Book Title: Jain_Satyaprakash 1943 06
Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/521590/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ara usa kramAMka 93 : e aMke taMtrIcImanalAla gokaLadAsa zAha Wu Bu Bu Bu Wu Bu Bu Bu Bu Bu Bu Bu For Private And Personal use only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | saMrdam // akhila bhAratavarSIya jaina zvetAmbara mUrtipUjaka munisammelana saMsthApita zrI jainadharma satyaprakAzaka samitinuM mAsika mukhapatra zrI jaina satya prakAza varSa 8 || vikrama saM. 1999 : vIrani, sa'. ra469 : IsavIsana 1943 | trImAM baM || je Tha zu di 12 : maM ga La vA 2 : jI na 15 || 12. viSaya - darzana 1 siddha hemakumAra saMvata : pU. mu. ma zrI. puNyavijayajI : 259 2 jinendra-TUMkanA anusaMdhAnamAM e : pU mu. ma. zrI. nyAyavijayajI : 2 6 2 3 bhAratavarSake bAhara jainadharma : zrI haiM. vanArasIvAsanI kaeNna : 265 4 jesalamera : zrI. sArAbhAI maNilAla navAba : 268 5 ninavavAda : pU. mu. ma zrI. dhuraMdharavijayajI : 273 6 mUrti aura nAma donoM maMjUra hone cAhie : , mu. ma. pravikamavinacanI : 277 ! 7 pravacana-praznamAlA : pU A. bha. zrI. vijaya padmasUri) : 280 8 zrIvAsacaMdrasUrikRta vastupAra -tejapAla | rAsa : pU. mu. ma. zrI. jaya'tavijayajI : 283 | 8 kucha zabdoM para vicAra : zrI, gRharAjJa nI naina : 289 navI madada, svIkAra. - 290 nI sAme RENSEN sUcanA-A mAsika a grejI mahinAnI paMdaramI tArIkhe pragaTa thAya che, tethI saranAmAnA pheraphAranA khabara bAramI tArIkhe samitinA kAryAlaye pahoMcADavA. lavAjama vArSika-be rUpiyA : chUTaka cAlu aka-traNa AnA mudraka : narottama ha. paMDayA; prakAzaka : cImanalAla gokaLadAsa zAla; prakAzanasthAna zrI jainadharma satya prakAzaka samiti kAryAlaya, jeza'gabhAInI vADI, ghIkAMTA roDa, amadAvAda, mudraNasthAne' : subhASa prinTarI. mIrajApura roDa, amadAvAda, For Private And Personal use only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vIrAya nirbha : | zrIjainamakAQI IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII varSa 8 kramAMka 93 aMka 9 siddhahemakumAra saMvat lekhakaH-pUjya muni mahArAja zrI puNyavijyajI [pU. pravartaka zrI kAMtivijayajI mahArAjanA praziSya ]. bhAratIya prAcIna lipimAlAmAM Aja sudhImAM pracalita thayela vaidikasaMvata , kaliyugasaMvata, vIrasaMvata, vikrama saMvata , zAlivAhana-zakasaMvata , gumasaMvata, siMhasaMvat vagere anekAneka saMvatane paricaya karAvavAmAM Avyo che. je paikInA ghaNakhara saMvata to Aje janatAnA smRtipaTa parathI bhUsAI gayA che. mAtra vIra saMvata , vikramasaMvat, zAlivAhana zaka-saMvat jevA gaNatarInA ja saMvato janatAmAM ekadhArI rIte AdarapAtra rahyA che. tema chatAM eTalI vAta te cokkasa ja che ke-je je vyaktionA nAmanA saMvata cAlu thayA haze-che temanA pratye kaI khAsa kAraNane laIne ja janatAne pakSapAta baMdhAya haze ane te te saMvate temanA anuyAyIonI vidyamAnatA paryata cAlIne chevaTe bhUsAI gayo haze. e badhuM game tema ho te chatAM saMvatanI utpattie ItihAsamAM moTAmAM moTuM sthAna prApta karyuM che eTale e saMvata konA konA nAme ane kayAre kayAre cAlu thayA che ene lagatI maulika hakIkatone zodhavA ane meLavavA pAchaLa vidvAnoe ati jhINavaTabharI rIte prayatna ane zrama sevyA che. AjanA A saMkSipta lekhamAM evA ja eka viziSTa saMvatane paricaya karAvavAmAM Ave che, jenuM nAma siddhahemavumAra saMvat che. A saMvatane ullekha kayAMthI maLe che ene lagate paricaya ApyA pachI saMvatanA aMge vicAra karavAmAM Avaze. upara jaNAvela "siddhahema-kumAra' saMvatane ullekha girirAja zrI zatruMjayanA zikhara uparanI cemukhajInI TUMkanA mULa maMdiranA mukhya daravAjAnI DAbI bAjunA maMdiramAM rahela eka dhAtunI pratimA uparanA lekhamAMthI maLI Avyo che. e lekha Ape ahIM ApavAmAM Ave che: zrIsiddhahemakumAra saM 4 vaizASa va 2 gurau bhImapallI satka vyava0 harizcaMdra bhAryA guNadevi zreyo) zrIzAMtinAthabiMba kAritaM // upara Apela dhAtupratimAlekhamAM koI khAsa mahattvane aitihAsika ullekha nathI. tema nathI e lekhamAM pratiSThA karAvanAra AcAryAdinA nAmano ullekha. tema chatAM A For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [260 zrI jaina satya prakAza [varSa 8 - - atisaMkSipta pratimAlekha temAM maLatA zrIsiddhahemakumAra 3 4 eTalA ullekhane pariNAme atigauravavaMtu sthAna prApta karI le che ke je saMvatane ulekha Aja sudhI kayAMya jovAmAM ke noMdhavAmAM Avyo nathI. prastuta pratimAlekhamAM tenI pratiSThA karAvanAra AcAryAdinA nAmano ullekha nathI eTale prastuta saMvat kayAre cAlyo haze? e saMvat calAvavA pratye kena savizeSa pakSapAta haze? temaja e saMvata calAvanAra anuyAyI varga sabaLa ke nirbaLa haze ItyAdi hakIkatonuM ApaNe mAtra anumAna ja karavAnuM rahe che. prastuta pratimAlekhamAM maLatA prasiddha -kumAra saMvatamAM gUjarAtanI mahAvibhUtisvarUpa traNa vyaktionAM nAmano samAveza thAya che. eka gUrjarezvara mahArAja zrIsiddharAja jayasiMhadevanA nAmano, bIje kalikAlasarvajJa syAdvAdavijJAnamUrti gUrjarezvarayugalanA mitra ane guru AcAryapravara zrI hemacaMdrasUrinA nAmane ane trIjo gurjarezvara paramahaMta mahArAja zrIkumArapAladevanA nAmano. A rIte gUjarAtanI mahAprabhAvasaMpanna A traNa vibhUtionAM nAmanA Adya Adya aMzane saMkalanadvArA prastuta saMvatane utpanna karavAmAM Avyo che emAM leza paNa zaMkAne sthAna nathI. A saMvatanI utpatti vyavasthita rIte thaI hoya tema mAnavAne ApaNe samakSa atyAre eka paNuM pramANa ke sAdhana nathI. e dazAmAM ApaNe eTaluM ja mAnavuM joIe ke prastuta dhAtupratimAlekhamAM maLate zrIsiddhahemakumAra saMvatane ullekha bhagavAna zrI hemacaMdra pratye atibahumAnanI lAgaNI dharAvanAra koI vyaktie karyo che. ane e ullekha mArI samaja pramANe traNe mahAtmAonA svargavAsa pachI ja thayo haze. prastuta saMvata calAvavA pAchaLa koI sabaLa vyaktiono hAtha dekhAtuM nathI. nahi to e saMvatane ullekha keTalAka graMthonI prazastiomAM ane pupikAmAM temaja keTalAka prAcIna zilAlekhamAM jarUra ApaNane maLI zakta. paraMtu haju sudhI kayAMya paNa e saMvatano ullekha vidvAnonI najare caDhayo nathI. phakta kaI mahAnubhAvanA hRdayamAM gUjarAtanI A vibhUtio pratye bhakti UbharAI AvI haze jene pariNAme eNe ATale ullekha karI potAnI kavyaparAyaNatA rajU karI pitAnI jAtane dhanya ane kRtakRtya karI che. e sivAya vizeSa kazuM lAgatuM nathI. nahitara AjanA amuka varge ja calAvelA. AtmasaMvat ane dharmasaMvata jevA saMvata paNa amuka varSa paryata cAlu raheze ane enA ullekha amuka amuka sthAnomAM ulikhita maLaze, jyAre gUjarAtanI traNa samartha mahAvibhUtionA nAmathI vibhUSita prastuta siddhahemakumAra saMvata pAchaLa sabaLa te zuM paNa upara jaNAvyA mujabano AtmasaMvata ane dharmasaMvatanA anuyAyI varga jevo sAmAnya varga paNa haze ke kema e kahevuM ke samajavuM muzkela nathI. astu, prastuta "siddhahema-kumAra" saMvata pAchaLa sabaLa vyaktione hAtha he agara na ho, athavA ene sabaLa vyaktioe kadAca (?) Teke na paNa Apyo hoya; tema chatAM ApaNe saue AnaMda ja manAvavo joIe ke-te jamAnAmAM evI koI vyaktio hatI ja ke jemane ema lAgyuM hatuM ke gujarAtanI A traNa mahAprabhAvaka For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 8] siddhahemakumAra saMvat [ 261 ] mahAvibhUtionI yAdagArInI nizAnI tarIke temanA nAmanA savat jarUra cAlavA joie ane te mATe prayatna paNa karyAM. khare ja te yuganI janatAe ekamata thaI A mahAvibhUtienI yAdagArImAM saMvata calAvyA hAta te| Aje gUjarAta ane gujarAtanI prajA jagatanI najare vizeSa gauravavaMtI lekhAta. aMtamAM A ThekANe jainaprajAnu ane khAsa karI atyAre zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhInuM eka vastu tarapha bhArapUrvaka lakSya doravuM. ucita mAnuM chuM ke ApaNe tyAM mahattvanI vastuonA saMrakSaNa ane sAcavaNI tarapha je lakSya hAvu joie te rAkhavAmAM nathI Avatu. eTale ahIM huM peDhInA kAryakartAone bhArapUrvaka jaNAvuM chuM ke--cAmukhajInI TUMkamAM rahelI A gauravavaMtI dhAtunI pratimAne evA sthAnamAM rAkhavAmAM Ave ke jyAMthI e pratimA,--jema vimalavasImAMthI yAjanA lekha gUma thayA temaja vimalazAnA maMdiramAMthI ajanma kArIgarIvALI dhAtunI pratimA upaDI gai tema,gUma na thAya. khare ja mane te A pratimA joine ene cArI laI kAi yAgya sthAnamAM mUkavAnuM ja mana thayuM hatuM. paNa sAce ja kAI aitihAsika vastuonA vyApArIne hAthe e pratimA caDhI na jAya e mATe zeDa A. ka. pe.nA kAryakartAoe dhyAnapUrvaka vyavasthA karavI ghaTe. kaLA ane zAstrIya daSTie sarvAMga suMdara bhagavAna mahAvIrasvAmInuM triraMgI citra 14"x10" sAijha : ArTakArDa upara triraMgI chapAi : sAnerI oNrDara : mUlya-cAra AnA (TapAla kharcanA doDha AnA judo.) zrI jainadhama satyaprakAzaka samiti jeziMgabhAInI vADI : ghIkAMTA, amadAvAda. For Private And Personal Use Only ---------- Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jinendrarkanA anusaMdhAnamAM [sihoranI TekarI uparanA eka dhvasta devasthAno paricaya ] lekhaka-pUjya muni mahArAja zrI nyAyavijayajI "zrI jene satya prakAza"nA gayA aMkamAM-kramAMka 92mAM ApaNe jibeMka TUMkano paeNricaya jANe. tyArapachI teja TUMkanA anukaraNarUpe ziheramAM paNa jiteMdra-TUMka kahI zakAya tevuM sthAna che, tene paricaya ahIM Ape che. zihora bhAvanagara rAjyanuM prAcIna rAjadhAnInuM zahera che. cetarapha girizaMgethI AcchAdita A prAcIna nagarIne ItihAsa paNa bahu jANavA jevuM che. ziheranA prAcIna ItihAsa saMbaMdhI be traNa pustaka prakAzamAM AvyAM che, paNa emAM lekhakee pitAnI jJAtinI prAcInatA ane vaibhava mATe ja pAnAM bharyA che. temAM vAstavika rIte ziheranA itihAsane sparzatI mAhItI bahu ja alpa pramANamAM ApI che. varSARtumAM muzaLadhAra varasAdathI dhovAIne e pahADomAMthI prAcIna sikkAo nIkaLI Ave che, jeno saMgraha tyAMnI lAyabrerImAM ane eka jaina gRhasthane tyAM che. amArI tripuTIe thoDA divasanA tyAMnA sthiravAsa daramyAnamAM keTalIeka jANavA jevI vigato meLavI che je yathAsamaya zRMkhalAbaddha goThavIne raju karAze. atyAre te mAtra tIrthAdhirAja zatruMjaya uparanI jineMdrasUMkanA anusaMdhAnarUpa eka derI mATe ja A lekha lakhuM chuM. ahIM eka marUdevAka hatI. e TekarI upara ame khAsa navuM jANavA ane meLavavA gayA hatA. eka