Book Title: Jain Satyaprakash 1939 01 SrNo 42
Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/521542/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -- ------ kAmanA, * * * * * * = I: IIIII/ trI cImanalAla gokaLadAsa zAha varSa 4 : : kramAMka dara : J o n Interational Eac Rdvate Personale Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Namo tthu NaM bhagavao mahAvIrassa siri rAyanayara majjhe, saMmoliya savvasAhusaMmaiyaM / pattaM mAsiyameyaM bhavvANaM maggayaM tritayaM // 1 // zrI jaina satya prakAza ( mAttaja patra) viSa-ya-da-zabna 1 posonA - tIrthASTakam 2 prabhu mahAvIranuM tattvajJAna 3 verA nagarIne prAcIna zilAlekha 4 uvasaggahara stAtra 5 zrI namaskAra mahAmatra-mAhAtmya 6 vIra vikramasI - trIzalakSA 8 merUtrayeAdazI 9 mAMsAhAranA prazna samAcAra svIkAra 44 : : : mu. ma. madre putranayanI : 3319 A. ma. zrI. vijayalabdhisRi: 339 mu. ba. zrI. nyAyavajayajI : 343 zrIyuta sArAbhAi maNilAka navAba : 350 zrIyuta suracaMda purUSottamadAsa badAmI : 352 zrIyuta nathamaOgI vanoriyA : 357 N, : 3 * : mu. ma. zrI yaze bhadravijayajI : 3: mu. ma. zrI radharavijayajI : : 39 376nI sAme * sthAnika grAhakene amadAvAdanA--sthAnika-je grAhaka bhAInuM lavAjama Avavu bAkI che tee amAsa mANasa Ave tyAre tene lavAjama ApIne AbhArI kare! -- pR. munirAjone vijJapti -- have comAsu pUrU thayuM che tethI vihAra daramyAna mAsika vakhatasara ane ThekANAsara pahoMcADI zakAya te mATe dareka aMgrejI mahinAnI teramI tArIkha pahelAM, vihArasthaLanI khabara amane maLatI rahe evI vyavasthA karavA sau pU. munirAjone vipti che. lavAjama mahAragAma ---0 sthAnika 1-8-0 mudraka : tarAttama harameAvindra paMDayA, prakAzaka : cImanalAla gokaLadAsa zAha, mudrasthAna : subhASa prInTarI salAyesa krosa roDa amadAvAda, prakAzanayAna : zrI jainadharma satyaprakAzaka samiti kAryAlaya, rezi gabhAInI vADI, zrIkAMTA, amadAvAda. chUTaka aMka 0-3-0 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jaina satya prakAza kramAMka 42 [mAsi patra [1 4 : ma ] posInA-tIrthASTakam kartA-munirAja zrI bhatrakaravijayajI srigdharAvRttam posInAtIrtharAja janagadazamane vaidyarAjopamAnam , saMsArAmdhau nimaja jananikarasamuddhAraNe rajjubhUtam / kalyANAlIpraNAlIbharabharaNavidhau nIravAhaprakAram , vande'haM pArzvanAthaM jinavarazazinaM jIvarAjIva suram // 1 // cakSuzcakSuSyametanmadanavikRtizUnyaM praphullAbjazAbham , vaktraM zazvatprasannaM prazamarasasudhAvArapArAyamANam / kau~ karNAndukIrNI zazirucirarucI bhAlacitraM suramyam , sarva rakSyAjanAnAM bhavadavazamakaM pArzvanAthasya tadvai // 2 // [ zArdUlavikriDitavRttam kailAsAcalazaityabhAvasadRzo durvarNavarNApamA, cazcaddagdhamayI kimabhrakamayI candropalazrImayI / dIpyazcandramayI suhIrakamayI mUrtiH prabhAdhoraNI, posInAdhipate ramA pradizatu zrIpArzvanAthasya vaH // 3 // indrANIpatipUjitakamayamA vAmAGgajo'naMgajit , paryakAsanamaNDitAMgavibhavo devAdhidevaH khalu / ghoSavyAptasamastavizvamahimA zrIpArzvanAthaprabhuH, posInAdhipatiH prazastapadado jIyAjagatyAM jinaH // 4 // Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ne] zrI jene satya prakAza - mUrtiH kAzavilAptajitvaratarI saundaryamAlAsabhA, gaurANAM paramANupujjaghaTitA DiNDIrakambUpamA / proz2ambhasitapuNDarIkasarupA zrIpAzvanAthaprabhAH, posInAdhipatermanorathatatiM tanyAtsuramyAM nRNAm nidhyAnaM duritAdribhedanabhidu dhyAnaM nidhAnaM zriyoM, bhaktyA saMsmaraNaM janumatiharaM sampUjanaM zakaram / sadhai paJca janepsitaM drutataraM kiM kiM na carkati tat ? posInAdhipate trikAlasuvidaH zrIpArzvanAthaprabhoH [zikhariNIvRttam // 6 // camatkArazreNIprakaTanavidhAdhyakSavibudham , jaratpAramparya zrutamiti mayA saMstutamidam / linezaM pAyaMza sakalajamatAbhISTadamimam , stuve'haM posInAdhipatimaparvatridivadam [zArdUlavikrIDitavRttam ] bhogisphAraphaTacchaTAMkitazirA padmAvatImAlito, bhaktatrANasamarthapArzvalalitaH kSINASTakarmA jinaH / gIrvANapramadApragItasuyazA nirvANasadmasthitaH, posInAdhipatistanotu kamalAM vaH pArzvanAthaprabhuH // 8 // joryacchaMgahaSavaraM hRdayahanirvarNya caityaM jarada, yasyoddhAramakArayatkaviraviH zrIlabdhimUriprabhuH / taJcatyAdhipatiyathArthavaditA syAnAdimauliprabhAk, posInAdhipatiH karotu kamalAM yaH pArzvanAthaprabhuH // 9 // // prazastiH / / nyAkhyAturjagatIpratItayazasaH zrIlabdhimUriprabhoranteSabhuSanAbhidhAnagaNinaH pannyAsapadyAjuSaH / posInAdhipapArzvanAtharatinA bhadraMkareNANunA, ziSyeNAraci candrabhAskaraghaTa seyaM stutI rAjatAma // 1 // Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabhu mahAvIranuM tattvajJAna lekhaka -AcArya mahArAja zrI vijayalabdhasUrijI (gatAMkathI cAlu) jagatane amApa paritApa pamADanAra pApa tattvanA vIsamA bheda tarIke prabhue nIca kulane varNavyuM che. A kuLamAM pedA thavAthI jIvane aneka tarehanAM kaSTa anubhavavAM paDe che. A vAtanI sAbIti citra ane saMbhUtanA daSTAMtathI ApaNane sArI rIte maLe che. mahAna tyAgamAM jhulI rahelI evI A vyaktio para paNa, nIca kuLamAM janma ApanAra nIca gotra nAmane pApane bheda, ke tiraskAra utpanna karAve che, te vAtane A dRSTAMta Abehuba citAra Ape che. eTalA ja mATe A bhedanuM lakSaNa prabhusiddhAnta pramANe nIce mujaba karI zakAya nIcakulajanmanidAnaM tiraskArotpAdakaM karma nIcairgotram / nIca kuLamAM janmanA kAraNarUpa ane tiraskAra pedA karanAra karma nIca gotra tarIke kahevAya che. je nira rva nivatra ema kahIe te durbhAgya ayazakIti AdimAM lakSaNa ativyApta thAya mATe sarasvanim e vizeSaNa ApavAmAM AvyuM che, ane je kevala vizeSaNa ja mUkIe te gatyAdi karmamAM lakSaNa ativyApta thAya mATe vizeSaNa pada mUkayuM che. ekavIzamo bheda asAtA vedanIya che. duHkhavizeSopalabdhikAraNaM karma asAtAvedanIyam / duHkha vizeSanI prAptinuM kAraNa karma asAtA vedanIya kahevAya che. uparanA lakSaNamAM kevala suHNa zabda na mUkatAM vizeSa zabdanI sAthe mUke che, teno hetu e che ke duHkha te durbhAgya, ayazakIrti nIcegetra Adi nAma karmo paNa Ape che. ethI te te pApa bhedamAM ativyApti na jAya mATe su Sa zabda mUkyuM che. AthI e artha nIkaLe che ke udara, zIrSa AdinA phUla, bhagaMdara kAsa, zvAsa, jvarAdithI thatAM vizepa duHkho levAM ke jethI amAtA vedanIyanuM lakSaNa bIjA pApa tattvamAM jaI na zake. bAvIzamo bheda mithyAtva mohanIya che. je A bhedane nAza thAya te anaMtApudagala-parAvartanAtmaka saMsAra kapAI jAya. vadhAremAM vadhAre ardhapudgala parAvartana ja bAkI rahe. kahe zuM bAkI rahyuM ? anaMta saMsArane anna Avyo, ane ananta mukitasukha nIkaTa AvI vasyuM. saMsArarUpa anAdinA A majabUta mahAlayanI sthAyI sthiti mithyAtvarUpa staMbhanA AdhAre che. jo ke A saMsArarUpa prAsAda mithyAtva, avata, kaSAya ane vega e cAra staMbhethI sthira manAya che. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [34] zrI jaina satya prakAza [[ varSa 4 e chatAM tene mukhya taMbha kahIe te paNa atizayokti nathI. kAraNa ke mithyAtvane staMbha tuTatAM Akho saMsAprAsAda jamInadosta thaI jAya che. bAkInA traNa staMbhane sthira rahevAnI zakita mithyAtva ja arpaNa karatuM hatuM. AthI siddha thayuM ke pApanI samarata kRtiomAM A mithyAtva prakRti ja jabarajasta pApa prakRti che ke je anaMtakALathI anaMtA saMsAramAM rakhaDAve che. prabhunA siddhAnta pramANe te mithyAtvanuM lakSaNa nIce mujaba bane che. tasvArthazraddhApratibandhakaM karma mithyAtvamohanIyam / vAstavika arthonI zraddhAne rokanAra karmane mithyAtva karma kahevAya che ane e bIjA tamAma pApa prAranI jaDa che. sthAvara Adi daza pApa prakRtiene meLavatAM pApanA batrIza bheda thAya, te sthAvara dazakanAM lakSaNo nIce mujaba samajavAM - 1 prAtikRlye'pi sthAnAntaragamanAbhAvaprayojakaM karma sthAvaranAma / 2 sUkSmapRthivyAdikAyetpattinidAnaM karma sUkSmanAma / yathA sarvalokavartinAM nigodAdInAm / 3 ekendriyAdInAM yathAsvaM zvAsocchrAsAdiparyAptyaparipUrNatAprayojaka karmAparyAptanAma / yathA labdhyaparyAptAnAm / 4 anantajIvAnAmekazarIravatvanidAna karma sAdhAraNanAmA / yathA jAya ! 5 prayogazUnyakAle bhrajihvAdInAM kampanahetuH karma asthiramAma / 6 nAbhyadho'vayavAzubhatvaprayojakaM karmAzubhanAma / 7 svasya dRSTamAtreNa pareSAmuLegajanakaM karma durbhaganAma / 8 amanoharasvaravattAprayojakaM karma dussvaranAma / yathA kharoSTrAdInAm / 9 ucitavaktRtve'pyagrAhyatvAdiprayojakaM karma anAdeyanAma / 10 jJAnavijJAnAdiyutatve'pi yazAkIrtyabhAvaprayojakaM krmaayshHttinA 1 pratikULa saMjogomAM paNa sthAnAMtara na karI zakavAmAM kAraNarUpa karma sthAvara kahevAya. pRthvI Adi pAMca ekindriyamAM A karma rahe che. 2 sUma pRthvI AdimAM utpattinuM nidAna karma sukSma nAmakarma kahevAya che ane sarvalokarti nigada AdimAM te hoya che. 3 ekikiyathI laIne paMcendriya paryatatA jIvomAM pita pitAnI pathatine pUraNa na thavA denAra karma aparyApta nAmakarma che ane tenI hayAti labdhi aparyApta jImAM hoya che. 4 anaMta nuM eka zarIra nirtaka karma sAdhAraNa kahevAya che ane te mULA, gAjara AdimAM hoya che. 5 prayoga zUnya kAlamAM bramara, jaba vagerenA kampananuM kAraNa karma asthira nAmakarma che. RSiAlInat wtu jarma evuM je lakSaNa karIe te IrAdA Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 1 ] prabhu mahAvIranuM taravajJAna 4i1 ] pUrvaka bhramara, jIbha vagerene halAvanAramAM lakSaNa cAlyuM jAya eTale rajA e vizeSaNa ApyuM che. 6 nAbhithI adho avayavanA azubha paNAnuM prayojaka karma azubha nAmakarma kahevAya che. 7 jIvane dekhavA mAtrathI bIjAne uga pedA karI ApanAra karma durbhAgya nAmakarma kahevAya. 8 kharAba svarane utpanna karanAra karmane durasvara nAmakarma kahevAya che. ane te gadheDAM, uMTa AdimAM hoya che. 9 vakatRtyAdi ucita guNe hovA chatAM agrAhya vacana banAvanAra karma anAya nAmakarma kahevAya che. 10 jJAna vijJAna Adie karI yukata hovA chatAM avaza ApanArU kema azakIrti nAmakarma kahevAya che. A batrIza bhedomAM narakagati, narakA, nakAnupUrSi e traNa pApanA bheda meLavatAM pAMtrIza thAya che. nArakatvaparyAyapariNatiprayojaka karma naragagati / nArakapaNArUpa paryAyanI pariNatine preranAre karma narakagati kahevAya che. AyuHpUrNatAM yAvannarkasthiti hetuH karma nrkaayuH| AyuSya pUrNa na thAya tyAM sudhI narakanI sthitinA kAraNurUpa karma hoya te narakAyu kahevAya che. balAnnarakanayanAnuguNaM karma narakAnupUrvI / vakragatimAM rahelA ane balathI narakamAM pahoMcADavAne anula karma hoya te narakAnupUrvI kahevAya. anaMtAnubalvei krodha, mAna, mAyA, lebha e cAra prakRtio meLavatA ogaNacAlIsa thAya jenuM svarUpa nIce pramANe che - 1 anantAnubandhinazcAnaMtasaMsAramUlanidAna mithyAtvahetukA anantabhavAnubandhasvabhAvaH AjanmabhAvino narakagatipradAyina : samyaktvaghAtina: / evaMbhUtaM prItyabhAvotpAdakaM karmAnantAnubandhikrodhaH / 1 tAdRzaM namratAvirahaprayojakaM karma anntaanubndhimaanH| 3 Ika saralatA'bhAvaprayojanaM karma anantAnubandhimAyA / 4 IdRzaM dravyAdimUrchAhetuH karma anntaanubndhilobhH| 1 anaMtA saMsAranA mUlanuM kAraNa, mithyAtvathI utpanna thanArA, anaMta bhavanA anubaMdhanA svabhAvavALA, thAvajIvanI sthitivALA, narakagatine denAra, samyakatvane rokanAra, anaMtAnubaMdhi kedha, mAna, mAyA, lobha kaSAyo kahevAya che. uparyukata prakAre ain EducatprItinA abhAvane utpanna karanAra karma anaMtAnadhi dedha che. