Book Title: Jain Satyaprakash 1938 04 SrNo 33
Author(s): Jaindharm Satyaprakash Samiti - Ahmedabad
Publisher: Jaindharm Satyaprakash Samiti Ahmedabad
Catalog link: https://jainqq.org/explore/521531/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra na karI zakIza ACHARYA SRI KAILASSAGARSURI GYANMANDIR SHREE MAHAVIR JAIN ARADHANA KENDRA { Koba, Gandhinagar - 382 007. * Ph. : (079) 23276252, 2327620-60 Fax : (079) 23276249 I varSa 35 aMka 9 kramAMka 33 taMtrI, cImanalAla gokaLadAsa zAha For Private And Personal use only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina satya prakAza (mAsiva patra) - virSa---za-na : 330 1 zrI siddhacakra laghu stotra : A. ma. zrI. vijayapadmasUrijI : 317 2 zrI neminAtha stotra : mu. 5. zrI. vAnaspativiSayanI : 718 3 diiAra zAzva jaisai thanai ? : ku. 5. zrI. surInavinAnI : 319 4 samIkSAbhramAviSkaraNa : A. ma. zrI vijayalAvaNyasUrijI : 321 5 pUrNa caMdrAcArya ke caMdrAcArya : zro. sAra bhAI maNilAla navAba : 32 5 ' zrIyazasvatasAgara ane syAdAdamukatAvalI : prA. hIrAlAla rasikalAla kApaDiyA : 32 7 7 jinAlayanI mAMDanI : mu. mu zrI. darza tavijayajI 8 mahAkavi dhanapAlanuM Adarza jIvana : mu. bha. zrI. suzalavijayajI : 3 33 9 bhArata mAM jana guphAmaMdirA " : - zrI. nAthAlAla chaganalAla zAha : 337 10 dharmapracAranA prayatna : 340 11 paMca mahAvratanI pacIsa bhAvanA : zrI. mehanalAla dIpacaMda cekasI : 344 12 sAta prakAranI vRddhi : A. bha. zrI. vijaya padmasurijI 13 kocara vyavahArIkA samaya-nirNaya : zrI. agaracaMdajI vasTaTTanI nAra : 750 14 svAdhyAya (etihAsika TuMkA prasage): 2. : 354 samAcAra, 356nI sAme : P * 347 lavAjama sthAnika 1-8-0 bahAragAma 2-0-0 chUTaka aMka 0-3-0 saranAmuM badalAyAnA samAcAra dareka aMgrejI mahinAnI teramI tArIkha pahelAM lakhI jaNAvavA. mudraka : caMdrazaMkara umAzaMkara zukala, prakAzaka : cImanalAla gokaLadAsa zAha, mudraNasthAna : yugadhama mudraNAlaya salApasa krosa rAha amadAvAda, prakAzanarathAna : zrI jainadharma satyaprakAzaka samiti kAryAlaya, jezigabhAInI vADI, ghIkAMTA, amadAvAda.. For Private And Personal use only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Namo tthu NaM bhagavao mahAvIrassa siri rAyanayaramajhe, saMmIliya savyasAhusaMmaiyaM / pattaM mAsiyameyaM, bhavvANaM maggayaM visayaM // 1 // zrI jaina satya prakAza pustaka 3 : mAM 33: aMka 9 vikrama saMvat 1994 : caitra vadI 1 vIra saMvat 2414 zukravAra :sana 1938 eprila 15 // siddhacakra laghustotram // kartA-AcArya mahArAja zrImad vijayapadmasUrijI (gatAMkathI pUrNa ) // AryAvRttam / / samaNovAsagasutte, vaNiyabhAve sumAhaNe pakive // NijjAmagamaggadae, bhAvaruhaMte va jhAemi // 25 // NiyakammegattahaNe, jhANAIe pasannamuhakamale // kallANavaNNavaNNe, bhASA vaMdAmi arahate // 25 // aJcaMtAtitthayare, payatthabhAvaM maNaMsi bhAtA / / saJcANaMdasarUvA, khippaM bhaviyA havaMti muyA // 27 // ughayArittasahAvA, je