vakhatanuM prAcIna jaina tIrthasthAna jevuM gaNAtuM A sthAna Aje jainatvanA nAmanizAna vinAnuM thaI gayuM che. bhUminI sparzane jarUra thaI, paraMtu jainatvanA pavitra vAtAvaraNa viheNuM A sthAne amane bahu AlAda na upajAvyo. TekarI uparathI najara pheMkatAM cotarapha nAnA nAnA aneka pahADo, ziheranagara, dUra dUra pavitra siddhagiri, eka bAju senagaDha, cogaThanI TekarIo, sAmI bAju bhAvanagarane dariyo, vacamAM varateja vagere sthAno sApha najare paDatAM hatAM. upara derImAM eka prAcIna zilAlekha hovAnuM ame sAMbhaLyuM hatuM, paraMtu atyAre e zilAlekhanuM nAmanizAne amane tyAM hAtha na AvyuM. AmAM mukhyataH jaina saMdhanI bedarakArI ane ajenI IrSyA e ja kAraNa jaNAyuM. ekAda paththara e dekhavAmAM Avyo je jinamaMdirano heya. ahIMnA zrI saMdhanA kathana mujaba eka pUjya samartha sUripuMgave ahIM vaccenA cogAnamAM suMdara jinamaMdira baMdhAvavAnI vAta mUkela, paNa emAM aneka kAraNothI saphalatA na maLI. mAruM potAnuM to daDha mantavya che ke emAM saphalatA maLI hatI to eka prAcIna jainatIrtha naSTa thatuM bacI jAta. hajIye anukulatAe jarUra lakSya ApavA jevuM che. marudevA TUMkanI lagabhaga sAme ja, sAta serI-(zAtizrI athavA zAMtisUri) nAmanI TekarI che. A sAtazerI e vAstavika nAma nathI lAgatuM, kAMta zAMtinAtha TekarI athavA zAntisUri TekarI upaDathI pharatuM pharatuM bhraSTa rUpa sAtaserI thaI gayuM lAge che. A TekarInA UMcenA zikhara upara eka 16 thAMbhalAnI nakasadAra chatrI che. cetarapha khule A zikhara upara pavana evo sakhata phUMkAya che ke sAcavIne ja tyAM UbhuM rahevuM paDe. uparano caDhAve paNa muzkela che. kayAMyathI upara caDhavAne raste ja sApha nathI. dUrasudUra dekhAte pavitra siddhA For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 8] jinendra-TukanA anusaMdhAnamAM [23] cala ahIMthI bahu ja sApha dekhAya che. ahIM chatrImAM to atyAre kazuMye nathI. vacce koI arthadAse arthanI lAlasAe khADA khodyA che. uparanuM zikhara TUTI gayuM che. TekarInA pUrva taraphanA DhaLANamAM devIo (vidyAdevIo jevI)nI cAra derIo che. temAM eka devInI nIce saM 1106 (1586)no lekha che. devIo kaMIka khaMDita-akhaMDita che. derIo khaMDita che ane ghaNIkharI daTAyelI che. devIonAM Asano dabAyelAM che. kahe che ke varSAdathI jovAI dhovAIne mATI khasI javAthI A derIo ane devIo dekhAvA mAMDI che. ahIM vizeSa khodakAma thAya te ghaNuM prAcIna sthApatya maLI Ave kharuM. TekarInI zarUAtamAM eka sukhanAtha mahAdevanuM maMdira ane tyAMthI AgaLa jatAM jinendrakavALA vibhAga Ave che. pahelI vAra jyAre ame ahIM AvyA tyAre amArI tripuTI ane sAthe suprasiddha vidvAna sAhityapremI pU. muni mahArAja zrI puNyavijayajI mahArAja Adi hatA. garamInI Rtu chatAMye megharAjA paNa sAthe ja AvyA hatA. zilAlekha vagere laIne ame upara javAno vicAra karatA hatA tyAM te megharAjAe potAnuM kAma zarU karyuM ane amane ardhA kalAka vizrAMti levA besavuM paDayuM. punaH citrI pUrNimAe ziheranA zrIsaMdha sAthe ahIM zrIsiddhagirirAjanAM darzanArthe AvavuM thayuM. prAtaHkAlano samaya hato. dUra sudUra girirAjanAM zikharenuM darzana thatu hatuM. badhAe bhaktibhAvathI caityavaMdanAdi karyA siddhagirirAja jANe ApaNuM sanmukha ja hoya, ame badhA caDhatA heIe, ane jANe dAdAnAM darzana thayAM, maMjula svare bhaktithI gavAtAM stavane saMbhaLAtAM hoya ema badhAne lAgatuM. A derI mATe jaina saMghane ane ajenone kaMIka jhaghaDe paNa thayelo, paraMtu pheMsale jena saMghanA lAbhamAM ja thayo che. ahIMthI navo rasto paNa nIkaLI zake tema che. temaja zrIjainasaMgha dhAre to A sthAnano uddhAra paNa karI zake che. paNa eka to ahIM Apasano kusaMpa, anaikaya ane Ane aMge ja utsAhane abhAva, tyAM ApaNe vadhu AzA rAkhIe e te mRgajaLa pAchaLa doDavA jevuM ja lAge che. bIjuM Arthika jhaMjhAvatano prazna paNa eTalo ja vikaTa che. bAkI ahIMne zrIsaMgha eka thaI prayatna kare to marudevA-TUMka, ane A sAtaserI-zAMtinAthajInI TUMkano paNa udaya karI zake emAM saMdehane sthAna nathI. ahIM zrIsaMgha caitrI, kArtikI pUrNimAnA divasoe, temaja bIjA paNa moTA parvanA divasoe vAje gAjethI A sAtazerI TekarInI jiteMdra-sUke Ave che ane sAme ja dekhAtA siddhigirinAM darzana-stavana kare che. derInI vyavasthA-pUjA tathA rakSA AdinI saMpUrNa sattA jena saMdhanI ja che. derInI AsapAsa suMdara parathAra che ane AjubAju killA jevuM che. sukhanAtha mahAdevavALA sthAnamAMthI raste che ane killAmAM bArI-hAno daravAjo che tyAMthI ahIM avAya che. rasto jAhera che. game tyAre Avo jAo to reka Teka nathI. have ApaNe zilAlekha joI laIe. derImAM pabAsana upara eka ane pabAsana nIce be-ema traNa pAdukAo che. A traNe pAdukAo upara vacamAM pAdukA ane cAre tarapha lekha evI goThavaNI che. e traNe lekhe A pramANe che - pabAsana uparanI pAdukA uparano lekha__ saMvata 1912nA mAsottamamAse zuklapakSe kAkati suda 6 vAra guru dAdAjI vijayajineMda(da) suripAdukA // For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [24] zrI jaina satya prakAza [varSa 8 pabAsana nIcenI jamaNI taraphanI pAdukA uparano lekha saMvata 1912nA mAsottamamAse zuklapakSe kAkati suda 6 paM. zrI....vijayajI tasya pAdukA bharApitaM // pabAsana nIcenI DAbI taraphanI pAdukA uparano lekha paM. kalyANakuzalAnAM upadezAt sAdhavI zrInAnazrIjII pAdukA bharApita zubhaM bhavatu / A traNa pAdukAomAM eka te tapAgacchIya bhaTTAraka zrIpUjya jineMdrasUrinI pAdukA che. zrIniMdrasUrijIne paricaya suprasiddha bhaktakavirAja zrI vIravijayajI mahArAja cosaThaprakArI pUjAnA kalazamAM A pramANe Ape che "vijayajiteMdrasUrIzvararAjya, tapagaccha kere rAyo." jiteMdra-TUMkanA zilAlekhAnA AdhAre bhaTTAraka zrIvijayadharmasUrijInA paTTaprabhAvaka zrIvijayajiteMdrasUri thayA che. temanA paTTaprabhAvaka vijayadeveMdrasUrijI thayA che. temanI vidyamAnatAmAM zrI vIravijayajI mahArAje bIjI pUjAo banAvelI che. A sivAya bhAvanagara sTeTane rAjamahela paNa jovA jevo che. temAM keTalAMka prAcIna citra kalAnI daSTie jovA jevo che. bahAra nIkaLatAM daravAjAnI aMdara ja eka mahAdevajInA maMdiranI bahAra jaina mUtinA parikaranA keTalAka khaMDita bhAge tyAM hatA. eka bhAga upara vaMcha sApha vaMcAtuM hatuM. teramI-caudamI sadIno lekha hato. parikaranA nIcenA bhAganA traNa TukaDA hatA. A badhuM jaladI jaladI joI ame upAzraye AvyA. - ziheramAM suMdara jinamaMdira che. eka maMdiramAM ja be vibhAgamAM be maMdire che. ekamAM mUlanAyaka zrIsupArzvanAthajI che, ane bIjA vibhAgamAM zrI ajitanAthajI prabhu mUlanAyaka che. maMdira bhavya ane darzanIya che. mUrtio prAcIna ane manohara che. zrIsupArzvanAthajI bhagavAnanA maMdiranI bahAra sIDI pAse upara eka nAnI derI che, temAM paNa eka pAdukA che. lekha che. lekha lIdho che, paNa tenI nakta ahIM nathI eTale nathI Ape. - zrI ajitanAthajInA maMdiranA nIce vyAkhyAnazALA che. temAM pesatAM sAme ja tapagacchAdhipati zrImUlacaMdajI mahArAja (muktivijayajI gaNi) nI suMdara mUrti che khuNamAM DAbI bAju zrImANIbhadrajI che je camatkArI ane prAcIna che. ahIM yationI gAdI che--hatI. bIjuM nAnuM gharamaMdira che jene jIrNoddhAra cAle che. upAzraya-dharmazALAnI badhI sagavaDa che. sTezana para bhAvanagaravALA saddagRhasthoe baMdhAvelI vizALa jaina dharmazALA che. ahIM utaranAra yAtrie zihoranA maMdiranAM darzana jarUra karavAM. pAlItANuM janAra dareka yAtrikane zihora gADI badalavI paDe che. samaya maLe temaNe jarUra lAbha levA jevuM che. zihora upara khAsa tapagacchAdhirAja zrImUlacaMdrajI mahArAjane dharmopakAra hovAthI pAThazALA vagere paNa temanA nAmathI cAle che. zihera khAsa temanuM kSetra kahevAya che. ziheranI dharmabhAvanA paNa sArI che. paNa Aje temAM je anaiya-aprema ane saMpano abhAva jovAya che te nikaLI jAya to tenI prAcIna kArakIdI zebhe temAM saMdeha nathI. zAsanadeva sarvane sahubuddhi arpe e ja zubhecchA For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAratavarSake bAhara jainadharma lekhaka:-zrImAn DaoN. banArasIdAsajI jaina M. A. Ph. D. lAhaura yadyapi jaina aura bauddha dharma donoM hI zramaNa saMskRtike bheda haiM, aura inake siddhAnta aura AcaraNa bhI ApasameM kucha kucha milate-julatese haiM, tathApi bauddha dharma to apanI janmabhUmi bhAratako chor3a kara dUra taka deza-dezAntaroMmeM phaila gayA hai, lekina jainadharma bhAratavarSa taka hI sImita rahA hai| isakA kAraNa yaha pratIta hotA hai ki jainadharmake upadeSTA sAdhu-munirAjoMke jIvanake niyama bahuta kaThora hote the aura ve ina para bar3I dRDhatA se calate the| ve inameM zaithilya na Ane dete the| ye niyama ese kaThina the ki videzameM inakA pAlana karanA bar3A muzkila thA / isa liye jainadharmakA pracAra bhAratake bAhara nahIM ho sakA aura na bhAratake bAhara koI jaina avazeSa hI mile haiN| magara phira bhI zrAvaka loga to vyApArake nimitta deza-dezAntaroMmeM jAyA karate the aura vahAMke rahane vAle inake saMparkameM Ate the| saMbhava hai ki ina zrAnakoMkA kucha na kucha prabhAva anya dezoMke kisI kisI vyakti para par3a jAtA hogaa| aise eka vyakti haiM abula alA jo araba dezake vikhyAta dArzanika kavi the| ye mua ke rahane vAle the isa liye abula alA muarIMkenAmase prasiddha haiN| inakAjIvana bar3A nivRttimaya thaa| ye nirAmiSa AhAra karate the arthAt inako mAMsa bhakSaNakA sarvathA tyAga thaa| yahA taka ki ye dUdha pInemeM bhI pApa samajhate the, kyoMki dUdha to gAya bhaisake apane baccoM ke liye hotA hai| ve aisA dUdha lete the jo gAya bhaisake baccoMke tRptipUrvaka pIleneke pIche bce| isI prakAra ve madhu (zahada) kA bhI sevana na karate the, kyoMki madhuko makkhiyAM apane liye banAtI haiN| isI hetuse: aNDe AdikA bhI inheM parityAga thA / inakA bhojana aura vastra itanA sAdA hotA thA ki dUsarA koI puruSa ise khAnA aura pahinanA pasanda na kare / ve camar3ekA jUtA pahinanemeM pApa samajhate, isaliye pairoMmeM lakar3IkI khaDAUM DAlA karate / ve jIvarakSAmeM bar3e sAvadhAna rahate the| ve kapaDekA prayoga bahuta thoDA karate, yahAM taka ki nagna rahanA pasanda karate the / inakA janma saM. 1030 meM aura mRtyu saM. 1115 me huii| isa prakArake nivRttiparaka aura dayAlu vyaktikA araba jaise anArya dezameM pairoMmeM prayoga bahuta thoDA the| kA prayoga