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 42 ] zrI jaina satya prakAra [varSa : che te rIte namatAnA virahane preranAra karma anaMtAnubadhi mAna che. ke te rIte saralatAnA abhAvanuM kAraNa karma anatAnubadhi mAyA che. 4 emaja dravyAdinI mUchanA hetu rUpa je karma te anaMtAnubadhi lebha che. evI rIte apratyAkhyAnAvaraNIya, pratyAkhyAnAvaranIya ane saMjavalana, krodha, mAna, mAvA, lebhanA bAra bhada meLavatA ekAvana bheda thAya te nIce mujaba pratyAkhyAnAvaraNabhUtA varSAvadhibhAvinastiryaggatidAyino dezavirati. nvaaprtyaakhyaanaaH| etadviziSTA : pUrvoktasvarUpA : krodhAdayo'pratyAkhyAna. paccakhANane rokanAra, varSanI sthitivALA, tiryaMcagatine denA, dezaviratine rokanAra, pUryakta svarUpavALA krodha, mAna, mAyA, leba apratyAkhAnAvaraNIya kahevAya che. __ sarvaviratyAvaraNakAriNo mAsacatuSTayabhAvino manujagatipradAyinassAdhadharmaghAtina : pratyAkhyAnA : / IzA : krodhAdaya patra prtyaakhyaankrodhaadyH| | sarva vitine rodhanAra, cAra mahinAnI sthitivALA, manuSyagatine ApanAra, sAdhu dhama para ghA karanAra evA ravabhAvavALA pratyAkhyAnIya krodha, mAna, mAyA leba, kahevAya che. ISatsaMjvalanakAriNa : pakSASadhayo devagatipradA yathAkhyAtacAritradhAtimaH majvalanA : / IdRzAna krodhadayaH sNjvlnkrodhaadyH| kAMika pradIpta thanArA, paMdara divasanI sthitivAlA, devagati denArA, yayAkhyAta cAritrane rokanAra evA svabhAvavALA saMjavalananA krodha, mAna, mAyA, bha kahevAya che. pUrva kahelI ekAvana prakRtiomAM nekaSAyanI nava umeratA sATha thAya che. te nava nIce pramANe samajavA 1 hAsyotpAdaka karma hAsyamohanIyam / 2 padArthaviSayakaprItyasAdhAraNakAraNaM karma ratimohanIyam / 3 padArthaviSayakoregakAraNaM karma aratimAhanIyam / 4 abhISTaniyogAdiduHkhahetu : karma zokamohanIyam / 5 bhayotpAdAsAdhAraNakAraNaM karma bhayamohanIyam / 6 bIbhatsapadArthAvalokanajAtaSyalIkamayojaka karma jugupsaamohniiym| 1 hAsyane utpanna karanAra karma hAsyamehanIya kahevAya che. 2 padArtha viSayanI prItinuM asAdhAraNa kAraNa karma ratinehanIya kahevAya che, 3 padArtha viSayanA uTheganuM kAraNa karma aratimohanIya kahevAya che. ja abhISTanA viyoga AdinA duHkhane hetu karma zekamehanIya kahevAya che. 5 bhayane utpanna karanAra asAdhAraNa kAraNa karma bhaya mohanIya kahevAya che. 6 bIbhatsa padArthanA avalokanathI utpanna thanAra duchAne preranAra karma Jain EducrI mAhanIya che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vairATa nagarIno prAcIna zilAlekha lekhaka-munirAja zrI nyAyavijayajI (gatAMkathI cAlu) zilAlekhamAM rahele ItihAsa cAlIsa kitanA A suMdara zilAlekhamAM aneka aitihAsika vigate bharI che temaja Aje thatI keTalIka carcAomAM A lekha ghaNI ja sahAyatA Ape tema che. A zilA lekha zaka saM. 1509, vikrama saM. 1644, i. sa. 1pa8ramAM lakhAyela che. athAta bI. hIravijayasUrijI bAdazAha akabarane pratibaMdha ApIne nIkaLyA pachI eka ja varSa bAda A lekha lakhAyo che. temaja bAdazAhane pratibodha karI gujarAtamAM jatAM arijInA ziSyonA hAthanI A prathama ja pratika che, ane pratiSThA karAvanAra bAvaka paNa bAdazAha akabarane eka ucca adhikArI che. eTale zilAlekhanI prAmANikamAM lagAre saMdehane sthAna nathI. temaja zilAlekhamAM pAchaLathI koIe sudhArA vadhAre paNa karyo nathI. paMkita meLa barAbara baMdha besato che. viSaya paNa kamavAra ekadhAre cAlyo Ave che. eTale zilAlekha tadana sAcA ane prAmANika che e niHsaMdeha che. bAdazAha akabarane upadeza ApI surijIe jeTalA divase ahiMsA paLAvI ane je je zubha kAryo karAvyAM tenI saMkSepamAM spaSTa yAdI karI che. A lekhanAM keTalAMka vidhAne taka ApaNe najara pheravI laIe. 1 paMkita sAtamIthI zrI. hIravijayasUrijInI vinA, vacanacArI ane e rIte bAdazAha akabaranA pratibaMdhane paricaya maLe che. bAdazAha sarijI mahArAjanA (342mA pAnAnuM anusaMdhAna ) 1 zrImAtrasabhogaviSayakAbhilASotpAdakaM marma purussvedH| 2 puruSamAtrasaMbhogaviSayakAbhilASotpAdakaM karma zrIvedaH / 3 puMstrIsaMbhogaviSayakAbhilASotpAdakaM karma npuNskvedH| 1 strI mAtranA saMbhogane viSaya karanArI abhilASAnuM utpAdaka karma purUviMda kahevAya che. 2 purUvamAtranA saMbhogane viSaya karanArI abhilASAnuM utpAdaka karma strInaMda kahevAya che. 3 puruSa ane strInA saMgane viya karanArI abhilASAnuM utpAdaka karma napuMsakaveda kahevAya che. napuMsaka vedamAM lakSaNanI ativyApti na jAya teTalA mATe uparanA bane dhakSaNamAM mAga pada makaryuM che. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 344] satya prakAza upadezathI dayA pariNativALo thAya che ane pitAnA samagra dezamAM zrIparyuSaNa parvanA 12 divasa, janma mAsanA 40 divase, ravivAra 48 ane bIjA ja divase maLI kula 106 divaso mATe amArI paLAve che, A divasane ullekha mAtra jaina graMthakArae ja nathI karyo, kintu samrATa akabaranAM pharamAnomAMthI paNa e ullekha maLe che. jemake 1 kRpArasakeza--A pustakamAM bAdazAha akabare rijIne ApeluM asala pharamAna patra ane tene pheTa chapAyela che temAM lakhyuM che ke "yadi bAdazAha jo anArthIkA rakSaka hai yaha AjJA de de kibhAdo mAsa ke bAraha dinoM meM jo pacUsara (pajUSaNa) kahalAte haiM aura nInako jainI vizeSakara pavitra samajhate hai koI jItra una nagaromeM na mArA jAya jahAM unakI jAti rahatI hai, to isase duniyAM ke manuSyoM meM unakI prazaMsA hogI." bAdazAha akabara A mAMgaNIne svIkAra karatAM A pramANe uttara Ape che - "isa kAraNa hamane unakI prArthanA ko mAna lIyA aura hukama diyA ki uma bAraha dinoM meM jInako pacUsara (pajUSaNa) kahate haiM kisI mISakI hiMsA na kI jAve." (kRpArasakoza pR. 31) bIjA divasanA ullekhana mATe nIcenuM pharamAna ke Ape che. pU. munirAja zrI. vidhAvinyajI likhita ridhara ane annAmAM pariziSTa sattAmAM te pharamAna chapAvyuM che, ane asalane phoTA paNa chapAyo che, temAM sUrijI mahArAja ane temanA ziSyanA upadezathI je divase mAM asA pALavAmAM AvI hatI te divaseno ullekha A pramANe che- 2 "pharadIna mahInA jina dinomeM sUrya eka rAzise dusarI rAzi meM nAtA hai ve dina; ida; meharakA dina; hara mahIne ke ravivAra; ve dina ki jo do sUphiyAnA dinoMke bIca meM Ate hai; rajaba mahIne ke somavAra, AmAna mahInA ki jo bAdazAha ke janmakA mahInA hai| hareka zamazI mahInekA pahalA dina jisakA nAma oramaja hai; aura bAraha pavitra dina ki jo zrAvaNa mahIne ke antima chaH aura bhAdave ke prathama chaH dina milakara kahalAte hai" 3 pariziSTa jamAM samrATa jahAMgIranuM pharamAna chapAyuM che. temAM lakhyuM che ke "jahAMgIrI hukama huA ki, ullikhita bAraha dinoMma, prati varSa hiMsA karane ke sthAnoMmeM, samasta surakSita rAjyameM prANI-hiMsA na karanI cAhie; aura na karane kI taiyArI hI karanI cAhie. isake saMbaMdhameM hara sAla nayA hukama nahIM maMganA cAhie" hajI eka bIjuM pramANa paNa maLe che. sannATa jahAMgIre te pharamAna upAdhyAya bhAnuprAsApoche, temA sabhyuarge-personal use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka 1] vATa nagarIne prAcIna zilAlekha [ 34 ] * * manuvaka ati gaura " ma' vaga vitAvavA rijicNdr yatine hamaseM prArthanA ki-"jajIA kara, gAya, baila, bhaiMsa aura bhaisa kI hiMsA pratyeka mahine ke niyata dinoM meM hiMsA, mare hue logoM ke mAla para kabajA karanA, logoM ko kaMda karanA aura soraTha sarakAra zadhaMjaya tortha para logoMse jo mehasula letI hai vaha mahasula, ina sArI bAtoM kI AlA hajarata (akabara bAdazAhane) manAi aura mAphI kI hai|" "isase hamane bhI hareka AdamI para hamArI maharabAnI hai isase-eka dusarA mahInA-jIsake antameM hamArA janma huA hai-aura zAmilakara, nimnalikhita vigata ke anusAra mAphI kI hai" e pharamAnamAM bAdazAha jahAMgIra ahiMsA pALavAnA divasene ullekha nIce pramANe Ape che ke paTAi gDhAvA" ___ "pharavaradIna mahinA, ve dina ki, jinameM sUrya eka rAzIse dUsarI rAzI jAtA hai / idake dina, meharake dina, pratyeka mahine ke ravivAra, dhe dina ki jo sUphiyAnAke do dinoM ke vicameM AtA hai, rajaba mahIne kA somavAra, akabara bAdazAha ke janmakA mahInA-jo AbAna mahinA kahalAtA hai| pratyeka zamazI ( Sular ) mahinA kA pahalA dina jisakA nAma zoramA ! vAra rAvatavA ni ki = zAyara mane antima chaH dina aura bhAdoM ke pahele chaH dina haiN|" uparanAM mugala samrATanAM pharamAne vAMcIne vAcakone daDha khAtrI thaze ke ravijayasUrijI mahArAja ane temane zivee megala samrATone pratibaMdha karavAmAM keTale bhagIratha prayatna uThAvyA hatA ane mahAlAbha meLavyuM hata! sUrIzvarajI mahArojanA upadezathI bAdazAha akabare ekasa cha divasA ahiMsA paLAvyAnuM ApaNe vAMcyuM. ane bAkInA divase mahopAdhyAya zrI zAMticaMdrajI ane zrAvijayasenasUrijI AdinA upadezathI thayelA che. A zilAlekhamAM je 10 divase amArI paLAvyAnuM ane samrATanA bIjA pharamAnAmAM bIjA vadhAre divase amArI pAgyAnuM lakhyuM che temAM yu. pra. zrIjinacaMdrasUrijInA upadezathI aSADha mahinAnA sAta divasa je ahiMsA paLAvI che te divase te alaga ja samajavAnA che. arthAt zrIhIravijayaarijInA upadezathI 16 divase, ane temanA ziSya praziSyanA upadezathI bIjA divase amArI paLAvI hatI ane zrIjinacaMdrasurijInA upadezathI paLAyelA amArIne sAta divase paNa judA ja gaNavAnuM che. have ApaNe e zilAlekhamAM rahelI A sivAyanI bIjI vigatonA vadhu itihAsa tarapha najara nAkhIe. 2 verATamAM paDavA saMbaMdhI anekavidha kathAo pracalita thaI hatI. Aje paNa temAMnI ghaNI kathAo tyAM saMbhaLAya che, ka vairA mAM akabaranuM rAjya hatuM ane tyAM tAMbA vagerenI khANa hatI; A sivAya aneka dhiAnInuM sthAna A nagara hatuM. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [4] zrI jana satya prakAza tAMbAnI khANe hatI ema to hIrasaubhAgya kAvyamAM paNa lakhyuM che. je huM AgaLa hIrasaubhAgyamAMnA lokanI TIkAmAMthI raju karI gayo chuM. tyAM tAmrALa dvArA pitti lakhyuM che, arthAta vairATamAM tAMbAnI khANa hatI ane tene adhipati indrarAja hatuM. Aje paNa A pradezamAM pahADe lAla, retI paNa lAla ane jamIna paNa lAla-tAMbAnA raMganI ja che. eTale A kathana sarvaze satya che. temaja tAMbAno kacara paNa cotarapha pheMkAyele DhaganA Dhaga rUpe vidyamAna che. 4 pachI IndrarAjanA kuTumbane itihAsa zarU thAya che. 5 AmAM IndrarAjanA pitA saMdhapati bhAramallane akabaranA mahesulI khAtAnA mukhya adhikArI ToDaramale bahu mAna ApyuM hatuM, aneka gAmone uparI banAvyuM hatuM. ane adhikArIpade sthApela hatA. saMghapati bhAramalle paNa potAnA tAbAnI prajAnuM pAlana suMdara rIte karyuM hatuM. 6 saM. IndrarAjane paNa pitAnA pitAne adhikAra maLyo hato, varATane subo IndrarAja hatA. eTale ja hIrasaubhAgyakAre IndrarAjane pAMcaso gAmane uparIsAmanta varNavyuM che. tema ja aneka hAthI ghoDAne uparI, khANAne mAlika jaNAvyuM che. A badhuM jotAM ema lAge che ke sapati bhAramalla ane tene putra indrarAja, mevAta pradezanA uparI-subA haze. kAraNa ke tene vaibhava enuM mahattvanuM sthAna sUcave che. vaLI A sthAna bAdazAha akabara kyAM vadhu rahetA hatA te phatehapura-sIkIthI najIka che eTale jokhamadArI bharyuM ane mahattvanuM paNa pUrepUruM haze. ahIMnA adhikArIne vyavasthA mATe sadAya sAvaceta rahevuM paDatuM haze. A pradeza sadAya baMkhera rahyo che. Aje paNa e ja dazA che. eTale zAMta, ane prajAne prema chatI le tevI vyavasthApaka sivAya prajApremI ane rAjyamAnya banavuM muzkela ja hatuM, paraMtu pitA putra A guNathI barAbara vibhUti hatA jethI A mahattvanuM sthAna barAbara jALavyuM hatuM. 7 indrarAje dharATamAM je bhavya jinaprAsAda banAvyo tenuM eka nAma indravihAra ane bIjuM nAma mahadayaprAsAda hatuM. IndrarAje potAnA nAmathI banAvela A jinamaMdira kharekhara IndravihAra nAmane sarvathA sArthaka karatuM hatuM. ane mahadayaprAsAda paNa dharATane mahAya karanAra ja hato. 8 AmAM zrI hIravijayasUrijInI zrI hemavimalasUrijIthI paTTaparaMparA ApI che. zrI hemavimalasUrijI mahArAjanA paTTadhara mahAna sAdhu mArgadiyohAraka zrI ANuMvimalasUrijI mahArAja thayA. temanA pATa upara mahApratApI zrI vijayadAnasUrijI thayA ane temanI pATa upara suryasamAna dedIpyamAna, paramakhAbhAvika ane pitAnI vidvatAthI megala samrATa akabarapratibodhaka temaja tenI pAsethI ahiMsAnAM pharamAne, pUrataka bhaMDAra ane baMdimAna Adi zubha kAyA karAvanAra ane jagadagurUnA birUdathI alaMkRta zrI. haravAra thayA che. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varATanagarInA prAcIna zilAlekha [ 347 ] ahiM'sAnAM karamAno mATe paheluM lakhAyuM che. hIrasaubhAgyakAvya, jagadgurUkAvya vijayaprazasti AdimAM lakhAyuM che ke samrATa akabare surijI mahArAjane prathama mulAkAteja prabhAvita thaI potAnI pAse rahela pustakone baDAra ApyA hate. A zilAlekhamAM paNa e ja vastunuM sUcana che. arthAt upayu kata pustakAmAM lakhAyelI vigatA sa pUchyuM vizvasanIya ane prAmANika che. apha AdazAha keTalA dezanA uparI hatA e paNa lakhyu che. kAzmIra, kAmarUpa, mulatAna, kAmila ( kAbula) bakasA, DhillI ( dilhIprAMta) rUsthalI ( mAravADa ) gurjaratrA (gujarAta) mAlava. (mAlavA) Adi Saneka deza temaja cauda chatrapati-mahArAjA jenI sevA karatA. arthAt akabara mahApratApI samrAT bAdazAha hatA. 9 sUrijI mahArAja kevA prAbhAvika hatA te ahIMnA vizeSAthI barAbara samajAya che. prazAnta-nispRhI,....saMvigna-paramatyAgI; yugapradhAna Adi guNavaDe zrI vandrasvAmi jevA pratApI hatA.1 chelle maheApAdhyAya zrI kalyANuvijayajI mahArAjanA zati-prabhAva, adbhUta vakatRtA, pAMDitya ane ujjavala cAritra AdicuNAnuM varSoMna che. A prazastinA kartA 5. lAvijayajI gaNi, lekhaka 5. sAmakuzala gaNi ane paththara para kheAdanAra che bhAravaputra asarapha bhagata. A maMdiranI pratiSThA karAvanAra jo ke maheApAdhyAyajI zrI klyANuvijayajI hatA, paNa temaNe jamadgurUjI mahArAjanI AjJAnusAra pratiSThA karAvI hatI mATe potAnuM svataMtra nAma na rAkhatAM mukhyatA gurUjInI ja rAkhI che. AvI rIte aneka aitihAsika vigatAthI bharelA A lekha che. te samayane bIjo eka lekha maLyo che, jene bhAvAtha saMkSepamAM nIce mujaba che. bhAvArtha - savaMta 1644mAM zrImAlavIya rokyANu gAtranA sarpata bhAramala jInA putra dhAsIdAse potAnA kuTuMba sahita zrI aMjanazalAkA karAvI. pratiSThA karAvanAra AcAya nAgapurIya tapAgacchanA zrI hakIrtisUri ane amarakIrtisUri vagere che. AmAM je kuTumbane! ullekha che te jotAM sadhati indrarAja ane bAsIdAsa anne bhAio ja che. dhAsIdAsa enuM prasiddha nAma lAge che. jyAre prathamanA zilAlekhamAM temanuM nAma sa. svAmidAsa che. temanA e putrAmAM ahIM jIvana ane caturbhuja nAma che jyAre prathamanA zilAlekhamAM jagajIvana ane caturbhuja nAma che. eTale sa, dhAsIdAsanuM bIjuM nAma svAmidAsa ja che. je divase maheApAdhyAyajI zrI kalyANavijayajIe pratiSThA karAvI te ja divase ane te ja samaye IMdrarAjanA bIjA be bhAio-ajayarAja ane dhAsIdAse paNa madire 1 jagadgurU zrI hIravijayasUrIzvarajI mahArAja mahAt tyAgo-paramasa legI-nispRhI- ane prazAMtAtmA hatA. e mahApurUSe 3600 upavAsa, 225 rR, 72, aThThama, 2000 hajAra AyakhIla, 2000 Dunnara navI Adi mahAna tapasyA karI hatI, arthAt tapasvI jIvana tIta " hatuM. