge ekadila ane ekabolavALI baLavAna koma bIjI nabaLI kAmane dabAvyA vagara na ja rahe. AnI sAme TakavA mATe ApaNe prabaLa thaye ja chUTako che. amArI vinaMtI che ke ApaNuM pUjya AcArya mahArAja Adi sarva munivara ane AgevAna jaina saddagRhastha A vAtane pUrepUre vicAra kare. tIrtharakSAnI tAtkAlika vyavasthA karavA mATe koI yojanA atyAre ja rajU karavI muzkela che, chatAM eka vAta ame ahIM ati namrabhAve sUcavavAnI rajA laIe chIe. A mATe ApaNu lAgavaga dharAvatA ane vakhatane bhaya ApI zake evA jaina AgevAnonI, For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 266 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 10 hamezAM khaDe page rahe evI, eka tIrthaMrakSaka kamiTa banAvavI joI e. A kamiTa krAI paN tInA vahIvaTanuM nahIM paNa kevaLa tIrakSAnuM ja kAma saMbhALe. ane jyAre jyAre je je sthaLe tI rakSAneA prazna UbhA thAya tyAre A kamiTa tarata ja tyAM paheAMcI jAya, ane e mATe kevI rIte zuM kAma karavuM enI samAjane doravaNI Ape. AvI kiMmaTanI sthApanA karavI amane bahu ja jarUranI lAge che, ane te banI zake teTalATUMkA vakhatamAM ja. tI rakSAne| vicAra karatAM varSo pahelAM banelI AkAMkareALI rANukapura ane delavADA (udepura sTeTa) e tIrthAMnI duHkhada ghaTanA,mahinA pahelAM banelI jAvAlanI duHkhada ghaTanA ane tAjetaramAM banelI taLAjAnI atyaMta duHkhadAyaka ghaTanA (ane A arasAmAM bIjI paNu AvI nAnI meATI aneka du:khada ghaTanA kayAM nathI banI !) e badhI amArI najara sAme taravaratI dekhAya che, ane ApaNI asahAya dazA mATe amAru dila raDI UThe che. AA asahAya dazAne khaMkherI nAkhavAnA ApaNe sau nirdhAra karIe ! tIrakSAne prazna have vadhu vakhata TALaveA ApaNane jarAya pAlave ema nathI; ema karavAmAM te ApaNe prajA tarIke ja maTI javAnA. tetho amArI vinaMtI che ke, ApaNe badhAya e mATe jAgrata banIe, ane ApaNane tAravA mATe sama ApaNAM pavitra tIya kSetrAne surakSita banAvIe ! astu ! bhAvanagaranA nA. mahArAjA sAhebanA amadAvAdanA nagarazeTha uparanA tAra. Have received your telegram and fully appreciate the feelings of Jains all over India and I was shocked that an ancient place of prayer and pilgrimage at Talaja was desecrated and you all have my sincere sympathies. Maharaja, tamArA tAra maLyA. AkhAya hiMdustAnanA jainenI lAgaNInI huM kadara karu` chuM. taLAjAmAM yAtrA ane prArthanAnuM prAcIna dhAma apavitra karAyAnuM jANI mane AdhAta thayA che. tame sahu mArI hArdika sahAnubhUti svIkAraze|. mahArAjA Aja taLAjAnI A duSTanAnI tapAsamAM sudhImAM traNa jaNAne giraphtAra karavAmAM AvyA che. For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jagadaguru zrI hIravijayasUrIzvarajI lekhaka: pUjya muni mahArAja zrI nyAyavijayajI (tripuTI) AcArya zrIhIravijayasUrIzvarajI temanAM kAryodvArA bhAratIya itihAsamAM amara che. eka kavi kahe che-lonA bagIcAmAM aneka puSponI sugadha mahekI rahI hoya che, paratu gulAba ane caMpAnAM phUlamAM je mAdhurya, je maheka, je AlhAdakatA ane je mAdakatA hoya che te bIjA puSpamAM bhAgye ja jovAya che. jagadgurujI mATe paNa kaMIka evuM ja che. sUrijInuM jIvana sphaTika samuM ujajavala ane temanAM tyAga ane tapa kuMdana samAM dedIpyamAna che. temanuM akhaMDa bahAcarya ane prakhara pAMDitya, sUryanA tejanI jema jhaLahaLAyamAna che. temanAM darya, gAMbhIrya, vAkRpATava ane hAjarajavAbI game tenA upara chApa pADe evAM che. temanAmAM vighatasama camakArA mAratI medhA ane bIjAnA hRdayamAM soMsarI UtarI jAya tevI yukti, ta vANInI mIThAza che. e rAjA mahArAjAone pratibaMdhe che, sUbAone ane samrATone dharmanAM amRtapAya che. chatAM emane abhimAnanI gaMdha sarakhI sparzatI nathI. sarvef guNinaH santu A emane jIvanamaMtra che ane A maMtranA pratApe ja eka samrA pratibodhavAnuM mAna emane prApta thayuM che. bhAratanA rAjadvArI AkAzapaTamAM mahAna mugala samrA akabara jema bhAratavijetA hato tema bhAratanA dhArmika AkAzapaTamAM zrIhIravijayasUrIzvarajInI vijyapatAkA pharakatI hatI. A mahAna jagadgurunI bhAravAra zudi 11 nI svargatithinA prasaMge saMkSepamAM ja temanA jIvanane paricaya ahIM ApuM chuM. janma ane dIkSA emano janma vi. saM. 1583 nA mAgazara zudi 8 ne somavAre pAlanapuramAM thayo hato. emanA pitAnuM nAma kaMrAzAha, mAtAnuM nAma nAthIdevI, ane emanuM nAma hIrajI. temane saMghajI, sUrajI ane zrIpAla ema traNa bhAIo ane raMbhA, rANI ane vimalA ema traNa bene hatI. je vakhate hIrajI emanI mAtAnA udaramAM Ave che tyAre mAtAe svapnamAM siMha joyo hato. kharekhara, e saMtAna paNa siMha jevuM parAkramI, nibhaka ane tharavI ja pAkayuM. hIrajInI buddhinA camakArA bAlyAvasthAthI ja prakAzamAna thAya che. bAlaka hIrajI bhaNavAmAM bahu ja AgaLa vadhe che. vyAvahArika jJAna meLavavA sAthe ja dhArmika jJAna paNa meLave che. bAra varSane hIrajI, paMca pratikramaNuM, jIvavicArAdi prakaraNo ane upadezamAlA, yogazAstra, darzanasittarI Adi artha sahita bhaNe che. A dhArmika abhyAsa sAdhuo pAse karyo hato. enA manamAM bacapaNathI sAdhuo upara-sAdhutA upara prema ane bhakti che. eka vAra e enA pitAne paNa pUchI bese che. pitAjI, ApaNA kuTumbamAMthI koI sAdhu thayuM che? pitAjI nA kahe che. hIrajI manamAM gAMTha vALe che samaye vAta. bAra varSane bAlaka hIrajI pitAnI dukAne besavA lAge che tyAM acAnaka ja mAtA-pitAne svargavAsa thAya che. mAtA-pitAne mRtyulA bAlaka hIrajIne bahu ja AghAta pahoMcADe che. enI bene ene AzvAsana ApI badhuM bhulAvavA pATaNa laI jAya che. tyAM hIrajIne mahAna jainAcArya zrI vijayadAnasUrIzvarajIne dharmopadeza sAMbhaLavAne avasara prApta thAya che. For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 228 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 10 upadeza sAMbhaLI ene sAdhu thavAnI bhAvanA thAya che. ane badhAnI AjJA laI vi. saM. 1596 mAM kArtika vadi 2 somavAre e dIkSA le che ane muni hIraharSa bane che. zAstrAbhyAsa, AcAryapada ane upadrava hIraharSa muni zAstrAbhyAsa Adare che, ane svadarzanamAM niSNAta thaI paradarzanamAM pAraMgata thavA dakSiNamAM latAbAda jAya che. hIraharSa muni bhaNe che ane sAthe ja jainazAsanane unnatinA zikhare pahoMcADavAnA mAratha seve che. AcArya siddhasena divAkara ane rAjA vikramAdityanA vakhatanI jema jainadharmanA siddhAntone punaH bhAratamAM pracAravAnI bhAvanA temanAM hadayamAM dIpta thAya che. mahArAjA kumArapAlane pratibadhI jenazAnane vijaya Dake vagADanAra kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcAryane pitAnA Adarza banAve che. AvA mahAna saMkalpa sAthe potAnA abhyAsa pUrNa karI, bhaNIne taiyAra thaI hIraharSa muni gurujI pAse Ave che. teo saM. 1607 mAM paM. (paMnyAsa), saM. 1609mAM vAcaka ane 1610 mAM sUripada prApta karI AcArya bane che. AcAryapadavI apAyA pahelAM emanI kasoTI karAya che eTaluM ja nahi kintu vijayadAnasurIzvarajI murimaMtranI adhiSThAyikAdvArA jANe che ke emanI pATane lAyaka padhara hiraharSa muni che, tyAra pachI emane AcAryapada ApavAmAM Ave che. saM. 1611 mAM pATaNamAM temane pATamahatsava thAya che. vi. saM. 1922 mAM temanA guru zrI vijayadAnasUrIzvarajI vaDAlImAM svarga pAme che ane zrI hIravijayasUrIzvarajI jainazAsananA eka mahAna nAyakane bhAra uThAvI lya che, ane zAsananI sevA karavAmAM A dehanuM arpaNa karavAnI icchA pUrNa karavAno samaya maLye jANuM teo pramudita thAya che. A vakhate dilhInI gAdIe bhAratasamrA akabara birAjamAna hato. bhAratane ekachatrI karavAnI ane mahAna samrA banavAnI ene abhilASA hatI. ane ene mATe e aneka upAya karI rahyo hato. eNe gujarAta jItyuM hatuM, paraMtu enA sUbedAro evA torI, akkaDa ane sattAnA damAmavALA AvatA ke kAyado ke nyAya temanI pAse bhAgye ja pharakatA. emanI jIbha e ja kAyade ke nyAya gaNatA. emanA AvA AcaraNathI ghaNIvAra nirdoSa, sAjana, sarahadayI ane mAnasaMpanna vyaktio paNa pIDAtI ane dukha pAmatI. eka rIte samasta bhAratamAM anyAya ane anItinuM sAmrAjaya phelAyuM hatuM. musalamAna samrATa hinduone lUMTavAmAM, pIDavAmAM ke duHkha devAmAM ja AnaMda mAnatA hatA. A AcAryapuMgavane paNa ghaNIvAra musalamAna sUbAoe upadro karyA hatA, jemAMnA traNacAra mukhya upadro A pramANe che- 1. khaMbhAtamAM ratnapAla dAsInA putra rAmajI mATe zitAbakhAMe upadrava karyo. 2. berasadamAM temanA ziSya jagamAla RSine aMge peTalAdanA hAkime upadrava karyo; saM. 1630 mAM. 3. kuNageramAM udayaprabhasUri nAmanA zithilAcArIne vaMdanA na karavAthI ImbIthI prerita thaI eNe pATaNanA sUbA pAse phariyAda karI ane A prasaMge traNa mahinA sudhI sUrijIne sUbAnA upadravathI bacavA guptavAsamAM rahevuM paDayuM. saM. 1634 mAM. 4. amadAvAdamAM zahAbakhAne keIe kahyuMH sUrijIe varSAda baMdha karAvyA che. For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 'ka 12 ] jagadaguru zrI hIravijayasUrIzvarajI [ 269 vakhate sUkSmAe sUrijIne pAtAnI pAse hAjara karAvyA che. sUrijIe tyAM jaI enuM mana satASita karyuM. sUrijIne eNe rajA ApI, parantu pAchaLathI e phojadArane jhaverI sAthe khaTapaTa thatAM eNe punaH sUrijIne pakaDAvavA prayatnA karyAM. dhaNA divasa sudhI A upadrava tho, A prasa`ga sa. 1636 mAM nyA che. sUrijI mahArAja A upadravAne zAMtithI sahana karI, adInapaNe vicarI, AtmalyANanI sAdhanA karI rahyA hatA. sa. 1637 mAM sUrijI khaMbhAta padhAryAM te vakhate temanA upadezathI saMdhavI udayakaraNe mahA zuddhi 13 zrI caMdraprabhujInI pratiSThA karAvI ane AravADa ne mevADane meDhA yAtrAsaMdha kADho. sa. 1638mAM sUrijI gadhAra padhAryAM. samrATa akabara Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ApaNe zarUAtamAM ja A samrATanuM nAma vAMcyuM che. mA samrATa mahatvAkAMkSI, rAjyakuzala, mutsaddI ane prajApremI thayA che. Aje paNa itihAsakArA kahe che ke samrATa akbare bhAratamAM jevuM ekachatrI sAmrAjya sthApyuM tevuM sattAzIla sAmrAjya hAlanI aMgreja sarakAra paNa nathI sthApI zakI. akabara taimuralaMgane vaMzaja che. tenA pitA humAyu jyAre bhAratanuM sAmrAjya gumAvI pabhraSTa thaI kAbula taraph gaye| hatA tyAMthI nirAza thaI te siMdhanA hindu rAjAnA Azraye amarakATamAM jAya che. amaraaATane rAnna humAyunI --eka samayanA bhAratanA samrATanI durdazA joI dayA lAvI humAyune sahAyatA Ape che. humAyu A rAjAnI shAyatAthI meTu sainya laI yudhdhe caDhe che. pAchaLa enI khegama hamIdA begame I. sa. 1542 nA navembaranI 23 mI tArIkhe eka putraratnane janma ApyA, jenuM nAma badarUdIna mahammada akabara rAkhavAmAM AvyuM. dhArmi`ka sahiSNutA, hindudharmAMnA dharmAMrAjAne tyAM thayA che keTalAka vidvAna ane itihAsakAra| lakhe che ke akabaramAM je udAratA, mahAnubhAvatA ane bhAratIya dharmo, bhAratIya sAhitya ane gurue upara prema pragaTyo hatA tenuM kAraNu akabaranA janma hindu e paNa eka che. akabaranA janma thatAM ja humAyunA sitArA camake che ane te punaH bhAratanuM sAmrAjya meLavavA bhAgyazALI thAya che. parantu enuM alpa samayamAM ja mRtyu thAya che. tyAra pachI aneka upadravAne dabAvI muzkelIone chatI akabara samrATrapadu prApta kare che. yadyapi ene rAjyAbhiSeka i. sa. 1556mAM 14mI