payapaNage payAsiyA paDhamA / Ne pujatitthaNAhA, sariyavvA cittathejeNa // 28 // maNuyattaM puNNeNaM, NavapayasaMsAhaNaM ca puNNeNaM // labbhai tA paDhamadiNe, aruhaMtArAhaNaM kujA / / 29 / / guNalakkhA vihimANo, amiyavihANappavittiparimuio // sirisaMgho sirinilao, maMgalamAlA laheu syaa||30|| arihaMtaJcaNajhANA, vaMdaNaNamaNehi vigyavihavaNa // uvasaggavaggavilao, NiyamA cittaMbuullAso // 31 // guNaNaMdaNihiMdusame, sirigoyamakevalattivaradiyahe / / pahudhammapuNNarasie, jahaNaurIrAyaNayarammi // 32 // sirisiddhacakkasaMga, thuttaM titthesarANa paDhamamiNa // suggahiyakkhANa maho-vayAri guruNemisUrINa // 33 // sINeNaM pommeNaM, raiyaM sisucaMdakaMtapaDhaNaDheM // siddhAitthavaNAI, aTTha karissAmi sesAI // 34 // For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // zrIneminAtha bhagavatstotram // kartA-munirAja zrI vAcaspativijayajI [ pRthvIchandasA gIyate ] // 1 // // 2 // // 3 // smRto'pi vitatAtapaM rahayatIndukalpo vibhuH, vilokanagato mudA yatiripUnprabhAsasaGgataH / mano mama sudhAkare vikacapadmalIlAkare, sunemimukhacandire ciragataM dvirephAyatAm namAmi jagadAlayaM vitatadevamaulithaya nakhendukamalAkaraM samuditaM payomukprabham / sadA mudanadapradaM vizadanItisambhAvukaM, ' mudA sukRtanemiga vikalaneminAthaM prabhum samastajanavanditaM suranarezasampUjitaM, nRzaMsaduritAvalI brajati dUradeza dutam / amandasukhadAkaM vitatakalpacintAmaNi, zivAGgajajinezvaraM zivamahIpradhAnaM stuve samudravijayAtmajaM zubhazivodarAlaMkRta, samudramahimA mahobhuvigatannu sanyakRtim / sadA jalanivAsanaM kamalametirUpAnmuhuH, smarAmi zivakAraNaM nikhilatejasAM saMbhavam bhajAmi zizutAzrayannikhilazIlasaMzAlinaM, suzaMkhazubhalAcchitaM muraharAdisaMprArthitam / cakoragatikAraNaM bhajati yApi rAjImatI, tameva satataM bhave zubhabhavAya saMbhAvinam zacIpatiramuM jinaM samavalokya puNyAtmakaM, smaraMharaprabhAharaM nanu niyojitonyakRtau / pramuktazarapaJcakaM samavadhUya mArannu ya zcakAra zikharaM kSaNAt sukRtabhUmimIzaM bhaje stavImi satataM sudhAsravavacovaraM bhAsuraM, ninAya suSamAkalaM samayamatra saMdIkSitam / muraivatagirejano bhajati saumya kaivalyagaM, supadyamaparaM kRpA yadi yamedha tasyaiva sA // 4 // // 5 // // 6 // // 7 // For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir digambara zAstra kaise bane ? lekhaka-munirAja zrI darzanavijayajI (gatAMkase kramaza:) pra0 19-bhaTTAraka somasena digambara samAjameM gRhasthadharmaka nirUpaNake nimittake bhinna bhinna trivarNAcAroMkA nirmANa huA hai| usameM bhaTTAraka somasenajIkA traivarNikAcAra bahUta prasiddha hai, jo chapacukA hai| isakI racanA kisake AdhArapara huI hai usa viSayakI sapramANa vicAraNA " graMthasarjana' vibhAgameM ki jAyagI, yahAM to sirpha itanA hI batAnA cAhatA hUM ki bhaTTArakajone graMtha-nirmANa kaise kiyA / aura usake liye digambara vidvAnoMkA kyA mata hai| 1-zrIyuta paM. pannAlAlajI sonI