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 8] zrI jena satya prakAza = = banAvyA che ane pratiSThA karAvI che. ghAsIdAsa u svAmidAse to nAgapurIma tapAgacchanA AcAryanA hAthe pratiSThA karAvI che, jeno bhAvArtha meM Ape che. vacalA bhAIe karAvela pratiSThA saMbaMdhI kAMI paNa lekha maLyo nathI eTale e mATe ApaNe maune ja rahevuM paDe che. A banne lekho ApaNane eka suMdara bodha Ape che-te samaye munisaMdhamAM ApasamAM keTale prema ane sneha haze, tenuM A apUrva dRSTAnta che. eka ja kuTumbanI be vyakita tapAgacchanA judA judA AcArya mahArAjenA hAthathI pratiSThA utsava karAvI AtmakalyANa sAdhatA. A kuTue maLelI lamane sadupayega karI AtmakalyANa sAdhyuM ane sAthe ja verAne paNa zobhAvyuM. banne zilAlekhonA AdhAre A kuTuMbanuM vaMzavRkSa A pramANe taiyAra thAya che. saMdhapati nAnhA temanI strInuM nAma kahI. saMdhapati Isara-bhArthI jabaku saMghapati ratanapAla, bhathe meDAI saMdhapati devadatta bhAryA dhammu-dhImA. saMdhapati bhAramalla strInuM nAma dhasAI gayuM che. saMghapati indrarAja (bAya jayaMti ane damayaMti) ! (damImata) saM. ajayarAja strInuM nAma ravAmidAsa ! ghasAi gayuM che. bIjuM nAma dhAsIdAsa) saM. vimaladAsa strInuM nAma bhuMsAI gayuM che. bIjA lekhamAM paNa nAma nathI. saM. suhaDamasa (bhAryA nagInA) * caturbhuja jagajIvana (jIvana) (bhAryA metAM) saM. kacarA. * A nAma mATe vicAra karavo paDe tema che. prathamanA meTA zilAlekhanI paMdhita sattaramAM spati putra lakhyuM che. ahIM svathI svAmidAsa (vAsIdAsa) samajavAnA che. kAraNake bIja zilAlekhamAM dhAsIdAsanA putromAM jIvana (jagajIvana) ane cataja bannenA nAma maLe che bele me A banne lekhenA AdhAre je vaMzazkSa ApyuM che te pramANe ghAsIdAsanA ja jIvana ane catuSa ja banne putre saMbhave che.Private & Personal use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 1 vaMza nagarIne prApIna zilAlekha saMghapati indrarAjanA traNe bhAIonuM kuTumba A pramANe che. temanuM gotra kyANa hatuM. rAkayANa getramAM Aje dilhInA suprasiddha jhaverI lAlA berAnI lAlajI che. temanI bahu ja IcchA hatI ke vairATanA A maMdirane huM jIrNoddhAra karAvuM. pAMca sAtamAM A maMdirane jIrNoddhAra thaI zake tema che. rakSANa gatranI yazapatAka pharakAvatuM A maMdira ubhuM che tene thira rAkhavuM, e kvANa gotranA vaMzajonI prathama pharaja che. lAlA berAtIlAlajI gaye varSe svargastha thayA parantu temanA bhAIo ane putra vidyamAna che teo A kArya jarUra saMbhALe. vairATanI vartamAna paristhiti huM saMkSepamAM jaNAvI gayo chuM. jayapura reTanI antima sarahadanuM A sthAna che. cotarapha pahADo, jANe tAMbu pAtharyuM hoya tevI lAla mATI vagere che. jyAM jananAM 300 ghara hatAM, tyAM . jenAM pAMca sAta ghara che. teo Icche che ke maMdirane jIrNoddhAra thAya. teo sevA pUjA karavA jinavarendranI bhakita karavA taiyAra che. eka ja maMdirane ke jemAM moTe zilAlekha che tene ja jIrNoddhAra thAya tema che. zilAlekha jovA AvanAra purAtatvavide paNa A lekhane bahu ja mahattvane gaNe che. jayapura sTeTa A jIrNa maMdirane saMrakSaNIya sthAna tarIke pitAnA kabajAmAM rAkhavA Icche che. paNa tyAMnA jene nA pADe che. koI dharmapremI dAnavIra saTTahastha A bAju lakSa ApI jagaddagurUjI zrI hIravijayasUrizvarajInI yazapatAkA pharakAvatA A jina maMdirane chahAra kare e khAsa jarUranuM che. sAdhuonA vihAranI paNa ghaNuM ja agatya che. chellI be sadImAM sAdhu tarIke ame ja cAra sAdhuo prathama tyAM gayA hatA. rastA vikaTa che. aDacaNe ghaNI che chatAMye sAdhu mahAtmAoe padhAravAnI jarUra che. ahIthI be mAIla gayA pachI avara rAjyanI sarahada zarU thAya che. tyAMthI gAjInA thANa thaI anukrame alvara thaI dilhI javAya che. A raste na nIkaLe che. jaMgalI prANuone Dara che, paraMtu dhIme dhIme A raste jAhera raste banI jaze pachI DaranuM nAma nahi rahe. vacamAM vastI me ane mIyANAnI Ave che. sAvacetI pUrvaka ane samudAya sAthe viharavAmAM Dara jevuM nathI. jemaNe jIdagImAM pahelI ja vAra sAdhuonAM darzana karyA evA tyAM ane bhAvika ane zraddhALu che. antamAM-A aitihAsika zilAlekhanuM satya samajI te vakhatanA jaina saMghanI mahattA vAMcI tevuM prabhutva jaina saMdhane punaH prApta thAo e zubhecchA pUrvaka viramuM chuM. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uvasaggahara stotra lekhaka-zrIyuta sArAbhAI maNilAla navAba (kramAMka 36 pRSTha 4ra thI cAlu) bhadrabAhu ane varAhamihira e be bhAio hatA, tevI rItano ullekha prabaMdhaciMtAmaNi tathA zrIjinaprabhasUri viracita arthakalpalatA' nAmanI vRttinA racanA samaya pahelA koI paNa graMthamAM karavAmAM Avyo hoya evuM mArA khyAlamAM nathI. bIjI bAju kalikAlasarvajJa hemacaMdrasUri paNa pite racelA pariziSTaparva nAmanA graMthamAM te bAbatano ullekha suddhAM karatAM nathI. mArA A matane malate ja abhiprAya jaina sAhityanA UMDA abhyAsI svargastha che. harmana jekobIe paNa "kalpasatranI aMgrejI AvRttinI prastAvanAmAM darzAvyo che je akSarazaH nIce mujaba che.* "bhadrabAha ane varAhamihira vacce thayelI spardhAnA saMbaMdha hemacaMdra sUri sivAya ghaNA arvAcIna jaina maMthakAe eka daMtakathA A liI che. A daMtakathA utpanna thavAnuM kAraNa mane nIce nIce mujaba lAge che - eka te bhadrabAhusvAmIe sUryaprApti TIkA ane bhadrabAhavI nAmanI saMhitA ema be khagaLa vidyA viSayaka che tathA "uvasaggahara' nAmanuM stotra racyuM che ema je manAya che. tethI, ane bIjuM, jaina jyotiSa zAstrane anya jyotirvide je dhikkAratA hatA { juo siddhAnta ziromaNi 3-1) tethI, bhadrabAhu ane jaina jyotiSa zAstranI mahattA dekhADavAnI lAlasAnA pariNAme e daMtakathA janma pAmI che. "A upara ApelI kathA dekhItI rIte ja kaI paNa aitihAsika upayogitAvALI jaNAtI nathI. temaja hemacaMdrasUrie tene ullekha suddhAM paNa karelo nahi hevAthI te arvAcIna heya tema bhAse che. tethI A saMbaMdhamAM ApaNane koI paNa jAtane vicAra karavAnI jarUra nathI." uparyukta ullekha uparathI eTaluM to jarUra siddha thAya che ke paMDita zrI bahecaradAsa tathA ItihAsapremI muni mahArAja zrI kalyANavijayajIe bhadrabAhu ane varAhamihira e baMne bhAIo havAnI je kalpanA karI che, te anaitihAsika daMtakathAnA AdhAre che, jyAre varAhamihira pite paNa pitAnA graMthamAM bhadrabAhuno ullekha karatA nathI, je teo baMne pratispadhI hoya ane gRhasthapaNAmAM sagA bhAIo hoya te pachI mitra tarIke *3. harmana jebIe lakhela aMgrejI kalpasUtra duSmApya hovAthI A avataraNa zrIyuta suzIle karelA te prastAvanAnA gujarAtI bhASAMtara uparathI ApyuM che. A prastAvanA gujarAtI bhASAMtara, 21. jaina sevA meghajI hIrajIe chapAvela kalpasUtra sukhabAdhikA"mAM chapAvela che. 1 A daMtAyA jena satya kAcanA varSa : aMka nA 12mA pAne ApI che. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 9] uvasaggahara stotra [51] nahi te pratispadhI tarIke te jarUra ullekha karyA vinA rahe ja nahi. dA. ta. bauddha graMthamAM gautamabuddhanA pratispadhI zravaNa bhagavAna mahAvIrane ullekha "nigsanAtapu' tarIke ThekaThekANa karela malI Ave che. vaLI digaMbara graMthomAM tathA zilAlekhomAM bIja bhadrabAhune je ullekha karavAmAM Avyo che, te aitihAsika dRSTie siddha thaI zakatuM nathI, e bAbatanA saMkhyAbaMdha purAvAo "jana satya prakAzamAM prasiddha thaelI "hira zAstra che ane ?" nAmanI lekhamALAmAM ApelA che. varAhamihira ane bhadrabAhasvAmI saMbaMdhInI uparyuMkata anatihAsika daMtakathA uparathI deTalAka vidvAno evo mata bAMdhe che ke niyuktio tathA kalpasUtranA racayitA paNa takevala bhadrabAhu nahi, paraMtu varAhamihiranA bhAI bIjA bhadrabAhu che. chatAM khubInI vAta te e che ke e viThAnAmAMthI koIe paNa bIjA bhadrabAhunA gurUzrInuM athavA ziSyapara parAnuM nAma suhAM nirdiSTa karyuM nathI. kalpanAnI khAtara ApaNe eka vakhata mAnI laIe ke bIjA bhadrabAhu thaI gayA che, ane teoe A badhI kRtio eTale ke nikitao, kalpasUtra mULa ane uvasaggahara tetranI racanA karI che te nAza pAmatAM pAmatAM paNa bacI javA pAmelA seMkaDo zilAlekho tathA zvetAMbara mAnya Agama graMtha ane vipula sAhitya rAzimAM kaI paNa ThekANe bIjA bhadrabAhu savAmInI saMsArI avasthAnuM nAma, teozrInA gurUzrInuM athavA ziSya paraMparAnuM nAmanizAna suddhAM na malI Ave evuM banI zake kharuM? mArI mAnyatA mujaba te jyAM sudhI aitihAsika zilAle athavA tAmrapatro ane AgamagraMthamAMthI te vAtanI puSTi bApatA purAvAo na maLI zake tyAM sudhI te nirvatio, kalpasUtramULa, tathA uvasaggahara stotranA kartA tarIke zrutakevali zrI bhadrabAhusvAmIne ja mAnavA ghaTe ane huM te teone ja mAnuM chuM. AvI aitihAsika mUlyavagaranI daMtakathAo uparathI prAcIna cAlI AvatI mAnyatA pheraphAra karavAnuM kaI paNa samaju bhANasa kabula na kare. jaina satya prakAzanA varSa 3nA 12 aMkamAM "zrI bhadrabAhu gaNiracita caukakasAthe e nAmano eka lekha pRSTha 432 tathA 433 upara zrIyuta hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyAe lakhIne e kRtinA kartA zrI bhadrabAhugaNi te keNa tene aMtima nirNaya karavAne bAkI rAkhe che. paraMtu A bhadrabAhugaNi te niryukitakAra, kalpasUtrakAra athavA uvasagahara stotrakAra te na ja hoI zake. kAraNa ke teoe potAnI koI paNa kRtimAM pitAnA nAma nirdeza karela nathI ane prAcIna samayamAM stotrakAra potAnI kRtionA aMte moTe bhAge nAma nirdeza karata na hatA eTale mArI mAnyatA pramANe "caukakasAyanA racanAra zrI bhabahugaNi ghaNuM karIne vikramanI dasamI sadInI pachInA hei zake. mArA bIjA praznanA javAba rUpe "uvasaggahara tetranA katAM bhUtakevali bhadrabAha ja che, e prAcIna paraMparAne pheravavA mATenA kyAM sudhI bIna aitihAsika sabaLa Jain Educat purAvAo na malI Ave tyAM sudhI huM prAcIna paraMparAne vaLagI rahuM chuM. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrInamaskAra mahAmaMtra-mAhAtmya Dhekhaka--zrIyuta muracaMdra puruSAttamadAsa adAmI bI. e., elaela. mI., riTAyarDa smA. kaiA. jaja ( gatAMkathI cAlu) A pramANe arihaMta Adi pAMcenI namaskAranI ceAgyatA mArga aviprAza Adi guNethI sakSeSamAM ApaNe joi. have e yogyatA bAbata vizeSa UMDA utarI ApaNe tapAsa calAvIe. 1arihaMta bhagavAnsa'sArarUpa aTavImAM mArga batAvavA mATe bhebiyAnuM kAma kare che, temaja sasArarUpa samudramAM niryAmaka eTale nimA athavA khalAsInu kAma kare che, ane te gopa eTale geAvALIAnI mArka cha kAyanA jIvAnI rakSA mATe satata prayatna karI rahyA che. jethI teone mahAgApa-meTA gAvALIAnI upamA ApavAmAM Ave che. AvA mAdaka, niryobhaka ane mahAgApa e kharekhara ApaNA mahA upakArI kahevAya. A upanAme saMbaMdhamAM vizeSa spaSTatAthI ane vistArathI ApaNane jANavAnuM maLe te ApaNA arihaMta bhagavAna tarapha prema jarUra vizeSa vadhe. mATe ApaNe e upanAme saMbaMdhamAM vadhAre vicAra karIe. arihaMta bhagavAn sasAra aTavImAM mArgopadezaka kema kahevAmAM Ave che te ApaNe joie. prathama dravya aTavI ane bIjI bhAva aTavI, dravya aTavIne ApaNe vicAra karIzuM. raaTavI e prakAranI che. eka aTavInuM udAharaNuM prathama samajI laI bhAve vasaMtapura nAmanuM eka nagara che, temAM dhana nAmanA sAthevAtu vase che. tenI cchiA khIjA - garamAM javAnI thaI. khIjA koI lokone te tagara javuM hoya te temane pazu potAnI sAthe laI javAnI bhAvanAthI teNe vasatapura nagaramAM udghoSaNA karAvI. te uparathI ghaNA taTika kApI vagere ekaThA thayA. ekaThA thayelA lekAne javAnA mAnA guNA karAvI te kahe che ke- '' SThita nagare paheAMcavA mATe e mArga che; eka sarala che ane jo vA che. je vakra mArga che tethI sukhe sukhe dhImuM gamana thAya ane lAMbA kALe prapsita nagara pahoMcAya, paNa chevaTe te te mA paNa sarala bhAga mArga che tenAthI jaladI gamana thAya paNa mahenata bahu ane sAMkaDA che. tyAM dAkhala thatAM ja e mahA bhayaMkara paDe che, te ane pAchaLa lAge che, paNa je vaTemAryuM lAMmA mArga sudhI pAchaLa pAcha AvIne maLe che, je sarala paDe, kAraNa ke te ghaNAM viSama vAtra ane sahu rahetA mAlama mAneADe nahi, te ghaNA lAcu rahevA chatAM te kaI prakArane parAbhava karI 1 nu 2 jI A. gA. 904 . gA. 905-6 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 1 zrI namarakAra mahAmA-mahAgya thAkatA nathI. A mArgamAM ghaNuM manahara vRkSe AvelAM che, paNa tenI chAyAmAM kadI paNa vizrAnti levI nahi, kAraNa ke te chAyA jIva lenArI che. je vizrAnti levI hoya te sukAI gayelAM pILA pAtarAvALAM jhADa nIce be ghaDI levI, bIjA mArgamAM rahelA manahara rUpavALA ghaNAM purUSa mIThA vacanathI A mArgamAM prayANa karanArane belAve che, ane kahe che ke ame paNa te nagare jaIe chIe, mATe amAre sAtha kare, paNa teonuM vacana sAMbhaLavuM nahi, pitAnA sAthIone kSaNamAtra paNa choDavA nahi. ekAkI thavAthI nicce bhaya che. aTavImAM bhayaMkara dAvAnaLa saLagI rahela che, te apramatta thai bujhAvI nAMkhavo joIe. je te bujhAvavAmAM na Ave te nakakI bALI nAkhe che. uMcA kaThINa pahADa upaga rAkhIne oLaMgavA. jo te nahi oLaMgAya te jarUra maraNa thAya. vaLI meTI gADhI vezajALa jaldIthI oLaMgI devI joIe. tyAM sthita thavAthI ghaNa re thAya che. pachI eka nAne khADe Ave che, tenI sAme mane ratha nAmane brAhamaNa haMmeza beThele hoya che. te vaTemArguone kahe che ke jo A khADAne pUratA jAo. tenuM vayana bilakula sAMbhaLavuM nahi, ane te khADe para nahi. te khADAne pUravA mAMDe che te mATe moTe thatuM jAya che, ane rastAo baMdha thaI jAya che. ahiM pAMca prakAranA netrAdine sukha ApanArAM kapAkanAM divya phALo hoya che, te jevAM nahi tema khAvAM nahi. ahIM bhayAnaka bAvIsa pizAca kSaNe kSaNe humalA karyA kare che, teone