bahuta bAlA karate / ve jIvarakSA aura mRtyu saM. 1115 anArya deza For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra [ 299 ] www.kobatirth.org zrI jaina satya prakAza [ varSA Arya hai / jarmana vidvAna kremara aura anumAna hai| glAjanapakA ki jainadharmake prabhAvake binA isa prakArakA jIvana saMbhava nahIM / abula alAne apanI AyukA adhika bhAga bag2adAda meM vyatIta kiyA / vahAM bahutase jaina vyApArI rahate the / unake saMsargameM Akara abula alAne mAMsabhakSaNa AdikA parityAga kiyA hogA aura jIvoM para dayA karanA sIkhA hogA | Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir arabake atirikta cInI turkistAna meM bhI jainadharmake astitvakA anumAna kiyA gayA hai / ena. sI. mahetAke AdhAra para sI. je, zAha likhate haiM- "cInI turkistAnake guphA - mandiroMmeM jaina ghaTanAoMke bhI citra banAye jAne lage the " / ena sI. mahetAke kathana kA AdhAra hai e phAna la. kokakA grantha jisameM madhya eziyAke bauddha avazeSoM kA varNana hai / isake tIsare bhAga meM eka citra ( naM. 4) diyA hai, aura pR. 30 para usake viSayame' likhA hai ki yaha citra jainadharmakI digambara saMpradAya se saMbandha rakhatA hai, jo isakI do mukhya saMpradAyoMmeMse eka hai / yaha citra 27 iMca UMcA aura 8 iMca caur3A hai / eka haz2Ara barasa se adhika purAnA hai, aura harI - lAla bhUmi para nIle raMgase banA hai / isakA sira khaNDita ho cukA hai / citrita vyakti apane pAdAyoM para khaDA hai jaisA ki nRtya karate samaya kiyA jAtA hai / dAIM TAMga Age lAkara bAIM aura kara dI hai / isase pairoMkA vyatyaya ho gayA hai arthAt dAyAM paira bAIM ora aura bAyAM paira dAIM ora A gayA hai / isake kaTi pradezameM mekhalA ke cihna bhI dikhAI de rahe haiM / sabase vicitra bAta yaha hai ki citrita vyakti bilakula nagna hai aura usake liGgako vedhana karake usameM dhAtukA moTA challA DAlA huA hai jaisA ki bhAratake kaI tapasvI kiyA karate the / aba uparyukta varNana vAle isa citrako kisI prakAra jainadharmase saMbandhita 1. 2. H. V. Glasenapp : Der Jainismus, Berlin, 1925. pp. 455-56. Chimanlal J. Shah : Jainism in northern India, Bomby, 1932. p 194. Nanalal Chamanlal Mehta Studies in Indian Painting, Bombay, 1926. p. 2. 3. A. von Le Coq: Die Buddhistische Spaetantike in mittelasien, Band III Die Wandmalereien, Berlin, 1924, For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir % 3E 8] bhArata varSa ke bAhara jenadharma [297] nahIM kara sakate / ataH hama kaha sakate haiM ki bhAratase bAhara abhItaka jainadharmakA koI avazeSa nahIM milA / jabase jaina loga yUropa aura amarIkAmeM jAne lage haiM tabase vahAM bhI kucha vyakti jainadharmako pAlane vAle ho gaye haiN| saM0 1950 meM zrIyut vIracaMda rAdhavajI gAMdhI " valaja kAMgresa Apha rilijanaja" meM, jo amarIkAke cikAgo nagarameM bharI thI, jainadharmake pratinidhi bana kara gaye / kAMgresakI samApti para gAMdhIjIne amarokAmeM bhramaNa kiyA aura vahAM kaI sthAnoM para jainadharmake viSayameM vyAkhyAna diye / amarIkAmeM "gAMdhI philosAphikala sosAyaTI" kI sthApanA huii| phira saM0 1952 meM gAMdhIjI iMglaiMDa gaye / vahAM unake saMsarga se mi0 harbarTa vAranane jainadharma aGgIkAra kiyA / saM0 1982 meM ina paMktiyoMkA lekhaka bhI iMglaiMDameM thA aura do tIna bAra mi0 vAranase milA / inase milakara bahuta Ananda prApta huA kayoMki vArana mahodaya bar3e bhadraprakRti haiM / inhoMne jainadharma para eka pustaka bhI likhA hai| inhoMne mAMsa aura madirAkA sarvathA parityAga kiyA huA hai / saM0 1970 meM zrIyuta jagamaMdaralAla jainIke udyogase laMdaname "mahAvIra bradarahuDa" aura " jaina liTrecara sosAyaTI" kI sthApanA huI / kaI barasa taka bA0campatarAya jaina yUropame jainadharma para lekacara dete rahe / isa prayatnakA phala yaha hai ki harbaTa vArana ke atirikta alaigjeMDara gArDana, misija ethala gArDana, lUI DI senTara Adi kaI aMgreja byakti jainadharmako pAlane vAle ho gaye haiN| cIna, jApAna AdikI janatAko jahAM bauddha dharma kA itanA pracAra hai, jainadharmakA paricaya karAnekI AvazyakatA hai / For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina sthApatya ane jJAnamaMdirathI samRddha rAjaputAnAnuM eka jaina tIrtha jaisalamera lekhaka:-zrIyuta sArAbhAI maNilAla navAba, amadAvAda. (gatAMkathI cAlu) zrI zAMtinAthajInA gabhArAmAM mULanAyaka tarIke zrI zAMtinAtha bhagavAnanI saMvata 1576nI sAlanA lekhavALI dhAtunI meTI (paMcatIrtha) mUrti birAjamAna che, mULanAyakano lekha pAchaLanA bhAgamAM hovAthI barAbara vAMcI zakAto nathI. mULanAyakanI palAMThI para nIce pramANenA akSare vAMcI zakAya che - // saM0 1536 varSe phA0 su0 [3] dine zrIzAMtinAtha // mULanAyakanI mUrti uparAMta bAkInI traNe dizAomAM ekeka jinapratimA che, ane A cAre jinapratimAo, pharatI samavasaraNanI AkRtimAM birAjamAna che. kharekhara gabhArAnI aMdaranuM A samavasaraNa paNa zilpakalAno suMdara namuna che. samavasaraNanA uparanA bhAgamAM nAnuM sarakhuM zikhara paNa che. zikharanA uparanA bhAgamAM ghumaTanI chatamAM judI judI jAtanAM asarAnAM vAdyo sahita nRtya karatAM bAra svarUpo che ane te bAre apsarAnAM rUpanI nIce (2) zrI saMbhavanAthanA derAsaranI mAphaka ja bAra bIjAM judAM judAM gAMdharvonAM svarUpa che. A chatano khAsa phoTo levA jevo che. mULanAyakanA gabharAnI pASANunI mUrtio paikI bAra mUrtio paranA nAnA nAnA lekhe je vAMcI zakAya tevA che te A pramANe che - 1. jear guthA 2. sA0 kItA bhA0 karaNI puNyArtha 8. sA0 savA bhA0 hasU puNyArtha 4. WaittanAtha tA. mannA nA sevara che, saM. 2608 mimAgha sufka 6. I8 saMvata 29rUda zravindranAtha jaii [] zrAvinacaMnnaHi | 7. saM0 1518 varSe jyeSTa yadi 4 saM0 vijA bhAryayA bhUri 8. zrIsuvidhinAtha biMbaM kA0 sA0 sonUmala 9. parIkhi kAjA sA0 pUjA 10. g kArita 11. zars kAja 12. v mAtra 6 puthArtha For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jesalamera [26 ] uparokta bAra pratimAo sivAya eka caraNapAdukA paNa che ane tenA upara nIce prbhaagen| sema:___saMvat 1536 varSe phA0 su05 dine zrIUkezavaMze saMkhavAla gore sA0 Apamalla putra sA0 pethA putra saM0 AsarAja bhAryA gelamade nAmnA putra saM0 khetA putra saM0 vIdA noDAdi yutayA zrIAdinAthapAdukAyugma kaaryaamaas| pratiSThitaM zrIkharataragacche zrI jinabhadrasUripaTTe zrIjinacaMdrasUribhiH // saMvat 1536 varSe phAguNasudi 3 zrI AdinAthanI pAdakA bAI gelI kAritA (5) zrI aTArnu rAsa2:--- A derAsara uparokta (4) zrI zAMtinAthajInA derAsaranI nIcenA bhAgamAM AveluM che. derAsaramAM pesatAM DAbA hAtha taraphathI bhamatI zarU thAya che. bhamatImAM 73 pILA pASANanI, 5 sapheda ArasanI ane 1 kALA pASANanI malIne kula 79 nAnI moTI pASANunI jinapratimAo che. A derAsaranA mULanAyakanA baMne bAjunA maMDovaromAM suMdara zilpa katarelAM che. bhamatImAMnI keTalIka kRtio para nAnA lekha kotarelA che, je nIce pramANe che - 1. saM. 1536 50 phA0 su0 3 UkezavaMze zre0 ro......pra0 jinacaMdrasUribhiH 2. bhA0 mANika sivadata zrIzItalanAtha 3. pa0 guNarAja kAritA zivarAja 4 zrIajitanAtha amarIpuNyArtha 5. saM // 1928 kA mi / mAgha sudi 13 gurau zrImunisuvratajinabiMvaM .........pra / bha / zrIjinamuktisAribhiH karApitaM... 6. ||sN0 1536 varSe phAguNa sudi 3 dine zrIdharahuDiyAgotre sA0 khImA putra sA0 dharamA bhAryA (2) mIDAdeU putra gaDhamalla gharamA nAmnA nija bhAryA puNyArtha zrImahAvIrabiMbaM kAritaM / pratiSThitaM / zrIbRha (3) zrIratnAkarasaripaTTe zrImeruprabhasUribhiH // zubhaM // bhamatImAMthI pharIne sabhAmaMDapamAM avAya che. sabhAmaMDapanA cAra thAMbhalAonI vacce vacce teraNo AvelAM che. sabhAmaMDapamAMthI gabhArAmAM jatAM bahAranI bAjunA DAbA hAtha tarapha pILA pASANunI kAryotsargastha jinapratimA, 1 pILA pASANanI padmAsanastha jinamUrti, 1 sapheda ArasanI mUrti tathA 1 kALA pASANanI jinapratimA AvelI che. A bane kAryotsargastha jinapratimAone pharatI bIjI agiyAra agiyAra jinapratimAo che. A pramANe baMne maLIne covIzI thAya che. A covIzInA baMne kAusagIyApara nIce pramANe lekha che - (1) saMvat 1582 varSe phAguNa dhadi6 dine somavAre (2) zrIsupAsabiMbaM kAritaM saM0 mAlA putraratna saM0 pUnasI (3) kena putrAdi parivArayutena svazreyase prati [0] gabhArAmAM pesatAM jamaNe hAtha tarapha bahAranI bAju pILA pASANanI 1 covIzI, For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 270] zrI jaina satya prakAza [ varSa 8 1 sapheda ArasanI padmAsanastha jinamUrti, tathA cAra pILA pASANanI padmAsanastha jinapratimAo che. gabhArAnI aMdaranA bhAgamAM anukrame sAta, pAMca, sAta ane pAMca maLIne cAre dizAmAM kula 24 sapheda ArasanI jinapratimAo che tathA 2 pILA pASANanI ane 2 sapheda ArasanI maLIne kula 4 guramUrtio che. A derAsaranA mULanAyaka kuMthunAtha bhagavAna che, paraMtu paraMparAthI A derAsara aSTApadajInA derAsaranA nAmathI prasiddha hovAthI meM paNa te ja nAma rAkhyuM che; bAkI zAstrIya daSTie jotAM 24 jinapratimAono krama sAta, pAMca che te barAbara nathI, paraMtu cAra, ATha, dasa ane be e pramANe 24 jinapratimAeno krama hovo joIe. gabhArAnI aMdaranI bharatImAM ApaNuM DAbA hAthathI gaNatAM sauthI prathama pILA pASANanI vIsI Ave che, jenI nIce A pramANene lekha che - // 80 // saMvat 1536 varSe phAguNa sudi 3 dine zrIUkezavaMze zrIsaMkhavAlagotre sA0 maNagada pu0 sA0 jayatA bhAryA kapUrAI zrAvikayA kAri0pratiSThitA zrI kharataragacche zrI jinabhadrasaripaTTe zrIjinacaMdrasUribhiH / uparokta covIsInI joDe bIjA naMbare bAvana jinezvarane paTTa che, jenI nIce A pramANe lekha che- (1) ITanA saMvata 20 varSa juna su irU dvire zrIrArdha - copaDAgotra sA0 pAMcA bhA0 rUpAde pu0 saM0 lAkhaNa bhA0 lakhamAde pu [-] (2) NyArtha putra saM0 zikharA saM0 samarA saM0 mAlA saM0 muhaNA saM0 suhaNA saM0 kurapAla suzrAvakaiH dvipaMcAzajinAlayapaTTikA kAritA pratiSThitA chINata [- ] (3) ragacche zrIjinabhadramaripaTTAlaMkAre zrIjinacaMdramarirAjaiH taziSya zrIjinasamudrasahitaiH // zrIjesalamerumahAdurge // zrIdevakarNarAjye // bAvana jinezvaranA paTanI pachI anukrame eka sapheda ArasanI tathA cAra pILA pASANanI padmAsanastha jinapratimAo che, pachI tera jinane pILA pASANane paTa tathA pILA pASANanI vIsIne bIje paTa Avelo che, jenI