phebruArIe gurudAsapura jIllAnA ' kalanaura ' gAmamAM thayA hatA, parantu dilhI ane AgrA jItatAM ene samaya lAgyA hatA. anukrame aneka yuddo jItI e samrATra bane che. akabara eka dharmAMsabhA sthApe che ane AgrAnI najIka phattehapurasIkrImAM navI rAjadhAnI sthApe che. : 6 eka vakhata e zrI hIravijayasUrIzvarajInI khyAti sAMbhaLe che. ane temanI vidvattA, tyAga, cAritra ane saMyamanI kIti thI AkarSAI tene sUrijI mahArAjane maLavAnuM mana thAya che. 1. samrATa akbara dilhI te te pahelAM " vikramAdyi hemu" e dilhInuM takhta chatI mahAna samrATanI padavI meLavI hatI. e eka esavAla jaina hatA. A mahAnubhAvanuM aitihAsika jIvana jANavA icchanArA mahAnubhAvAe jayabhikhkhue lakhela vikramAditya haimu ' joI levuM. For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra70 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 10 samrATa akabaranuM AmaMtraNa ane mulAkAta eka vAra caMpAbAI nAmanI zrAvikAe cha mahinAnA upavAsa karyA hatA, ene varaghoDe caDha hatA. bAdazAhe A varaghoDe jo ane cha mahinAne upavAsanuM nAma sAMbhaLI bAdazAha camako, ane caMpAbAIne potAnI pAse bolAvI. eka divasanA rajhAmAM peTamAM uMdaraDA deDe che tyAM ATalA upavAsa kevI rIte thaI zake? bAdazAhe caMpAbAIne pUchayuM: bahena, A upavAsa tuM kevI rIte karI zakI? caMpAe kahyuM devagurukRpAthI, mArA guru zrIhIravijayasUrijInI kRpAthI A tapa karyuM che. bAdazAha A sAMbhaLI bahu ja prasanna thayA ane surijIne pitAnI pAse bolavavAne daDha nizcaya karyo, ane A ja vakhate gujarAtamAM jaI AvelA tamAdakhAne pUchayuM: tame hIravijayasUrIjIne oLakho che? etamAdakhAe kahyuM. "nAmadAra, huM e mahAtmAne barAbara oLakhuM chuM. teo sAcA phakIra che. teo kadI koI paNa vAhanamAM besatA nathI, kaMcana ane kAminInA sadAya tyAyI che ane pitAne badhe vakhata khudAnI baMdagImAM ane janatAne dharmopadeza devAmAM ja kADhe che." A zabdae bAdazAhanA hadayakamalane praphullita karyuM ane tarata ja eNe maMdI ane kamAlanAmanA be khepiyAone sUrijI mahArAjane potAnA darabAramAM padhAravAnI vinaMtI karavA mATe mokalyA, sAthe ja gujarAtanA sUbA upara pharamAna mokalyuM ke zrI hIravijayasUrijIne bahu sanmAnapUrvaka meka, temaja jaina grahastha mAnukalyANa ane thAnasiMhane paNa kahyuM ke tame paNa sUrijI mahArAjane ahIM padhAravAnuM AmaMtraNa pAThavo. A samAcAra surijIne gadhAramAM maLe che. ane mahAna lAbhanuM kAraNa jaNa pitAnA vizAla ziSya samudAya sahita surijI phattepurasikki mATe baMdhArathI prayANa kare che. phattehapurasikrI pahoMcatAM sUrijIne mahinAnA mahInA vyatIta thAya che, rastAmAM vividha tIrtho nI yAtrA karI aneka rAjA mahArAja ane sUbAone pratibadhI sUrijI tAM vi. saM. 1639nA jeTha vadi 13nA divase samrATu akabarane phattehapurasiphrImAM male che. zrI hIravijayasUrIzvarajI bAdazAha akabarane malavA AvyA te vakhate temanI sAthe 67 sAdhuo hatA, jemAM mukhya vimalaharSa upAdhyAya, zAMticaMdramaNi, paMDita sAmavijaya gaNi, paM. sahajasAgaragaNi, paM. siMhavimalagaNi, paM. guNavijaya, 5. guNasAgara, paM. kanakavijaya, 5. dharmasaRSi, pa. mAnasAgara, paM. ratnacaMdra, RSi kAhane, paM. hemavijaya, RSi jagamAla, paM. ratnakuzala, 5. rAmavijaya, paM. bhAnuvijaya, 5. kIrtivijaya, paM. haMsavijaya, 5. jasavijaya, paM. jayavijaya, 5. lAbhavijaya, 5. munivijaya, 5. dhanavijaya, paM. munivimala, ane muni jasavijaya vagere hatA. AmAM keTalAka vaiyAkaraNa, naiyAyika, dArzanika, vAdI, vyAkhyAtA, dhyAna, adhyAtmI 2 AbujI, rANakapurajI, tathA phaladhI pArzvanAtha vagere tIrthonI yAtrA karI che. 3. amadAvAdanA sUbA zAhibakhAnane; rehanA bhIlonA saradAra sahastrArjuna tathA tenI AThe strIone, sirAhInA rAjA suratrANu (devaDA sulatAnane), meDatAnA rAjA sAhima sulatAnane ema anekane dharmopadeza ApI ahiMsA paLAvI che; zikAra baMdha karAvyA che ane madirApAna parastrItyAma Adi pratijJAo ApI che. For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 12 ]. jagadaguru zrI hIravijayasUrIzvarajI [ ra71 ane zatAvadhAnI hatA. khAsa karIne zrI hIrasaubhAgya, vijayaprazasti lAbhodayarAsa vagerene kartAo paNa sAthe ja hatA, jemaNe badhA prasaMgo najare nihALI e graMthanI racanA karI che. A 67 sAdhu mahAtmAomAMthI jyAre zrI hIravijayasUrijI mahArAja bAdazAha akabarane pahele ja divase malavA gayA tyAre mahAvidvAna evA 13 sAdhuo sAthe hatA. prathama mulAkAte ja bAdazAha zrI hIravijayasUrIzvarajInA guNa upara mugdha thAya che. sUrijI mahArAja page cAlatA ahIM padhAryA che e jyAre bAdazAhe jANyuM tyAre te ene ghaNuM ja Azcarya thayuM ane sUrijIne AmaMtraNa ApavA mokalela maudI ane kamAlanA mukhethI sUrijIno tyAga, temanI nispRhatA, udAratA, mahAnubhAvatA Adi guNe sAMbhaLI bAdazAhanI bhaktimAM aura vadhAro thayo. sUrijI mahArAjanI asAdhAraNa vakatRtvazaktithI samrATa mugdha banyuM. temanI vANI sAMbhaLI samrATe apUrva AnaMda anubhavyo. samrATe sUrijIne eka oliyA tarIke pIchAnyA. emAMye vaLI pitAnI citrazALAmAM praveza karatAM ja gAlIcA nIcethI surijInA kathana mujaba kIDIonuM kara joyuM eTale to ene sUrijI mahAjJAnI-AlAphAjhala ja dekhAyA. prathama mulAkAte ja samrATra sUrijI mahArAjane kaIka mAMgavAnuM pharamAve che. tyAgamUrti sUrijI kahe che amAre sAdhuone kazI ja jarUra nathI. Akhare bAdazAha bahu ja bhaktipUrvaka pitAne tyAM rahela suMdara pustakabhaMDAra sUrijIne arpaNa kare che. sUrijI anicchAe te pustako laI AgrAmAM bAdazAhanA nAmathI pustaka bhaMDAra sthApe che. A pachI te ghaNuMye mulAkAto thAya che. kAryasiddhi surijI mahArAja samrATa akabarane pratibodha Ape che ane ahiMsAnAM pharamAne meLave che, e badhuM khUba ja prasiddha che eTale e vigatomAM huM ahIM sthAnAbhAvane lIdhe nathI Utarato. paraMtu sUrijIna milana pachI samrATa akabaranA jIvanamAM parivartana thayuM che emAM te saMdeha ja nathI. sUrijInA sadupadezathI akabare karelAM kAryonI nedha ApuM chuM. 1. sUrijI mahArAja ane temanA ziSya-parivAranA upadezathI akabare varSamAM che mahinAthI paNa vadhu divaso ahiMsA paLAvI che. pote mAMsAhAra ane zikAra baMdha karyo. 2. nirvazIyAnuM dhana levAnuM kAma karyuM che." 3. suprasiddha jajiyA verA mApha karyo. 4. zatruMjayAdi tIrtho karamukta karI zvetAMbara jainasaMghane arpaNa karyAM. 5. eka moTA pustakabhaMDAra sUrijIne arpaNa karyo. 4. dAmevAkhilabhUpamurddhasu nijAmAjJAM sadA dhArayan zrImAn zAhi akabbaro naravaro [dezeSva] zeSeSvapi / SaNmAsAbhayadAnapuSTapaTahodghoSAnaghadhvaMsitaH kAmaM kArayati sma hRSTahRdayo yadvAkkalAraMjitaH / / 5. yadupadezavazena mudaM dadhan nikhilamaNDalavAsijane nije / mRtakaraM ca karaM ca sujIjiAbhidhamakabbarabhUpatiratyajat / / (jaina sAhityane saMkSipta ItihAsa-. 543.) For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 272 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 10 6. aneka pazuone baMdione choDayA che. DAbara sarovarane zikAra baMdha karAvyA. sarovaramAM kaI jALa na nAMkhe evI AjJA karI hatI. 7. bAdazAha roja pAMcaso cakalIonI jIbha khAto hato te sarvathA baMdha karyuM. 8. bAdazAhe citoDano killo jItatAM kareluM ghera pApa, rAvIne kinAre karelo ghera pazusaMhAra-zikAra ke jene karmadha kahevAyela che te ane A sivAya hajIrA upara laTakAvelA haraNanAM ziMgaDAM, saradAremAM vaheMcelAM e haraNanAM cAmaDAM Adi aneka pApane sUrijI pAse pazcAttApa karyo ane bhaviSyamAM pote kadI evuM pApa nahIM kare enI pratijJA karI. ha. jainadharma prati-jaina siddhAMto ane jenasAdhuo prati sUrijI mahArAjanA upadezathIke bAdazAhane prema evaM bhakti pragaTI hatI. zrIhIravijayasUrijI mahArAjanA saMsarga evaM upadezathI samrATa akabare je ahisAne svIkAra karyo te mATe temanA darabAramAM vidyamAna abulaphajale "Aine akabarI'mAM ane badAunIe pitAnA pustakamAM muktakaMThe ullekha karyo che. ApaNe badhAunInuM vidhAna joIe. A vakhate bAdazAhe pitAnA priya navIna siddhAntano pracAra karyo che. saptAhanA pahelA divase (ravivAra) prANavadhanA niSedhanI sakhta AjJA karI che, kAraNa ke te sUryapUjAne divasa che. pharabaradina mahinAnA pahelA aDhAra divasomAM; Akho AbAna mahine ke jemAM bAdazAhane janma thayo che, temAM ane A sivAya bIjA paNa divasamAM bAdazAhe prANuMvadhane niSedha karyo che. A hukama AkhA rAjyamAM jAhera karyo che. A hukamanI viruddha cAlanArane sakhata sajA karavAmAM Ave che; A hukamathI aneka kuTuonI barabAdI thaI che; temanI milakta japta karavAmAM AvI che. upavAsanA divasomAM bAdazAhe mAMsAhArano sarvathA tyAga karyo che. dhImedhIme bAdazAhe varSamAM cha mahinA ane upara thoDA divaso vadhu AvA upavAsane abhyAsa karI pote sarvathA mAMsAhAra tyAga karI zake te mATe prayatna kare che." baMkimacaMdra lAhiDI "samrATa akabara" nAmanI baMgALI pustakamAM paNa lakhe che - "samrATa ravivAre, caMdra o sUryagrahaNadine evaM Arao anyAnya anekasamaye kona mAMsAhAra kArite naa| ravivAra o Arao katipayadine pazuhatyAkarita sarvasAdhAraNake niSedha kariyA chilena." samrATa akabaranA darabAranuM ratna ane samrATane parama snehImitra zekha abulaphajala potAnA "Aine akabarI'mAM lakhe che. 6. "x x x A u5rathI gAbhyAsa karanArAomAM zreSTha hIravijayasUri sevaDA ane temanA dharma pALanArA ke jemaNe amArI hajAramAM hAjara thavAnuM mAna meLavyuM che, ane jeo amArA darabAranA kharA hitecchuo che, temanA gAbhyAsanuM kharApaNuM, vadhAro ane paramezvaranI zodha upara najara rAkhI hukama thaye ke-te taraphanA rahevAsIomAMthI koIe temane harakata karavI nahIM ane temanAM maMdira tathA upAzrayamAM utAro karaze nahIM tema temane tucchakAravA paNa nahi." hajI AgaLa A badhAnA jIrNoddhAra karavA devAnI chUTa ApI che. temaja te vakhatanI dharmAdhatA ke ajJAnatAthI thatA "varasAdane aTakAva" vagere AkSepa mUkI kaSTa Ape che tenI niSedha karyo che. ane temanI IzvarabhaktimAM koIe vina na nAkhavuM tenI sUcanA che. ("sUrIzvara ne samrATa'mAM pariziSTa..