paNa bilakula gaNavA nahi. khAvA pIvAnuM paNa tyAM bhAge paDatuM Ave teTalAthI ja nirvAha karave; ane te paNa rasa vagaranuM ane durlabha heAya che. prayANa te koI vakhate baMdha rAkhavuM nahi, hameMzA cAlavAnuM rAkhavuM. rAtrie paNa phakata be prahara sUvuM ane bAkInA be praharamAM te cAlavAnuM rAkhavuM. A pramANe javAmAM Ave te he devAnuM priye! aTavI jaladIthI pAra utarI zakAze ane prazasta zivapura pahoMcAze. tyAM pahoMcyA eTale koi prakArane saMtApa heta nathI. A pramANe te sAryavAhe kahyuM eTale tenI sAthe sarala mArge javA ane keTalAka bIje mArge javA pravRtta thayA. pachI te zubha divase nIkaLyA. AgaLa jaI mArgane sara kare che ane zilA vageremAM bhArganA guNadoSa jaNAvanArA akSare lakhe che. A pramANe je tenI doravaNI pramANe varyAM teo tenI sAthe thoDA vakhatamAM te nagare pahoMcI gayA. jemAM teNe karelA lakhANa pramANe rUDI rIte prayANa kare che teo paNa te nagare pahoMce che. jeo tama vatya nahetA athavA vartatA nathI ane chAyA vagerenAM lobhamAM sapaDAya che teo te nagara pAmyA nathI ane pAmatA nathI. dravya aTavInA mArga batAvanAranuM A udAharaNa kahyuM. A udAharaNane upanaya ApaNe bhAva aTavInA mArga darzAvanAramAM utArIe. te upanaya A pramANe jANu. sArthavAhane sthAne arihaMta bhagavAnauSAne sthAne dharmakathA, taTika kApaDIA Adine sthAne che, aTavIne sthAne saMsAra, bAjumAge te sAdhumArga, bIjo vakramA te zrAvakamArga, pahoMcavAnuM nagara te mekSa, vAgha ane siMha te rAga ane deva, manahara vRkSa chAyA te strI AdithI saMsakta rahevAnAM sthAne, kAMpILAM patarAvALAM vRkSo te Aa E3 anava pAparahita) rahevAnAM sthAne mAnI bAjumAM rahelA baThA vacanathI belAvanAranelibrary.org Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [54] zrI jana satya prakAza [varSa 4 purUSo te pArthastha (pAsadhdhA) Adi akalyANa mitra, sAthie te sAdhuo, davAgni te kaidhAdi kaSAya, phaLe te viSayo, bAvIsa pizAce te bAvIsa parisa, khAvApIvAnuM te eSaNIya nirdoSabhikSA, prayANa te nitya ughama, be praharamAM svAdhyAya, ane nagare pahoMcyA eTale mekSa sukha pAmyA. A dAMtamAM isitanagare javAnI IcchA rAkhanAra mANasa te mArga saMbaMdhI upadeza ApanAra sArthavAhane pitAno upakAra mAnIne tene namaskAra kare che, tema mekSAthIoe paNuM arihaMta bhagavAnane upakArI mAnI namaskAra karavo yogya che. arihaMta bhagavaMte e mokSamArga samyagadarzanathI ane samyaga jJAnathI hRdaya pUrvaka yathAvasthitapaNe jAye, ane caraNa karaNathI te mArga sevyo eTaluM ja nahi paNa mithyAtva tathA ajJAnathI bhUlA paDelAone saMsAra AvImAM te mArga batAvyo, tethI kharekhara teo mahAupakArI che ane vaMdanane yogya che. jinezvara bhagavAna bhavarUpI samudramAM DUbatA bhavya jIvone samyagadarzanAdi naukAmAM besADIne siddhipattanamAM pahoMcADatA hevAthI temane bIjI niyAmakanI upamA upara ApI che. trIjI upamA mahAgopanI ApI che kAraNa ke jema gAvALIe pitAnA pazudhananuM jaMgalI prANIothI sArI rIte rakSaNa kare che, ane pracUra vaNa ane pANIno ja hoya tevA vanamAM tene laI jAya che, tema arihaMta bhagavAnarUpI mahAgo, jInuM maraNAdi bhayathI rakSaNa kare che ane temane nirvANa 1namAM pahoMcADe che. A pramANe sarva bhavya jIvonA mahAupakArI hovAthI ane traNa le mAM zreSTha hevAthI arihaMta bhagavAne namaskArane lAyaka gaNAya che. A lAyakAta prakArAntarathI paNa jaNa Ave che. arihaMta bhagavAna kupravacanamAM AsakitarUpa daSTirAga, zabdAdi viSayomAM Asakita rU5 viyAga, ane putrAdikamAM AsakitarUpa sneharAga e traNa prakAranA rAgane, dezane, krodha, mAna, mAyA ane lebha e cAra prakAranA kaSAyanepAMca prakAranI Indriyone, jaina mArgathI cuta na thavAya ane vizeSa nirja thAya teTalA mATe sAdhue sahana karavA yogya kSudhA Adi bAvIsa pariSahane temaja deva, manuSya, tiryaMca tathA AtmasaMvedana-e cAra prakAre thatA upasargone namAve che eTale vaza karI nAMkhe che athavA mULathI nAza karI nAkhe che, tethI teo namaskArane yogya che. A pramANe arihaMta bhagavAnanI namaskAranI gyatA ApaNe kaMIka aMze jANa. arahiMta zabdano artha paNa ghaNo sUcaka ane jANavA lAyaka che. prathama ApaNe lakSamAM rAkhI levAnuM che ke e zabdanA traNa pAThAMtaro che. (1) arihaMta (2) arahaMta ane (3) arahaMta. saMskRta bhASAne "ahaMta' zabda tenA prAkRta bhASAmAM A traNe rUpa thaI zake che. ( siddha che. 8-2-111) e traNenA artha ApaNe vicArIe. Indriya, viSaya, kaSAya, pariSaha, zArIrika mAnasika ane ubhayarUpa-e traNa 1 jue . nA 912 thI 14 2 jI e A. mA. 15 917 3 jIo vi . mA. 2910 ane 279 ja e ma ma 98 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 1] namaskAra mahAmatratsAhAya [55] prakAranI vedanA, ane upasargo e badhA jIvanA ari eTale duzmana che. e arine haNanAra hovAthI arihaMta bhagavAna vAstavikapaNe e nAmathI bolAvAya che. teoe cAra prakAranAM ghAti karmone kevalajJAna prApta thatAM pahelAM haNI nAkhyAM che, ane bAkI rahelA cAra prakAranAM adhAni karmone nAza karanAra che. A rIte jJAnAvaraNadi ATha prakAranA karmorapi arine haNanAra hovAthI paNa arihaMta nAma sArthaka che. vaMdana (zira namAvavuM) ane namaskAra (vacanathI stavanA karavI ) e bannene teo yogya che, temaja pUjana (vastra AdithI karatI pUjA) tathA sarakAra (abhyasthAnAdithI karAto Adara) temaja siddhigamanane mATe paNa teo yogya che, tethI temane arahaMta kahevAmAM Ave che. I karelI azekAdi mahAprAtihAryarUpa pUjAne yogya che tethI paNa arahaMta kahevAmAM Ave che. arahaMta bhagavAne sarva hovAthI sarvavastu gata pracchannatAno abhAva hoI rahas (ekAntarUpa pradeza) tathA antara (madhyabhAga-giriguhAdine) jemane nathI, arthAt je sarvajJapaNAthI ekAnta pradeza ane madhya pradeza sarvane joI zake che tethI temane arahaMta (antara ) kahevAmAM Ave che. (prAkRta bhASAmAM sArthAna 8-1-11 e sUtrathI ne jU ane janatA 6 lapAI jAya che.) vaLI arahanta zabdanuM saMskRta bhASAmAM athAH evuM paNa rUpa thaI zake. ema thAya tyAre jene sakala parigrahopalakSaNabhUta ratha ane vRddhAvasthAdi upalakSaNa vALA anta (vinAza) nathI te artha samajAya. - kSINa rAgatAne lIdhe je kazAmAM Asakita rAkhatA nathI te artha paNa thaI zake. ( dhAtu dezI bhASAmAM te tarapha gamana karavuM e arthamAM paNa vaparAya che. te parathI ahata eTale Asakita tarapha gamana nahi karanAra thAya che.) vaLI arahata zabdanuM "arahayata evuM rUpa paNa thaI zake che. tyAre prakRSTa rAganA kAraNabhUta manahara ane anya viSayane saMbaMdha thavA chatAM paNa je potAnA vIta tArU5 ravabhAvane tyAgatA nathI-cheDatA nathI ema artha thAya ( dhAtu 10mA gaNane che teno artha "tyAga karavo e thAya che.) arahaMta e pATha hoya tyAre tenuM saMskRtarUpa arAhata thAya. karmabIja kSaya thavAthI jene pharI utpatti nathI arthAt jene pharI janmavuM nathI e atha te vakhate karAya. ApaNe arihaMtapadanI vyAkhyA saMkSepathI joI ane arihaMta bhagavAna namaskArane gya che te paNa vicAryuM. e namaskArathI zuM phaLa prApta thAya te ApaNe have joIe. 1 jue A. zA. 20 2 jue A bA. 921 Jain Education lengha902 ?! Nallerivate & Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ { } } zrI jaina satya prakAza [ varSe 4 bhAvathI eTale upayoga sahita karAtA agnitane namarakAra jIvane hajAre bhavathI mukAve che, ane jo te bavamAM mekSa meLavI ApanAra na thAya te mAdhilAbha mATe thAya che. jJAna, darzana ane cAritrarUpa dhanane je yAgya che te dhanya kahevAya. nya sAdhu mahAtmAonA hRdayamAMthI, bhavakSaya thatAM sudhI arthAt cAvajIva, nahi khasanAra arahatanA namaskAra vibhAga gamana ane apadhyAnane dUra rAkhanAre hoya che. A namaskAra ceDA akSaravALA che, chatAM mahAatha vALA che, kAraNu ke emAM dvAdazamganA arthanA saMgraha AvI gayA che. bharaNu jyAre samIpa Ave tyAre vAravAra enuM smaraNu anekavAra karAya che. arihaMtane namaskAra sarva pApa-eTale AThe prakAranAM kramano nAza kare che, ane sarva maMgaleAmAM paheluM mAMgala che. AvA mahAna upakArI ahinta bhagavAnanA keTalAka guNAnuM smaraNa karavA pUrvaka ApaNe temane namaskAra karIe. traNa bhavA zeSa rahelA heAya tyAre atyaMta bhakitapUrvaka je arihaMta Adi vIsa sthAnakanI sevA karIne jina nAmaka nikAcita kare che te arihaMta bhagavAnane huM namaskAra karUM chuM. cauda mahAsvapnAthI jeonA adbhutaguNA sUcita thayalA DAya che, ane je uttama rAjakuLamAM eTalA bhavamAM avatare che, te arihaMta bhagavAnene huM namaskAra karUM chuM. jeone janmamahAtsava pzana dikakumArIe ane ceAsA inDo atirhaSa vALA manathI kare che, te arihaMta bhagavAneAne huM namaskAra karUM chuM. jegmAnA zarIramAM jagatane Azcarya pamADanArA adbhUta rUpa, gaMdha Adi cAr atizaye| janmathI ja haiya che, te arihaMta bhagavAnane huM namaskAra karUM chuM. je mati, zruta ane avadha e traNa jJAnathI yukata TAI bhAgAvalI ka kSINu thayeluM naNIne pratrA traNa kare che, te arihaMta bhagavAneAne huM namaskAra karU bru. je sadA upayAgavALA, apramatta, ane zukala dhyAna dhyAnArA hAI kSapakazreNI mAMDI mehane haNI kevalajJAna prApta kare che, te arihaMta bhagavAnane huM namaskAra karUM chuM. jeone kAya thavAthI agiyAra atiye pragaTa thAya che, ane jeone devakRta egaNIza atizayA hoya che, te arihaMta bhagavAne huM namaskAra karUM chuM. jee azaeNkavRkSAdi A prAtihAryothI zaiAbhita hAI sadAkALa vendrothI sevAyalA satA vicare che, te arihaMta bhagavAnane huM namaskAra karUM chuM. je pAMtrIza guNavALI vANIthI bhavya prANIone mAdha karatA mahItalamAM vicare che te arihaMta bhagavAnane huM namaskAra karUM chuM. (cAlu) 1 bru vi. sA. 3009,12 ane 3015 tathA 3024 tathA A. gA. 923-4-5-6, 2 jIe simiyAsAhA gA. 1258thI 1226, Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ eka satya ghaTanA ] lekhaka - zrIyuta nathamalajI vinoriyA - vIra vikramasI grISma Rtu ke dina the| dopahara kA samaya thA / dhUpa tejI se par3a rahI thI / aise samaya meM eka yuvaka apane sira para kapar3e kI gaTharI aura hAtha meM kapar3e dhone kI mugadara lie apanI dhuna meM masta cAla se nadI kI ora se calA A rahA thaa| ghara Akara apane sira se kapaDe kI gaTharI nIce rakkhI aura mugadara ko eka aura kaune meM rakha zAnti lene nIce baiThA / yaha yuvaka bhAvasAra jAti kA TImANIyA gautra kA vIra vikramasI thaa| usakA nivAsasthAna mahAtIrtha zrIzatruMjayagiri kI zItala chAyA meM pAlItAne meM thaa| vaha vistAra parivAravAlA thaa| vaha brahmacarya Azrama hI meM thA / usake bhAI tathA bhAvaja Adi kuTumba meM the| ve sabhI eka hI sAtha rahate the aura kapaDe raMgane kA dhandhA kara apanA nirvAha calAte the / pratidina ke niyamAnusAra Aja bhI vikramasI nadI para kapaDe dhone gayA aura kArya samApta hone para ghara lauTa AyA / zramake kAraNa vikramasI ko kSudhAne staayaa| usako dUra karane ke lie usane zIghra hI hAtha-pAMva dhIra aura jalakA loTA bhara kara rasor3e meM gayA, kintu vahAM rasoI kA kucha ThikAnA na dikhAI diyA, kisI kAraNa Aja bhojanameM vilamba ho gayA thA | jaba vikramasI rasoDe se binA bhojana kie bAhara nikalA to usakA mastiSka phira gayA, kSudhA devIne to apanA AtaMka jamA hI rakkhA thA, krodha dUra khaDA khaDA pratIkSA kara rahA thA, maukA dekhate hI usane bhI apanA adhikAra jmaayaa| ina donoM ke AkramaNa se vikramasI apane Ape se bAhara ho gayA aura nahIM kahane yogya zabda kaha gayA / kyA Aja dopahara hone para bhI bhojana nahIM banA ? ghara baiThe baiThe itanA bhI kAma nahI banatA dUsarA kArya hai bhI kyA ? abase aisA na ho, nahIM to ThIka na hogA, ityAdi zabda kahane lgaa| bhAbhIne bhI krodhAveza meM Akara usake zabdoM kA pratikAra kiyA aura kahane lagI itanA jora kisa para jamAte ho ? yadi bala hai to jAo! aura siddhA calajI kI yAtrA mukta kro| usa samaya siddhAcalajI ke mUlanAyakajI kI TraMka para eka siMha rahatA thaa| usake bhaya se yAtrI Upara nahIM jAte the / isa kAraNa lagabhaga yAtrA banda thI / " 'usa siMha ke samakSa jAkara apanA parAkrama dikhAo" pelA bhAbhIne tAnA mArA / vikramatI saccA vIra thA, saccA yuvaka thA, usakI raga raga meM boratA kA lahU bharA huA thaa| bhalA vaha vIra bhAbhI ke ina vAkvANoM ko kaba Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [458] zrI satya HR [54 baradAzta kara sakatA thA! umI kSaNa yahAM me uThA aura dRr3ha nizcaya kiyA ki "jahAM taka siMha ko mAra kara siddhAcalajI kI yAtrA mukta na karUMgA ghara na lauttuuNgaa|' uparyukta pratijJA karake vikramasI apane kapar3e dhonekI mugadara lekara ghara se niklaa| mArga meM jo snehI milate ve bhI sAtha ho ge| aura Apasa meM kahate the dekho vikramasI siddhAcalajI kI hUMka para rahe hue siMha ko mArane jA rahA hai| isa para koI koI usakI maz2Aka uDAte, parantu unako isa bAtakA kahAM khyAla thA ki yaha koI sAdhAraNa bAta nahIM thii| yahAM to prANoM kI bAjI lagAne kA sodA thA, yadi kara dekara jAnA hotA to kaI kAyara dhIratA kI bAjI mAra lete| vikramaso siddhAcalajI kI taleTI ke nIce Akara vahAM Thahare hue yAtriyoM ke saMgha evaM snehiyoMko isa prakAra kahane lagA ki, maiM pahAr3a ke Upara rahe hue siMha ko mArane jAtA hU~ siMha ko mArakara maiM ghaMTA bajAU~gA usakI dhvani sunakara Apa samajha leveM ki, maiMne siMha ko mArA DAlA hai| yadi ghaMTe kI dhvani sunAI na de to mujhe marA huA smjhe| aisA kaha kara vikamasIne vahAM Thahare hue janasamudAya ko