nIce A pramANe lekha che - (1) saM0 1536 phAguNa su0 3 saM0 lAkhaNa putra saM0 samarA bhA0 (2) meghAI puNyArtha caturviMzatijinapaTTaH kA0 pra0 kharataragacche zrIjina caMdravruttima: | uparokta cAvIza jinanA paTa pachI pILA pASANanI 6 padmAsanastha jinapratimAo che. pachI anukrame trIje covIza jinano paTa tathA pILA pASANanI 16 ane sapheda ArasanI be padmAsanastha jinapratimAo che, ane 1 dhAtunI paMcatIrtha che. A pramANe A derAsaramAM kula bahAranI bhamatamAM 79, gabhArAnI DAbI bAjue 5, gabhArAnI jamaNI bAjue 5, gabhArAnI bharatImAM 30 ane gabhArAnA mUlanAyakanI 24 maLIne kula 143 pASANunI jinapratimAo, 1 dhAtunI paMcatIrtha, 4 pASANanI For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eka che! jaisalamera [ 271 ] gurumUrtie, 4 pASANunI ceAvIzIe, 1 bAvana jinanA pASANanA paTa tathA 172 jinane pASANane paTa AvelAM che. A derAsaramAMthI bahAra nIkaLIe eTale tenI lagolaga cAtrALuone snAna karavAnI vizALa jagyA Ave chaeN, jyAM bAre mahinA pUnna karavA mATe seMDA tathA garama pANInI sagavaDa rAkhavAmAM Ave che. snAna karavAnI eraDInI sAme ja ane zrIpArzvanAthanA derAsaramAMthI bahAra nIkaLatAM ApaNA DAbA hAtha tarapha ane killA parathI zrIpArzvanAthajInA derAsaramAM jatAM ApaNA jamaNA hAtha tarapha anukrame (6) zrIRSabhadeva bhagavAnanuM tathA (7) zrIcaMdraprabhu svAmInuM derAsara Ave che. (6) zrIRSabhadeva bhagavAnanuM derAsara:---- A derAsaranA sabhAmaMDapamAM bAra thAMbhalAo che. A cAMbhalAenI vacce tAraNA nathI. bhamatImAM ApaNA DAbA hAtha taraphathI jatAM pILA pASANutA khetera jinaneA paTa AvelA che, jenI nIce A pramANe lekha :~~~ (1) saM] 96 vaSa~ jAnuna suvid nA zrI rAyaro gaLadharotre saM0 saccA bhAryA zrA0 siMgArade putra saM [deva] siMghena putra sA0 riNamA sA0 bhuNA sA0 sahaNA sA0 mahaNA pautra (2) [-] dA [sA0] megharAja / jIvarAja sahitena bhA0 amarI puNyArtha paTTAhAri pratiSThitA....... prIttinaepravruiimaH / surma / / A cAvIsa jinanA paTa pachI bIjI 39 nAnI meATI padmAsanastha jinapratimAe AvelI che, pachI pILA pASANane mATA eka sattattarasaya paTa che, pachI pAchI bIjI 8 padmAsanastha jinapratimA AvelI che ane chellA 72 jinaneA ( atIta, anAgata ane vamAna cAvIzIone ) pILA pASANane paTa AvelA che. A pramANe bhamatImAM kula 76 jinapratimA, be charI jinanA paTa, 1 vIza viharamAnane paTa, 1 ceAvIza jinane paTa ane 1 pILA pASANane sattarisaya paTa AvelAM che. A derAsaranA zikharanA DAvAnAM rUpo khAsa jovA lAyaka che. bhamatImAM ApaNI jamaNI bAjunA eTalAnI kAra para A pramANe lekha cheH-~~~ saMvat 1526 varaSai phAguNa sudi 5 dine UkezavaMze dhADIvAra gotre saM0 rahoA saM0 devalade putra A derAsaranA mUlanAyaka zrI RSabhadeva bhagavAnanA gabhArAmAM pesatAM uparanA bArasAkhamAM maMgalamUrti tarIke sapheda ArasanI padmAsanastha traNa suMdara mUrtie kAtarelI che. mULanAyakanI AgaLanA bhAgamAM suMdara sapheda Arasanu tAraNa che, te zilpakalAnA suMdara namunA samuM che ane temAM 24 jinapratimAe nAnI nAnI padmAsanastha kArelI che, A tAraNanA khAsa phaoNTA levA lAyaka che. gabhArAmAM mULanAyaka sivAya bIjI cha padmAsanastha jinamUrti tathA me UbhI kAyAtsargastha pILA pASANunI jinapratimA, For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [27]. na satya prakAza [varSa 8 1 dhAtunI paMcatIthI tathA nAnI cAMdInI DabbImAM kotarelI suMdara cAMdInI 1 nAnI jinapratimA che. A pramANe gabhArAmAM nAnI moTI kula 12 jinapratimAo badhI maLIne che. mULanAyakane gabhArAne pharatI bhItinA gekhalAmAM bIjI traNa padmAsanastha jinapratimAo che. gabhArAne pharatI bhamatImAM bIjI 56 jinapratimAo tathA nIcenA bhAgamAMnI be malIne kula 58 jinapratimAo gabhArAnI bahAranI bhamatImAM che. gabhArAmAM pisatAM baMne bAjue pILA pASANunI mAnuSI AkAranI cakravatI bharatanI tathA kSamAzIla bAhubalInI suMdara mUtio kAryotsargastha mudrAe UbhelI che, je baMnenA pheTA levA lAyaka che. vaLI gabhArAnI bahAra ane raMgamaMDapamAM jamaNI bAjue pILA pASANanA hAthI upara ArUDha thaelAM mArudevI mAtAnI mUrti tathA DAbI bAjue pILA pASANanuM suMdara samavasaraNa AveluM che. A badhA bhAve bahu ja suMdara rIte zilpIe pILA jesalamerI pASANamAM TAMkaNuthI utArelAM che. samavasaraNamAM cAre bAju ekeka RSabhadeva prabhunI jinamUrti padmAsanastha birAjamAna che. mULanAyaka zrI RSabhadeva bhagavAnano lekha pAchaLa hovAthI vAMcI zakAto nathI. mAtra saMvata ane tithi vaMcAya che, je A pramANe che: saMvat 1536 varSe phAguNa sudi 5 mULanAyakanI jamaNI bAjue UbhelA kAusagIAnI nIce A pramANe lekha che -. saMvat 1536 varSe phAguNa sudi 5 dine gaNadharacopaDAgotre saM0 mULanAyakanI DAbI bAjue UbhelA kAusagIAnI nIce A pramANene lekha che - (1) | saMvata 29rUda ITo g0 9 dine zrIjharA para 20 (2) savA putra 40 mAM mAtra dhAra putra saMva sTAra puche ratnApure [] (8) na mAtra strAisTa guthArtha zrIsuvrafSa kArti Ti [ -- ] (4) teM chINArattarAje zaninAmaaddei jinacaMdravruttifmaH | (6) zranimudifmaH A badhA lekho uparathI A derAsaranI pratiSThA saMvata 1576nA phAgaNa sudi panA thaelI hoya ema lAge che. (cAlu) For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ninavavAda lekhakaH-pUjya muni mahArAja zrI duraMdharavijyajI (gatAMkathI cAlu) chaThThA nihanava zrI rohama rAzika matAgrahI vaizeSikamatapravartaka [4] A zyAmavastra paherAvIne tiraskArapUrvaka kAne nagarapAra karavAmAM Ave che ?" eka nAgarIka anya nAgarIkane pUchyuM. - "tamane khabara nathI: rAjasabhAmAM gaI kAle jaina muni sAthe pelA parivAkane vAda thayo hato, temAM te parAjita thayo ne tene nagarapAranI sajA thaI." "te to sabhAmAM upadrava macAvato hato ne ?" "hA, upadrava te khUba macAvyA, paNa kAMI phAvyo nahi. tame tyAM AvyA na hatA ?" "huM Avyo hato paNa A upadravanI zarUAta thayA pachI thoDA samaye cAlyo gayo." " tame kyAre nikaLI gayA?" "huM pelA darono upadrava thaze tyAre UDI gayuM. pachI zuM thayuM?" pachI to evAM ja judAM judAM tephAne thayAM. te sarvane pratikAra mahArAje karyo. badhAmAM te niSphaLa thaze, eTale khUba krodhamAM bharAIne teNe eka gadheDIne lAvI." "tyAre to teNe gadarbha vidyAno upayoga karyo haze ! e vidyA bahu baLavALI gaNAya che. kahevAya che ke te gadheDI bhUke to teno avAja sAMbhaLavA mAtrathI moTAM moTAM sainyone paNa nAza thaI jAya che. pachI te gadheDIe AvIne zuM karyuM?" te gadheDI mahArAja pAse AvIne temanA upara mUtra ne viSTA karavA jatI hatI, paNa eTalAmAM to mahArAje Agho pheravIne tenA mAthAmAM evo te mAryo ke te tarata ja pAchI pharI gaI." sAruM thayuM. nahi to sAMbhaLavA pramANe gadheDI jenA upara mUtra ne viSTA kare tenuM zarIra saDIne khavAI jAya. ane enuM evI sthitimAM maraNa thAya ke te joyuM paNa na jAya. pachI te gadheDI pAchI pharIne kyAM gaI ? " 1. zrI kAlikAcAryanA bahena, nAme sarasvatI sAdhvI thayAM hatAM. te dhaNu rU5vatI ne saundaryavatI. hatAM. temanAM rUpasondaryathI mehita thaIne kAmI gabhilalarAjAe temane antaHpuramAM pakaDI maMgAvyAM. A anAthanI zrI kAlikAcArya mahArAjane khabara paDatA evA duSTane daMDa devAnuM temane mana thayuM. sansa meLavI yuddha karavA mahArAja tyAM padhAryA. rAjAe killAnA daravAjA baMdha karyA. ne gadaMbhI vidyAnA baLe gadheDIne bolAvIne killA upara mokalI. te gadheDIe bhUkavAne mAM pahoLuM karyuM ke tarata sainikoe bANathI tenuM mAM bharI dIdhuM. eTale tene avAja bahAra na nIkaLI zakyo. Akhara gadheDI pAchI pharI ne gardabhilala rAjA para viSkA ne mUtra karI cAlI gaI. zrI kAlikAcArya mahArAje tene pakaDo ane sAdhavane mukta karAvI anarthaparamparAne prazAnta karI. ane chevaTe pote prAyazcittathI zuddha thaI AtmasAdhanamAM ujamALa banyA For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 74 ] zrI jaina satya prakAra [varSa 8 "te gadheDI pAchI pharIne parivrAjaka pAse AvIne tenA upara mUtra viSTa karIne cAlI gaI. pachI sabhApati rAjA vagerethI avahelanA karAte parivrAjaka nagara vAra karAyo." kharekhara, prativAsudevanuM cakra je pramANe pitAnuM ja vinAzaka thAya che, te pramANe A vidA paNa je kArya mATe vAparI hoya tyAM jo niSphaLa thAya to mUkanArane mAre. arere ! bApaDA parivrAjakanI bahu kharAba sthiti thaI. keTaluM abhimAna hatuM ? kSaNamAM badhuM badalAI gayuM." bIjuM zuM thAya? vagara vicAryuM mithyAbhimAna mANasane UMce caDAvIne evuM te pachADe che ke tenuM nAmanizAna paNa rahevA detuM nathI." sAMbhaLyuM ke A vijayathI mahArAjane ghaNuM sanmAna maLyuM, ne temane yaza bahu e te sAruM ja thayuM che. paNa mahArAja haju eTalA prauDha thayA nathI temane maLela A mAnano durupaga na thAya to sAruM. teo AgaLa vadhe ne AvI vidvattA phelAve te ApaNe gaurava levA jevuM che." "emAM zuM ? ApaNA rAjyamAM evA vidvAno vase e ApaNane ane rAjyane abhimAnano viSaya che, vaLI haju sudhI huM chava ne ajIva e be ja padArtha che ema ja samajato, paNa A mahArAjanuM kathana sAMbhaLyA pachI mAro e bhrama dUra thaye ne nava paNa che e samajAyuM." "hA, mArA paNa sAMbhaLavAmAM atyAra sudhI e nahotuM AvyuM, mahArAje e navIna ja batAvyuM." zrIhagupta parivrAjakane vAdamAM parAjita karIne tenI duSTa vivAone belahIna karI eTale teNe gardabha mahAvidyAno prayoga karyo. zrIhagupta pitAnA gurumahArAje maMtrIne Apela evAthI tene paNa vyartha karI eTale upAyahIna thaI parivrAjaka saMpUrNa parAsta thayo ne rAjya tene nagara pAra karyo. ne zrIhaguptane khUba mAnapUrvaka vijyA jAhera karyA. uparanI nAgarIkAnI vAtacitathI e spaSTa samajAya che. [5] Aja antaraMjikA nagarImAM gharaghara utsava che. jeno ane jainetara sarve zrIhaguptanA vijayathI Anendrita thayA che. zrIrAhaguptane moTA utsavapUrvaka rAjasabhAthI upAzraye lAvyA. temanA gurumahArAjazrIe vAdamAM vijaya meLavavA mATe temane khUba zAbAzI ApI, ne pachI vAdane vRttAnta pUchaLyo te A pramANe- hagupta ! vAdanI zarUAta koNe karI hatI ?" jI, rAjya taraphathI vAra zarU karavA sUcana karAyuM eTale te kaMI paNa bolyo nahi tyAre meM kahyuM "pUrvapakSa kare" eTale teNe pUrva pakSa karyo." "zA viSayamAM teNe pUrvapakSa karela" "jI, java ane ajIva ema be ja rAzi che. tenuM teNe sthApana karyuM." "tyAre te teNe ApaNane abhimata satya siddhAntano pakSa lIdhe. pachI teM zuM karyuM?" "jI, meM