--jemAM akabaranuM pharamAna che tenA anuvAda uparathI.) For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra aMka 12 jagadaguru zrI hIravijayasUrIzvarajI [ 273 "xxx bAdazAha NuA vakhata sudhI zukravArAe ane tyArapachI ravivArAe paNa mAMsabhakSaNa karatA nahIM. hAlamAM te dareka sauya mahinAnI pahelI tithie, ravivAre, sUrya ane caMdragrahaNanA divaseAe, rajaba mahinAnA sAmatrArAe, dareka sau mahinAnA tahevAre, AkhA pharavaradIna mahinAmAM ane pAtAnA ( bAdazAhanA) janmanA mahInAmAM arthAta AkhA khAna mAsamAM mAMzabhakSaNa karatA nathI. '' (su. sa. pR. 166 ) vinseTa smItha peAtAnA Akbar mAM lakhe che. "He cared little for flesh food and gave up the use of it almost entirely in the later years of his life, when he came under Jain influence ', .. www.kobatirth.org mAMsa . bhAjana para bAdazAhane bilakula ruci nhotI, ane tethI teNe pAchalI jiMdagImAM jyArathI te jeneAnA samAgamamAM AvyA, tyArathI mAMsa bhAjanane sa`thA che|DI dIdhuM." Aja vidvAna potAnA pustakamAM AgaLa jatAM lakhe che But the Jain holy men undoubtedly gave Akbar prolonged instruction for years, which largely influenced his actions, and they secured his assent to their doctrines so far that he was reputed to have been converted to Jainism. ". "parantu jaina sAdhuee niHsandeha rIte varSo sudhI akabarane upadeza ApyA hatA, e upadezanA traNA ja prabhAva khAdazAhanI kAryavalI upara paDayA hatA. teoe peAtAnA siddhAntA tenI pAse eTale sudhI mAnya karAvyA hatA ke leAAmAM evA pravAda phelAI gayeA hateA ke mAdarazAha jainI thai gayA.'' 66 66 pinaharA (Pinheiro) nAmanA eka pATu gIjha pAdarIe peAtAnA patramAM tyAM sudhI lakhyuM che ke " He follows the sect of the Jains (vertei)'' akabara jaina siddhAtAnA anuyAyo che' A patra jyAre zrI vijayasenasUrijI bAdazADu akabarane lAheAramAM upadeza ApavA padhAryA tyAre lakhAyeaA che. (sU. sa. pR. 168-169) zrI hIrasUrIrAsa'mAM rAsakAra kahe che ke jyAre zrI hIravijayasurIzvarajInI prathama mulAkAta thayA pachI bAdazAha prasanna thAya che te vakhate kahe che khuzI thayA tava dilhIpati khele, tama kahyu mAMgI lIje, ' sUrijI mahArAja suMdara javAba Ape che. kr hIra ; hama kahyua na mAMge, pAsa na rAkhu' kADI, . hama phakIra khudAke baMde, jara-jorU hama cheDI re. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 7. samrADha akabara pAsenA RSabhadAsa kavi emanA paricaya tyAre bAdazAha prasanna thaI pAtAnI pAsenA aputra pustaka bhaMDAra ApatAM kahe che. (6 tuma phakIra khudAke Aye, tula e pustama lIje. A pustakabhaMDAra levAnI sUrijI mahArAja nA pADe che, parantu abulaphajhalanA AgrahathI levAnuM svIkArI AgarAmAM ja bhaMDAra mUkI dye che.7 "> For Private And Personal Use Only pustaka bhaMDAra padmasuMdara nAmanA yatipuMJavanA hatA. A pramANe Ape che-- Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra74] zrI jaina satya prakAza [varSe 10 "khusI dUo dilhIpati tyAre, hIra sAcA nIrAgI." kevuM suMdara citra che ! rAsakAra prathama ahiMsAnA pharamAna mATe lakhe che ke parva pajusaNa dina e Agali, kaI jIva rakhyAya re; pAMca divasa DhaMDhare phire to, hIra khuzI bahu thAya re. turata pharamAna karIne dIdhuM, AvyuM AmarI mAMhi re; laI koTavAlane rAti pharata, pApInAM ghara jyAMhi re. keDibaMdha prANu ugarIA, hIraniM da AsIsa re; jaya jayakAra huje rikhi tujane, jIva keDI varIsa re." yadyapi vijaya prazastimAM ATha divasano ullekha che chatAM ahIM paryuSaNa parvamAM pahelA pAMca divasa ahiMsA paLAvyAno ullekha che e jarUra vicAraNuya che. vAraMvAra mulAkAta thatAM prasanna thaI bAdazAha sUrijI mahArAjane kahe che. pharI pharI kahe zAha akabara, kachu eka tuma mAM gaI; ATha divasa tava mAMgiyA, bhalA bhUpa mana bei." ATha divasa diye sahI, merI vatI tuma cAra; hukama huA jaba zAhakA, hAI pharamAna susAra." AnAM cha pharamAne judA judA prAMtomAM mokalyAM che ane A pramANe bAra divasa"zrAvaNa vadI dasamI thakI, paLe divasa vaLI bara; bhAdavA zudi chaThuiM lagI, umare jIve apAra." ATaluM ApyA pachI bAdazAha kahe che hajI vadhu kaMIka mAMgo; sUrijI mAMge che- bI kucha mAMgo hIrajI, mAMgyuM DAmara talAva; bAra gAu te pharatuM sahI, bharIuM maii sAva; o bhI nI cheDo sahI, keI na DAre jAva." (hIrasUri rAsa pR 128). hajI bAdazAha kahe che ke mAMgo. sUrijI mAge che. paNa bAdazAha je javAba Ape che te vAMcatAM A kavirAjanI satyapriyatA TapakI rahI che. "sasale sasate choDuMgA, kyuM sabakuM sukha thAya." arthAta ekadama mAMsAhAra tyAga, zikAra baMdha nathI karatA, paNa dhIme dhIme ApanuM vacana pALIza. bAdazAha sUrijI mahArAjanA guNa gAtAM kahe che-- "saba juThe haiM eka tuma sAca, tuhya nagInA ora saba kAca." chevaTe samrATu sUrijInA guNe upara prasanna thatAM bole che: 'jamamAM sAce jagaguru hIra.' kahi akabarazA saMyamI huto, padamasuMdara tasa nAma; Ara vajA dharate pasAle, paMDita ati abhirAma. jyotiSa vaidyakamAM te pUra, siddhAMtI paramANu aneka graMthi teNei pote kIdhA, chatI nahi ke jANe. kAli te paMDita paNa guda (ja) ryo, akabara kahi duHkha thAI; kyA kara na cale kahyu hamakA, e to bAta khudAI." -(zrIharasurirAsa pR. 12). For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 12 ] jagadaguru zrI hIravijayasUrIzvarajI [ 275 " vaLI be tihAM akabara mIra, kucha bhI mAMga jagagurU hIra. akabara jevo dAtA che; zrI hIrasUrijI jevuM uttama pAtra che; bAdazAha mAMge mAMgo kahI rahyo che, tyAre parama nispRhI sarijI jIvonA abhayadAna sivAya kazuM ja nathI mAMgatA. A vakhate surijI samrATanA darabAramAM pAMjarAmAM pUrelAM paMkhIo ne haraNa sasalAM vagerene choDAve che. sUrijInA upadezathI samrATe karelAM zubha kAmonI thoDI noMdha nIce ApuM chuM. " AheDI vana navi phare, sukheM care vana gAya; mAchI mIna na parAbhave, se gurU hIrapasAya. ajA mahilA mahiSa dhaNa, vRSabha turaMgama mAya; paMkhI kahe ciraMjIvaje, hIravijaya munirAya. sasalA selA zakarA, hIrataNuM guNa gAya; RSabha kahe bahu paMkhIyA, praName jagagurU pAya. "hIra kahe tuma bhalA sujANa,choDo puchI chachayA dANa; akara anyAya tIrathe muMDathakuM, te kima hAi pAtazAhakuM. kahe pAtazA choDyA sabhya, kucha bhI mAMge jagagura aba." bAdazAhe kara vagere badhuM mApha karyuM. hajI kavinI saccAI to vAMcavA jevI che. " jagagurune zAha kahe gahagahI, tulbAre kAmakA mAMge sahI; hIra kahe baMdhIjana bahu, choDo to sukha pAve sahuM. kahe akabara e meTe cora, mulakameM bahota paDAve so; eka kharAba hajArakuM kare, chatAM bhale e jabalaga mare, vaLI kahe che-"pUjA mAMgo avala phakIra, kachuA na mAMgo ApakA hIra." samrAddhI IcchA che sUrijI pitAne mATe kaMIka mAge, paNa "vasudhaiva kuTumbakama"nA upAsaka sUrijI pitAnA svArtha mATe kazuM ja nathI mAMgatA ane eTale ja samrATuM emane jagAranA apUrva mAnathI saMbodhe che. "meM khaTa darzana dekhuM DhuMDhI, hIrake nahiM koI tole." surijI vihAra mATe rajA mAge che tyAre samrATa bhaktithI kahe che - akabara kahe rahe IhiAM sadA, phatehapura bhala gAma." surijI nA pADe che, tyAre sUrijInI prazaMsA karatAM akabara kathe che- khera mahera tuma nAma na choDuM, taranatArana heDI." samrATane sUrijI upara kevAM sneha ane bhakti cheH "Apa je kaho te kAma karyuM paNa ahIM rahe." surijI potAne sAdhudharma samajAve che tyAre bAdazAra rajA ApatAM kahe che? vijayasenasUri IhAM guru, eka vera bheja je. surijInuM pramANa anya munivare ane samrATa akabara sUrijImahArAje 1439 thI 1641-4ra sudhI samrATame dharmopadeza saMbhaLAvI jainadharmane anurAgI banAvyA hatA. sUrijI mahArAja 164 mAM phatehapurathI nIkaLI AgaLa vadhyA ane abhirAmAbAda cAturmAsa rahyA. jatI vakhate samrATa kahe che: vijayasenasUrijIne Apa For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 276 ] zrI jena satya prakAza [ varSa 10 ahIM mokale tyAM sudhI mane upadeza ApanAra keIka rAkho. sUrijI zrI zAMticaMdrajI upAdhyAyane rAkhe che. teo paNa prakhara vidvAna samaya vaktA mahAkavi hatA. temaNe kRpArasoza" banAvI samrATane prasanna karyo hato ane emanA upadezathI samrATe "bAdazAhanA janmane Akho mahino, ravivAranA divase, saMkrAMtinA divase, navarAjanA divase-e divasomAM koIe kAI jIvanI hiMsA na karavA evA hukamo kaDhAvyA hatA." temaja "maheramano Akho mahine ane suphI leThanA divasomAM jIvavadhano niSedha karAvyuM hatuM." zAnticaMdra upAdhyAya pachI mahopAdhyAya zrI bhAnacaMdrajI ane siddhicaMdrajIe akabaranA darabAramAM rahI ghaNuM satkAryo karAvyAM hatAM. A bhAnucaMdrajI bAdazAha akabaranI dharmasabhAnA 140 mA naMbaranA (pAMcamI zreNI) sabhAsada hatA. akabaranA darabAramAM sauthI vadhu samaya rahevAnuM (lagabhaga 23 varSa) gaurava A guruziSyane che. akabara jyAre jyAre svArImAM nIkaLe tyAre paNa A guruziSyane sAthe ja rAkhatA. kAzmIra, lAhera buhanapura ghaNe ThekANe bhAnacaMdrajI sAthe gayA che. zatruMjaya tIrtha upara je eka dInAra-sonAmahera kara levAto te A upAdhyAyajInA upadezathI mApha karavAmAM AvyA hatA. A sivAya upAdhyAyajIe akabarane sUryasahastra nAmane jApa karAvavA eka sUryasahastranAma nAmaka stotra banAvyuM hatuM ane eno pATha teo samrArna karAvatA. bhAnucaMdrajInI upAdhyAya padavI samrATu akabaranA AgrahathI lAhoramAM thaI hatI ane te vakhate abulaphajale sAre mahesava karI pacIsa ghoDA ane dasa hajAra rUpiyAnuM dAna karyuM hatuM. vaLI jahAMgIrane tyAM jyAre mUla nakSatramAM kanyA janmI ane bIjAoe tene mArI nAkhavA ke nadImAM taratI mUkavAnuM jaNAvyuM tyAre upAdhyAyajIe aSTottarI snAtra bhaNAvavAnuM jaNAvyuM. thAnasiMha ane mAnukalayANanI AgevAnI nIce lAkha rUpiyA kharcI e mahAranAtra bhaNAvavAmAM AvyuM hatuM. A utsavamAM samrA, akabara ane jahAMgIra paNa gayA hatA. temanA ziSya siddhicaMdra zatAvadhAnI hatA samrATe temane khuzaphahamanuM birUda ApyuM hatuM zrI vinasenasUri sAthe samrATa akabarane 1649 thI 1651-para lagabhaga traNa varSane samAgama rahyo. samrA upara A AcAryanI bahu UMDI chApa paDI hatI. AvI ja rIte vivekaharSa upAdhyAya, mahAnaMda ane paramAnaMda vageree paNa samrATu akabarane dharmopadeza ApI "amArI'nA divaso meLavyA che. (juo sU. sa. pharamAna patra pR. 383-84 ) A rIte jagadaguru hIravijayasUrIzvarajI ane temanA ziSya parivAre samrA akabara, 8 " x x bhAnacaMdrayati ane khuzaphahamanA khitAbavALI siddhica drayatie amane araja karI ke "jIjIe, jakAta, gAya-bheMsa, pADA ane baLada e jAnavaronI bilakula hiMsA, bIjA dareka mahInAnA mukarara divasomAM hiMsA, marelAnA mAlane kabaje karavo, lokone keda karavA ane zatru jaya parvata upara mAthA dITha soraTha sarakAra je kara letA e badhI bAbato AlA hajarate (akabara bAdazAhe) mApha ane tenI manAI karI che." tethI ame paNa dareka loko upara amArI saMpUrNa maherabAnI che, tethI eka bIjo mahino ke jenI aMtamAM amAro janma thayo che te umerIne nIce lakhelI tapasIla mujaba mAphI ApI amArA zreSTha hukama mujaba amala karI te viruddha ke ADe mArge javuM joIe nahi." ( jahAMgIranuM pharamAna, pariziSTa 4, su. sa. pR. 388) For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 12 jagadaguru zrI hIravijayasUrIzvarajI [ 277 DAMgIra, zahAjahAM ane aura'majhemanA darabAramAM gauravabharyuM sthAna meLavI tItha rakSA, ahiMsA, amArI temAMye gauvadha vagere baMdha karAvI jaina zAsananI pramAvanA karI. sUrijInA hAthe thayela dIkSA, pratiSThA, saMgha Adi kAryA hatA. e AkhI sattaramI sadInA kALa age cAritranA udayatA kALa hoya tema sUrajInA upadezathI dhanADhaSa kuTumbanAM sUputra-suputrIe vairAgya vAsita banI sAdhujIvana svIkAratAM. ahIM the DI dIkSAenI noMdha ja ApuM chuM sa 1628 mAM mejI RSi vagere trIsa sAdhue le kAmatanA tyAga karI zrI hIravijayasUrijInA ziSya thayA 1631 mAM khaMbhAtamAM ekI sAthe agiyAra jaNune dIkSA ApI. amadAvAdamAM paNa eka sAthe aDhArane dIyA ApI. phattehapurasIkrImAM jaitAzAha nAgerI, jene samrAT pazu mAna ApatA, temaNe bahu ja utsavapUrvaka dIkSA lIdhI, je pAchaLathI bAdazAhI yatinA nAmathI prasiddha pAmyA. temaja rADanA zrIva zeThanA kuTumbanA daza jaNAe eka sAthe sUrijI pAse dIkSA lIdhI. sire!hInA varasiMghe ke jenA lagnanI taiyArI hatI, lagnane badale dIkSA lIdhI je AgaLa vadhIne