bhAvayukta namaskAra kiyA aura una ko vidA le pahAr3a para caDhanA Arambha kiyaa| saba yAtrIgaNa animeSa dRSTi se usakI aura dekha rahe the| dekhate dekhate vikramasI adRzya ho gyaa| vikramasI siMha mArane kI prabala bhAvagA ko lekara eka ke bAda paka pahADI TekarIyA~ pAra kara rahA thaa| garamI evaM zrama ke kAraNa usake kapar3e pasInemeM tarabatara ho gaye the| jyoM jyoM vaha Upara caDhatA thA, tyoM syoM usakI bhAvanA bhI Age baDhakara prabala hotI jAtI thii| isa prakAra vikramasI pahAr3a kI coTI para caDha gyaa| samaya ThIka madhyAna kA thaa| grISma Rtu meM sUrya kI tejI kA kyA kahanA? vanarAja zAnti lene ke lie eka vRkSa kI zItala chAyA ke nIce nizcinta so rahA thaa| vikramasI usake nikaTa pahu~cA aura apane hRdaya meM kahane lagA ki, sote hue para vAra karanA nirbala tathA kAyaroM kA kAma hai| ataH usane siMhako lalakAra diyA / siMha apanI zAnti bhaMga karanevAle kI ora lapakA, vikramasI to usakA pratikAra karane ko taiyAra hI thaa| usane bhI zIghratA se apane hAtha meM rahI huI mugadara kA usake mastaka para eka hI aisA vAra kiyA ki siMhakI khopar3I cUra cUra ho gii| usake sira se raktadhArA bahane lagI, tathApi vaha pazuoM kA rAjA thaa| vaha bhI apanA badalA lene ko udyata huaa| vaha khar3A huA aura vimakrasI kI ora jhpttaa| vikramasI siMha ko marA huA samajha ghaNTe kI aura dauDA, jahAM ghaMTA vanAne jAtA hai itane hI meM to siMhakA eka hI paMjA vikramasI Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vIra vikramasI [ 358 - para aisA par3A ki, vaha pRthvI para gira pddaa| eka aura vikramasI paDA huA thA to dUsarI ora siMha / donoM hI aMtima zvAsa le rahe the| marane marate vikramasI ko vicAra AyA ki, merI manokAmanA to pUrI huI, parantu nIce rahai hue yAtrAlu kyoM kara jAneMge ki, maiMne siMha ko mAra diyA hai| uparyukta vicAra Ate hI vikramasI ne apane pAsa rahai hue kapar3e ko zarIra ke ghAra ghara majabUta bAMdha dIyA aura lar3akhar3AtA huA khar3A huA aura vRba jora se ghaMTa bajAne lgaa| usa ghaNTe kI vijayanAda ke sAtha sAtha usakA AkhirI sAMsa bhI mahAprasthAna kara gayA, usakA nazvara zarIra uso sthAna para gira pdd'aa| isa prakAra vIra vikramasIne apane prANoM ko bAjI lagA kara siMha ko mAra siddhAcalajI kI yAtrA khullo karAkara yAtrikoM ko siMha ke bhayase bcaayaa| paropakArI vikramasIne AtmasamarpaNa kara isa nazvara zarIra ko choDa kara apamA nAma amara kara diiyaa| Aja bhI usakA mmAraka zatrujaya parvata para kumArapAla rAjA ke mandira ke sAmane Ane vRkSa ke nIce maujUda hai| usake Upara bIra-nara ke yogya sindUra kA poSAka zobhA de rahI hai| sunA jAtA hai ki Aja bhI TomANIyA gotra ke bhAtramAra navavivAhita varavadhUoM ke kaMganaDorA vahIM kholate haiN| jaba jaba maiM zatrujaya kI yAtrA karane jAtA hUM taba taba usa vIra vikramasI ke smAraka ko bhAvapUrNa namaskAra karatA hU~: usa samaya vora vikramasI kI vIra gAthA mere samakSa khar3I ho jAtI hai; aura sahasA hRdaya se yaha udgAra nikalate haiM "dhanya vIra vikramasI ne hI bhAvaja ke tAne ko satya kara dikhaayaa"|| Aje ja maMgAvo kaLA ane zAstrIya daSTie sarvAga suMdara bhagavAna mahAvIra svAmI triraMgI citra 14"x10"nI sAIjha, jADuM ATa kArDa ane sonerI barDara madaya-ATha AnA TapAla kharca be AnA lakho - zrI jainadharma satyaprakAzaka samiti zimAna ana, anxiet. amAvA. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batrIsalakSaNo [dhamazraddhAne caraNe AtmasamarpaNanI eka amara kathA | ka vAra rAjagRhI nagarInA rAjA zreNikane suMdara citrazALA banAvarAvavAnuM mana A thayuM. dezadezanA aneka kuzala kaLAdharone bolAvyA. sapheda dUdha jevA Arasa pahANane suMdara mahela taiyAra thaye. dUrathI jonArane te jANe bagalAnI pAMkha ja lAge. rAtre caMdramAnI rUperI cAMdanImAM, A mahelanI zobhA anupama lAgatI. rAjAe vicAryuM mahela te deva-vimAna jevA taiyAra che. paNa have emAM evAM ja sarasa citro AvavA joIe. mahelanuM kAma thoDuM adhuruM hatuM. mukhya daravAjA uparanI kamAna khUba kArIgarIthI zebhAvI hatI. aMdara evAM te jhINAM citre karyAM hatAM ke jenAra kSaNabhara te mugdha thaI jatA. khuda sajA paNa A anupama kArIgarIvALI kamAna joI khuza khuza thai jate. zubha murte daravAjA upara kamAna caDhAvI. paNa na mAluma emAM evuM kAMIka thayuM ke rAtre e daravAjo paDI gaye, sAthe kamAna paNa tUTI paDI. rAjAne A sAMbhaLI ghaNe ja kheda thayA. kArIgarone utsAha ApI bamaNuM dhana ApavAnuM jaNAvI pahelAthI paNa vadhu suMdara kamAna banAvavA Adeza karyo. daravAjAnuM kAma jhapATAbaMdha cAlyuM, kamAna upara paNa aneka kArIgara-kaLAkuzala citrakAro beThA. pahelAM karatAM paNa vadhu suMdara kamAna taiyAra thaI. pharIthI zubha muhUrte kamAna caDhAvI. vaLI pAchI rAta paDI ane daravAjA sahita kamAna tUTI paDI. cekIdAre ceka karatA hatA te ghavAyA, ekAda be bacyA temaNe rAjAne khabara ApyA. rAterAta rAjya tyAM hAjara thaye ene paNa A sthiti joI duHkha thayuM, paNa zuM kare ? rajA nirUtsAha na thaze. trIjI vAra kAma zarU karAvyuM. kamAna ethI paNa vadhAre suMdara thaI. caDhAvI paNa kharI. paNa trIjIvAra paNa paDI gaI. rAjA camako. tene ema thayuM, jarUra koI devadoSa che. rAjAne thayuM. huM ATaATalI jahemata uThAvI, rAtadina bhUkha tarasa ane niMda cheDI A citrAzAlA pAchaLa maMDayo chuM tyAre vidhi mArAthI vAMkI banI mAruM kAma bhagna karI nAkhe che, mane nirUtsAha kare che. ene bhUdevo upara e vakhate parama AsthA hatI. vidvAna jyotiSI brAhmaNone AmaMtraNa ApyuM, ane pUchayuM "A ApaNI citrazAlAne daravAje kema tUTI jAya che? citrazALA pUrNa thAya e upAya kaho" bhUdevoe joza joI te vakhatanI cAlatI praNAlIkA mujaba ghera hiMsAkArya mucavyuM: "rAjana, kaI deva batrIsa lakSaNe mAge che, mATe yajJa karAvI brAhmaNane lADu jamADI batrIsa lakSaNe homa te jarUra tamAruM kArya siddha thaze-citrazalA taiyAra thaze, ane Apano manoratha pAra paDaze" rAjAne A vAta ekadama te na rUcI, eka citrazAlA mATe batrIsa lakSaNe hemuM ! paNa sAme ja pitAnI citrazAlAnuM dvAra yAda AvyuM. huM rAjA chuM game te karI zakavA Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 1] batrIsalakSaNe [31] samartha chuM. paNa A anyAya thAya che ema mAruM hRdaya kahe che. bIjo koI rasto che ke nahi ?" rAjAe pUchayuM. mahArAja ! A vaLI zuM pUchayuM? vedavidhi pramANe ame yajJa karAvIzuM. e batrIsa lakSaNe jarUra svargamAM pahoMcI Apane AzIrvAda Apaze. Apa ciMtA na karaze. badhAM sArAvAnAM thaI raheze." rAjAne A hRdayahIne upara krodha caDhaze paNa citrazAlAne meha chUTate nahoto. batrIsa lakSaNe caDhe te ja citrazAlA taiyAra thAya ema che ema bhUdevoe tene ThasAvyuM. aneka purANenAM pithAM vIkhyAM paNa brAhmaNone te yajJa ja karAva hatuM, tyAM zuM ? ane na chUTake rAjAe hA bhaNI. e ja divase gAmamAM DhaMDhero pITAvavAmAM AvyA "je koI potAnA chokarAne yajJamAM homavA Apaze tene badalAmAM bhArobhAra suvarNa ApavAmAM Avaze." AkhA gAmamAM ja DhaDhare pITAya, paNa evuM niSphara hRdaya kAnuM hoya ke sage hAthe putrane mAravA mATe Ape ? jagatamAM badhA karatAM zreSTha ane niHsvArtha prema hoya te eka mAtra mAtAno prema che. putra bhale game te gAMDe ghele apaMga haze chatAM mAtA tene je vAtsalya...premabhAvathI jeNe saMbhALaze te anupama che. AryAvartano ItihAsa pikArIne kahe che ke keTalIya zANI mAtAoe vIraputra Apyo che, e badhA vIratAnA pATha to e putre mAtA pAsethI ja zIkhyA che. mAtAoe zuM karyuM? A prazna ja upekSaNIya lAge che. enA karatAM mAtAoe zuM nathI karyuM? A prazna ucita lAge che. ATaluM chatAM ya emAM apavAda hoya che enI koNa nA pADaze? Avo ja apavAda rAjagRhImAM paNa bane. eka daridranArAyaNanI mUrtirUpa bhUdevanuM kuTuMba hatuM. brAhmaNa patnI mehadha, krodhinI ane svArthinI hatI. gharamAM khAvAnuM na male ane dara varSe eka eka vastI te vadhe. brAhmaNa paNa bhikSA sivAya bIjA kAmamAM ALasa karato. tene cha eka chetarAM hatAM. brAhmaNae uparyukta DhaMDhare sAMbhaLyo. ene vicAra thaye bhAre amara kAMi kAma karatA nathI, nathI bhIkha mAMgavA jata, nathI sasoI karate ke nathI pANIne loTo bharI Apate. roja copaDIyuM ughADIne bese che ane kAM to pelA sAdhuDA pAse jAya che. ene ApI dIdhuM hoya te chUTake maTe, gharamAM lakSmI devInI kRpA thaze ane eka pApa jaze. mAruM ke enA bApanuM kadI kahyuM nathI mAnate mATe bhale jAya. "sAMbhaLe che A DhaDhere?" teNe brAhmaNane pUchayuM, "nA kAMI vicAra te karyo nathI. paNa bIjo vicAra paNa zuM karavAnA hatA? kAMI mAravA mATe chokare e apAvAne hato?" Jain Education Internaare huM kahuM te te sAMbhaLe. tame kAMI bhAgA nathI eTale tamane kyAMyathI Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ t12] zrI jaina satya prakAza sArI dakSiNa paNa maLatI nathI, roja bhikSAmAM pUrI tAMbaDI paNa bharAtI nathI, ane A mATe te kAMI kAma ja nathI karato. mane te lAge che e nAstika thaI jaze. mATe ene ekalIe te vAMdho nathI." " are A tuM zuM bele che? mAtA uDIne sage hAthe peTane khAtara chokarAne mAravA taiyAra thaI che? e kevuM bhaNe che enI tane kayAM khabara che? e te mATe paMDita thavAne, samajI !" have jAyuM badhuM. bApa chokarAnuM tANe nahi to bIjuM koNu tANe? paNa khabara che gharamAM kAMI khAvanuM nathI, tamArAmAM kAMI mAvAnI tAkAta nathI. banyuM, AvA hINu kamAunA panAre kyAM paDI. reya chokarA paNa phATa che." mAe krodha ane duHkhamAM bhAna bhUlI A pramANe kahyuM. "mArI te marajI nathI, pachI jevI tArI marajI. nakAmo kaidha na karIza. bApa karatAM mAne chokarA upara vadhAre heta heya. bhale amAruM kuTuMba gametevuM hatuM, paNa kSaNavAra amArI mA amane na juve to raDerADa pADe, alyA kyAM gaye kaheze." pitAnuM hadaya muMjhAtuM hatuM. brAhmaNanA gussAmAM ghI hemAyuM, te bolI " jANe amane te chokarA upara prema ja nahi hoya? paNa zuM karIe? tame kamAva nahi ane chokare kahyuM na kare. peTa to thoDuM ja pitAne lAge mAgyA vagara rahe che?" ThIka jevI marajI ! sonuM Avaze kema ? tyAre Aje tuM amarane kahI deje ke tAre javAnuM che, huM nahi kahuM. herAne paNa tuM ja sparza karaje." brAhmaNanuM hRdaya raDatuM hatuM. bhalene bhAre mAthe nAkho badhuM. tenuM Avaze eTale badhAM khAvA maLaze. tame tamAre koIne belaze." brAhmaNIe jaIne DhaTezane sparza karI kahyuM "mAre ghera uttama batrIsalakSaNo putra che, te AvIne laI jAva ane tenuM ghera mokalI Ape ! " rAjAnA sipAIo khuza thatA brAhmaNane ghera AvyA. brAhmaNIe chokarAne kahyuM: "amara tuM A sipAIonI sAthe jA" amara kakaLI uThayo, " mA mA, mane rahevA de, have huM tAruM kahyuM karIza. huM samajuM chuM tuM mane mAravA mokale che. are mADI, tuM ATalI krara na thA. mane maraNane bhaya nathI, paNa jIvatAM baLI maravuM mArAthI nahi sahevAya!" have jo DAhyo thayA che. svargamAM jaze svargamAM khabara che?" mA bolI. bA e badhA Dhaga che. ApaNe brAhmaNoe calAvelI pipila che. vedamAte evuM kAMI nathI." amare dalIlano Azraya lIdhe. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 1] batrIsalakSaNe [ 313] paNa mAne kayAM dalIlanI jarUra hatI. te belIH "bolatAM bolatAM phATa lAge che, nAstika e nAstika, pelA sAdhu pAse rahIne. vedamAM te cokakhuM lakhyuM che ke yajJamAM bali Apela prANI ravarge jAya. have belIza nahi, tuM jA, meM tane ApI dIdhe che. keTavALa sAheba, Ane laI jAva." "amAra, AgaLa thI tAsa upara have rAjyane adhikAra che." koTavALe kahyuM. "bApA, mane bacAve. mAtA bhale nidhura banI, tamAre mArA upara prema che." bhAI, tane tArI sagI mAe ja vecyo che. have rAjanA kAmamAM mArAthI vacce na paDAya." bA ! bApA! yAda rAkhaje, huM nathI maravAne e cokakasa che. huM te moTo jJAnI thavAno chuM. paNa eka divasa evo Avaze ke A yAne nAme cAlatI ghora hiMsAnI prathA daphanAze. A hiMsAnA pratApe tamAre A adharma rasAtALa mA jaze." have jA bhaye che te. chAne mAne jA. tArUM mehuM kALuM kara." koTavALa ane bIja sipAI te niSphara brAhmaNI sAme joI ja rahyA. are rAma, rAma, rAma! A te oramAna mA lAge che, nahiM te ATalI dayAhInatAniSpharatA na hoya! jenA hRdayamAM bhAva snehanuM eka biMdu paNa nathI ene mA zI rIte kahevI ? ane sipAhIo amara ne laI cAlatA thayA! [ 3 ] amara kumArane laI jatAM rastAmAM koTavALe che karaNane pUchyuM, "bhAI tArI eramAne mA lAge che?" nAre nA, sagI mA che." "huM zuM kahe che, sagI mA? ane ATaluM badhuM heta (1) phiTakAra che dhanalAlacu e mAtAne! haze paNa have tuM raDIza nahiM. rAjAnuM kAma che eTale zuM karIe, nahi te tArI kAyA ane tAruM rUpa joI amane ema thAya che ke tene choDI mUkIe." badhA AgaLa vadhe che. rastAmAM paMca maLyuM. nagarazeTha malyA, badhA pAse amare dayAnI mAgaNI karI, paNa rAjasattA pAse badhAya cUpa rahyA. badhAne AtmA AvA buddhivAna ane tejasvI putrane mAta joI ghavAte hate. paNa badhAya cUpa rahyA. tyAM te potAnA gurU sAmethI cAlyA AvatA amAre joyA ane te temanI pAse deDI gayo, ane bolyA : "gurUjI, bacAvo huM marI jAuM chuM. mAtA rAkSaNiI thaI che. bApa nirAdhAra che. mahAjana ane zeTha cUpa che. amara, tuM leza paNa ciMtA na karIza. tuM bacaze ane sAdhu thaze. le A eka maMtra ApuM chuM. tane homavAnI taiyArI kare te pahelAthI A maMtra japyA karaje, jarUra ato"tuM bacI jaze." ema kahI gurUemamarakAramaMtra ApyuM. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ v] zrI jaina satya prakAza [varSa : badhuM ToLuM rAjamahele pahoMcyuM. rAjamAtA pAse paNa A putranI prazaMsA pahoMcI gaI. brAhmaNe e paNa rAjAne khuzI thaI khabara ApyA. "rAjana, barAbara batrIza lakSaNe ja maLe che. yajJa thatAM ja kamAna caDhI samajI le." amare "rAja mane bacAvo ! rAjamAtA mane bacA!" ema kahI karUNa AkaMdana karyuM. Aje tenuM koI vAlI nahotuM. eNe jaina sAdhuo pAse sAMbhaLyuM hatuM veja tenuM ene bhAna thayuM, ene potAnA gurUnA vacana upara vizvAsa hato. eNe namaskAra maMtra kaMThastha karyo ane khuba dhImethI rAgabaddha gAvA mAMDe. e maMtramAM evuM zuM bharyuM hatuM ke gaNatAM ja tene AnaMda thavA mAMDayo. eNe have raDavAnuM cheDI dIdhuM. bharavAnuM te eka ja veLA che. trIje divase tene hIrA ane mANekathI khUba zaNagAravAmAM Avyo. te hasate meDhe yajJa pAse Avyo. ene khAtarI hatI ke kaI deva Apaze ane mane bacAvI laI jaze. teNe namarakAra maMtrane akhaMDa jApa jArI rAkhe. badhA brAhmaNe maMtra japatA hatA, yajJa mahAmuzkelIe saLagye, zarUAtamAM ja maMgala kalazane ghaTa kUTayo. badhA zaMkAphUla thayA. Aje kAMI navAjunI avazya thaze ema lAgyuM. bAlakanA maMtranI badhAne addabhuta asara thavA lAgI. pahelAM to yajJa karAvanAra perehita paDI gayA. temane lAgyuM. rAjA paNa yajJa AgaLa AvatAM ja paDe ane tene paNa barAgara vAgyuM. yajJamAM Aga lAgI, maMDapa baLyo, Ahuti dravya bhasma thaI gayuM. keTalAka nAkA, keTalAka tamAre jovA AvyA. badhAne lAgyuM AvA devakumAra jevA bAlakane bhAratAM koine dayA na AvI. sAva nirdoSane bhAga levAmAM AvuM pariNAma na Ave te bIjuM zuM thAya? paNa have te vAta vadhu vapharI hatI. rAjA ane rANInA mukhamAMthI lohI vamana thatuM hatuM. brAhmaNe paNa UMdhA paDayA hatA. rAjAe uThI kumArane namaskAra karI kahyuM. "bhAI have choDa! A rAjapATa tane ApuM chuM." namaskAra maMtrane prabhAva barAbara jAmyo hate. kumAra te siMhAsana upara caDhI beTho ane be -- "rAjana, mAre rAjapATa nathI joItuM, e te kSaNika che,-mithyA che. e tane narakAgAramAM pahoMcADaze. mAre tyAM nathI javuM, paNa AjathI pratijJA karI ke yajJamAM kaI paNa jIvane na homa. yajJamAM maranAra chava narake jAya che, mAranAra paNa narake jAya che ane pApapuMja ekaTho kare che. vedamAM A yajJa karavAnuM lakhyuM ja nathI." Ama kahI kumAra cAlI nIkaLe ane sAdhu banI gaye. jenA pratApe pote jIvana pAmyuM hatuM e pada-e sthAna tene vadhAre gamyuM. eNe te gAma bahAra smazAnamAM jaI kAyA vasarAvI dIdhI. zarIra uparanuM mamatva choDayuM. kAussaga dhyAne mudrA lagAvI te dhyAnamAM magna thaye. gAmamAM vIjaLIvege A vAta phelAI gaI. kaMIka kaMIka besuM koIka kaMIka beluM. amaranAM mAtapitAne ghaNAe phiTakAra Ape te kaIke manamAM rAjAne paNa Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMka 1 ) bavIzalakSaNe [ 35 ] saMbhaLAvI. amaranI mAtAne amaranA parAkramanI khabara paDI. e camakI-khene dhana pAchuM laI le che? eNe brAhmaNane saMbhaLAvyuM, reyo sakhaNa na rahyo. have laI jaze. phiTakAra ma e lAbhamAM mAruM te nAka kApI nAMkhyuM. have hAthamAM Ave che te cIrI ja nAMkhuM e krodha caDhayo che, tyAM te eka pADozIe AvI amara kumAranA parAkramanI vAta saMbhaLAvI ane baLatAmAM ghI homyuM. sAthe sAthe jaNAvI dIdhu ke amara te amara thavA tapa kare che. masANamAM jaI ubho che. huM joI Avyo e sAdhu thayuM che. paNa kevo rUDe rUpALA lAge che. tameja evAM pApIyAM ke AvA chokarAne cheDI dIdhuM. A sAMbhaLatAM ja e vAghaNanI jema ghUrakI. enuM cAlata te AvuM kahenAranI jIbha ja kheMcI kADhata, paNa zuM kare? rAjya to rAjA zreNikanuM hatuM. paNa eNe brAhmaNane khUba Thapako Apyo. ene mArI na nAkhuM te mAruM nAma nahi. brAhmaNe zAMta pADavA ghaNe pravAsa uThAvyo paNa jyAM vaDavAnala saLagyo hoya tyAM pANInuM TIpuM zuM kAma lAge? rAta paDI. ghora aMdhAruM hatuM. purUSa paNa ekalo jatAM bIve evA sthale e rAkSasiNuM hAthamAM dhAradAra charI camakAvatI gAma bahAra masANamAM gaI. enuM aMge aMgodhathI dhamadhamatuM hatuM. amara te mastapaNe ubho hate. ene maraNa ke jIvananI kazI darakAra nahatI. kUra mAtAe vegamAM jaI tene joI ekadama peTamAM charI hulAvI dIdhI. amare UMha paNa na karyuM. eNe palavAramAM prasaMga saMbhALyo.-e vairAgya bhAvanAe caDhayo. ghA UDe hato. kSaNavAramAM AMtaraDAM nIkaLI paDayAM. enuM zarIra Dhagalo thai paDayuM ane ene AtmA svarganA mArge saMcaryo? e sAce batrIsa lakSaNa hatuM. eNe jIvI jANyuM ane enA karatAM ya vizeSa saphaLatAthI marI jAyuM. brAhmaNane have satiSa thayuM. eNe jANyuM koNa mane oLakhanAra che. have nIrote huM dhana khAIza, hera karIza. e ema jANatI hatI ke mAruM pApa kaI jANatuM nathI paNa e enI bhUla hatI. eka adazya vyakita A badhuM jANatI hatI. ene lAgyuM hAya! A mAtA! paNa kudarata rUThI hatI. brAhmaNInA nazIbamAM ghera javAnuM ke dhana bhogavavAnuM lakhyuM hatuM. rastAmAM eka bhUkhI DAMsa vAghaNa cAlI AvatI hatI. eNe malapatI harakhAtI brAhmaNI upara tarApa mArI. hAya mA kahetAM e paNa maraNane zaraNa thaI. brAhmaNanuM zarIra vAghaNe ane tenAM baccAoe phADI khAdhuM, eka jaNe kahyuM: "kara ane je, pApanuM phaLa." bIje divase gAmamAM vAta phelAI gaI. rAjAne paNa jANa thaI, khare ja e belI uThe chekare te batrIsa lakSaNo, enuM balidAna amara raheze. e sAce Jain Educat ional N Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meru trayodazI [bhagavAna RSabhadevanA nirvANakalyANakano mahimA ] lekhaka-munirAja zrI yoAbhadravijayajI ekadA zAsanana yaka bhagavAna mahAvIra devane namaskAra karIte gaNudhara bhagavaMta gautamasvAmIe kahyuM----he prabho, Apa kRpA karIne mahAma galakArI zrIme trayodazI nAmanA parvanI maddattA mane samajAve. te vakhate bhagavAna mahAvIradeva madhura vANIthI khelyA he gautama, zrI meztrayeAdazInI ArAdhanA karanAra jIvAnAM sarva vadho nAza pAme che. indrionA samUha vaza thAya che, kAma vikAro zAMta thAya che, aneka labdhio prApta thAya che, devatAo dasa te che ane chevaTamAM mekSasukhanI prApti thAya che. e lekettara patranI ArAdhanA kaiANe kevI rIte karI te paNa tuM sAMbhaLa------ prathama tIrthaMkara zrI RSabhadeva svAmI pachI pacAza lAkha kaDAkoDI sAgaro pramano samaya vyatIta thayA tyAre bIjA tIrthaMkara zrI ajItanAtha bhagavAna thayA. temanA AMtaramAM ayeAdhyA nagarImAM mahAparAkramI anantavIrya nAme rAjA rAjya karatA hatA. tene prIyati nAme paTTarANI hatI. te rAjA rAjavaeNnavamAM mazagula banI petAnA samaya pasAra karatA hatA, paNa eka samaye tene viyAra Avyo ke aDe hu Ave! samRddhizALI chatAM paNu mAre eka paNa putra nathI te pachI mArA rAjyanA vArasa kerlR thaze? AvA vicAmAM lIna banI rAjA ane rASTrI putraprAptinAM upAya zodhavA lAgyAM. eka avasare kANika nAmanA sadhu rAjamahelamAM AhAra pANI vaheravAne mATe AvyA. rAjA ane rANIe ullAsapUrNAMka temane AhArapANI vaherAvyAM, ane tyArapachI pUchavA lAgyAM ke he bhadanta, amane pRtra thaze ke nahiM. sAdhue kahyuM ke putra thaze paNa pAMgaLA thaze. sAdhu te! tyAMthI cAlyA gayA. tyArapachI rANIe eka pAMgaLA putrane janma ApyA, cAne tenuM nAma pIMgaLa rAkhavAmAM AvyuM. pIMgaLakumAra pAMgaLA DhAvAthI rAjAe tene gupta AvA samAM rAkhyA. ane AkhA nagaramAM DhaMDherA pITAvyo ke kumAra svarUpavAna che. mATe kAine batAvavAmAM nahi Ave, tethI kumAranA rUpanI bInA AkhA dezamAM phelAi gaI. e vakhate brahmapura nagaramAM satyaraca rAjA rAjya karatA hatA. tene iMdumati nAme paTTarANI ane guNumu`darI nAme kanyA hatI. anukrame rAjakumArI yauvanavayane pAmI tethI tenA pitAe teneyogya rAjakumAranI tapAsa karAvI, paNa kAi ThekANe kumArIkAne yogya rAjakumAra dekhAye nahi, eTale te vakhatamAM tyAMnA vepArIe dUra dezamAM veSAra karavA mATe jatA temane rAjAme kahyuM ke ApaNI rAjakuMvarIne megya keAi rAjakumAra dekhAya te tenI sAthe kumArIne sabaMdha karatA Avajo. vepArIe paNu rAjAnI AjJA 'gIkAra karI anukrame ayodhyA nagarImAM AvI paDeluMcyA. te nagarImAM potAne sarpa mAtra vecI navA mAla bharI potAnA dezamAM javAne taiyAra thayA te vakhate garjanAnA mukhathI kumAranA rUpanI vAta sAMbhaLI tethI teoe rAjA pAse jaI, sa khInA jaNAvI kumArane joyA vagara kumarIne sabaMdha tenI sAthe karyAM, tyArapachI potAnA dezamAM AvI satyatha rAjAne sa samAcAra Jain EducaGAe paNu temanuM sanmAna karyu ane temanA bhAlanI jakAta mA pharI. te Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ merUtradazI ] 327] have satyaratha rAjAe kumArInA lagna mATe kumArane teDavA pitAnA mANase kedhyA mokalyA. adhyAmAM jaI anaMtavIye rAjAne kahayuM ke Apa ApanA rAjakuMvarane lagna mATe mekale. rAjA te kumAranA lagnanI vAta sAMbhaLI ciMtAyukta thaze, tethI maMtrIne belAvI te badhI bInA jaNAvI dIdhI. maMtrIe vicAra karI te rAjapurUSane kahayuM ke hAlamAM amArA kumAra ahIM nathI mATe seLa mahinA pachI ame kumArane paraNavA mokalazuM. mANasoe matrInAM vacane aMgIkAra karI, pitAnA nagaramAM AvI tyAratha rAjAne badhI bInA javI. sevakenA gayA pachI rAjA rANuM ane pradhAna vicArapUrvaka upAye zedhavA lAgyA, paNa eka upAya nahi jaDavAthI udAsa banI vakhata pasAra karavA lAgyA. tyArapachI te nagaranA udhanamAM cAra jJAnanA dhAraka pAMcase sAdhuonA parivAra vALA gAMgila nAmanA AcArya padhAryA. udhAna pAlakanA mukhathI vadhAmaNuM sAMbhaLI anaMtavIrya rAjA pitAnA parivAra sahita ADaMbara pUrvaka guravaMdana karavA Avya, vaMdana karI yegya sthaLe beThA pachI sUrijIe dharmadezanA ApI he rAjana, dube karIne prApta thaI zake tevuM manuSyapaNuM pAmIne je mUDha purUSa udyamathI dharma karato nathI te manuSya ghaNI mahenate prApta karelA citAmaNi (ratna)ne ALasathI samudrane viSe nAkhI de che. mATe jinezvaranAM dharmanI ArAdhanA kare, jethI uttarottara mekSa sukhanI prApti thAya. AvA prakAranI dharmadezanA sAMbhaLyA pachI rAjAe sUrijIne pUchyuM ke he pUjya, mAre putra pAMgaLa sAthI thaye che? tyAre sUrijIe kahyuM ke he rAjana, tAre putra pUrve sAmatasiMhanA bhavamAM devadravyanI corI karavAthI ane garbhiNI mRgalInA paga davAthI AvI avasthAne pAme che. te vakhate pharIthI rAjAe kahyuM ke he svAmina, mArA putra sAra thAya tevo upAya batAvo. tyAre sarijIe kahyuM ke prathama tIrtha kara zrI. RSabhadeva bhagavAnanA nirvANa kalyANakanI ArAdhanA karAve tethI tamAre kumAra sAre thaze. rAjAe pharIthI pUchayuM, he prabha, zrI prathama tIrthakara samyakatva kyAre pAmyA, tIrthaMkara gotra kyAre bAMdhyuM. temano janma kayAre thaye, temanA pAMca kalyANaka kyAre thayA tathA nirvANa kalyANakanI ArAdhanA kevI rIte karavI te Apa kRpA karIne mane samajAvo. prathama bhAvamAM bhagavAna RSabhadevane jIva jaMbUdIpanA pazcima videhamAM kSitiprataSThita nagaramAM dhanAvaha nAme zeTha hato. dhanAvaha zeThane samyakatvanI prApti potAnA sAthe AvelA munione mApavAsanA pAraNe ghInuM dAna ApavAthI thaI hatI. bIjA bhavamAM yugaliyA, trIjA bhavamAM saudharma devakamAM deva, cothA bhavamAM mahAbaLa nAmanA vidyAdhara, pAMcamAM bhavamAM izAna devalokamAM lalitAMga deva, chaThThA bhAvamAM vajabaMdharAjA, sAtamA bhavamAM yugaliyA, AThamA bhAvamAM saudharma develekamAM lalitAMga deva, navamA bhAvamAM chavAnaMda nAme vaidya tyAM cAra mitronI madadathI kuSTarogI munine nIrogI banAvyA, dazamA bhAvamAM bAramA devalokamAM deva thayA, agiyAramAM bhavamAM jabUdIpanA pUrva videhamAM puSkalAvatI vijayamAM puMDarIkinI nagarImAM vajInAbha nAme cakravata thayA. tyAM cAritra grahaNa karI vIza sthAnaka tapanI ArAdhanA karI tIrthaMkara pada nikAcita karyuM. bAramA bhavamAM pAMcamA anuttaramAM sarvArthasiddha nAmanA mahAvimAnamAM tetrIza sAgapatranI Jain Education Internator A cAre mitra pAchaLathI bha tsAhubaliSaNo ane suMdarI thayA. , Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [18] zrI jaina satya prakAza [ varSa 4 sthitivALA deva thayA. teramA bhavamAM cAlu avasarpiNInA trIjA ArAnA caurAzI lAkha pUrva traNa varasa ane sADA ATha mahinA bAkI hatA tyAre aSADha vadI 14 (gujarAtI jeTha vada 14)nI madhya rAtre uttarASADhA nakSatramAM caMdramAnA yugamAM devalokamAMthI AvIne jabUdIpanA dakSiNa bhAratamAM IvAku bhUmimAM nAbhinAmanA sAtamA kulakaranI marU devAstrInI kukSiAmAM utpanna thayA. nava mAsa ane sADA sAta divasa vItyA bAda uttarASADha nakSatramAM caMdramAnA yugamAM caitra vada 8 (gujarAtI phAgaNa vada 8)nI madhyarAtre prathama tIrthaMkara zrI RSabhadeva svAmIne janma thayo. janmathI ja zrI RSabhadevasvAmI mati-kRtaavadhi jJAnavALA ane vRSabhalaMchana yukata hatA tathA abhuta sauMdaryavALA ane anaMtabalI hatA. temanuM zarIra 500 dhanuSya uMcu hatuM. temane sunaMdA ane sumaMgalA nAme be rANIo, bharata bAhubali vagere eka putra, brAhmI ane suMdarI nAme be putrIone parivAra ha. indranI AjJAthI kubere vasAvelI vinItA nagarInA teo prathama rAjA thayA. tyArapachI prabhue avadhijJAnathI saMyama grahaNa karavAne vakhata najIka je ane lokAMtika deve paNa zAzvata AcAra pramANe vinaMtI karI eTale bhAratane vinItAnuM rAjya, bAhubalIjhane takSazIlAnuM rAjya ane aTTANu putrane bIjA aThThANuM rAjya ApIne vArSidAna ApavAnI zarUAta karI. chevaTe uttarASADhA nakSatramAM caMdramAnA egamAM chaThThane tathA karI catra vadI 8 (gujarAtI phAgaNa vadI 8)nA divasa pAchalA pahere siddhArthavananA bagIcAmAM jaI cArasRSTi lonca karI kSatriya kulanA kaccha mahAkaccha vagere cAra hajAra purUSa sAthe