dhirAzinuM khaMDana karIne traNa rAzinuM sthApana karyuM." For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 9] nihanavavAda ra75 ] pachI pharI teNe dhirAzinuM maMDana karI tAre virodha karyo haze ne ?" hAjI, teNe traNa rAzinuM sAmAnya khaMDana karyuM. vaLI meM sthApanA karI. ema thoDo samaya paraspara vAda cAlyo paNa chevaTe jyAre meM tenuM sacoTa khaMDana karI traNa rAzinuM maMDana AbAda karyuM eTale te belato ja baMdha thaI gayo." pachI zuM thayuM ?" "pachI to teNe duSTa vidyAono upayoga karyo, ne meM te sarva vidyAone ApazrInA pasAyathI pratikAra karyo eTale temAM paNa te na phAvyo." sAruM thayuM. paNa vAdamAM vijaya maLyA pachI te khulAso karyo ke nahi ke A traNa rAzinuM meM je sthApana karyuM che te phakta A parivAjane parAjita karavA mATe karela che. paNa vAstavika to be rAzi ja che." nAjI. e khulAso meM nathI karyo." tAre evo khulAso kara joIto hato. tArA khulAsA vagara tArA bolavAthI keTalAeka traNa rAzine satya mAnI bese to anartha thAya ThIka haju zuM bagaDI gayuM che ke AvatI kAle sabhAmAM jaI khulAso karI Avaje" " che. emAM anartha zuM thAya che ane have e khulAso karavAnI jarUra jaNAtI nathI. vaLI evuM kahevAthI mArA vacananuM bahumAna ghaTe ne mArI laghutA thAya." emAM laghutA zuM thAya ? ulaTuM ApaNe satya mArgane anusarIe chIe ne AgrahavALA nathI evI chApa paDe ane spaSTIkaraNa na thAya te vAdIne parAjaya pamADavA Ama kahevAya che evuM na samajanArA traNa rAzine satya mAnI bese te ApaNuthI mithyAtvanI puSTi thAya, mATe jarUra khulAso karI Avo." je sabhAmAM meM traNa rAzinI sthApanA karI tyAM ja jaIne mAre mukhe mAruM kathana mithyA che ne parivAjanI mAnyatA tathya che evuM kahuM to mAruM gaurava zuM rahe che mArAthI evuM banI zakaze nahi." "tArAthI e na banI zake te tuM mithyAtvanI puSTi kare ne huM te calAvI lauM te mArAthI paNa banI zakaze nahi. vaLI tAre kayAM ema kahevuM che ke mAruM kathana mithyA che ne parivrAjakanuM satya che." tAre ema khulAso kare ke be rAzi satya che ne traNa rAzi asatya che. meM amuka kAraNasara traNa rAzinuM maMDana karyuM hatuM, paNa te yathArtha nathI. A to A che. paNa koI vakhata evo ja prasaMga Ave ke jemAM koI AvA ja vAdI ApaNane abhimata AtmA-kamamukti vagere padArthonuM khaMDana kare ne ApaNe te sarvanuM khaMDana karIe ne chevaTe ApaNe vijaya thAya eTale e sAcuM karyuM che teno khulAso karavAthI ApaNe halakA paDIe chIe evuM thoDuM che ? vAdamAM vijaya te buddhine thAya che, satya siddhAntane thoDo thAya che ? tuM satya siddhAntane batAvata che ne tArAthI vizeSa pratibhAzALI koI sAme hoya te tAruM sarva khaMDana karI nAkhe ne vijayI thAya ethI e satya, ema huM mAnI levAya che mATe ApaNe khulAse jarUra karI Avo ja joIe. na karI AvIe to deSita thaIe." For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ ra76 ] zrI jene satya prakAza varSa 8 "jI. ApanuM kahevuM yathArtha che, paNa meM taddana mithyA maMDana karyuM hoya to khulAso karavAnI jarUra rahe. A to apekSAthI traNa rAzi saMbhavI zake che, te satya vacanano khulAso karavAnI zI jarUra ?" koI paNa rIte traNa rAzi na saMbhave. jIva nAmanI koI judI vastu jagatamAM hoya to ne ? apekSAthI traNa rAzi saMbhave che e tArI mAnyatA mithyA che." gurajI, yukti ane Agama banethI traNa rAzi siddha thAya che to Apa zA mATe teno niSedha karo cho ? AmAM ApanI bhUla thAya che." "tAro e bhrama che. vAdamAM vijaya meLavavA mATe te traNa rAzinuM sthApana karyuM eTale tane mithyA Agraha baMdhAyo che. traNa rAzi che ja nahi." "mAre e bhrama nathI, huM traNa rAzi siddha karavA taiyAra chuM." sAra, jo tane traNa rAzinI mAnyatAno Agraha hoya te siddha karaje. paNa haju huM tane samajAvuM chuM ke e mAnyatA cheDI de, temAM tAruM hita che. pAchaLathI tane pastAvo thaze." - vAdIne vijaya karIne AvyA pachI rehaguptane temanA gurujIe saghaLA samAcAra pUchaLyA temAM traNa rAzine pakSa laI rahagupta vAdIne harAvela te saMkhadhI khulAso karavA gurumahArAje temane sUcavyuM. rohagupate te sUcanAnI avagaNanA karI. ghaNI rIte samajAvyA chatAM rAhagupta na samajyA eTale zrIguptasUrijI mahArAja A anartha na vadhe ane trirAzinI mAnyatA vizeSa na phelAya te mATe viziSTa pagalAM le che. [] zu AcArya mahArAjazrI ane rohigupta mahArAja vacce rAjasabhAmAM vAda thavAno che, e vAta sAcI che ? " gAmamAM A prazna carcAto hato. "hA. zrI rAhagupta mahArAja parivrAjaka sAthenA vAdamAM ja bolyA hatA te siddhAnta--Agama viruddha hatuM. tene khulAso rAjasabhAmAM jaIne karavA AcArya mahArAjazrIe temane samajAvyuM. paNa temaNe na mAnyuM. vadhAre kahyuM tyAre kahevA lAgyA ke meM kyAM khoTuM kahyuM che ? eTale AcArya mahArAjazrIne lAgyuM ke A zaktivALo che, ne mithyAAgrahamAM baddha thayo che. je have mArgamAM nahi Ave to enI zaktino sadupayoga thavAne badale enA pitAnA vicAranAM pracAramAM thaze te tethI hita thavAne badale anartha thaze. mATe tenI sAthe vAda karI tene mArge lAvavA mahArAjazrIe vicAra karyo che." bIjAe khulAso karyo. jo Ama thaze to to, A vijayane laIne, nindA karatA anya darzanIone prazaMsA karavI paDatI hatI, temane je A khabara paDaze eTale pAchA nindA karavA mAMDaze. temane te ATaluM ja joIe che." "nindA kare to kare! ethI zuM? ApaNe khoTA vicArane thoDA calAvI levAya ? e vAta te barobara che. paNa bhaNIgaNIne taiyAra thayela mahArAja Ama tata pharI gayA e zuM. ?" For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 9] nAma ora mUti done maMjura hone cAhie [27] mATe to Ama sakhata pagalAM levAM paDe che. sAmAnya sAdhu hota to AvuM theDuM karavuM paData ? samaje te ThIka, nahIM te tenI zI asara thavAnI che?" paNa AcArya mahArAjazrI rAjasabhAmAM vAda karavA mATe zuM karavA jAya che ? ghara meLe mahArAjane samajAvavA hatA, na samaje te saMdha ke samudAya bahAra karavA hatA. A te jANI joIne vizeSa helanAne mArga levAto hoya ema nathI lAgatuM ? pUrve paNa bahAra karI dIdhAnuM Ave che." paNa ema karavAthI udezanI siddhi nathI thatI mATe Ama karavuM paDe che. zrI rehaguptane samudAya bahAra kare eTale teo zAnta besI rahe ema na samajavuM, teo potAnA vicAra phelAvavA prayatna kare. tethI A rIte sabhAmAM jAheramAM vAda thAya ne pachI na samaje to bahAra karAya eTale teo ADuM avaLuM kaMI paNa bolI te na ja zake. vaLI sabhAmAM mahArAjazrI sAthenA vAdamAM vijaya meLave e svapna paNa banavAnuM nathI." "4 vA yArathI thavAno cha?" " gunI nathA thayu. 59 me yA2 divasamA ya ma pAI thaze." zrI rehaguptane ghaNuM samajAvyA chatAM na samajyA eTale zrIguptasUrijI mahArAja jAheramAM rAjasabhAmAM rAjAnI samakSa vAda karavA rAhaguptane kahe che. e rIte guru ziSya vacce lAMbAkALa sudhI vAda thaze. e vAda kevo thAya che ne tenuM pariNAma zuM Ave che te have pachI joIzuM. (yAtu) nAma aura mUrti donoM maMjUra hone cAhie lekhaka : pUjya munimahArAja zrI vikramavijayajI ___ tA. 11-2-42 ke 'sthAnakavAsI jaina' patrameM ratanalAlajI DosI likhate haiM ki 'mAlUma hotA hai sUrijI isa viSayake apanI hI samAjake sAhityase bhI anabhijJa haiM' / kaisI hAsyajanaka bAta ! sUrijI mahArAjane jo likhA hai ki 'hama zAstroMke upayogako mUrtipUjA mAnate hI kaba hai' isa para Apa cAhe to caturabhujajIkA nAma do yA aura kisIkA, jJAnasuMdarajIkA nAma likho yA cAritrasuMdarajIkA, unakA Azaya sUrIzvarajI mahArAja samajhate haiM aura Apa nahIM samajhate ho| sUrIzvarajI mahArAjake Azayako Apane samajhA hI nahIM, yA to irAdApUrvaka ulaTA ghasITA hai, aura isI liye Ageke pAThako choDa diyA hai, vaha pATha yaha hai 'jo hama aise hI mAnate' isakA matalaba yaha hai ki yadi hama zAstrake upayogako mUrtipUjA mAnate taba to hamako maMdirameM jAnekI jarUrata hI kyA rahIM ? zAkha to haradama hamAre pAsa hI rahate haiN| vidvAna muni zrI jJAnasundarajI zAstrakA upayoga mUrtipUjA karate haiM, vaha zAstrako prabhukI vANIkI mUrti samajhakara, na ki sAkSAt prabhukI mUrti samajhakara, isa liye to tAlikAmeM donoM svarUpa bhinna bhinna batalAye hai / ye saba kyA kahate haiM, isako samajhane kI phurasada kahAM hai ? ratanalAlajIke Age (pR. 42)ke For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [278 ] zrI jaina satya prakAza vAva 8 izArekA bhI javAba isImeM A jAtA hai, kyoMkI hamane zAstrako vANIko mUrti rUpa aura usake sanmAnako mUrtipUjA rUpa mAnanA cAhie yaha sAbita kiyA hai, aura jaba vANIkI mUrti rUpa akSara jaDa hone para bhI usakI pUjA mAnI jAve taba bhagavAna kI mUrti mAnane meM kyA virodha rahA? yaha bhAva samajhakara likhanA caahie| Age calakara DosIjI likhate haiM ki 'sUrijIko mUrtike binA sArA zAsana hI zUnya dikhAI detA hai', bAta to barAbara hai, kyoMki jahAM jahAM samyagdarzana vahAM vahAM prabhumUrti kI mAnyatA hai, jahAM prabhumUrtikI mAnyatA nahIM hai vahAM samakita bhI nahIM aura samakita ke binAkI karaNI 'mUlaM nAsti kutaH zAkhA' jaisI hai yahI bAta sUrIzvarajI mahArAjane 'prabhupUjAko nahIM mAnanevAle' ityAdise batAI hai, isa liye 'mUrtimAtAkI mamatAvAle' ityAdi lekhase mAtra prapaMca hI khelA gayA hai| " mUrti binA kiyA huA dhyAna bugalA dhyAna honese sarvathA aniSTa aura durgati denevAlA hai"| aisA jo DosIjIne sUrijoke nAmase avataraNa diyA hai vaha jhUTha hai| sUrijIne to aisA likhA hai ki isase barakhilApha hokara dhyAna karanevAloMkA dhyAna buglaadhyaan......hai'| gaNadhara, pUrvadhara Adi mahAna AtmAeM mUrtiko mAnatI thIM vaha to pakSapAta choDakara sarvAga Agoko mAnalo to bakhUbI mAlUma ho jAya aura ve hI gaNadhara pUrvadhara Adi mahApuruSa AgamoM meM mUrtipUjAko kaha rahe haiM taba ve mUrtikI mAnyatA nahIM rakhate, avasara para unakA dhyAnAdi nahIM karate the yaha kisa tarahase kaha sakate ho ? aitihAsika varNanomeM eka bhI varNana nahIM milatA jisameM ve mUrtikI mAnyatA na dharAte ho, ataH sarijI jo kahate haiM vaha sarvathA satya hI hai| jaba sarijIne sAkSAt prabhukI maujUdagImeM bhI unakI mUrti kI AvazyakatA batalAI ho taba to gaNadharAdike aisA nahIM karanese Apane diye hue Aropa laga sakate the| 'hama mUrtimeM mUrtimAnakI pUjA karate haiN| yaha avataraNa bhI DosIjIne khoTA hI likhA hai, kyoMki 'hamArA mUrtimeM mUrtimAnakA pUjana honese sArA hi