panyAsa thayA ane ekaJA AThe ziSyonA adhipati thayA. pATaNanA saMdhaSTae paNa bIjA sAta jaNAe sAthe dIkSA lIdhI. AvI ja rIte khaMbhAta, pATaNa, amadAvAda, vairATa, AgarA, mathurA vagere sthAnAnA pratiSThAmahesavAmAM hajArA lAkhkho rUpiyA sUrijInA upadezathI kharcoyA che. temaja zrI zatruMjayanA uddAramAM teeAnA upadezathI khUba dhanaya thayA che. A udbAramAM seAnI tejapAle eka lAkha yAharIneA vyaya karyAM. AnA ullekha tyAM zilAlekhamAM che, je 87 5ktine che. sUrijI peAtAtA chellA jIvanamAM zatrujyanA saMdha laI siddhAcalajInI yAtrArthe padhAryA tyAre baDeAMtera tA sadhapatie sAthe hatA. saMdhamAM hAre| mAyuse| sAthe hatA. pAlItANA pahoMcatA lAkha mANasa hatuM. sadhamAlA vakhate paNa khUJa dAna, satkAra sanmAna ane zAsanaprabhAvanA thayAM. sAraDanA rUpe! naraMgakhAna saMdhatI sAme Ave che ane mADaMbara pUrvaka sadhane praveza karAve che. sUrijInAM darzana karI te bahu prasanna thAya che. AvI rIte samrAT akabarane jainadhamatA ane ahiMsAne anurAgI banAvavAnuM mAna sUrijI ane temanA ziSya parivArane dhare che. bAdazAha akabara sUrijInA apUrva tyAga, uttama cAritra, satyavakatRtA, niSpakSavRtti, udAratA, buddhiprAgaNya, kANu praznonA saDelAithI yuktisaMgata javAkhe| ApavAnI zakta, dhamazAstranuM UMDuM jJAna, ane nispRhavRtti Adi suNethI AkarSAI darabAramAM zrI hIravijaya sUrijIte jagadgurutA apUrva mAnathI satkAre che. kSamAzIla tapasvI sUrijI have ApaNe sUrijInA AMtara jIvananuM darzana karIe. sUrijI peAte jema AcAya, mahAna upadezaka ane parama prabhAvazALI hatA tema emanuM AMtara jIvana paNa evuM ja ujajavala, gaMbhIra ane pivatra tuM. dIkSA lIdhA pachI AjIvana emaNe ekAsaNAthI echuM nRpa nathI karyuM, niraMtara dUdha, dahIM, tela, geALa ane kaDAi vigaya (pakavAntAda) pAMca viyane tyAga rAkhyA che. zrI. viSayadAnasUrIzvarajI pAse che For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ra78 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 10 AloyaNa laIne A pramANe tapa karyo che -300 upavAsa, rarapa cha, ura aTTama, 2000 AyaMbala, vAsasthAnaka tapa AMbilayukta karyo, ekasiSNu ane ekadatI ghaNuM karyA. ra000 nivi, 3600 upavAsa karyA. guru mahArAjanI ArAdhanA mATe upavAsa, ekAsaNuM ane AyaMbilano tapa 13 mAsa sudhI karyo. 22 mahinA sudhI goddavahananI kriyA karI. temAM upavAsa, AyaMbila, nivi, ekAsaNuM ghaNu karyA. traNa mAsa paryata sUrimaMtranI ArAdhanA karatAM ugra tapasyA karI. eSaNa samitinuM barAbara pAlana karI kara deSa rahita zuddha AhAra letA hatA ane niraMtara tadana sAdo khorAka ja vAparatA; miSTAnna ke garIka padArtha vAparatA ja nahi. mAMdagImAM prAyaH davA paNa na letA. anitama mAMdagI samaye paNa pote davA naDenI ja lIdhI, paraMtu unAnA zrI saMghe annapANa tyAga karI, are, baccAMone stanapAna baMdha karI upAzraye beThA ane bahu ja Agraha karyo tyAre saMdhanA mAna khAtara davA lIdhI hatI. sUtI vakhate niraMtara rAtre pitAnA hAthanuM ja ozIkuM rAkhatA, vIMTI ke bIjuM kazuM ye na rAkhatA. ghaNu vAra rAtre ughADA zarIra UbhA rahI dhyAnamAM masta rahetA, kalAkonA kalAko sudhI dhyAnamAM UbhA rahetA. AtmaciMtavana, prabhu dhyAna ane vItarAga dazAnI prApti kema thAya e mATe sadAye tatpara rahetA. AtmakalyANa ane zAsanasevA A temano jIvanamaMtra hato. sUrIzvarajIne 108 ziSyo hatA. sUrijInA parivAramAM 2000 thI 2500 sAdhuo, 303 sAdhvIo, 150 paMnyAsa ane 7 mahAvAdI upAdhyAya hatA. surijInA zubha haste 50 pratiSThA ( aMjana zalAkAo ) thaI hatI. temanA upadezathI 1500 saMdhavIoe judAjudA saMghe-tIrthayAtrAnA saMgha kADhyA hatA. pa00 jinamaMdiro navAM banyAM hatAM. surijIne AyaMbilanI tapasyA upara khUba zraddhA hatI. eka vAra tirADonA suratAne se nirdoSa zrAvakane pakaDyA hatA. sUrijIne A samAcAra malyA eTale sUrijIe pote ane potAnA ziSyone 80 AyaMbila karAvyAM ane sirohInA rAvane maLI pakaDelA zrAvakone choDAvyA. eka vAra khaMbhAtanA subedAra habIbullAhe khaMbhAtanA zrAvakone khUba satAvyA hatA eTaluM ja nahi kintu sUrijInuM khudanuM paNa apamAna karyuM hatuM. kSamAnA sAgara sarijI khaMbhAtathI vihAra karI anyatra padhAryA. habIbullAhanA samAcAra samrATu akabarane maLyA. akabare habIbullAhane pakaDI sajA karavAnuM pharamAna karyuM. habIbullAhane A samAcAra malyA. teNe dInabhAve surijInI kSamA mAgI, zrAvakone nimaMtraNa ApavA kahyA. surijI to habIbullAhanuM nimaMtraNa AvatAM khaMbhAta padhAryA. habIbulAha sUri nA page paDyo ane pitAne aparAdha khamAvyo. dariyAvadilanA surijIe tene kSamA ApI ane hitazikhAmaNa ApatAM kahyuM ke-prajAne premathI pALavAthI ja tamAruM ane prajAnuM kalyANa che. AvI ja rIte amadAvAdano sUmo ke jeNe surijIne khUba satAvyA hatA ene paNa sUrajIe kSamAdAna ApavAmAM khUba ja udAratA ane mahAnubhAvatA batAvI hatI. sUrijInI hAjarajavAbI ' sUrijI ajaba hAjarajavAbI hatA. samranA darabAramAM je je vividha prazno UThatA tene teo bahu ja suMdara rIte yukti, tarka ane dalItasara javAba ApatA ke je sAMbhaLI For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jagadaguru zrI hIravijayasUrIzvarajI samrATuM ane tenA darabArIo khuzakhuza thaI jatA ha4. ekavAra habIbulAhe pUchyuM ke jka pavitra che ke apavitra che? sUrijI kahe ke thuMka mukhamAM hoya tyAMsudhI pavitra che ane mukhathI bahAra jAya eTale apavitra thaI jAya che. aAvI ja rIte ekavAra AjamakhAM nAmanA subedAra pAse aneka dharmacarcA thaze pachI eNe hasatAM hasatAM pUchayuM Apane dIkSA lIdhe keTalAM varasa thayAM? sUrijIe kahyuM bAvana varSa zyAM. eNe kahyuM: Ape kadI khudAne joyA che ane koi camatkAra joyA che? sUrijIe kahyuMH khudA arUpI che, tene koNa joI zake? mackAra te pUrva purUe ghaNue joyA che. sUbAe kahyuM: khudAne musalamAne jaI zake che, hiMduo nahi. pachI eNe eka ramujI kathA kahI. ekavAra hindu ane musalamAnone vivAda thayo ke khudA pAse hinduo pahoce ke musalamAno pahece ? eka hindu paMDita pitAno deha mUkI prabhu pAse javara nIkaLyo; paNa pahoMcI na zakyo. pachI musalamAna gaye. e to khudA pAse pahoMcI gayA. tyAM phirastA beThA hatA. badAma ne pistAnAM jhADa hatAM tyAM senAnA siMhAsana para khudA beThA hatA. khudAne malI e pAcho Avyo ne vaLatI vakha eka maracAMnI lUma bagalamAM mAro Avyo. surijI A sAMLIne hasyA. sUrijIe subedArane pUchyuM-bhalA, e to batA, janAro musalamAna zarIra to ahIM mUkIne gayA hatA, to pachI enI bagala kayAM hatI? je bagala nhotI to maracAMnI lUma kayAM! be je khudA te che arUpI, pachI ene kevI rIte joyA? sujedAra pitAnI mUrkhAI upara khUba hasyA ane pitAnI bhUla kabulI. sUrijIne svargavAsa surijI mahArAja saMgha sahita siddhAcalanI yAtrA karI daiva rajArAnI yAtrA karI unAmAM 1652 mAM cAturmAsa rahyA che. cAturmAsanI zarUAtathI ja temanI tabiyata narama thavA mAMDI hatI. raddhAvasthA pitAnuM kArya karI rahI hatI. paryuSaNanA divasomAM sUrijIe pite kalpasUtranuM vyAkhyAna vAMcyuM. teone potAne antima kAla najIka samajAI go heya tema badhAnI pAse kSamApanA karI lIdhI. pitAnA padaziSya ripuMgava zrI vijayasenasUri ane cAturmAsa pahelAM ja pitAnI pAse bolAvavA prayatna karyo hato. Akhare bhAdaravA zuda 11 nI sAMje pratikramaNa karyuM, sarvene khamAvyA ane mRtyurapi mahesavAyate ne caritArtha karatA hoya tema padmAsana lagAvI hAthamAM navakAravALI laI dhAnamagna thayA. cAra mAlAo gaNAI ane pAMcamI gaNatAM ja hAthamAMthI paDI gaI ane temane AtmA zarIra mAMthI DI e, janatAmAM hAhAkAra macI gayoH jamatanA sAcA hIrA samA jagadguru zrI hIravijayasUrIzvarajI devalokamAM pahoMcyA. surijInA agnisaMskAranA sthAne eka vAMjhIyA AMbAne phaLa AdhyAM. 9. AcArya zrI vijayasenasUrIzvarajIne bAdazAha akabaranA atIva AgrahathI jagadgurujI mahArAje rAdhanapurathI ja, samrATane pratibodha ApavA lahera ekatyA hatA. samrATa akabarane pratibadhI temaNe paNa mahAna zAsanaprabhAvanA karI che. "savAIhIra vijayasuri " AvuM mAnavaMtu birUda pAmyA hatA. 16 49 mAM teo lAhera padhAryA hatA. 1652 mAM akabarane samajAvI gurudevanI AjJA AvI che, ema jaNAvI gujarAta tarapha padhAryA. paraMtu guru-ziSyano milApa thAya e pahelAM ja gurUjI svarge sidhAvyA. For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 280 ] zrI jaina satya prakAza { varSe ja sagna Tu akabarane A phaladhArA sarijhanA svargagamananA samAcAra pahoMcADAya che. samAne paNa eka mahAtmA javAthI bahu dukha thAya che. upasaMhAra jagadaguru zrI hIravijayasUrIzvarajI eka mahApratApI yugapradhAna puruSa thayA che. emanA samayamAM musalamAnI yumamAM tUTelAM keTalAMye maMdiranA jIrNoddhAra thayA, aneka pustake mAyAM- navA banyAM, pratiSThA ane aMjana zalAkAo khUba thaI AcAryazrI vijayasenasUrIzvarajI ane vijayadevasUrIzvara jevA zAnanAya gurujI ne pragaTAvelI joti jalaMta rAkhI jahAMgIra, zAhajahAM ane auraMgajhebanA darabAramAM jaina sAdhuonuM AvAgamana cAlu rAkhyuM. ane ahiMsAdharmano pracAra cAlu rAkhyo. hIrayuganA pratApI sUrya zrIravijayasUrIzvarajI ane temanAM nakSetra maMDalamAM vijayasenasUrIzvarajI, zrI vijayadevasUrIzvarajI, zAMticaMdrajI upAdhyAya, zrI bhAnucaMdrajI UpAdhyAya, zrI siddhicaMdrajI upAdhyAya, vivekaharSa gaNI, paramAnaMda, mahAnaMda, udayaharSa vagere zeme che. kharatara gacchanA mahAna AcArya zrI jinacaMdrasUrIzvara cha tathA jinasiMhasUrijI vagere paNa A samayamAM thayA che. ane chelle mahApratApI krioddhAraka zrI satyavijyamaNi, mahApAdhyAya zrI vinayavijayajI, ane mahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAjadine paNa huM to hai yuganI mahAtejasvI graha-nakSatra samajuM chuM. kavi RSabhadAse jagalurunA guNonuM varNana karatAM kahyuM che ke - e celA guru hIranAM heya, hIra same navi huo kaI; tape karI dhanno aNagAra, zIve yulibhadra avatAra. verAge chama varakumAra, nemipari bAlaha brahmacAra; gautamapare guru mahimAvaMta, rUpe jANuM mayaNa ayuM ta. rAjya mAne chama hemarInda, parivAre chama gragaNu caMda; dhyAne jANuM munidamadaMta, kSamAye kuragaMDune jaMta, sarikhA tuja pUjA apamAna, sarie jene rAjanagAna; paMkaja pare nirlepa ja hIra, sarikhAM raba ane valI khIra." A lekha lakhavAmAM nIcenAM sAdhanono meM upayoga karyo che tethI te sarvene huM ahIM AbhAra mAnuM chuM. sUrIzvara ne samrATa, jene meM khUba ja upayoga karyo che. hIrasUrirAsa, jaina sAhityane saMkSipta itihAsa, mArI noMdhapothInAM pAnAM, je dharma prakAzanuM junuM pAnuM, hIravikhyasari pustikA, vijayaprazastisAra, jemane jagadaguru zrI hIravijayasUrIzvarajI mahArAjanuM vistArathI jIvanacaritra vAMcavuM hoya temaNe jagadagura kAvya, hIrasaubhAgya kAvya, hIravijayasUri rAsa. (AnaMda kAvya mahAdadhI makitaka pAMcamuM) ane sUrIzvara ne samrATa jarUra vAMcavAM. zAsanadeva ApaNuM saMghane zreraka yuga jevA samartha yugane pragaTAvavAnuM sAmarthya Ape ane ApaNe sau je zAsananI ahiMsAnI vijayapatAkA sarvatra phelAvavA bhAgyazALI thaIe e bhAvanA sAthe viramuM chuM. For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samrATa akabara aura jaina guru. lekhaka:- mahatA zikharacaMdra