eka devadUSya vastra grahaNa karI dravyathI ane bhAvathI saMyama aMgIkAra karyuM. te ja vakhate temane mana:paryavajJAna upanna thayuM. prabhue dIkSA lIdhI te vakhatanA loke bhikSAmAM zuddha AhAra paNa ApavAM joIe evuM samajatA nahatA, tethI eka varasa lagI nirAhArI prabhu vihArathI bhUmine pAvana karatA hastinAgapura nAmanA nagaramAM padhAryA. te nagaramAM prabhunA prapautra zreyAMsakumArane prabhune veSa joI jAtismaraNa utpanna thayuM, ane te jJAnathI pitAnA pUrva bhavamAM prabhunI sAthe ATha ne sabaMdha tathA prabhune zuddha AhAra pANI kape evuM jANIne zreyAMsakumAre prabhune vArSika tapanuM pAraNu zeraDInA rasathI karAvyuM. tyArapachI dareka loko bhikSA baherAvavAnI vidhi zIkhyA. e pramANe eka hajAra varSa vItI gayA bAda purimalAla nagaranA zakaTamukha udhAnamAM nyadha vRkSanI nIce uttarASADhA nakSatramAM caMdramAnA yogamAM phAgaNa vadI 11 (gujarAtI mAhAvadI 11)nA divase ghAti kamene kSaya karI zukala dayAnamAMnA prathama be bhedenuM dhyAna dhatAM ane aDrama tapathI yukata zrI RSabhedava prabhune kevalajJAna utpanna thayuM. prathama samavasaraNamAM prabhue dezanA ApI tethI bhAratanA pAMca putro ane sAtame pautroe tathA brAhmIe dIkSA lIdhI. prabhue tIrtha (caturvidhasaMgha)nI sthApanA karI. temane aSabhasena vagere 84 gaNadhara ane 84 gaNa hatA. temane parivAra A pramANe che. sAdhu 84000 1 sAdhvI 300000 o zrAvaka 305000zrAvikA 554000 kevalI 2000 manaHryAvajJAnI 12650 avadhijJAnI 8000caudava 4750 | vaikriyalabdhivAlA muni 20600/ vAdi muni 12650 mekSagAmI sAdhuo 20000 ! mekSagAmI sAdhvIo 40000/ anuttaramAM janArA sAdhuo 22000 (jue pAnuM 376) Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMsAhArano prazna lekhakaH--munirAja zrI radhavijayajI. prasthAna' mAsikanA cAlu banA Ata mAsanA ma'mAM paTele mahAvIrasvAmInA mAMsAhAra" zIrSaka eka lAMmA lekha vAna mahAvIre pAtAne thayela pittajjaranI zAMtine mATe mAMsanA zrI bhagavatI sUtranA pATha ApIne, siddha karavAnA prayatna karavAmAM AvyeA che. A gepALabhAI paTele raju karelI A vAtanA pratIkAra karavAnI bahu ja jarUra che, ane amane lAge che ke gurUgamathI Agama zAstronuM rahasya jANanArA ApaNA pU. AcAya mahArAjo Ane cAgya javAba jarUra ApI zake ! zrI, gApALadAsa jIvAbhAI lakhyA che. A lekhamAM bhaga upayAga karyA hatA ema AvA sarvagrAhI javAba apAya te daramyAna amane e viSaya paratve muddAsaranA temaja zAstrIya yuktithI yukta je lekhA maLe tene pragaTa karavA ame pharyeAgI samajIe chIe. ane te rIte A lekhane ahI pragaTa karIe chIe. taMtrI "prasthAna" mAsikanA cAlu varSanA kArtika mAsanA aMkamAM zrIgopALadAsa jIvAbhAI paTele zrI bhagavatIjI sUtranA 15mA zatakanA pAThane AdhAre zrI mahAvIrasvAmIe eka vakhata mAMsAhAra karyAM hatA ema siddha karavA prayatna seSe che. ane tema karIne te viSayaka carcA zAnta karavAne badale vizeSa UhApoha utpanna karyo che. A bAbatanuM satya svarUpa jo pragaTa karavAmAM na Ave to ghaNAekane tivibhrama thavA saMbhava che, mATe e bhramane dUra karavAmAM upayegI evI keTalIka vAte nIce jaNAvavAmAM Ave che. [ o ] pUrvIparano saMbandha meLavyA sivAya vAkayano artha karatAM anatha thaI jAya che. mATe jaina AgameAmAM mAMsAhArane je sthAne sthAne sakhta niSedha che, te vAta lakSyamAM rahevI joie. jemake sUyagaDAMga sUtra adhyayana bIjAmAM munionA AcAra prastAvamAM samajJamAMsAtti (munie!) madya ane mAMsa niha khAnArA' evA spaSTa pATha che. zrI bhagavatIjI sUtra zataka -, uddeza 9 mAmAM zrI gautamasvAmIjI bhagavAn mahAvIrane naraka gati yAgya kAmhaNu zarIra prayAga badhanuM kAraNu pUche che te bhagavAn mahAvIra uttara Ape che, te A pramANe neraiyAu yakammAsarIrappayogabaMdheNaM bhaMte ? pucchA / mahAraMbhayApa mahApariggahayAe kuNimAhAreNaM paMcidiyavaheNaM neraiyAuyakammAsarI rapayoganAmApa kammassa udapaNaM nerajhyAuyakammAsarIrajAva taimavadhe zuM che? praza--he bhagavana,) nArakInA AyuSya cagya kANu zarIra prayAgabaMdhanuM kAraNu Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 370 ]. zrI jana satya prakAza [varSa : uttara-he gautama ) mahArabhathI, mahAparigrahathI, mAMsAhArathI ane paMcendriyanA vadhathI nArakInA AyuSyane yogya kArmANa zarIra pragabaMdha thAya che. e ja pramANe zrI sthAnAMga sUtramAM ethe hANe nIce pramANe pATha che cauhi ThANehiM jIvA jeraiyattAe kammaM pakareMti taMjahA mahAraMbhayAe mahApariggahayAe paMcediyavaheNaM kuNimAhAreNa // A cAra kAraNo vaDe jIvo nAraka yogya karma bAMdhe che-1 mahAraMbha, 2 mahAparigraha, 3 paMcendriyavadha ane 4 mAMsAhAra. vaLI uvavAI sUtramAM paNa mAMsAhArI nArakIne gya karma bAMdhI narakagatimAM utpanna thAya che, evo pATha che te A pramANe cauhi ThANehiM jIvA jeraiyattAe kammai pakareMti NeraittAe kamma pakarettA raipasu uvavajati taMjahA mahAraMbhayAe mahApariggahayAye paMcadiyavaheNaM kuNimAhAreNaM // te ja pramANe zrI dazavaikAlika sUtra, cUlikA bIjI; uttarAdhyayana sUtranA pAMcamA, sAtamA ane ogaNIzamAM adhyayana vagere sthaLoe mAMsAhArano spaSTa niSedha karela che. A badhI vAta dhyAnamAM rAkhIne ja je tenI sAthenA sUtrane artha karavAmAM Ave te ja yathAvasthita svarUpa prApta thAya. mATe zrIAcArAMga vagere sUtromAM jyAM " nAMra" vagere zabdono upayoga Ave che, tyAM te zabdone uparyukata pAne bAdha na Ave te "mukiH affmo" (bhaga eTale bAhya paribega) athavA "mAM ja (mAMsa eTale phalana garbha) evo artha prAcIna TIkAkAre zrI zIlAMkAcArya vageree skuTa rIte karela che. zrI dazavaikAlika sUtra paMcama adhyayananI gAthA 370 ne artha karatAM zrIharibhadrasUrijI mugala zabdane mAMsa artha darzAvI tarata ja je tu karIne pUrvAparanA anusaMdhAna tathA prakaraNane lagate tene artha 'tathavidha phaLa" ema vanaspatine lagata kare che. te bIjA arthamAM ja temanI anumati che. kAraNa ke koi paNa AcAryanA vAkyano artha samajatAM pUrve temanI zailI jANavI joIe. zrI haribhadrasUrijI prakhara yAyanipuNa hatA tema temanA viracita aneka grantha sAkSI pUre che. nyAya zAstranI eka evI zailI che ke eka pakSa batAvI te pakSamAM pitAnI arUci darzAvavAno ane svAbhimata siddhAnta artha banAvavAne mATe je tu re tu ityAdi zabdothI bIjo pakSa batAvAya che. A zailI nyAyazAstranA Akaragrantha cittAmaNinI dIdhiti upara jAgadIzI gAdAdharI vagere nyAyagranthomAM sthAne sthAne spaSTa che. A zailIthI haribhadrasUrijIne vanaspativALo artha abhimata che. A rIte pUrvAparanuM anusaMdhAna karatAM bhagavatIjI satranA 15mA zatakamAMnA pAThano artha paNa vanaspatine lagate ja saMgata ane prAmANika gaNAya. zrI mahAvIra svAmI ane temanA sAdhuo nirjIva bheja hatA ane heya che e viSayamAM koine matabheda nathI, jyAre mAMsa kaI paNa sthitimAM nirjIva hotuM ja nathI tene mATe kalikAlasarvajJa zrI hemacandrasUrijI mAMsanuM svalpa darzAvatAM kahe che ke: For P Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ a'ka che ] mAMsAhArane prazna [71] sadyaH saMmUcchitAnanta-jantusaMtAnadUSitim // narakAdhvani pAtheyaM ko'bhiyAt pizitaM sudhI: ? // 33 // yogAtra-tRtIyA | janA nAza samaye ja jemAM anaMta jantu-saMtAna utpanna thAya che evA de vaDe dUSita thayeluM ane naraka mArgamAM pAtheya (mAtA) samAna evA mAMsanuM ka buddhibhAna bhakSaNa kare? arthAta mAMsamAM sarvadA anaMta chavarAzi vyApta ja rahe che. A vAta nirmala nathI tene mATe TIkAmAM pite sUtranI gAthAne pramANa tarIke mUke che, te A pramANe-- AmAsu apakkAsua vipaJcamANAsu maMsapesIsu // sayayaM ciya upavAo bhaNio u nigoa jIvANaM // 1 // kAcI, pAkI, ane pAka upara mukelI evI mAMsanI pezIomAM anavarata nigoda jIvana upapAta (jJAnIoe kahela che. A pramANe ananta jIvothI bharapUra evA mAMsano AhAra bhagavAna mahAvIra jevA daDhapratijJa puruSa koI paNa sthitimAM kare e vAta kevaLa zraddhAne te nahi paNa buddhine paNa agrAhya che. mATe ja zrI bhagavatIjI sUtranA panaramA zatakamAM zrI mahAvIranA rogopazamanAthe lAvela auSadhanA pAThano navAMgI TIkAkAra zrI abhayadevasUrijI temaja dAnazekharasUrijI je artha kare che te yathAsthita lAge che. te A pramANe che - ___ kapotaka : pakSivizeSa H tabadU ye phale vargasAdhAt te kapote kUSmANDe isve kapete kapotaketeca te zarIreSanaspatijIvadehatvAt kapotakazarIre athavA kapotakazarIre iva dhUsaravarNasAdhAdeva kapotakazarIre kUSmANDaphale ess| kapita eTale pakSi vizeSa tenI jevAM je be phaLo varNanI sadharmatAthI te be kata eTale be kUSmAMDa phaLa (keLAM), nAnAM kapAta te pitA kahevAya. te be zarIra vanaspati jIvanA deha hovAne kAraNe te katika zarIra kahevAya. athavA (bIjI rIte) katakanA be zarIranI jevA bhUrAvarNanA sAdhammathI katika zarIra eTale kUSmAMDa phaLe ja (levA) mArmAro ghAyuvizeSa H tadupazamAyakRtaM-saMskRta-mArjArakRtam / / aparesvAhu:mArjAro virAlikAbhidhAno vanaspativizeSa : tena kRtaM bhAvitaM yattattathA, kiM tat ? ityAha "kurkuTakamAMsakaM" bIjapUraka kaTAhaM "AharAhi" ti niravadyatvAt // mAjara eTale eka jAtane vAyu tenA zamanane mATe kareluM te bhArata kahevAya. bIjAo kahe che ke mAra eTale vilikA nAmanI auSadhI vizeSa, tene vaDe kRta eTale bhAvita (saMskArita) karela je te. te zuM? te kahe che. "kukarkaTakamAMsa" bIjapUraka (bIjo) kaTAha garbha: "AharAhi" eTale lAva, niravadya hevAthI. A pramANe bhagavatI sUtranA 15mA zatakanA pAkane artha che. prastuta pAThamAM Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [32] thI je satya prakAza " ra " ne "bilADAe mArela" e artha gopALajIbhAI paTela kare che, te barAbara nathI, kAraNa ke "tama"ne artha mArela ema koI paNa sthaLe thato nathI, paraMtu "tima" "pharajU ityAdi sthaLoe rAIDe saMskArela, drAkSAvaDe saMskArela (ke jene bhASAmAM rAItuM vagere kahevAmAM Ave che, te pramANe saMskArela e artha thAya che. tene badale "ra"ne artha kheMcatANIne "bhArela' kare ane pUrvanA TIkAkArene kheMcatANIne artha karanArA kahevA te ucita nathI. vaLI bhagavAna mahAvIrane auSadha vahorAvanAra revatI e koI sAmAnya strI na hatI, paraMtu mahAvIranA caturvidha saMgha paikI kalpasUtramAM varNavela sulasA vagere zrAvaka saMdhanI gaNanAmAMnI mukhya vratadhAriNI zrAvikA hatI ke jene tyAM bhagavAna mahAvIre vAraMvAra niSiddha tarIke upadezela, narakAvatAranA dvArabhUta mAMsa-bhakSaNa kadI paNa saMbhavI zake ja nahi. [ 3}. evI eka zaMkA rasthAne che ke mAMsAhAranA mahAna pratiSedhaka bhagavAna mahAvIranA AgamomAM, sAmAnya janatAne bhramamAM nAkhe evA "mAMsa "kati" bAjarI vagere zabdonI yojanA zAthI heya? spaSTa arthane batAvanAra bIjA zabdo na hatA ke jethI AvA Thayarthaka temaja sAdhammathI artha laI Agama saMgata karavA paDe tevA zabdone prayoga karAyo? AnuM samAdhAna gurugamathI jeoe jaina AgamanuM rahasya jANyuM che tevA AgamanA abhyAsIone sarala rIte thaI zake tevuM che. te e ke gaNadharee AgamonI racanA caturanuyogamathI karI hatI ke jethI AgamanA pratyeka sUtrathI dravyAnuyogane, gaNitAnuyogane, caraNakaraNAnuyogane temaja dharmakathAnuyogane artha nIkaLate ane ziSyane samajAvato hato, paraMtu Arya vrajasvAmI pachI medhAhAsa vagerene kAraNe pratyeka sUtrone ekeka anugamAM niyata karavAmAM AvyA. A vAta zrI haribhradrasaricita zrIdazavikAlika TIkamAM A pramANe che - iha cArthato'nuyogo dvidhA apRthaktyAnuyogaH pRthaktvAnuyogadha tatrApRthaktvAnuyogo yakasminneva satre sarve eva caraNakaraNAdaya: prarUpyante'nantagamaparyAyArthakatvAt sUtrasya, pRthaktvAnuyogazca yatrakvacitsUtre caraNakaraNameva kacitpunardharmakathaiva vetyAdi // anayozca vaktavyatA / jAvaMti ajavaharA anjapuhutta kaaliyaanuogss| teNAreNa puhutaM kAliyasuyadiThivAe y|| ahIM arthathI anuyoga be prakAra che. eka apRthaFAnuyoga ane bIjo pRthavAnuyoga. temAM apRthavAnuyoga eka ja sUtramAM sarva caraNa karaNa vagere yoga prApAya che, kAraNa ke sUtra ananta gama paryAya ane arthavALuM hoya che. pRthakavAnuyoga te ke kai sUtramAM caraNakaraNanuyoga ja hoya te koI sUtramAM dharmakathAnuyoga ja te hoya, e pramANe Jain Education Internation Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMsAhArane prazna [ aka che) ] A banne yoganI vakatavyatA A pramANe che. jyAM sudhI Arya vajIsvAmI hatA tyAM sudhI kAlikAnuyogane apRthakatvapaNuM hatuM, te pachI kAlikasuva ane dRSTivAdamAM pRyavAnuyoga thayo. mATe "mAMsa, kapata bhAra vagere zabda, bIjA anuyogamAM upayogI hovAne kAraNe vaparAyela ane te ja kAraNe sUtronA zabdo pAravartanane asahya heI eka anugamAM Agame niyata karAyA chatAM kAyama rahyA che. anekArthaka vAkayonI racanAmAM temaja tenI vyAkhyA karavAmAM uparyukta rIti cAlu saMskRta temaja loka bhASAmAM paNa jovAya che. kavizrI dhanapAla "tilakamaMjarInI zarUAtamAM eka Thacarthaka lokathI kAdambarIkAra bAkavi paricaya ApatAM kevalo'pi sphuran bANa : karoti vimadAna kavIn / kiM puna : kRptasaMdhAna : pulindhrakRtasannidhi : // A sthaLe bANa zabdano artha tIra ane bAkavi, kavizabdathI kavio ane kutsita pakSio, saMdhAna zabdathI dhanuSya sAthe joDANa ane kAdambarI granthanuM anusaMdhAna ane puli zabdathI bhilla ane bANane putra (zada samAnatAthI) levAya che. bhASAmAM paNa caraNa dharaMta cintA karata tyAgata zoravakora // suvarNakuM DhuMDhata phIrata kavi vyabhicArI cora // e sUkatamAM "caraNa ane suvarNa e zabdonA bhinna bhinna dRSTie bhinna bhinna