avalaMbanakA viSaya aura mUrtipUjana bhinna nahIM siddha hotA hai' aisA sUrijIkA lekha hai aura mUrti meM mUrtimAnakI pUjA kare bhI to jhUTha kaise ? aura mUrtikI hI pUjA kI jAtI hai, isase mUrtimAnakI pUjA nahIM huI yaha viSaya kaise sAbita ho sakatA hai ? kyA mUrtimAnako nahIM dekhane mAtrase ? yA aura kisI pramANase ? kisa tarahase Apane ise jhUTha kahA ? mUrtimAnako to Apane bhI dekhe nahIM, to 'mUrtimAnakI pUjA nahIM' yaha kisa tarahase pratyakSa hai aisA kahoge? ApakI prAthamika jijJAsA asaMgata hI hai, kyoMki grAmastha mUrtimeM mUrtimAnakI pUjA nahI hotI, yaha kevala ApakI kapola kalpanA hI hai| dUsarI jijJAsAkA uttara yahI hai ki mUrtimAnakI pUjA anekoM prakArase haiM kyoMki samavasaraNameM prabhukI pUjA bhavya jIva dUsare prakArase karate the, aura anya kAlameM anya prakArase, For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 9] nAma ora mUti done maMjura hone cAhie [ ra79) isakA uddeza mUrti pUjA nahIM hai kiMtu mUrtimAnakI hI pUjAkA hai, mUrti to mAtra jariyA hai athavA mUrti aura mUrtimAnakA abheda honese mUrtipUjA kaho to bhI harjA nhiiN| tIsarI jijJAsAkA uttara yahI hai ki samavasaraNastha paramAtmAke sAmane jo puSpavRSTi hotI hai use bhI Apa prabhukA apamAna hI samajhate hoNge| yA usameM putra samAna jIvoMkI hiMsA samajate hoMge ! kyoMki puSpavRSTi Adi samayameM aneko vAyyAdi jIvakI hAni honekA saMbhava hai| pasa sthAvara jIvoMko mArakara unhIM para caDhAnevAle' aisA likhakara to jhUThakI hada kI hai| dikhalAve to sahI kisa prasa jIvako mArakara unhIM para caDhAyA gyaa| vAstavameM jaba aisA hai nahIM to aisI gappe mAranese apanA ullu sIdhA nahIM ho sktaa| 'bharatezvara Adi mUrtiko nahIM mAnanevAle the' aisA kahanA pramANahIna hai, kyoMki Apake pAsa niSedhakA koI pramANa nahIM aura hamAre pAsa to Avazyakaniyukti vagairaha pramANa haiM jo pariziSTameM diye hI haiM / 'jisameM ki lambe samaya taka AtmA nivAsa kara cukI hai, koI mUlya nahIM taba mUrti ki jisase jIvakA koI tAluka nahIM kyoM mahattva diyA jAtA hai ? ' aisA Apane likhA hai, yaha barAbara nahIM hai, kyoMki jisameM jIva nivAsa kare vo hI mUlyavAna hai anya nahIM aisA koI niyama nahIM hai, kintu jisake sAtha jIvakI abhinnatA hai usakI mahattA hai, yaha bAta Apa bhI svIkArate hai, anyathA nAmakI bhI mahattA uDa jaaygii| evaM ca jisa taraha Aja uccarita nAmake sAtha unakA saMbaMdha na hone para bhI usa nAmakI mahattA svIkArate haiM, usI taraha mUrti meM bhI mAnanA cAhie, agara martimeM nahIM mAno to kisI taraha Ajakalake uccarita nAma kabhI mAnya nahIM ho sakate / 'nAma lete hai bhAva svarUpa (abhed ) ananta cAritravAn prabhukA' hAM barAbara, prabhukA nahIM, kintu unake nAmarUpI jaDa zabdapudgaloMkA, ki jo Apake mata anusAra acetana honese kucha kara nahIM sakate, bhAva prabhu to abhI haiM hI nahIM aura zabda to abhI haiM, magara usake sAtha unakA koI saMbaMdha nahIM, ataH svayaM jaDa aisA kyA kara sakatA hai ? yadi prabhukA usa jaDake sAtha saMbaMdha na hone para bhI saMbaMdha ho jAya to mUrti ke sAtha saMbaMdha mAnane meM kyA Apatti hai ? ekAnta dRSTiko choDakara jisa taraha nAmake sAtha isako abhinnatA hai, aura kalevarake sAtha jaiso abhinnatA hai, usI taraha mUrtike sAtha aura unake nirvANa Adi sthaloMke sAtha bhI unakI abhinnatA hai, isIse ina sabako mAnane meM hI adhika lAbha hai / isI liye 'nAma aura mUrti dono maMjUra honese hamArA kArya Dabala siddha ho gayA aisA va rijI kahate hai isameM kyA anupapatti hai ? / (kramazaH) For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org pravacana-praznamAla prayAjaka--pUjya AcArya mahArAja zrI vijayapadmasUrijI apavattanIya Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( kramAMka 91thI cAlu ) 30 prazna--zrI tattvArtha sUtrAdimAM AyuSyanA traNa bheda paNa kahyA che. te kayA uttara---1 sApakrama apavanIya AyuSya, 2 seApakrama anapavanIya AyuSya ane 3 nirUpakrama anapavanIya AyuSya. A rIte traNa bheda jANavA. AyuSya anapavanIya ] nirUpakrama sApakrama sApakrama anapavanIya AyuSya sApakrama paNa hoya, ne nirUpama pazu hoya. ane apavanIya AyuSyamAM tevA be bheda na ja hoya, kAraNake te seApakrama ja hoya che. e A upara jaNAvelA yaMtranuM rahasya che. 30. 31 prazna--sApakrama apavanIya AyuSyanuM svarUpa zu uttara--je AyuSya upakramane lakhane pUrepUruM ( bAMdhela sthiti pramANe ) na bhogavAya te sApakrama apava tIya AyuSya kahevAya. ahIM zastrAdi upakrameAthI AyuSyanA daliyA jaladI bhegavAya che. 31 32 prazna--sApakrama anapavanIya AyuSyanuM svarUpa zuM ? uttara-je jIvAne AyuSyanA aMtima samaye zastrAdi upakramanA mAtra sabaMdha hoya, paNa teno asara AyuSyanI upara thAya ja nahi. AvA je vA bAMdhela AyuSyanI sthiti pramANe saMpUrNa AyuSya bhogavIne ja maraNa pAme, temanuM AyuSya sApakrama anavattanIya kahevAya. 32 33 prazna--nirUpakrama anapavanIya AyuSyanuM svarUpa zuM? uttara-AyuSya bAMdhatI vakhate jeTalI sthiti bAMdhI te ja pramANe je AyuSya saMpU` bhAgavAya, ne jemAM zastrAdi upakrame lAgatA nathI, te nirUpama anapava nIya AyuSya kahevAya. 33 34 prazna-upakama eTale zuM? For Private And Personal Use Only uttara-jenAthI AyuSya ghaTe, te upakrama kahevAya. 34. 35 prazna zrI jainendrAgamamAM tevA upakrameA keTalA jaNAvyA che ? uttara--jethI AyuSya baDhe tevA upakrame| zrI vizeSAvazyakamAM sAta jaNAvyA che. 35 36 prazna--e sAta upakrameAnAM nAma kayAM kayAM ? uttara~~1 adhyavasAya, 2 nimitta, 3 AhAra, 4 vedanA, 5 parAdhAta, ke sparzI ane 7 zvAsAcchavAsa. A sAta kAraNAthI AyuSya ghaTe che, A sAte kAraNeAne upakrama Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pravacana-manamAla 201] = nAmathI zAstramAM oLakhAvyAM che. 36 37 prazna-kevA adhyavasAyathI jIvanuM AyuSya ghaTe che uttara-1 rAganA adhyavasAya, 2 snehanA adhyavasAya ane 3 bhayanA adhyavasAya, A traNa jAtanA adhyavasAyathI jIvanuM AyuSya ghaTe. manamAM hadauparAMta rAga, raneha ke bhayanI bhAvanA thAya te jarUra AyuSya ghaTe che. mATe ja paramakRpALu zrI tIrthaMkara devoe rAgAdine tajavAne upadeza Apyo che. 37. 38 prazna-adhyavasAya zabdano artha zuM ? uttara-kaSAya mehanIyanA udaya kAlamAM vartatA amuka jAtanA je chatranA pariNAmo te adhyavasAya kahevAya. AvA adhyavasAya dazamA sUkSma saMparAyaguNasthAnaka sudhI ja hoya che. vizeSa bInA zrIdeDakavistarArthanI prastAvanAmAM jaNAvI che. 39 prazna-rAga zabdano artha zuM ? uttara-strI vagere bhoganAM sAdhanAmAM je Asakti (prIti) thAya te rAga kahevAya. jema lAla, pILA vagere raMganA kuMDAmAM sapheda lugaDuM baLavAthI taddana gheLAza jatI rahe che, tema rAganI bhAvanAthI dhvanI zuddha dazA (nijaguNaramaNutA ) bagaDI jAya che. vizeSa bInA "dezanAcitAmaNi" vagere graMthamAM jaNAvI che. 39 40 prazna-rAganA adhyavasAyathI koInuM AyuSya ghaTayuM hoya evuM daSTAMta jaina zAstramAM jaNAvyuM che. ? uttara-eka strI pANInI paraba upara jatA AvatA lokone pANI pAya che. eka yuvAna mANasane joIne te (strI) atyaMta rAga dhAraNa kare che. juvAna mANasa pANI pIne cAlyo jAya che. tIvra rAgane laIne te strI pUrI pUrIne maraNa pAme che. vizeSa binA zrIvizeSAvazyaka, lekaprakAzaka, saMvegamAlA, zrAvakadharma jAgarikA AdimAM jaNAvI che. A strI je tatkAla maraNa pAmI, temAM rAganA adhyavasAyo kAraNa hatA ema samajavuM. 40. 41 prazna-snehanA adhyavasAyathI AyuSya ghaTe, emAM koI zAstrIya daSTAMta che ? uttara-zrI vizeSAvazyakAdimAM jaNAvyuM che ke-eka strIne pati paradezamAM gayo che. tenA mitroe mazkarImAM te strIne jaNAvyuM ke tAre pati maraNa pAme." mitroe te snehanI parIkSA karavA mATe kahyuM paNa pariNAma e AvyuM ke-patinI upara te strIne tIvra sneha hato, tethI patinuM maraNa sAMbhaLIne te ja vakhate te maraNa pAmI. e ja pramANe puruSa paNa strInuM maraNa sAMbhaLIne tIvra snehanA pratApe maraNa pAme. A snehathI maraNa pAmelAnuM daSTAMta jANavuM. vizeSa binA zrIsaMvegamAlAdimAM jaNAvI che. 41. 4ra prazna-bhayathI AyuSya ghaTatAM maraNa thayuM hoya, evuM kaI zAstrIya dRSTAMta che ? uttara-atyaMta bhayathI somila brAhmaNanuM AyuSya ghaTI gayuM, tethI te maraNa pAme. te binA TUMkAmAM A pramANe jANavI. vasudeva rAjA ane devIkI rANInA putra gajasukumAlakumAra somila brAhmaNanI ATha putrIone paraNyA bAda prabhuzrI neminAthanI vairAgyamaya dezanA sAMbhaLIne saMyama levA taiyAra thayA. kRSNamahArAje rAjyAdi devAnuM kahIne ghaNAe lebhAvyA, paNa gajasukumAle tene tyAga karIne, sarvanI anumati laIne dIkSA grahaNa karI. te ja divase gajasukumAla munivare bAramI bhikSapratimA aMgIkAra karIne For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org [ 282] jaina satya prakAra Ta smazAnamAM te kAussaggamAM UbhA rahyA. potAnI putrIene nirAdhAra banAvavAra A gajasukumAla che. AvA vicArathI seAmila brAhmaNane te muni upara tIvra dveSa hateA. jyAM gajasukumAla kAussagaMdhyAne rahyA te raste thaine sAMjhe sAmila brAhmaNa cAlyA jate hatA. munine jotAM tene dveSa jAgyA. tethI te brAhmaNe muninA mastaka upara mATInI pALa bAMdhIne aMdara dhagadhagatA aMgArA bharyA. A tIvra vedanAne samatA bhAve sahana karIne gajasukumAla kaivalI thaine mAkSe gayAM. sAmila brAhmaNe dvArikAnA daravAjAmAM paisatAM hAthI upara beThelA kRSNa mahArAjane joyA. jotAMnI sAthe ja are, mane kRSNa mahArAja mArI nAMkhaze, kAraNa ke mAru pApa jANatA haze, ' AvI bhayanI bhAvanA prakaTatAM te seAmila te ja vakhate AyuSya ghaTatAM maraNa pAmyA. A rIte bhayanA adhyava sAyathI AyuSya ochuM thAya che. vizeSa binA zrIjJAtAsUtra aMtakRddazAMgAdimAM jaNavI che. 42. 43 prazna--kyAM kyAM nimittothI AyuSya enDru thAya ' uttara--jheranuM khAvu, zastrane dha!, lAkaDI, cAbuka, kAraDA vagerene sakhta mAra vagere nimittothI ghaNAya jvAnuM AyuSya enDru thAya che. 43. 199 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 44 prazakevA AhAra karavAthI AyuSya echuM thAya ? uttara-gA uparAMta AhAra khAvAthI athavA bilakula AhAra nahi levAthI AyuSya ochu thAya che. 44. M 45 praznanavA prakAranI vedanAthI AyuSya echuM thAya ? uttara---udarazUla mastaka vageremAM tIvra vedanA thatAM AyuSya enDru thAya che. 45 46 praznana-parAdhAtanuM svarUpa zuM ? uttara-kUvA vagere jaLAzayamAM paDavuM, parvatArdinI uparathI jhaMpApAta khAvA, thaMbha vagerenI sAthe jorathI athaDAvuM vagere parAghAta samajavA. AmAMnA koi kAraNathI AyuSya Achu thAya. 