kocara, bI. e., elaela. bI. sAhityaziromaNi sAhityAcArya, siTI mejisTreTa, bIkAnera. samrATa akabara para jainadharmake guruoMkA vizeSa prabhAva par3A thA / jina jaina guruoMkA prabhAva usa para mukhyataH paDA unakA saMkSipta paricaya nIce diyA jAtA hai (1) hIravijayasUri - san 1582 I. meM kAbula vijaya karaneke pazcAt samrATa akabara ne jainAcArya zrI hIravijayasUrikI prazaMsA sunii| usane gujarAta ke gavarnara sAhibakhAM ko isa AzayakA pharmAna bhejA ki vaha sUrijIse darabAra meM jAneke liye nivedana kare / sUrijI una dinoM gaMdhAra meM the / sUrijIko jaba sAhibakhAM dvArA sUcanA milI; taba ve ahamadAbAda ge| vahAM sAhibakhAMne unheM yAtrA ke lie savArI tathA rupae dene cAhe parantu sUrijIne isake liye sadhanyavAda asamarthatA prakaTa kI aura kahA ki niyamAnusAra jaina sAdhu aisI vastuoM kA prayoga nahIM kara sakate / ataH ve paidala hI AgarA gae, jahAMpara inakA rAjasI ThATabATa ke sAtha svAgata huA / sUrijI pahale abulaphajalase mile, jisa para unakA atyanta prabhAva par3A / tatpazcAt ve abulaphajake sAtha samrATa se mile / samrATa para bhI bahuta gaharA prabhAva paDA / eka bAra samrATane sUrijIko padmasundara nAmaka svargIya tapagacchIya jaina sAdhukAgranthasaMgraha deneke liye apanI utkaTa kAmanA prakaTa kI / sUrijIne pahile to apanI asamarthatA prakaTa kI, aura kahA ki hama jitane grantha svayaM uThA sakate haiM utane hI apane pAsa rakha sakate haiM / parantu samrATa ke ati Agraha karane para unhoMne AgarAmeM 'akavarIya bhAMDAgAra' nAma se granthabhaMDAra sthApita karake ve grantha rakhavA diye aura unake nirIkSaNakA kAryabhAra thAnasiMha nAmaka jaina gahasthako soMpa diyA / sUrijI ke sadupadeza se samrATane paSaNake ATha dinoMmeM samasta sAmrAjya meM jIva - hiMsA - niSedha karAneke liye ghoSaNA karavA dI, jisakA ullekha " vijaya - prazasti mahAkAvya " meM hai / cAturmAsa samApta honeke pazcAt sUrijI samrATase phira mile / unake upadezase samrATane phatahapura sIkarImeM 12 yojana lambe vizAla sarovara " DAbara "meM machaliyAM pakaDanI baMda karavA dI / tatpazcAt samrATane sUrijI ke sadupadezase paryUSaNake dinoMmeM apanI aura se 4 dina aura joDakara kula 12 dinoMke liye ( arthAt bhAdrapada kRSNa dazamIse bhAdrapada zuklA SaSThamI taka ) rAjyabhara meM jIva - hiMsA baMda karAva dI / kucha samaya pazcAt naurojake dina bhI jIvahiMsA baMda kI gaI / san 1584 I. meM samrATane surijIko " jagadguru " kI upAdhi pradAna kI / samrATa ke anurodhase sUrijIne apane ziSya zAnticandrajIko ' upAdhyAya ' pada para pratiSThita kiyA, phira sUrijIne zAnticandrajIko samrATa ke pAsa choDakara svayaM gujarAta kI ora prasthAna kiyA / surijIkA vizeSa For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 282 ] zrI jaina satya prakAza [varSa 10 vRttAMta jAnaneke lie 'jagadguru kAvya' 'kRpArasa koSa' 'purIzvara ane samATa' Adi granthoMkA avalokana karanA caahiye| ___ 'AIne akabarI meM likhA hai ki samrATa akabarane apane darabArake vidvAnoMko pAMca zreNiyoMmeM vibhakta kiyA thaa| usameMse prathama zreNIke vidvAnomeM hIravijayasUrijIkA nAma aGkita hai tathA pAMcavI zreNImeM bhAnucandra evaM vijayasenasUrikA nAma aGkita hai| ina donoMkA varNana Age kiyA jaayegaa| (2) zAnticandra upAdhyAya-samrATa akabara para inakA bahuta prabhAva par3A thaa| inhoMne samrATake lokopayogI satkAryoMkA varNana apane 'kRpArasakoSa' nAmaka sundara saMskRta kAvyameM kiyA hai jisameM 128 zloka haiM / inhoMne samrATa akabarako upadeza dekara varSabharameM lagabhaga chaH mAsa paryanta hiMsA baMda karavAI thii| isake atirikta unhoMne samrATase 'jajiyA' nAmaka kara baMda karavAneke liye bhI pharmAna jArI karavAyA thaa| tatpazcAt ye samrATakI anumati lekara gujarAta cale gae aura unake pAsa bhAnucandrako chor3a diyaa| (3) bhAnucandra-ye aura inake ziSya siddhicandra samrATa akabarake pAsa usake zeSa jIvanabhara taka rahe aura usake pazcAt samrATa jahAMgIrake pAsa bhI rahe / samrATa naba kabhI Agarese bAhara jAte bhAnucandrako apane sAtha lejAyA karate the| eka bAra bhAnucandra samrATake sAtha kAzmora bhI ge| ye samrATa akabarake samakSa prati ravivAra 'sUryasahasranAma'kA pATha kiyA karate the| ekabAra inhoMne samrATa akabarako zatruJjaya-tIrtha parase yAtriyoM para lagane vAlA kara uThAdeneko kahA jisa para samATane san 1592 I. meM zatruJjaya parvatakA dAnapatra likhakara hIravijayasUriko bheja diyA / samrATake anurodhase hIravijayasUrine inheM bhI 'upAdhyAya' padase alaMkRta kiyA thaa| inakA vizeSa varNana jAnaneke liye inake ziSya siddhicandra dvArA likhita 'bhAnucandracaritra' nAmaka granthakA avalokana karanA cAhiye / (4) siddhicandra-ye saMskRta evaM phArasIke prakANDa vidvAna the / inhoMne 'bhAnucandra caritra' nAmaka eka uttama aitihAsika saMskRta kAvyagranthakI racanA kI hai| jisase inake guru bhAnucandra va inakI jInakI para vizeSa prakAza paDatA hai / yaha ucca koTikA vizuddha aitihAsika grantha hai| zrImAna jinavijayajIke kathanAnusAra yaha grantha rAjataraMgiNI, pRthvIrAjavijaya, hammIra mahAkAvya, kumArapAlacaritra, prabandhacintAmaNi, vastupAlacaritra Adi uttama aitihAsika granthoMkI zreNImeM rakhA jAnA caahiye| yaha grantha siMghI jaina jJAnapITha dvArA saMvata 1997 meM prakAzita ho cukA hai / siddhIcandrajo zatAvadhAnI the / samrATa akabarane inheM prasanna hokara 'khuzaphahama' kI upAdhi pradAna kI thii| For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ma 12 ] samrATa akabara aura jaina guru [ 283 (5) vijayasenasUri-ye hIravijayasUrike pradhAna ziSya the / samrATane inakI prazaMsA sunakara inheM lAhaurase AmaMtrita kiyA thA / cAturmAsa samApta hone para inhoMne rAdhanapurase prayANa kiyA aura lagabhaga cha mAsa pazcAt ye lAhaura pahu~ce / inake ziSya naMdavijayane aSTAvadhAnakA sAdhana kiyA, jisase prasanna hokara samrATane unheM 'khuzaphahama 'kI upAdhi pradAna kii| inakA bhI samrATa para amita prabhAva par3A thaa| isase kucha IrSyAlu vyaktiyoMne samrATako bahakAnA zurU kiyA ki jaina loga nAstika hote haiM / jaba samrATane isa bAtakI carcA sUrijIke samakSa kI to sUrijIne samrATase kahA ki isa bAtakA nirNaya karaneke liye ApakI adhyakSatAmeM vidvAnoMko sabhA bulAI jAnI cAhie / sUrijIko icchAnusAra samrATane vidvAnoMkI sabhA AmaMtrita ko / usameM sUrijIne apanI akATya yuktiyoM tathA anupama tarka zailIse jainiyoMkI AstikatA siddha kI, jisase samagra vipakSI niruttara ho gae / samrATa akabarane sUrijIke sadupadezase apane rAjya bharameM gAya, baila, bheMsa aura bhaisoMkA vadha niSiddha karavA diyA / lAvArisa logoMkI jAyadAda jabta karane tathA manuSyoM ko baMdhanameM rakhane kI prathAeM bhI samrATane sUrijIke kahanese baMda karavA dii| inheM samrATane 'savAI hIravijayasUri'ko upAdhi pradAna kI thii| lAhaurameM do cAturmAsa karake inhoMne gujarAtake liye prasthAna kiyaa| inake vizeSa varNanake liye ' vijayadevasUrimAhAtmyam ' Adi granthoMkA anuzIlana karanA cAhiye / uparyukta pA~co mahAnubhAva tapAgacchIya jaina sAdhu the / inake atirikta kharataragacchake jinacandrasUri evaM jinasiMhasUrikA bhI samrATa akabara para gaharA prabhAva paDA thA / jinacandrasari tathA jinasiMhamUri-san 1591 meM jaba samrATa akabara lAhaurameM the taba unhoMne jinacandrasUrikI prazaMsA sunakara maMtrI karmacandrase unakA vRttAnta puuchaa| phira samrATane sUrijIko AmaMtrita karaneke liye pharmAna bhejA / sUrijIko khaMbhAtameM pharmAna milaa| unhoMne turanta hI vahAse prasthAna kiyA aura lAhaurameM samrATase mile / maMtrI karmacaMdra unake sAtha thA / sUri jIke darzana kara samrATako atIva prasannatA huI / sUrijIne samrATake anurodhase lAhaurameM hI cAturmAsa kiyA / sUrijIke upadezase samrATane jaina tIrthoM tathA maMdiroMkI rakSAke liye pharmAna jArI kiye tathA ASADha zuklA 9 se zuklA 15 taka jIvahiMsAkA niSedha kiyaa| samrATane inheM 'yugapradhAna' tathA inake ziSya mAnasiMhako 'AcArya kI upAdhiyA~ pradAna kii| mAnasiMhakA nAma 'jinasiMhasUri' rakhA gyaa| samrATa akabara jinasiMha sUriko apane sAtha kAzmIra bhI le gaye the| inhoMne samrATako upadeza dekara aneka sthAnoMmeM jIvahiMsA baMda krvaaii| ina donoM jainAcAryokA vRttAMta jAnane ke liye zrI agaracandrajI tathA bhaMvaralAlajI nAhaTA dvArA likhita "yugapradhAna zrI jinacandrasUri" granthakA avalokana karanA caahiye| For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 284 ] zrI jaina satya prakAza varSa 10 uparokta jaina guruoMke atirikta nimna jaina guruoM kA bhI samrATa para prabhAva paDA thAH (1) padmasundara-ye tapAgaccha ke the / inakA eka uttama grantha 'akabarazAhI zrRMgAra darpaNa' hAla hI meM 'gaMgA AriyenTala sorIjha' bIkAnerase prakAzita huA hai / inhoMne samrATa akabarako apanA vizAla saMgraha diyA thA, jise samrATane inakI mRtyuke uparAnta hIravijayasUriko soMpa diyaa| isa bAtakA ullekha Upara kiyA jA cukA hai| inhoMne kAzIke eka brAhmaNa paMDitako bhI zAstrArthameM parAjita kiyA thaa| (2) naMdavijaya-ye vijayakSemasUrike ziSya the| inako samrATane 'khuzaphahama' nAmaka upAdhi pradAna kI thii| isa bAtakA ullekha 'bhAnucandracaritra' tathA 'vijayaprazasti' kAvyameM hai / jaba vijayasenasUrine lAhaurase prasthAna kiyA, taba uhoMne samrATa akabarake pAsa rakhA thaa| (3) samayasundara-ye yugapradhAna jinacandrasUrike prasiddha vidvAna ziSya the| inhoMne samnATa akabarake samakSa apanA 'aSTalakSyI' nAmakA grantha paDhA, jisameM " rAjAno dadate saukhyam " isa padake ATha lAkha se adhika artha kie gae the| jaba samrATane jinacandrasUriko yugapradhAnakI upAdhi pradAna kI taba inheM tathA guNavinayako 'upAdhyAya ' pada diyA gyaa| (4) harSasAra-ye kharataragacchake the| inhoMne bhI samrATa akabarase bheMTa kI thii| (5) jayasobha-ye bhI kharatara gacchIya the| inheM 'pAThaka' upAdhi milI thii| inhoMne samnATa akabarakI rAjasabhAmeM eka zAstrarthameM vijaya prApta kI thii| (6) sAdhukIti-inhoMne bhI samrATa akabarakI rAjasabhA zAstrArtha meM vijaya prApta kI thI, jisase prasanna hokara samrATane inheM "vAdIndra "kI upAdhi pradAna kI thI / __Upara jo kucha likhA jA cukA hai, usase spaSTa pratIta hotA hai ki samrATa akabara para jaina guruoMkA bahuta gaharA prabhAva paDA thA / jaina guruoM ke prabhAvase hI samrATane mAMsAhArakA parityAga aura samagra sAmnAjyameM lagabhaga chaH mAsa paryanta jIva-hiMsAkA niSedha kiyA thA / pinahiro nAmaka porcugIja pAdarIne (jo samrATa akabarakA samakAlIna thA) to yhN| taka likhA hai ki sannATa akabara vratI-dharma (jainadharma)kA anuyAyI thA / DaoN. vinsenTa smitha, DaoN. IzvarIprasAda Adi Adhunika itihAsakAroMne bhI yaha bAta mukta kaMThase svIkAra kI he ki jaina guruoMkA samrATa akabara para atyadhika prabhAva par3A thaa| tatkAlIna vizAla grantha-saMgraha evaM anupama kalAkauzalaprapUrNa devAlaya tathA nAnA prakArake pharmAna, zilAlekha Adi isa bAtako pUrNa rUpase puSTi karate haiN| kheda hai ki isa dizAmeM abhI