athI levAya che. te zabdane sthAne (suvarNane sthAne) suzabda, surUpa ke kAMcana vagere zabdonI yojanA yogya nathI. kAraNa ke ema karavA jatAM enA bIjA bIjA artha kADhavA azakya thaI paDe che. te cAra cAra arthavALA AgamomAM tevA zabdo heya temA zaMkA jevuM nathI. zrI. gopALajIbhAI paTele bhagavAna mahAvIranA vyAdhi ane tenA upacAra aMgebhagavAna mahAvIra svAmIne vyAdhi tejolesthAjanya hatuM, tejalesyA e alaukika vastu hatI, eTale e vyAdhino upacAra paNa alaukika heI zake, e upacAranI carcA vaidyaka zAstranI daSTie na karI zakAya--vagere matalabanuM lakhANa lakhI e vAtane vizeSa vicAra karavA mAMDI vALyuM che. paNa sUkama dRSTithI vicAra karatAM emaNe je kAraNe e vicAra kare paDatuM mUkI che e barAbara nathI, ane saMbhavataH e ja kAraNe-vaidyaka zAstramAM varNita vastunA guNa doSanA vicAranI upekSA karIne temaNe mAsahAranuM vidhAna karate artha svIkAra egya gaNyo che. emaNe e vyAdhi ane e upacAra aMge je vicAra kare paDatuM mUke che te A chevate & Personal use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [74] zrI jaina satya prakAza alabatta bhagavAna mahAvIranA vyAdhinuM kAraNa tejalezyA nAmaka eka alaukikabuddhimAM na AvI zake ke vaidyaka zAstramAM jene paricaya na maLI zake evI vastu hatI. paNa je vyAdhinuM kAraNa alaukika ke buddhigamya na hoya tene upacAra paNa alaukika ja hovA joIe e niyama na karI zakAya. lAkika ke alaukika game te kAraNathI utpanna thayela vyAdhinI asara chevaTe to zarIra upara ja thavAnI che e nizcita che. to pachI e vyAdhine enA kAraNane paNa nahIM) vaidyaka dRSTie joIne vaidyaka dRSTie ja ene upacAra karavAmAM Ave te zuM khoTuM che? ApaNA cAlu vyavahAramAM paNa ApaNe joIe chIe ke keTalAya loke amuka vyAdhinA kAraNa tarIke vaLagADa, bhUta, preta ke amuka prakAranI azAtanAne mAne che, ane chatAM ya tevA vyAdhi vaidyaka upacArethI jarUra saMta thAya che. bhagavAna mahAvIrane vyAdhi paNa chevaTe zArIrika ja vyAdhi hatuM. eTale ene upacAra paNa vaidyaka dRSTithI virUddha jaIne te na ja thaI zake. athavA to vaidhakanA vidhAna pramANe paNa eno upacAra avazya thaI zake. eTale mahAvIrasvAmInA vyAdhi paratve upayogI ke padArtha hoI zake te vaidyaka zAstrathI vicArIe. vaidyaka granthomAM pramANabhUta evA suzruta nAmanA vaidya granthanA 46bhA adhyAyamAM kuSmAMDa (kaLA)nA guNe nIce pramANe batAvela che. pittanaM teSu kUSmANDaM bAla madhyaM kaphApaham / zuklaM laghUSNaM sakSAraM dIpanaM bastizodhanam // 213 // sarvadoSahara hRdhaM pathya cetovikAriNAm // zAkamAM bALa kUSmAMDa (koLuM) pittanAzaka che. madhya kUSmAMDa kaphane nAza karanAra ane zukala phUbhAMDa haLavuM, kSArayukta dIpana, mUtravizodhaka, sarvadeSane haranAra, hRdha ane manovibhramavALAne pathya hoya che. te ja granthamAM bIrAnuM varNana A pramANe che ladhvamlaM dIpanaM hRdya mAtuluGgamudAhRtam // tvakUtiktA durjarA tasya vAtakrimikaphApahA // 149 / / svAdu zItaM guru snigdhaM mAMsa mArutapittajit // medhyaM zUlAnilacchadi kaphArocakanAzakam // 150 // dIpanaM laghu saMgrAhi gulmArTInaM tu kesaram / / zUlAnilavibandheSu rasastasyopadizyate // 151 // arucau ca vizeSaNa mande'ggA kaphamArute // mAtuluMga (bIjo) haLavuM khATuM agnidIpaka hRdya che; tenI chAla (bIrAnI chAla) tikta durjara vAyu, kamI ane kaphane nAza karanArI che; tenuM bIrAnuM) mAMsa (garbha) svAdu zItala, bhAre rinagdha vAta ane pittanAzaka, buddhivardhaka, zala vAyu vamana kapha ane arucine haranAra che tenAM kesamAM agnidIpaka haLavA grAhI guma ane ane Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aka 1] mAMsAhArane prazna [275] nAza karanAruM che. vaLI zala ajIrNa badhekA agnimAMdha kapha vAyu arUcimAM tene (bIra) rasa vizeSe karIne upadezAya che. A prakaraNa vAMcanAra dareka vicArakane spaSTa mAluma paDaze ke bAlakUSmAMDa (koLuM) sAmAnya rIte pittanAzaka hevAthI revatI zrAvikA, bhagavAna mahAvIra mATe auSadha tarIke taiyAra kare paNa bIjoruM pittanI sAthe vAyune paNa haranAra heI zrI mahAvIrasvAmI niravaghatAne kAraNe e ja maMgAve te ja saMgata che. vaLI upara ka 150 mAM "mAM" zabda sukSata maharSie phalagarbhanA arthamAM vAparela spaSTa dekhAya che AthI e vAta vAcakanA dhyAnamAM khUba rahevI joIe ke pUrve mAMsazabda phalagarbhanA arthamAM puSkaLa vaparAte ane vanaspatyAhAranA viSayamAM "jAM mArka mukaar" ItyAdi pATha mUkavAmAM saMdigdhatA na rahetI. vaLI sukRtamAM kukunuM varNana karatAM tene uSNavIrya tarIke varNavela che ke je pittajvara vagere dAhaka vyAdhi upara teno upayoga karavAmAM Ave te te vyAdhinuM zamana karavAne badale ulaTuM vikAra vRddhimAM kAraNabhUta thAya mATe pittanA zamana mATe vaidyaka dRSTie vicAra karatAM paNa mAMsa artha kadI paNa saMgata na thAya ane vanaspativALA arthe savaze saMgata thAya che. vAta, pitta ane kapha ema triprakRti ane saptadhAtuthI baMdhAyela bhagavAna mahAvIranA zarIramAM dehabhAva janya vyAdhio vaida upAyothI nAza pAme te ja vAta sarva sujhane mAnya thaI zake. mATe ja cAritra aMgIkAra karyA pachInA bhagavAna mahAvIranA aneka upasargomAMnA eka karNakIlaka (kAnamAM khIlA) nAmanA upasarganA prasaMge zrI mahAvIrane karNamAM mahApIDA hatI tyAre vaidyane tyAM AhAra mATe jatAM vaidyane te mahApuruSane kaMIka pIDA che evuM jJAna thayuM, ane tenA nivAraNane mATe te zrIvIranI pAchaLa pAchaLa pharavA lAgyo ane bhagavAna sthira thaye te kIlakAkarSaNa karyA bAda saMhiNI auSadhI vaDe te vaNa rUjhavI nAkhe, e vRttAnta jaina AgamomAM prasiddha che. yukitavAdanA samayamAM bhagavAna mahAvIre eka vakhata auSadhanA kAraNe paNa mAMsane AhAra tarIke upayoga karyo hato te vicAra buddhine grAhya na thaI zake, kAraNake nAyakanI pravRtti upara tenA anuyAyionI pravRttino AdhAra che. e ja vicArane kAraNe bhagavAna mahAvIre eka vakhata sudhI ane tuSArta munione gRSThAnI apUrva garamIthI acitta ane nirjIva tala ane jala yoga hovA chatAM niSedha karyo hato, ane budhe potAnA jIvanamAM eka vakhata mAMsabhakSaNa karela tene pariNAme Aja paNa bauddhAnuyAyiomAM mAMsAhAranI pracuratA dekhAya che ane mahAvIranA anuyAyiomAM mAMsabhakSaNa pratye teTalI ja dhRNA dekhAya che. e pramANe kArya upara paNa kAraNanuM anumAna thaI zake che ke manuSya svabhAvanA verA bhagavAna mahAvIra eka paNa vakhata mAMsa bhakSaNa karI jagatane mAMsAhArane mArga khulle karI Ape nahi. kapaDavaNaja n Education Inter f95, mArgazIrSa, amAvAsyA www.jainelibrary.om Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [20] zrI jene satya prakAza ( 367mAM pAnAnuM anusaMdhAna ) zrI RSabhadeva prabhunI be prakAranI aMtakRbhUmi thaI (1) yugAMtakRbhUmi ane (2) paryAyAMtakRdabhUmi. bhagavAna pachI anukrame asakhyAtA puruyuga mekSe gayA te yugAMtakRmi ane magavaMtane kevalajJAna utpanna thayA pachI aMtarmurtamAM marUdevA mAtA aMtakRdakevalI thaIne mokSe gayA te paryAyAMtakRbhUmi. yuga eTale guru ziSya praziSyAdi kramasara vartatA paTTadhara purUSa ane te vaDe maryAdita je melagAmIone mele javAne kALa yugAMtakRdabhUmi. ane prabhune kevalajJAna utpanna thayuM te kAlane AzrIne je mekSagAmIone mekSe javAne kALa te paryAyAMtakRbhUmi kahevAya. zrI RSabhadeva prabhu viza lAkha pUrva kumAra avasthAmAM rahI ane tresaTha lAkha pUrva rAjyAvasthAmAM rahIne ekadare vyAzI lAkha pUrva gRhasthAvAsamAM rahIne, eka hajAra varSa sudhI chadmastha paryAya pALIne ane eka hajAra varSa jUnA eka lAkha pUrva sudhI kevaLI paryAya pALIne-ekaMdara saMpUrNa eka lAkha pUrva sudhI cAritra paryAya pALIne, kula corAzI lAkha pUrva sudhI sarva AyuSya pALIne vedanIya, Ayu, nAma ane gotra e cAra karmane kSaya karI A avasarpiNI kALanA suSama dukkama nAmanA trIjA ArAnA traNa varasa ane sADA ATha mAsa bAkI rahetAM mAhA vadI 13 (gujarAtI piSa vada 13) nA divase savAranA TAImamAM abhijItu nakSatrane viSe caMdramAnA yogamAM cha upavAsane tapa karIne daza hajAra sAdhuonI sAthe aSTapada parvata upara palyakAsane besI nirvANa pAmyA. he rAjana, tethI temanA nivANuM kalyANakanI ArAdhanA A pramANe tArA putrane karAvajete divasa cauvihAra upavAsa kare. (zakti na hoya to tivihAra kare che. ratnanAM pAMca merU karavA, temAM cAra dizAe cAra nAnA merU karavA, rananA na bane te dhInA karavA. tenI pAse cAra navAvarta karavA. dIpa-dhUpa Adi ghaNA prakAranI pUjA karavI. zrI jAma sucjanatA nama:" e padanI vI navakAravALI gaNavI. te tapane divase pauSadha kare. pAraNane divase supAtradAna ApavuM. sAthIo vagere bAra-bAra karavA. A rIte dareka mAsanI terazanI ArAdhanA tera mAsa athavA tera varSa sudhI karavI jethI sarva karmane kSaya thAya che. anaMtavIrya rAjA, gAMgila AcAryanI pAsethI sarvavRttAMta sAMbhaLI putrane vrata aMgIkAra karAvI svasthAnake gaye, gurumahArAja paNa anya sthaLe vihAra karI gayA. piMgalakumArane vratanI ArAdhanA karatAM tera mahinA thayA tyAre te suMdara svarUpavALA thaye. rAjA rANI Adi sarva leke khuzI thayA. tyAra pachI kumAre guNasuMdarI sAthe lagna karyA. he gautama, tyArapachI piMgala kumArane rAjya soMpI anaMtavIrya rAjA ane rANI cAritra grahaNa karI zrI zatruMjaya tIrthane viSe aNuzANa karI ekSapadane pAmyA. piMgalA rAjAe tera varSa paryana merUtradazInI ArAdhanA karI. e tapa pUrNa thaye ughApana mahatsava karyo. temAM tera zikharabaMdha maMdira baMdhAvyAM, temAM ratnanI-suvarNanI ane rUpAnI tera tera pratimAo sthApana karI, pAMca merU caDhAvI, tera vakhata zrI siddhAcalajIne saMdha kADho. chevaTe mahasena kumArane rAjya sepI-cAritra grahaNa karI ekSapadane pAmyA. e rIte meriyAdazI nAmanuM parva piMgala rAjAthI pragaTa thayuM. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA cA 2. dikSA-pUjya AcArya mahArAja zro.vijayendrasUrijI mahArAje bhAi himmatamalajIne mAgasara suda dazamanA divase AgarAmAM dIkSA ApI. dIkSitanuM nAma haMsavijayajI rAkhavAmAM AvyuM. (2) mahIjamAM paTela IzvaradAsane pUjA AcArya mahArAjazrI vijaya saubhAgyasurijI mahArAje pADiva mukAme mAgasara vada dazamanA divase dIkSA ApI. dIkSitana nAma zubhavajayajI rAkhavAmAM AvyuM. (3) kuvALavALA bhAI jIvatavALa kalAcaMda khetasIne pUjya panyAsajI mahArAja zrI surendra vijayajI mahArAje mAgasara sudI dazamanA divase dIkSA ApI. dIkSitanuM nAma jayaMtavijayajI rAkhavAmAM Avyu. (4) UMmarImAM manapharA (kaccha nA rahIza bhAI gelayada karamazIne pUjya AcArya mahArAja zrI vijayabhadrasurijI mahArAje mAgasara vada pAMcamA divase dIkSA ApI. dIkSitanuM nAma kAravijayajI pADI temane pUjya janakavijayanA ziSya banAvavAmAM AvyA kALadharmansedhavA (nImADa)mAM mAgasara vada chaThanI rAte pUjya munirAja zrI. gautamasAgarajInA ziSya pUjya munirAja zrI dharmasAgaracha kALadharma pAmyA. gaNipada-iDaramAM mAgasara vada pAMcamanA divase pUjya AcArya mahArAjazrI vijayalabisUrijI mahArAjanA hAthe pUjya munirAja zrI. jayaMtavijayajIne gaNipada ApavAmAM AvyuM. mulatavI rahyuM-thI. gujarAta sAhitya pariSada taraphathI pATaNamAM hemasArasvata satra ujavAvAnuM hatuM te hAlamAM mulatavI rahyAnA samAcAra pariSadanA maMtrI taraphathI jAhera karavAmAM AvyA che. sakhAvata-zeThazrI mANekalAla cunIlAle pUjya AcArya mahArAja zrI vijayanemisurijI mahArAjanA upadezathI kadaMbagiritIne rUA. ekatrIsa hajAra bheTa ApyA. svI kAra 1 pAThaya paveza, 2 rAyaseNiyasuttane agrejI anuvAda bhAga 1, 3 ardhamAgadhigrAmara (aMgrejI)-A traNe pustakanA kartA ane prakAzaka che. hirAlAla bI. gAMdhI. ema. e. zAMtivilA, gopIpurA surata. 4 zrI nemipaghastavana mALA-kartA pU. A. bha. zrI vijayapaghasUrijI prakAzaka-zAha caMdulAla umedacaMda rAyacaMda, pAMjarA poLa, amadAvAda. mUlya be AnA. 5 zrI namaskAra mahAmaMtra-kartA pU. mu. ma. zrI. bhadrakavijayajI. prakAzaka gaNapatalAla mehanalAla vAlacaMda. niyANI (belagAma) Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd No. B. 3801 . :, jaina sAhityanI AlamamAM bhAta pADatuM e uttama prakAzana meLavavA Aje ja grAhaka bane zrI jaina satya prakAzana - zrI paryaSaNa parva vizeSAMka 16 pAnAnA A daLadAra vizeSAMkamAM bhagavAna mahAvIra svAmI pachInA eka hajAra varSanA itihAsa upara prakAza pADatA vidvattAbharyA aneka leba, bhagavAna mahAvIrasvAmInuM kaLA ane zAstrIya dRSTie sarvAMgasuMdara triraMgI citra, etihAsika vArtAo ane zilpa sthApatyanA lekho tathA citra ApavAmAM AvyAM che. A vizeSAMkanI ke mukta uMcA kAgaLa, suMdara chapAI, chatAM chuTaka mUlya (TapAla kharca sAthe eka rUpio ! be rUpiA bharIne zrI jana satya prakAzanA grAhaka thanArane A vizeSAMka cAlu aMka tarIke tathA e uparAMta bIjA 10 cAlu aMko apAya che. amUlya taka !] [ Aje ja maMgAvo! atyAra sudhImAM bahAra paDelAM badhAMya citromAM sauthI caDhiyAtuM kaLA ane zAstrIya daSTie sarvAMgasuMdara bha. mahAvIra svAmInuM triraMgI citra gujarAtanA prasiddha citrakAra zrI kana desAI pAse taiyAra kareluM A citra prabhunI parama zAMta-dhyAnastha mudrA ane parama vItarAga bhAvane sAkSAtkAra karAve che. A citra joyA pachI enI aparvatA samajAyA vagara nahIM rahe. dareka jenA gharamAM A citra avazya joie. | 18"x10nI sAIjha, lADa ArTa kArDa upara suMdara chapAI ane sonerI beDara sAthe mUlya-ATha AnA. pAla tathA pekIMga kharcanA be AnA vadha. la-zrI janadharma satyaprakAzaka samiti jesiMgabhAInI vADI, ghIkAMTA, amadAvAda. (gujarAja ) |