46. 47 prazna-kevA prakAranA spathI AyuSya enDru thAya uttarmahAjherI sarpa, vIMchI vagere karaDavAthI je AyuSya enDru thAya, te spara nAmanA upakramathI AyuSya ghaTayuM ema samajavuM. 47. 48 prazna-kevA prakAranA zvAseAcchavAsathI AyuSya enDru thAya. uttara-ghaNuM deADavu, kramanA vyAdhi vagere prasaMge vadhAre pramANamAM zrvAsocchavAsa levAthI athavA zvAseAzvAsa levAnI kriyA taddana baMdha karavAthI AyuSya ejI thAya, te acAnaka maraNu thAya. vizeSa binA zrIzrAvakadhajAgarAkaMdamAM jaNAvI che. 48. (cAlu) caturmAsanuM nizcita saranAmuM lakhI jaNAvavAnI pUjya munimahArAjone vinaMtI che. For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org gaDha zrI pAsacaMdrasUriSkRta zrI vastupAla tejapAla rAsa saMgrAhaka--pUjya munimahArAja zrI jayaMtavijayajI jiSNucavIsa/ calaNa tamevI, ana sUasAmiNi sarasatidevI; sahi guru pAya pasAla e. (1) baMdhavaru, kAMi kIja' kavita nave, rAsa saMbaMdhisa bihu vastupAla tejagataNu.e. (2) jANu, gujaradharavara deza vakhANuM; bharahu pretra ri uttama maDha maMdira, pAli paTTaNa aNuhulapura varu e. (3) pagAra, dhruva sareAvara ati maNeAhAra; jimaMdira pAsAla visAla, sArA, Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caurAsI cahuTAM bhalAM e. (4) surapati sAhai jima sura bAla; tima aNahalapura nAri nA (e). (5) tihina vasai caMDapa malhArI; nara samudra tasa upama sAma kumara AsarAja dravyahINa tihAM niva pacaMDa putra tehataNu e. (6) bhaNIjaI, pAravADa vaMza ri dIjai; kamma vasinina A e. (7) vasA, tu chAMDevA kAu upAI; mAlAza puri AvI e. (8) sAhA, poravADa vaMza uchAhA; lAla devI tasa dharaNa (e). (9) jANu, nAmi arAvi vakhANuM; tiN purina vasaI AlU tAsa kumara (rI) atisa lalita trIya saNu upama na lalai e. (10) bhaNI guNI tAti paraNAvI, te vAta pazui melI na AvI; tu bApi pIharI teDAvI, jiSNuvara pUcha atisuvicArA, ana (anya) bahu lakSaNuvaMtI, vihina visi vithA I e. (11) karmAMtaNui visi tihAM AvI; dharmAMnI ma...ahisa karai e. (12) hIyaDai samarai nitu navakAre; vaMdaNu paDikamaNuM karai e. (13) jivara vadIyasti patI; siMha guru dRSTi tava caDIya. (14) jAma, siMha gurU sIsa halAvau jAma; manamAMhi jANI rA e. 15 INa avasara Agai chaI baheu, AsarAja trIsara dIThau; sIsaha kAraNa pUchIe. (16) AsarAjanaI lAgI citta; tasa agi lakSaNa dIuM tINu vaNe gADherI khate, pAyakamala sIhAsIka e. (17) For Private And Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra [ 284 ] www.kobatirth.org zrI jaina satya prakAza Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Use Only [varSa 8 Agraha jANI maMtrI keru, dIThe lAbha anai adhikeru; kahie. (18) haribhadrasUri kAraNa ehanI kUkhai sUra samANu, bIjI bIjau sihara amIya vakhANuOM'; putrarayaNa hU acchai e. (19) strI caNa levA majhaTAu, trIsa hiva karai upAu; AgaI Adi jijJesari RSi bhASite navi Talai e. (20) kIdhu, te saMgrahaNuM lokaprasidh; pUrava rIti na leApIie. (21) vastu padma jiSNuvara padma jivara, samuha cuvIsa, tikara savi mani dharIya, kara suratta vastagaha keru, aNuhulavADA jAmali,nahIya nayara puvi aneru; caDa pracaMDa tihAM lasa, sAmasIha tasa putra, AsarAja dhanahIna huA, mAlANI saMpatta. (22) Abh sAha taNuI dhira, buddhivaMta bali Alu e, maMtrIsara mitra thApI e, aI rabArI eka te, avasara khelaI cheka; AsarAji te teDiu, prIti ApaNu ApaNIya, jumana lIdhuM te taNu ae, mana lAdhA viSNu vAtaDIya, je saha parAbhava ati ghaNAe, sADhi palhANI rAtaDIya, rAtaDI Abh sAha taNI dhRa, vAta suNI dhari AvIu e, mitra putra baMdhava sad e, lAbhaI ka`ha keDi. (23) melaI mela suraMgata, vAta kahI catura mina; kavi huiM ayANu, nigama+ parANu. (24) nIdra bhara jAma, harI majhara" prANI; mAjhama rayaNI jAma, kuri caDAvI cAlIu e, sADhi uparitAma. (25) tINu rabArI hAkvIya, mAMDi kisiu upAyau, AsarAja ema kahIya, dosa nahi mujha mAya; kaTTArI kADhI karIyau, tiNi klapi zarIra te, e aSatra kAMi ADhavi, ApaNuMpA na hIvaira. (26) maMtrIsara Ima elie, dri tuma risu rIsa te, ehu vacana majha guri kahiu e, kAMI tuM chedIi sIsau; tiNi vayaNe tiNu sAMsiMha e, kUri dUdha tasu nAriu, kUNu desI java gayA e, nAvI anukramI eTI sAta tasu, jAheu mArU nAma tu, sAddhadevI sahIya, seAha lagaI ati abhirAma; vaijaladevI padmimalIya, satta sAhANi jANi, tu mina mAtA dharma Da kIdhI hANi. (28) vicAri. (27) vAta cItavaI, Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra aMka 9 ] www.kobatirth.org zrI vastupAla-tejapAla rAsa va ramana gaha Ima karatAM putra jANe e, pahilu vRgi sAhau, tI! vAri harakhkhAM ghaNuM, ri mADi uchAha; khIjau meTau jAue, mAladeva guNasAra te, Agalu eN, jANuIsayala saMsAra. (29) bAla kAya jaga dekhatAM e, pahatA e paralAki, mADI gADhai atiSNu e, rAI tehana seAki; AsarAja pira bhai e, murakha tuma ma jhuri, dU jAI vaLI pUsie, sasiMha guru haribhadrasUri (30) ima kahI valI AvI e, khaiTha gaNadhara pAsi, bhagavana beTA tamhe kahiyA e, lAdhA mani ulhAsi; dhari na rahiyA kAraNa kissu e, jo karIya pasAu, tu siMha guru jJAnisa kahaie, ma risu citta viSAda. (31) melhI krU kaNa desaDau e, gUjara java Avesiu; puri dhavalaie, tu puDivasu beTA pAmesi, chAMDi phUM kaNu desa; dhavalaka pravezau. (32) kIdhau ti vAri mani harakhIu e, kuMTuba sarIsu AvIu e, tihAM AvyAM putra jAie e, vAsU kIdha vadhAmaNAM e, vastiga nAma pratiSThIu e, Ajau eTau jAI e, nAma dIdhuM Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mATai miniAhi, mAMhi; kulakA nayara vAdhai te sukamAlau, For Private And Personal Use Only [ 285 ] tejapAlau. (33) vastu sAha Abh sAha AlU taNaI eka dhRa, nAmi krUrAdevI tasa, AsarAji paraNIya ANIya, satyasIla guNa alaMkarI, rUpati sadhale vakhANIya, ANu karI phUMkaNi gaie, kI jAi beTI sAta, bi meTA tasa upanA, hiva I rUDI hira sUra samANu e a, teje dIpatAM, vAdhai suratara tema beu, zui diNu jayavaMtA; vastupAla paraNAvI e, sulalita lalatAde, tejapAla dhira atisa nAri nAmi aNupaDha. (35) pUrava puNyaprabhA vistara, sukha vilasai eI, vAta. (34) dhaNu kaNu ke caNu ghaNu A e, vacharI navi kAi; vIradhavala tihAM rAja karai, vAdheluM rASTra, arIyaNa gayaTa bhajaSNu e, kira sIha samANu. (36) anna (anya) divasa tiNi rAu teDI, matrIsara thApyA, e badhava paherAvIA e, mad gAsa ji ApyA; vastapAla tava khelI e, Ni naravara sAcu, kanhai e, nahI kUM kAcuM. (37) lAkha dravya I amha Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 286 ] zrI jaina satya prakAza [varSa 8 java tuM rUsaI navaraMda, tava e tuM rAkhe, lAbha Ima huDaI bhAkhIuM e, savihu jaNa sAkhe; rAjanIti belI kharI e, na biMdUu gumAra, sUamuha leka AnaMdIu e, haribiu parivAra. (38) khaMbhanayari gaIu vastupAla, bali ghaNaI apAra, sinada nAmi naDAu vasaI e, navi kaI juhAre; tasu upari maMtrI kepIu e, zrIvAstupAle, jANekari jama rasaviu e, e khUTau kAle. (39) neDAnAM mitra sAmUu e, I ati hi pracaMDo, ulaga na karaI kahi taNuM e, navi ApaI daDe; bhArIya vAsa pacAsanI e, mUsala mUhi pUraI ekaI ghAI AhANIu e, te sadUdha cUra. (40) pahilaI mUjhi pADIu e, je desa vadIuM lIdhIya lakSmI tehataNI e, neDa paNi cha3; vAra chatrIsa INI pari e, vaIrI dala bhAga, cAra caraDa naI khUTa kharaDa, tehu bala gAMjyAM. (41) viradhavala tava mAnIu e, atighaNa adhikaru, hiva maMtrIsvara cItavaI, puNya risa neru. (42) vastu sUra zazihara sura zazihara, taNuI AkAri, be baMdhava paraNAviyA, beu nAri Iti subhaga suMdara, be maMtrI sara thopIyA, bahua ghaNI lachi maMdiri; be paNa mUjhi AgalA, jau khaMDeru rAu, maMtrIsvara mani upanuM, dhammaha upari bhAva. (43) hiva saMkhyA aIA paMcasaI e sahaprasAda, vastage jena karAvIyA e, biMbaha e lAkha savAu, bihu baMdhavi bharAvIyA e; pisAha e sAtasaI, nava yurAsI (984) valI AgalIya, sAtasaI e satrAkAra, lekhakazAlA tetalIya, dunnisaI e garUa talAva, gaDha batrIsa karAvIyA e. (44) tAraNa e vara saI cAri, ekavIsa surapada ThAvIyA e, pAMcasaI veda bhaNaMti, eka sahastra varSAsaNa e; pAMcasaI e AgalAM pAMca, samosaraNa jAdara taNAM e. pAMcasaI e siMghAsaNa, sahastrapATa AsaNataNa e. (45) cusakI e turakamasIta, sAtasaI maTha tapasItaNuM e, muNivarU e saI pAMtrIsa, nitu vahuraI vastagi taNuI e; vIsa saI e saI vali pAMca, bhavaNa mahesaraI bhaNaIe, varasaha e mAMhi cAhi, vAra saMghapUja kApaDa dII e (46) For Private And Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra aMka 9] www.kobatirth.org zrI vastupAla tejapAla rAsa ka McaNu e kuMbha cuvIsa, vAsarUpA viharAvIyA e, kApaDI e jimaNa lahuti, eka sahasra nita AvIA e; cyAri sa e cusiMha vAva, sAtasaU krUpa khaNAvIyA e, paravahu e sa nitu cAri, pANIya tarasyAM pAi (yA) e. (47) eka su e nayara samRddha, jivara nAmi gAie, setrujI e sAdI khAra, jAtra phInI revata valI ya; pahilI e jAtraU eha, ma sakhyA Ima sAMbhalIya, devahue tA prasAda, ekse sAthi calAvIyA e. (48) cyAri e rAya suraMga, pAcaka tihAM sAthi kIyA e, sIkarI e saI ugaNIsa, dhaiyadaDa gRDIya na hahi e; cyAra" e sahasra suraMga, rahi cAlaI naravalaba, vAhiNAM e sahasra aDhAra, pAlakhI purNa pAMcasai e. (49) kSipanaka esai agyAra, sahatri gAyana hu Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vastu matri vastaga maMtri vastaga, anaI tejapAla, e badhava surakIya, jiSNu bibhaprAsAda kArIya, gaDhamaDha maMdira ana" sura, hAmiAmi vAhI a vArIya, e, cAraI e sahasaI pAMca, sejavAlAM sAthi kIyAM e; trAMbamaI e carUa talAva apAra, pAra na lAMbhai dIvIyAM e, dunisa" e naI valI trIsa, dAMta taNA ratha nahI mA e. (5) gaNadharU e sAtasaU jANi, trIsa saI ziSya tIha tA e, bhATa e saI pAMtrIsa, eka sahasra valI sUtradhAra; vAraNa e dasaI kRti, dasaI sAthilAhakAra, peDIyA e sahasra e jiMNa, UTa saI sAta sAthi bhalAM e, (51) puTaka dI e sukha na pAra, sAta lAkha mAsa milyA e, khaka e mAdaNi, ke dAI zatake valU e; nAnDuDA e lAka apAra, cAlatA dIsai evalA e, etalu e si Mdha cAlata, mera hIdhara khalalala e. (para) puhuvI e peDhai prANi, sAyare sadhale jhalahalai e, jhAMpIu e khehaDI sUra, kAMpIu vIsaga