taka pUrNa prayatna nahIM kiyA gayA hai / AzA hai vidvAnoM kA dhyAna zIghra hI isa ora AkRSTa hogA aura isa viSaya para vizeSa prakAza paDegA / For Private And Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org priyadarzI ane saMpratinI abhinnatA [sAMcI sta MbhanA lekhamAM maLatA purAve ] lekhaka:--DA. tribhuvanadAsa laheracaMda zAha, vaDAdarA Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samrAT priyadarzI tathA mahArAjA azeka, banne bhinna che, temaja priyadarzI e jainadharmI mahArAjA saMpratinuM ja nAma che tathA teNe UbhA karAvelAM mArA-zilAlekha stha'bhalekha I. I. sarve jemadharmonA dyotakasamA che tenA vizeSa purAvA ahIM ApavAmAM Ave che. sAMcI staMbha priyadarzIe jema meATA ane nAnA (gauNa) zilAlekhA kAtarAvyA che tema meTA tathA nAnA (gauNu) staMbhalekhA paNu kAtarAvyA che. A cAre kaeNArTinA lekhAne atyAre e hajAra varSa uparano samaya thai gayA eTale aneka kAraNA-havAmAnanI asara, pravAsIe karela aTakacALA, pakSIonI hagAra vagerethI ukhaDI jatI kharapATI che. I-te lIdhe tenAM uoNla ane vAcanamAM khaMDitatA tathA aspaSTatA AvI gaI che, chatAM sadbhAgye temAMnA arasaparasanAM vAkayA tathA zabda vagere meLavI levAthI te sarvena paripUrNu banAvI zakAya che ke jethI tenA kartAnA hradayanI Azaya barAbara samajI zakAya. A sAMcInuM thala jyAM madhyahiMdamAM gvAliyara ane bhASALa TeTanI hudA joDAya che tyAM Avela che. tenI AsapAsanI pAMceka mAilanA vistAra pahADI che, tyAM nAnA meTA maLI 75 ratUpo tathA khe staMbhe mULe Avela hatA. stUpeAmAM aneka bhagnAvazeSa che, chatAM mukhya e che te abhyAsanI daSTie upayAgI hoi, briTiza sarakAre mULa svarUpane khyAla AvI zake te patie samarAvela che. te je e stamA che te te| ADA paDI gayela che. temAMnA eka je vize A lekha lakhavA prerAyo chuM te-sAMcI staMbha jaMgalamAM papyA che tenA uparanA lekha dhasAIne arapaSTa banI gayela hAi pUrAvAMcI zakAtA pazu nathI. DaoN. khullura, DA. bAyara, preA. hulTajha jevA vidvAnoe samrAT priyadarzIe kotarAvela sAranAtha ane alhAbAda-kauzAMkhInA aspaSTa lekhAne khyAlamAM rAkhIne, mArI macaDIne je artha esAravA prayatna karyo che te huM prathama rajI karIza; sAthe sAthe hiMdi sarakAre te sthAnanI khAsa zodhakheALa mATe janarala meijhI nAmanA vidvAnane i. sa. 1849-50mAM jyAre meAkalela tyAre A staMbha, uparamAM jaNuAvela abhyAsa dRSTie upayAgI evA mukhya e stUpamAMnA eka (jene vidvAnetAe naM. 1 ApyA che te jenuM mahattva ApaNI jaina dRSTie keTaluM badhu agatyanuM che te AgaLa jatAM samajAze tenA) dakSiNu si'hadvAra pAse UmA hatA, teNe najare joI karela rIpeAmAM je vAcana raju karyu che te paNu jaNAvIza. eTale te antanA samanvaya karatAM tenuM hArda ApaNune turata samajAze tathA patharAyela bhrAmaka aMdhArapaTa ApeAApa dUra thai jaze. (a) lekha ( vidvAnAe esArela che te pramANe ) mULAkSare 1 2yA meta vi]...(t)...[i] the...[F] mane Te 3 bhikhUnaM cA bhikhunInaM cAti putapa For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir I [varSa 10 286 ] zrI jaina satya prakAza 4 potike caMdamasUriyike (gha) ye saMgha 5 bhAkhati bhikhu vA bhikhuni vA odAtA6 ni tusAni sanaMdhApayitu anaavaa7 sa vAtavize (6) jucha phri che - 8 ti saMghe samage cilathitIke siyA ti lekhane artha (a)..... je bhagna kare......... (1) bhikSuo ane bhikSuNIone A saMdha (mArA) putro-prapautro (temaja) sUrya caMdra (prakAze) tyAM lagIne mATe ekatra karAya che. (6) je kaI bhikSaka ke zikSaNa saMdhane bhagna kare tene dhoLAM vastra paherAvavAM ane AvAsa sivAyanA sthAnamAM nivAsa Apavo. (3) kemake mArI icchA che ke saMdha ekatra ane cirasthAyI rahe. () I. sa. 1849-50mAM vaMcAyA pramANe lekha tathA tene karI zakAte artha lekha (mULAkSara) (2) 6. .......... matazALe 2 nA thA huM (vikalape) (ra) hu ja mi.I ne kA ti zu ta... to (vikalape) . ( ) ). nA ( , ) ma ( , ) (3) ti hilsa ja..vi phi... je saMgha (4) mamedha ti bhi kha tA bhikhi...I vA u dA to hu vA tA (vikalpa) (ka) ni Tu se ri pa naM.8 ya tu ja nA.. Raa ri pa vi (vikalpa) ni (1) hiMdI sarakAre karnala meIjhI nAmanA vidvAnane A sthAna para zodhakhoLa karavA mokalela temaNe tathA te vakhatanA hiMdI sarakAranA purAtatva khAtAne sarva Tha adhikArI janarala (pAchaLathI sara banela ane purAtatvavidha tarIke nAmAMkita thayela che te) alekajhAMDara kaniMgahAma sAthe maLIne je rIporTa karela che tene hiMdI sarakAre, Sanchi and its Remains by General F. C. Maisey hit 4243374512 w a uparathI udbhUta (meM racelA . bi. tri. pu. 232 thI 235) For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org aMka 12 ] priyadazI ane saMpratinI abhinnatA (6) sasi vA... pe ta vi ya icchA hi me ki ye Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | 287 jo (vikalpe) OM ( > "" (7) ti si gha la ma ge cilathi ti kaM si yA ti saM koM (vipe) uparASThata vAcanamAM kha'Dita akSarAne puratAM tathA vikalpanA meLa utAratAM AkhA lekha A pramANe vAMcI zakAze-- ? ( zuddha rIte mULAkSare gAvAtA lekha) (2) viyavRtti rAvA [ saMdhithaM ! ] mamata Ade (2) bhikhunaM ca bhikhuninaM nAtiputasa (3) ...tti vruda...vi # ... ce saMya (4) mameghati bhikhu vA bhikhinI vA udAtA (5) ni dulAni anadhAcitu anAvA-- (6) lasi vAsa petaviye icchA hi me ki (7) ti saMgha samage cilathitikaM siyAti ( TippaNa--trIjI p`tinA khaMDita akSarAne sa MteASapUrvaka pUravAnuM zakaSa na banatAM tene mULa pramANe ja rahevA dIdhI che. paraMtu sthaLa, saMyeAga, vyaktitva ane anya dhama lipione smaraNamAM letAM, AkhA vAkayane bhAvAtha je saMbhavita jaNAya che te pramANe.) lekhanA anuvAda priyadasi rAna jJAtaputra4 (bhagavAna mahAvIra)nA je bhikSukA ke bhikSuNIe A tInI yAtrAe (sAMcInA) mahAyAtrAne Ama kahe che-- (1) janarala mejhIe jALavI rAkhela nakalamAM A zabde spaSTa rIte pahelI patinI mAhinA che. paNa pAchaLathI khaDita ane aspaSTa banI gayela lekhanuM vAcana muzkela banI javAthI vidvAnAe ene ja khIjI pazcita mAnI lIdhI. eTale badhA akSarAne sAthe meLavatAM vitti yA spaSTa thAya che. (2) ahI. akSarA tUTI gayA che kharA paNu anya lekhAmAM jyAM jyAM zarUAtanI paMkitamAM mahAmAtra zabda Ave che tyAM tyAM tenI pUrva kamAMnA mahAmAtrA te darzAvavAne sthaLasUcaka nirdeza paNu Ave che. jemake, torarUiM mamata, samAvAyuM mamata, koleviya annumata I. teA pachI A lekha sAMcImAM kAtarAvela hAI, khazcita akSarAne sthaLe pIca zabdanI kalpanA asthAne nahIM lakhAya. (7) mata zabda spaSTa che: paNa tenI pUrvanA e akSare| tUTI gayela che te tenI pachI A spaSTa che eTale anya lekhAnA abhyAsathI maddAmAla ADhe geADhavavuM susaMgata ane che. For Private And Personal Use Only (4) mULamAM tivruta spaSTa vaMcAya che. tenI pUrvanA akSara bahudhA te hA jevA ja vaMcAya che. paraMtu pAMkhaDAnI astavyarata sthitine laine te sthAne janarala mejhIe nA, Ja, nA ane mA~ nI vikalpatA paNa karI che. te pramANe vAMcatA ratiputa, patiputa, matiputa, jJAtiputa, mAtivruta e pAMcamAMthI kAi hAi zake. ane bhagavAna mahA Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 288 ] zrI jaina satya prakAza [ varSa 10 Ave temane kahevuM ke, je bhikSuo ke bhikSaNa saMdhane abheva rAkhavA vIranuM tAma nAtigna che ja; tema A pAMce zabdone dhvani te ja zabda mAnya rAkhavAne prere che. jyAre vidvAnee te akSara vadhAre khaMDita banI javAthI 3 ne badale vAM vAMcI lIdho. tathA rAtaytano artha kaMi thato na hoI, e zabdane traNa bhAgamAM (aaN ti puta) vaheMcIne lekhano bhAvArthane aspaSTa banAvI dIdhe. (TippaNa-khuda bhagavAnanuM nAma havAne A prathama zilAlekhI purAvo samajavo.) (5) mULamAM ahIM uttaraddhi-visphara (ra)- eTalA akSaro spaSTa che. paNa pAchaLathI khaMDita thatAM vidvAnoe te sthAne pati caMdarasUrie yojIne besatA karyA che. tema te eTalA badhA khaMDita che ke, IcchAnusAra anya akSaro paNa kalpI zakAya che. paraMtu mULanA spaSTa akSara tithi I. ne dhyAnamAM letAM, tathA tinI pUrve jagyA khAlI hoya tyAM cA zabda goThavatAM yAti thAya che jene artha "javuM' karavo rahe, temaja A pradeza avaMtimAM saMgratinA eka vakhatanA guru Arya mahAgirijI anazanapUrvaka anazana pAmyA hoi te tIrthane pariznapatrathI oLakhAvAyuM che. temaja sAMcI pradezamAM Avela sonerI TekarImAMthI temanAM avazeSa maLI Avela che. vaLI thAvarta ke je vidizAnI najadIkamAM saMbhave che ane jyAM jIvaMtasvAminuM maMdira hatuM tema ahIM ri (2) akSara che. eTale rUcakagiri ke rUkSa (thAvarta)nI kalpanA karavI paNa saMbhavita che. matalaba ke, AkhIye trIjI paMktino artha "jJAtaputra bhagavAna mahAvIranA je bhikSuke ke bhikSuNIo A tIrthanA (rUcakagiri) yAtrAe Ave temane kaheluM ke-e pramANe karIe to zaMkAne ghaNuM ochuM thAna rahe che. ( 6 ) upara naM. 5 mAM je artha goThavyo che te pramANe phaM. pri. tri. nAme mArA pustakamAM pR. 233mAM karela che paraMtu have anuzIlanathI sAranAthanA lekhamAM (juo saM. ki. tri. pR. 188 upara paMkita 5no uttarAdha) je vanapathivize zabdo che te upADI laI tenI sAthe jo (6) paMktinA...ti akSaranA pUrve khaMDita bhAmamAM mAtra mUkI mAta banAvI jeDI daIe te nIce pramANe vadhAre baMdha besatuM thatuM jaNAya che. mAAti raghu vicitavize saMgha kahe che are kharekhara vinaMti kare che ke, - je saMghane A pramANe artha sUcavuM chuM. eTale " tIrthanI yAtrAe AvavuM "te bhAvArtha uDADI nAMkho ane te sthAne kahe che ne vinaMti kare che' evo artha goThava. (7) ahIM ja arthano anartha thaI gayo che. mULamAM paMkita 4 mAMnI AdimAM=saMdha[+ kheti "saMdhameti'' spaSTa che jeno artha "saMdhamAM bhAmalA na paDe' ema IcchanAra athavA "saMghanA niyamone abhaMga rAkhavA icchanAra' thaI zake che. paraMtu te lekha pAchaLathI khaMDita thaela ane ghaNuM kharA akSaro bhUMsAI gayeluM sthitimAM jyAre maLI Avyo tyAre vidvAnoe anya lebone AdhAre (juo uparamAM paMkita 4 no aMta ane 5 nI Adi) saMdhuM mAta (mivatI athavA bolatI) zabda goThavI dIdhA ane evo artha karyo ke saMyati -je bhikSuo ke bhikSuNIo "saMdhanA niyamane bhaMga kare temane sapheda vastra paherAvIne anAvAsamAM mUkavA. paraMtu janarala meIjhIe pragaTa karela sAMcI lekhanAM uparokata spaSTa vAcanathI, have ApaNe joI zakyA chIe ke "saphedavastra paheravAM ane atAvAsamAM vAsa karavo' e bhikSuone mATe koI daMDa nathI paNa hitecchu salAha che. For Private And Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 12 ] priyadarzI ane saMpratinI abhinnatA [ 289 IcchatA hoya temaNe zveta vastro dhAraNa karavAM ane upAzrayamAM,8 vasavuM evI mArI icchA che. kema te ke, saMghanI ekatA cirasthAyI rahe eTalA mATe. "saMdhaM bhAkhati" athavA "saMdhaM bhokhati '=saMghanI samakSa vyAkhyAna ApanAra jyAre saMdhaM bhikhati '=saMghamAM bhikSA mAgavAne AvanAra; eTale ke je bhikSuo saMdhamAM bhikSA mAgavAne Ave athavA te vyAkhyAna Ape temaNe sapheda vastra dhAraNa karavAM ane upAzrayamAM rahevuM. A salAhanuM kAraNa paNa te vakhatanI sthitinA abhyAsIne saMpUrNa spaSTa che je nIce pramANe samajavuM. saMpratinA samaye jaina sAdhu samudAyamAM be pakSa paDI