nAgaleAka; cAlIu e draSNu kANu, jANuM kIdhuM bAra devalAka, AvI e sejiDANi saMdha, AdijaNada jIhArI e. (13) beTINa tiaNui nAha, pAtaka vihArIyA e, jivarU e karaha sanAtra, nAnhAM meTAM umAhIu e; evaDUe pANIya pUra, janiha sahyaluM sAhI e. (54) pUchau e pAma jiSNuM, titha juhAraI phaphara pharIya; cAlI e gaDha giranAra, nemi jiNesara ni dharIyA. (55) For Private And Personal Use Only [ 287 ] Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [288] zrI jaina satya prakAza [varSa 8 jJAnabhaMDAra bharAvIyA, bharIyA sukRta bhaMDAra, ava(2) tirthI vali udharyA, tIDa na lAbhaI pAra. (16) jama vastiga jAma vastiga, jAtra cAvaMti, tA sAyara savi jhalahalyAM, kheDa bhari AkAza chAhi9; nAgarAja mani kamakamau, kisiu Aja e prIya AIuM, lachauM maNa dUmaNa, jANika samuddha tuM kAI, saMghavI seji java gaIla, tava sulIyAI tathAI (57) bhavihi bhagati pUjA kareI, sAvayajana mana taNuM phela le; seji vacI vitta apAra, cha lAkha kavi bhaMDAra. (18) satta sahAsaNi tilakhu toraNa, nemi bhUaNi vIra saragArohaNa; thaMbhaNu pAsa taNu avatAre, thApIya mani ciMtaI giranAra. (59) asIya lAkha dravya bAraI keDi, vecI name namI kara joDI; kalyANa traya Adi vihAra, tihi thApI senuja avatAra. (10) tIha aSTApada dIsaI, DAva Izari sameta namIsi; tripanna lAkha valI bAraha kavi, nemi bhUaNi toI bAraha koDi. (61) Adi vihAra pItala acalesa, Abu upari kau naveso; jJAnirvacIya keDi aDhAra, pustaki bhariyA triNi bhaMDAro. (2) avara sthAnaka saMkhyA navi jANuM, ekaI jIbhaI kIma vakhANuM; triNi keDisaI triphunniri kaThi, asIya lAkha sovaMsaha jaDie. (63) eka dravya evaMkAraI, vecIya bharIyA purva bhaMDAra; e sahu varasa aDhAraha mAMhe, dharma karma kIdhAM mana uchAhe. (64) lAchi taNuM Ima lAhu leI, devaleki te pahutA beI; mana Adi hi rAsa ramI jaI, tu manavaMchita sahuI sIjhaI. (65) jINuI eha rAsa sAMbhalIu, jANe tiha ghari suratara lIla; pAsacaMdrasUri guru Ima bolate, bhaNuI guNaI te sukha lahaMte. (66) Iti vastupAla-tejapAla rasa samApta. nedha-pUjya munirAjazrI puNyavijayajI mahArAjanI pAsenI traNa patravALI eka hastalikhita prata je atyaMta jUnI hatI, temAM vastupAla-tejapAla rAsa, vimaLamaMtrI rAsa ane zrIsthUlibhadra phAga jevuM che. temAM pahele saMpUrNa hato te utArIne ahIM Apyo che. bIje vimalamaMtrIne rAsa zarU thayA pachInuM pAnuM trIju maLI zakayuM nathI ane cothA pAnAmAM vimalamaMtrI rAsa saMpUrNa kaDI 32 ema lakhAeluM jaNAya che ane pachI dhUlibhadra phAga zarU thayuM che te paNa adhUre che. AnA kartA pAsacaMdrasUri je pAyacaMda gaccha sthApaka hoya te temanA janma saM. 1537nA citrasudi 6ne zukravAre hamIragaDhamAM thayo hato ne svavAsa saM. 1612nA mAgasara sudi 3nA roja thayo che. eTale A kRti lagabhaga cAra varSanI jUnI kahI zakAya. A kRtimAM mukhyatve vastupAla-tejapAlanAM dharmakAryonI ja noMdha maLe che. For Private And Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org kucha zabdoM zabdoM para vicAra lekhaka:- zrImAn mUlarAjajI jaina, M. A., LL. B. [ prinsIpAla - zrI AtmAnaMda jaina kAleja aMbAlA sITI ] * jaina sAhitya meM saMskRta prAkRtake aneka aise athavA vyutpati para vicAra karanekI AvazyakatA hai| vicAra kiyA jAvegA | 1. ardhamA0 busimaM, busImaMta, busImao. 66 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir isa zabdakA prayoga sUtrakRtAGga aura uttarAdhyayanameM kaI sthaloM para huA hai / jaise - esa dhamme busImao sUtra0 1, 8, 19, 1, 11, 15, 1,15, 4. uttara0 5, 18 ityAdi / TIkAkAroMne isakA artha " vazyavat" kiyA hai arthAt indriyoMko vazameM rakhanevAlA, sAdhu, muni / yahAM artha to susaMgata hai para vyutpatti ThIka nahIM / yadi yA vyavasin " artha kareM, taba bhI yahI Apatti AtI hai / zabda milate haiM jinake artha unameM se tIna zabda para yahAM For Private And Personal Use Only " vyavasAyavat " 64 " busImaMta" - kA saMskRta rUpa bRsImat " hai / bRsI zabda zrautasUtroMmeM nilatA hai, isakA artha hai kuzA AdikA banA huA brahmacAriyoMkA Asana / ' bRsImat ' kA artha huA brahmacArI, muni, sAdhu | seTha haragovindadAsane apane ' pAiyasadamahaNNavo' meM yahI vyutpatti dI hai / TIkAkAroMke vazyavat, vyavasin Adi arthase siddha hotA hai ki jaina sAdhuoMmeM vaidika sAhityake paThanapAThanakI paripATI nahIM thI / isI liye jaina bhaMDAroMse saMhitA, brAhmaNa, zrautasUtra Adi grantha nahIM mile haiN| bRsI zabdakA prayoga prAcIna saMskRta meM pAyA jAtA hai / arvAcIna saMskRta meM nahIM milatA / 2. jaina mAhA0 saga isakA mUla 'sapta' saMgrahaNI Adi granthoMmeM jahAM saMkhyAoMkA adhika kAma par3atA hai, sAtake liye niyamita 'satta' ke atirikta ' saga' zabda bhI AtA hai / yaha zabda candra, netra, guNa, gati AdikI bhAMti kavisamaya nahIM hai / hI hai, paraMtu iga, duga, tigakI samAnatAse saga bana gayA hai / lagane se sattaga honA cAhiye thA jo lAghavake kAraNa saga vidhimArgaprapA ( baMbaI, saM0 1997) pR0 28 para iga, duga, tiga, paNaga, chaga, sattA sattaDa saga, dasaga rUpa milate haiM / cArake liye cau, caukka hI mile 6 " ka pratyaya , bana gayA / Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [280] cha jaina satya 4 haiM, cuga yA cauga abhItaka dekhanemeM nahIM Ae, zAyada kahIM anyatra milate hoN| ___ 3. saMskRta mutkalApya ____ pahalepahala jainasAhitya prAkRtameM racA gyaa| kucha kAlake bAda jainAcArya saMskRtameM bhI grantha racane lge| saMskRtakA sabase prAcIna jaina grantha jo aba milatA hai, umAsvAtikRta tattvArthAdhigamasUtra hai| cUMki jainasAhityakI pradhAna bhASA prAkRta thI aura jaina lekhaka prAkRtake vidvAna hote the, isa liye unakI saMskRta racanAmeM, vizeSakara lokapriya kathA kathAnakoMmeM prAkRtake aneka zabda saMskRta jaise banAkara prayukta kiye gaye haiN| ajaina paNDita ina zabdoMse aparicita hote the| jina jaina granthoMkA ajainoMne saMpAdana kiyA, unhoMne aise zabdoMko azuddha samajhakara zuddha karanekI niSphala ceSTA kI hai / 'mutkalApya' isakA udAharaNa hai| mutkalApya zabda paJcatantra, vetAlapaJcaviMzati, kathAkoSa Adi granthoM pracuratAse milatA hai| isake pUrva prAyaH dvitIyA vibhaktyanta guruM, pitaraM, mAtara Adi zabda hote haiN| isakA artha hai guru AdikI AjJA lekara prasthAna karanA / ajaina saMpAdakoMke hAthameM isa zabdane kaI rUpa dhAraNa kiye| kisIne use utkalApya banAyA, kisIne utklaayy| pUrvavartI zabdake anusvArako nirarthaka samajhakara mutkalApyako m + utkalApya mAna liyaa| lAhaurase san 1942meM prakAzita kathAkoSake saMpAdakane pRSTha 6 para mutkalAyya pATha rakkhA hai / vyutpatti karate samaya kisIne ise ud pUrvaka kala dhAtukA NijantarUpa mAnA, kisIne utkalApase nikAlA arthAt kalApa (pakSoM) ko phailAte hue morakI taraha prasanna ho kara / citrasenapadmAvatIcaritra (lAhaura, 1942) zloka 315 meM mutkalApayati rUpa milatA hai| vAstavameM yaha zabda prAkRta mukkalase banA hai jisakA artha hai 'chUTA huA' / mukkala-saMskRta mukta+la prtyy| phira mukkalase nAma dhAtu banA mukkalAvei 'chuTTI lenA, chuTTI paanaa'| isase phira saMskRtameM mutkalApayati rUpa banAyA gyaa| yaha zabda aba taka dezI bhASAoMmeM milatA hai| jaise--gujarAtI 'mokalabuM'; hindI paJjAbI 'mukalAvA' arthAt vivAhake pazcAt vadhUkA barake dharameM lAyA jAnA / 'mokalA' mukta / vistRta vivecanake liye dekhiye-'nyU inDiyana enTikvarI,' prathama khaNDa, pR0 342-3 / For Private And Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir navI madada 25) paramapUjya AcArya mahArAja zrI vijayalabdhisUrIzvarajI mahArAjanA sadupadezathI iDa rathI zeTha zrIsAMkaLacaMda DuMgarazIbhAI tarathI zrImatI kAMtAbena tathA revAbenanI dIkSA nimitte AbhArapUrvaka maLyA che. svIkAra bhAratIya saMpAdana zAstra-lekhaka zrImAn mUlarAja jaina, prakAzaka-jaina vidyA bhavana, kRSNa nagara, lAhaura, pRSTha saMkhyA 70. (lAhauranI orIyenTala kolejanA megejhInamAM chapAyela lekhanI nakla ) kAgaLanA asAdhAraNa bhAvo zrI jaina satya prakAza' jenA upara chapAya che te kAgaLAnA bhAva laDAI zarU thaI te pahelAM sADAtraNa Ane ratalano hato. laDAInA be varSa pachI A bhAva sAta-ATha Ane ratalano thayA hatA. gaI divALI pahelAM e bhAva bAra-tera Ane ratala jeTalA vadhI gayA hatA. ane atyAre e bhAva vadhIne be rUpiye ratalano thaI gayo che. eTale mULa bhAvathI atyAre lagabhaga ATha-navagaNA bhAva thaI gayA che. Ama chatAM ame 'zrI jaina satya prakAza'nuM lavAjama vadhAyuM nathI, ane hAlamAM e vadhAravAno amAro irAdo paNa nathI. paNa A rIte " zrI jaina satya prakAza' ApavuM ame cAlu rAkhI zakIe te mATe samitine vadhu madada mokalavAnI ame saune vinaMtI karIe chIe. vyavasthApaka sUcanA A aMkanI jema AvatA aMka paNa vakhatasara 15mI tArIkhe pragaTa karavAnI IrachA che. Ama chatAM atyAranA anizcita sa cAgonA kAraNe aMka pragaTa karavAmAM vilaMba thAya to te calAvI levA ane patra lakhIne tapAsa nahIM karavA vAcakone vinaMtI che. haya, For Private And Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Jaina Satya Prakasha Reged, No. B. 3801. dareke vasAvavA zrI jaina satya prakAzanA traNa vizeSAMke! (1) zrI mahAvIra nirvANa vizeSAMka bhagavAna mahAvIrasvAmInAM uchavana saMbaMdhI aneka lekhAthI | samRddha aMka : mUlya che AnA (TapAla kharcane eka Ane vadhu). (ra) zrI paryuSaNa parva viroSAMka bhagavAna mahAvIra svAmI pachInAM 1 0 0 0 varSa nA jaina iti hAsane lagatA le kheAthI samRddha eka mUlya eka rUpiyo (9) dIpotsavI aMka bhagavAna mahAvIrasvAmI pachInAM 100 ra vaSa pachIna sAtame varSanI jene ItihAsane lagatA lekhAthI samRddha | sacitra eka mulma savA rUpiye. zrI jenuM satya prakAzanA e viziSTa e kA T1] kamAMke 43 jainadarzanamAM mAMsAhAra hovAnA AkSe pAnA javAbarUpa lekhe thI samRddha a ke mUlya cAra AnA. [2] kramAMka 45-ke, sa, zrI hemacaMdrAcAryanA jIvana saMya zrI aneka lekhAthI samRddha a ka mUlya traNa AnA. | kocI tathA pAkI phAilA, zrI jaina satya prakAzanI trIjA, cothA, pAMcamA, chaTTA, sAtamA varSa nI kAcI tathA pAkI phAila taiyAra che, mUlya darekanuM kAcInA rUpIyA , pAkInA caDhI rUpIyA ( TapAla kharca sAthe ) - la khe = zrI jainadharma hatyaprakAzaka samiti jezigabhAInI vADI, ghIkAMTA, amadAvAda. For Private And Personal Use Only