gayA hatA. eka pakSanA sAdhuo nagna rahetA ane jaMgalomAM, guphAomAM ke vRkSa nIce ArAma letA (AjanA digaMbara sAdhuonA avale nathI ene spaSTa khyAla AvI zakaze). ane bIjA pakSanA sAdhuo sAmAjika sabhyatAnA niyamone khyAlamAM laI sapheda vastra dhAraNa karatA ane upAyomAM vasatA (AjanA zvetAMbara sAdhuonI jIvana-praNAlikAnA darzanathI A vastusthiti khyAlamAM Avaze). temAM saMprati potAnA guru Arya suhastine anusarIne zvetAMbarano pakSakAra banyo hato. eTale te sAcI ane tenA jevA anya-kauzAMbI, sAranAtha Adi zAsane mAraphata jJAtaputra bhagavAna mahAvIranAM bhikSu bhikSuone evI slAha Ape che ke, vyAkhyAna athavA to bhikSA mAge je sAdhusAvI saMdhanI sAthe saMparkamAM rahevA icchatA hoya temaNe chevaTe saMdhanI ekatA jALavI rAkhavAne khAtara paNuM, nagnAvasthA tajI daIne sapheda vastro dhAraNa karavAM ane jaMgale tathA girigalDarAmAM paDayA rahevAne badale upAzrayamAM rahevuM. [ TippaNa - A samayathI zrI AryamahAgirijIne anusaranArA jinakalpI kahevAyA ane zrI AryasUhastijIne anusaranArA zvetAMbara kahevAyA-A pramANe jenasaMghanA be vibhAga atyArathI paDayAnuM, jaina sAhityamAM je kahevAyuM che tene saMprati mahArAjanA lekhathI have sarmathana maLe che ema samajavuM.] (8) ahIM mULamAM anAvAli zabda che. vikAne teno artha "mavAra sivAyanA sthAno' evo kare che. eTale ke bhikSuke AvAsamAM vase, ane saMghanA niyamono bhaMga karanArane AvAsa sivAyanA (navAra) sthAnamAM mUkavAmAM Avaze. paraMtu bhikSunA nivAsasthAna mATe upAzraya-vihAra zabda vaparAya che jyAre mAvAsa zabda te kayAMya vaparAyela ja nathI. kharI vAta to e che ke, bhikSuo AvAsa-nivAsanAM sthAnomAM vasI na zake evo niyama che. eTale temanA asthira vasavATa alpa-samayanA Azrayane mATe saMpratie baMdhAvela upAzrayane anAvala nAma apAyaluM. samaya jatAM anAyAsa zabda pracAramAMthI ochA thayA ane pAya jaLavAI rahyo che. (9) ahIM mULamA vara maLe che. keTalAka teno artha saMyaNa ma=saMdhano mArga ema kare che. paNa anya lekhamAM (kauzabI) sama=saMdhanI samagratA jaNAvato zabda che. uparAMta te vadhAre sughaTita che jethI meM paNa temaja artha ladhe che. For Private And Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pravacana-praznamAlA prayAjaka-pUjya AcArya mahArAja zrIvijayapadmasUrijI, [ kramAMka 82 thI zarUH gatAMkathI alu; A ae saMpUrNa ] 93 prazna--1 atikrama, 2 vyatikrama, 3 aticAra ane 4 anAcAranuM svarUpa zuM ? uttara-1 lIdhelA vratAdimAM kaka doSa lAge eTale vratAdinI maryAdAnuM kaika aMze ullaMdhana karavuM te atikrama, 2 vyatikrama eTale te trAdinI maryAdAnuM vizeSa ullaMdhana karavuM. atikrama karatAM vyatikramamAM vizeSatA heAya che. 3 aticAra mana vacanathI vratAdi viruddha karavuM, vagere prakAre jenuM svarUpa che, te aticAra kahevAya. 4 anAcAra-tratAdinA mana vacana kAyAthI sa`pUrNa rIte bhaMga thavA te anAcAra kahevAya. A bAbata AdhAkarmI AhAranA dRSTAMte samajI levI. te dRSTAMta TUMkAmAM A pramANe jANavuM: 1 eka gRhastha munirAjane ASAkarmI AhAra vaheArAvavAnI bhAvanAthI vinaMti kare che. te muni A zrAvaka AAdhAkarmI AhArane vaheArAvavA vinatI karavA AvyeA che, ema jANuvA chatAM vinaMtI svIkAre. te vinaMtInA ravIkAra, e atikrama kahevAya. kAraNake AmAM sAkriyAnuM ullaMdhana thAya che; jyAre AvuM vacana sabhaLAya paNa nahiM te pA vinaMtInA svIkAra te thaI zake ja nahi. vinaMtInA svIkAra karyo tyArathI mAMDIne jhALI pAtrA taiyAra karavA mAMDe tyAM sudhI te atikrama kahevAya. paNu 2 jhoLI pAtrA taiyAra karIne muni cAlavA mAMDe tyAre vyatikrama kahevAya. te muni gRhasthane tyAM jaI ne vaheAravA mATe keLImAMthI pAtrA bahAra kADhe, nai dAyaka gRharatha vaDerAvavAne AhAra cATImAMthI lakhata hAthamAM lye, ahIM sudhI vyatikrama kahevAya. 3 pAtrAmAM ADAra lIdhe, te AhAranuM levuM, e aticAra kahevAya. geAcarI AlevIne ADAra vAparavA mATe pAtrAmAMthI hAthamAM laIne mAM AgaLa rAkhe ahIM sudhI aticAra kahevAya. te AhAra mAMDhAmAM mUkI muni gaLe utAre, A je gaLe utAravuM, anAcAra kar3evAya. aIM apavAda e che kre-sAdhunI AgADha mAMdagI, aTavI vagere kAraNe gItArthA imahApuruSAnI AjJAthI gItA zrAvaka tevA AhAra vahArAve, chatAM tene ekAMta nirA zrI bhagavatI sUtra nizItha sUtra bhASyAdimAM kahI che. vizeSa khInA Avazyaka sUtranI mATI TIkA vageremAM jaNAvI che. 93, 94 prazna-pa`dara kama bhUmimAM evuM kayuM kSetra che, jyAM kadApi tIrthaMkara devanA abhAva hAya ja nahi ? uttara--mahAvideha kSetramAM tIrthaMkaradevane virahakAla hoya ja nahi. pAMca bharatakSetra ane pAMca aravrata kSetramAM tI kara devane karakAla heya. 94. 95 prazna--hAla mahAvidedumAM vIsa tIrthaMkarA vicare che. ahIM pUchyAnuM e che ke kAI kAle vIsathI ochA tIrthaMkarA mahAvidehamAM hAya, evuM bane kharuM ? uttara-jema utkRSTa kALe 179 tIrthaMkarA vicare che, tema kAI kAle evuM paNa te che ke mahAvidehamAM 10 tIrthaMkarA vicaratA haiAya. vizeSa bInA zrIAcArAMga ad vRtti, pravacanasAreAhAra avRtti vageremAM jaNAvI che. 5. 96 prazna-pUrva jaNAvyuM ke utkRSTa kALe 170 tIrthaMkara deve vicare, e kaI rIte? For Private And Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | 29 aMka 12] pravacana-praznamAlA uttara-pAMca bharatakSetramAM eka tIrthakara hAya, pAMca evA kSetramAM eka tIrthakara tathA pAMca mahAvidehanI 325=160 vijayamAM ekeka tIrthaMkaradeva vicaratA hoya. A rIte 16+5+5=170 tIrthaMkara vicare. 96. 97 prazna-dareka mahAvidehanA 32 vijyamAMnA kayA kayA vijayamAM tIrthakara devA vicare che? uttaradareka mahAvidehanA 8-8-24-25 mA vijayamAM tIrthakaradeva vicare che. eTale eka mahAvidehamAM cAra tIrthakaro vicare che. A rIte pAMcamahAvidehamAM 20 tIrthakare vicare che. vizeSa bInA zrIdezanAciMtAmaNimAM jaNAvI che. 97. 98 prazna-avadhijJAna vagaranA mativrutajJAnI cha mana paryava jJAna pAmI zake ke nahi? uttara-mana paryAvajJAnanuM adhijJAnanI sAthe ekAMtapaNe sAhacarya (sAthe rahevApaNuM) che ja nahi. jo ke AvuM sAhacarya bIjA keTalAka mAne che, paNa te vAjabI nathI. kAraNa ke je trIjA cothA jJAnanuM sAhacarya mAnavAmAM Ave to zrIbhagavatI sUtranA AThamA zatakanA bIjA uddezAmAM tathA trIsaddhaprAbhRta vageremAM jaNAvyuM che ke traNa jJAnane dhAraNa karanAra bhavya jIvo be rIte thaI zake che. 1 matijJAna, mutajJAna, avadhijJAnane dhAraNa karanArA ane 2 matijJAna mutajJAna mana:paryava jJAnane dhAraNa karanArA, A vacananI sAthe virodha Ave che. matijJAna brutajJAnavALA cha ja trIjuM jJAna athavA ethuM jJAna pAmI zake che. 98. 99 prazna-comAsAmAM khAMDa abhakSya gaNAya che tenuM zuM kAraNa? uttara-comAsAmAM zItapaNuM (DI) vadhAre pramANamAM hovAthI khAMDa vagere padAmAM lIlapla-kuthuM A-IyaLa AdinI utpatti thAya che. tethI A sudi dazama sudhI khAMDa vAparavAno niSedha zrAddhavidhi-sena praznAdimAM karyo che. 99. 100 prazna-zelaDIne rasa kADhayA pachI keTalA TAIma sudhI acitta rahI zake? uttara-zelaDIne rasa kADhayA pachI be paheAra sudhI acitta rahe. kAMjInA pANIne kAle paNa teTalA ja jANavo, ema laghukavacanasAroddhArAdimAM jaNAvyuM che. 100 101 prazna-cAra dizAmAM prazasta dizA kaI kaI jaNAvI che? uttara- dakSiNa dizA azaprasta che. te sivAyanI traNa dizAo prazasta kahI che. temAM paNa pUrva ane uttara dizA vadhAre prazasta gaNAya che. kAraNa ke Avazyaka kiyA, vyAkhyAna avasara, naMdIsthApanA, pratiSThA vagere prazasta kAryomAM te be dizA uttama che, ema zrI sthAnAM sUtranA bIjA adhyayanamAM tathA sAdhunikRtyAdimAM jaNAvyuM che. 101. 102 prazna-dakSiNa dizAne aprazasta kahI, tenuM zuM kAraNa? uttara-te dizAne lokapAla yama che. te bahu ja dUrasvabhAvI levAthI upadravAdi na kare, A irAdAthI prazasta kAryomAM dakSiNa dizAnuM vajana karyuM che. sUvAnA prasaMge paNa dakSiNa dizA tarapha mastaka rAkhyana sUvAya, paNa te tarapha paga rAkhIne na ja sUvAya, e vyavahAra che. tathA kRSNapakSaka cho tyAre matimAMnI koI paNa gatimAM jAya, tyAre tathA For Private And Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza [ varSa 10 svabhAvAdine laine dakSiNa dizAmAM vadhAre pramANamAM upaje che. zukalapAkSika cho, pUrvAdi dizAmAM vadhAre pramANamAM upaje, ema zrI malayagirijI mahArAje-zrI prajJApanA sutranI TIkAmAM jaNAvyuM che. 102. 103 prazna-zukalapAkSika jIvanuM tathA kRSNapAkSika jIvanuM lakSaNa zuM? uttara-je jIvo utkRSTathI (moDAmAM moDA) ardha pudagala parAvartAkAla vItyA bAda jarUra mekSe jaze, te jIvo zukalapAkSika kahevAya, ne jeo ardhapAgala parAvartakAlathI adhika kAla sudhI saMsAramAM bhaTakaze, te jIvo kRSNapAkSika kahevAya, ema zrI prajJApanAsUtra vRtti vageremAM jaNAvyuM che. 103. 14 prazna- munivaro keDa sUtarAu kaMdoro bAMdhe che, te paddhati kyArathI zarU thaI? uttara-pUjya zrI AryarakSitasUrijI mahArAje pitAnA saMsAri avasthAnA pitA semadevane pratibaMdha pamADI dIkSA ApI. te sAdhunA mRtakane smazAnannAM laI jAya che. te avasare calapaTTAnI upara kaMdoro baMdhAvyo. tyArathI munivaro kaMdoro bAMdhe che, ema zrI uttarAdhyayanasUtra vRtti, dharmaratnaprakaraNa, AvazyakasUtra vRtti vageremAM jaNAvyuM che. 104 105 prazna- jenAgAmamAM pravacanane puruSanI upamA ApI che, te kaI rIte ghaTe? uttara-jema puruSane be paga, be javA, be sAthaLa, vAMsa, peTa, be bAhu, Doka, mAthuM--ema bAra aMga hoya che, tema pravacananAM paNa bAra aMga che. temAM be paganA sthAne zrI AcArAMga ane sUtrakRtAMga, be aMdhAnA sthAne sthAnAMga tathA samavAyAMga, be sAthaLanA sthAne zrIbhagavatI tathA jJAtAdharmakathAga sUtra, vAMsAnA sthAne upAsaka dazAMga, peTanA sthAne aMtakRdadazAMga, be bAjunA sthAne anuttaropapAtika dazAMga-prazna vyAkaraNa, DekanA sthAne vipAkasUtra, mastakanA sthAne dRSTivAda nAmanuM bAramuM aMga jANavuM. 105 106 prazna-zramaNa nirmathane keTalAM varSane dIkSA paryAya thayAbAda kyA sUtranI vAcanA daI zakAya ? uttara-A nIce jaNAvelA maMtrathI A binA spaSTa samajAze. dIkSAparyAyanAM varSa A sUtra bhaNAvI zakAya, AcAra prakalpa eTale nizIthasUtra sUtrakRtAMga dazAzruta skaMdha-bRhatkalpa-vyavahArasUtra, sthAnAMgasUtra-samavAyAMgasUtra. zrI bhagavatIsUtra. zrI sulikA viSNunAdi pAMca adhyayana aruNapapAtAdi pAMca adhyayana utthAnamRtAdi 4 adhyayane. For Private And Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 12] pravacana-praznamAlA AzIviSa bhAvanA daSTiviSa bhAvanA cAraNa bhAvanA mahAsvapna bhAvanA tene nisarga daSTivAda sUtra bAkInA tamAma sUtro. A pramANe dIkSA paryAyavALA munine te te sUtra bhaNavAno adhikAra che. ema samajavuM. 106. 107 prazna-zabda e paugalika (pudagala dharma) che, emAM pramANa zuM? uttara-1 kenegrApha-reDIyenA yaMtramAM zabda pakaDAya che, 2 je bAju vAyare vadhAre vAte hoya te tarapha zabda vadhAre saMbhaLAya che, 3 bhIMta vagerenI sAthe zabda athaDAya che. A traNa kAraNathI sAbIta thAya che ke zabda e paugalika ja che. yAda rAkhavuM ke-pakaDAvavuM, vAyuthI kheMcAvavuM, ane athaDAvuM e dharmo puddagalanA ja hoya che. 107. 108 prazna-nayAyike zabdane AkAzanA guNa tarIke mAne che, te vAjabI che? uttara-zabda e AkAzano guNa hoI zake ja nahi, kAraNa ke jo zabdane AkAzano guNa mAnIe, te phenegrApha vageremAM pakaDAya zI rIte ? guNa koI divasa pakaDAya ja nahi, yaMtramAM pakaDAya che, mATe te pauddagalika ja che. tathA meTA svare zabda bolavAthI bAlakanA kAnane AghAta pahoMce che. tethI paNa sAbIta thAya che ke zabda e paugalika ja che. kAraNa ke guNa hoya to AghAta thAya ja nahi. thAya che ema pratyakSa anubhavAya che, mATe zabda paugalika ja che, ema zrI tatvArtha vRtti vageremAM jaNAvyuM che. 108. pravacana-praznamAlA graMthane uttarArdha samApta thayo | | karatA cAra | attarasayapaNhA, vivihapayatthappayAraNikesA / pavaruttaraddhabhAge, siripavayaNapaNhamAlAe // 1 // gayaNihiNaMdidumie, vikkamavarisIyasAvaNe sukke / pahuNemijammadiyahe, jaiNaurIrAyaNayarammi // 2 // tavagaNagayaNadivAyara-guruvarasiriNemisUrisoseNaM / paumeNAyarieNaM, siripavayaNapaNhakayamAlA // 3 // raiyA saralaM gihiyA,miyakkharA tattabohaNissaMdA / bhajjayaNarayA bhavvA, lahaMtu khemeNa siddhisuhaM // 4 // For Private And Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAzanuM dasamA varSanuM viSaya: darzana pratikAra pUjanameM bhI dayA : pU. mu. ma. zrI. vikramavijayajI : 38, 53, 79 zrI dharmAnaMda kauzAMbIe karelA AkSepo virodha (traNa saMpradAyanI sabhAno TharAva) : aMka 4 TAITala-2 zrI khakhkharakRta " jagaDUcarita 'ne anuvAda : pU. . ma. zrI jJAnavijyajI : 130 taLAjAnI durghaTanA : taMtrI sthAnethI : 261 saMpAdakIya dazamuM varSa : aMka 1 TAITala-2 itihAsa, zilpa, sthApatya siddhahemakumArasaMvata : pU. . ma. zrI. kAMtisAgarajI dAsAntanAmaka prAcIna munivare H . hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA. : 7 'vidagdhamukhamaNDana 'ke kartA dharmadAsa jaina the? zrI. agaracaMdajI nAhaTA pAMca aprakAzita lekha : pU. mu. ma. zrI. kAMtisAgarajI : 47 eka rUperI akSaranA kalpasUtranI prazasti : pU. mu. ma. zrI. jayaMtavijayajI : 1 "abAriAta " te vAte vizeSa jJAtatha : zrI. baLavaMgI nArA: aMka 5 TAITala-2 rUperI akSaranA kalpasUtranI prazastigata rAjapAlanA vAsasthAna ane saMvatano vimarza : zrI cImanalAla lalubhAI jhaverI : 82 avatIrtha hai : zrI. aRvaMdrano nArA saM. 1673 kI pleA : pro. mUlarAjajI jaina keTalAMka prAcIna etihAsika sthAne : pU. mu. ma. zrI. nyAyavijayajI : 11, 151, 183 eka aprasiddha apUrNa prazasti : zrI. cImanalAla lallubhAI jhaverI : 104 pistAlIza Agama lakhAvanAra be bhAIonI prazasti : zrI. aMbAlAla premacaMda zAha : 122 samrATa priyadarza urphe saMprati mahArAjaAcarita ahisAvata : DaoN. tribhuvanadAsa laheracaMda zAha : 127 "p aprasiddha saMpUrNa prazasti' sTesa ve muvameM ghaNIvALa : zrI. amAracaMdranI nAra : 132 priyadarzI ane azokanI bhinnatA : Do. tribhuvanadAsa laheracaMda zAha : aMka 8 TAITala-2 zakasaMvata 910 gujarAtanI manohara jenI pratimA : zrI. 5. lAlacaMdra bha. gAMdhI : 141 upakezagaccha-paTTAvalI : pU, mu, ma. zrI. kAMtisAgarajI. : 155 For Private And Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [2] pAkAM baMdaranAM jinamaMdiro : mu. ma. zrI. dhuraMdharavijayajI : 165 jaina itihAsameM kAMgaDA : DA. banArasIdAsajI jaina : 171, 211, 250 zeTha zAMtiddA maMDhira sandhI mAnava samagra : zrI. mAraga nArA: aMka 10 TAITala 2 vizvavigrahanI mukhya mukhya ghaTanA (vartamAnapatranA utArA) : 216 navarAtaHITcha visa chI zAllA thI : zrI. arajaMgI nAdarA : aMka 11 TAITala 2 mauryakAlIna sUpa ane zilAlekhenA kartA koNa? -samrATa saMprati ke mahArAja azaka? : zrI maMgaLadAsa trikamalAla jhaverI : 244 samrATa akabara aura jaina guru: mahatA zikharacaMda kocara .: 281 samrASTra priyadarzI ane saMpratinI abhinnatA : 3. tribhuvanadAsa laheracaMda zAha H 285 sAhitya kSetrA -ghaTTa : pU A. . zrI. vinayacatIndrarinI zodhakhoLanI AvazyaktA : zrI mohanalAla dIpacaMda cokasI : 12 "lUNigavasahI nA vidhApake : pU u. mA. zrI. siddhimunijI : 17 snAtrapUjAko anya do sacitra pratiyeM : zrI. agaracaMdajI nAhaTA : 32 sarvavAda ane tenuM sAhitya : pro. hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA jenAzrita kalA : zrI. sArAbhAI maNilAla navAba : 41 dasamuhavaha, gauDavaha ane jainajagata : pro. hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA zrInagarSi (nagI) gaNiracita jaluranagara paMca jinAlaya caItya paripATI : zrI. aMbAlAla premacaMda zAha yAtrA, yApanIya, avyAbAdha ane prAzaka vihAra : : pro. hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA : aMka 7 TAiTala ra pro. bAUnako kAlakakathA : DA. banArasIdAsanI jaina : 119 saMgIta ane jaina sAhitya : pre. hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA : 147 jagaDukavira : pU. mu. ma. zrI. jJAnavijayajI 'saMgIta ane jaina sAhitya ' ke viSayameM kucha vizeSa bAteM : zrI. ajavaMfI nATa : aMka 9 TAITala 2 vikathAH prakAre ne upaprakAra : pro. hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA chatIsagaDha prAntameM prAcIna bhitticitra : pU. mu. ma. zrI. kAMtisAgarajI | 23 eka alabhya mahAkAvya : zrI. bhaMvaralAlajI nAhaTA : 230 caritra, kathA, varNana, upadeza divALI : pU. . ma. zrI. darzanavijayajI nirdoSa Atmaya : pU. u. ma. zrI. sidvimunijI zrISeNa kevaLI : N. ka 14 29 For Private And Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org [ 3 ] jainI ahiMsA : pU. mu. ma. zrI. bhadravijayajI aALI : pU. mu. ma. zrI. darzonavijayajI : pU. mu. ma. zrI raMdhavinayano syAddAda ane naya : eka vidyArthI nihnavavAdaH pU. mu. ma. zrI. dhuraMdharavijayajI : kAraNavAda : eka vidyAthI jainadarzananA anekAMtavAda : zrI. 5. aMbAlAla premaca'da zAha pravacana-praznamAlA : pU. A. ma. zrI. vijayapadmasUrijI : zramaNu bhagavAna mahAvIrasvAmI : pU. mu. ma. zrI. nyAyavijayajI zrI. zrIpALatrim ( nava jogabham ) 'akSayatRtIyA" nAM uddagamana pU. u. ma, zrI. siddimunijI jainoM meM dhAraNI-pUjA : DA. banArasIdAsajI jaina dhana sAvADa : pU. . ma. zrI. siddhimunijI 'Arya vasudhArA' ke sambandhameM vizeSa jJAtavya : zrI. agaracaMdajI nAhaTA zAstra-mAhAtmya : pU. mu. ma. zrI. nyAyavijayajI 4 'bhArya vasudhArA' ke sambandhameM vizeSa jJAtavyake sambandhameM bhUlasudhAra : zrI. sattvatnI nAhaTA : aMka 10 TAiTala 3 : 229 : 258 jaina sAdhusasthAnI mahattA : zrI. 5. aMbAlAla premacaMda zAha 'sarAka' jAti pratye ApaNI pharaja : zrI. meAhanalAla dIpaca'da cekasI sarAkajAti-konphrensa jagadguru zrI hIravijayasUrIzvarajI : pU. mu. ma. zrI. nyAyavijayajI : aMka 11 TAITala 3 : 2}7 tattvajJAna Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir stuti-svAtra-stavana Adi zrI, meztu sUriniSita zrIgIrAvajI-pArzvanAtha-stotram : 33 : : 19 : 117 : 132 : 143 : 175, 199,245, (cAlu) : 196 : 226, 24} ( kramAMka 96 thI cAlu) 192, 241, 290 For Private And Personal Use Only * 4: ( kramAMka 99 thI cAlu) : 55 : 193 : 19 pU. mu. ma. zrI. nayantavijJayatrI : a'ka 1 TAla 2 : jinacaMdrasUrigIta : zrI. sArAbhAI maNilAla navAkha zrI vIravimalajIkRta AtmaciMtavana svAdhyAya : pU. mu. sa. zrI. caMpakasAgarajI : aMka 6 TAITala 2 AtarasuMbAstha zro vAsupUjyajinavinati : kaeNpTana ena. Ara. dANI : 193 zrI vidyAprabhasUri-viracita AtmabhAvanA-khatrIzI : pU. mu. ma. zrI. jayaMtavijayajI : 197 vi. sa. 1542 mAM lakhAyela devadravya-parihAra caupAi : pU. mu. ma. zrI. kAMtisAgarajI : 255 citra taLAjA tInI khaMDita karavAmAM ApelI jinapratimA 12 TAiTala 2 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vinatI zrI paryuSaNA mahAparvanI ArAdhanA nimitte, samitine sArI sahAyatA mAkalI ApavAnI che te gAma-zaherAnA zrIsaMgha ane sadgasthona, ane A rIte samitine sahAyatA karavAnI preraNA karavA mATe pUjya AcArye mahArAja Adi sarva pUjya munivarone ame vinaMtI karIe chIe. navI madada 100) zrI jaina vidyAzALA, amadAvAda. (cAlu sAlanI madadanA ) 100) zeTha zrI cImanalAla lAlabhAI, amadAvAda. (cAlu sAlanI madadanA) 51) zeTha zrI parasettamadAsa suracaMda, muMbaI. 50) zrI ujamaphaInI dharmazALA, amadAvAda. (cAlu sAlanI madadanA ) | 40) zeTha aru chucaMdra zAMtilAla, amadAvAda. (51) mAMnA bAkI hatA te ) 11) zeTha mohanalAla lIlAdhara, amadAvAda. (bIjA varSanI madadanA ) 101) pU. mu. ma. zrI. meruvijyajI tathA pU. mu. ma. zrI devavijayajInA sadupadezathI amadAvAdamAMthI nIce mujaba - 51) zeTha vADIlAla sAMkaLacaMda, amadAvAda (11) roDa maganalAla bhAyacaMda, amadAvAda. . 11) zeTha hIrAlAla lAlacaMda, amadAvAda 28) jAnA mahAjanavADAnA paMca taraphathI. 71) 5, mu. ma. zrI. zivAnaMdavijayajInA sadupadezathI zrI mAravADI kamiTi, marakatI mArakITa, amadAvAda, 15) pU 5. ma. zrI. mANekavijayajInA sadupadezathI zrI jainasabhA, narasihu pRra. 11) zeTha cImanalAla khemacaMda, vAva. 11) 5. pra. ma. zrI. caMdravijayajInA sadupadezathI jaina Ave.saMdha, vAzerAva. lavAjama ghaNAkharA grAhaka bhAIornu lAjama A aMke pUrNa thAya che eTale ! jemarnu lavAjama A aMke pUru thatuM hoya temaNe lavAjamanA be rUpiyA mokalI ApavA. ane jemane lavAjama na mokalaq hoya temaNe patra lakhIne tarata khabara ApavI. lavAjamanI rakama athavA patra nahIM maLe to AgAmI aMka vI. pI. thI ravAnA karavAmAM Avaze. te svIkArI levA vinaMtI che. vya. For Private And Personal use only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Jaina Satya Prakasha. Regd. No. B. 3801 zrI jaina satya prakAza. dareke vasAvavA yogya zrI jaina satya prakAzanA traNa vizeSAMko (1) zrI mahAvIra nirvANa vizeSAMka bhagavAna mahAvIrasvAmIno jIvana saMbaMdhI aneka lekhethI samRddha aMka : mUlya cha AnA (TapAlakharcanA eka Ano vadhu). dIpotsavI aMka bhagavAna mahAvIrasvAmI pachInAM 1000 varSa pachInAM sAta varSanA jaina itihAsane lagatA lekhothI samRddha sacitra aka mUlya - savA rUpiyo. (3) kramAMka 100 : vikrama-vizeSAMka samrATa vikramAditya saMbaMdhI aitihAsika bhinnabhinna lekhothI samRddha 240 pAnAMne daLadAra sacitra aMka ; mUlya dADha rUpiyA. che zrI jaina satya prakAzanA be viziSTa akA [1] kramAMka 43-jainadarzanamAM mAMsAhAra hovAnA AkSeponA javAbarUpa lekhAthI samRddha aMka : mUlya cAra AnA. [2] kramAMke 4pa-ka. sa. zrI hemacaMdrAcAryanA jIvana saM badhI aneka lekhothI samRddha aMka :- mUlya traNa AnA - kAcI tathA pAkI phAila . . zrI jaina satya prakAza nI trIjA, cothA, pAMcamA, AThamA, navamAM varSanI kAcI tathA pAkI phAIla taiyAra che. mUlya darekanuM kAcInA be rUpiyA, pAkInA aDhI rUpiyA. bhagavAna mahAvIrasvAmInuM triraMgI citra gujarAtanA suprasiddha citrakAra zrI kanubhAI desAIe doreluM suMdara citra. '0'U4"nI sAIjha, sonerI borDara. mUlya cAra AnA ( TapAla kharcane doDha AnA ). -lAzrI jainadharma satyaprakAzaka samiti jesiMgabhAInI vADI, ghIkAMTA, amadAvAda. . mudraka:-maMganabhAI choTAbhAI desAI. zrI vIravijaya prInTIMga presa, salApasa krosaroDa, pA. bA. naM. 6 zrI bhaktimArga kAryAlaya-amadAvAda. prakAzakaH-cImanalAle gokaLadAsa zAma zrI jainadharma" satyaprakAzaka samiti kAryAlaya, jezi gabhAInI vADI, ghIkAMTA roDa-amadAvAda. For Private And Personal Use Only