likhate haiM ki__"grantha (traivarNikAcAra) kI pramANatAmeM bhI hameM kucha saMdeha nahIM hotaa| pratipAdita viSaya jainamatake na hoM jaura unase viparIta zikSA milatI ho to pramANatAmeM saMdeha ho sakatA hai| granthakI bhUla bhitti AdipurANa parase khaDI huI hai| jinakA AdhAra unhoMne liyA hai unake granthomeM bhI ve viSaya pAye jAte haiN| kiMbahunA isa graMthake viSaya RSipraNIta AgamameM kahIM saMkSepase aura kahIM vistAra se pAye jAte haiN| ataeva hameM to isa graMthameM na apramANatA hI pratIta hotI hai aura na AgamaviruddhatA hii| parantu jo loga varNAcAra jaise viSayoMse anabhijJa haiM, unake pAlanameM asamartha haiM, unakI paraMparAkA jinameM leza bhI nahIM rahA hai ve isake viSayoMko dekhakara ekavAra avazya caukeNge| jo varNAcAra ko nirA DhakausalA samajhate haiM ve avazya ise dhUrta aura DhauMgIpraNIta kheNge| jinake magaja meM bhaTTAraka aura trivarNAcAra nAma hI zalyavat cubhate haiM ve avazya ise apramANatA aura AgamaviruddhatAkI ora khasITeMge isameM jarA bhI sandeha nahIM / padmapurANa harivaMzapurANa mahApurANa yazastilakacampU jaise purANa aura carita graMthoMko, vidyAnuvAda vidyAnuzAsana bhairavapadmAvatIkalpa jvAlAmAlinIkalpa jaise maMtra zAstroko, indranandi pratiSThApATha vasunandi pratiSThApATha AzAdhara pratiSThApATha nemicaMdra pratiSThApATha akalaMka pratiSThApATha jaise pUjAzAstroMko, ratna-, karaMDaka mUlAcAra AcArasAra dharmAmRta jaise AcAra granthoMko, trilokaprajJapti trilokasAra jaise loka vyavasthApaka zAstroMko evaM eka ekakara jainamatake sabhI viSayoMko apramANa aura alIka (jhUThA) mAnate haiM ve isa granthako apramANa aura DhauMgI praNIta mAneM isameM Azcarya hI kyA hai ? jaba ki jaina dharma jaise kalyANakArI dharmako jhUThA kahanevAlo jaina hI nahI, jainanAmadhArI bhI (digambara jaina ) saMsArameM maujUda haiM taba isa sAmAnya granthakI avahelanA karanevAle isa saMsArameM na pAye jAMya yaha ho nahIM sktaa|" jaina sAhitya prasAraka kAryAlaya, hIrAbAga, giragAMva, bambai se vIrani. For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [320 zrI jana satya prakAza [153 saM. 2451 meM prakAzita, " traivarNikAcAra" kI prastAvanA (bhUmikA) pRSTha-3 isa lekhase bhalI bhAMti pratIta hotA hai ki bha0 somasenajIkA traivarNikAcAra grantha digambara jaina samAjameM pratiSThita AcAra graMtha hai| isIke anusAra digambara samAja svAcAra pAlana karatA hai| 2. digambara paM. zrImAn nyAmatasiMhajI jaina TIkarIvAle likhate haiM "aba hama trivarNAcAra ke bhASAkAra evaM bhUmikA lekhakase bhI kucha zabda kahadenA cAhate haiM / ApakA likhanA ki "mujhe to isa granthakA prAyaH koI bhI viSaya zAstra viruddha nahIM jAna pddtaa| isa granthameM jo jo viSaya batAye haiM umakA bIja RSipraNIta zAstromeM milatA hai" nitAnta mithyA hai| saca pUchIye to Apa hI jaise vidvAnoMkI kRpAkA phala hai jo digambara samAjako aisI behUdI bAteM sunanI paDatI rahI haiN| hamArA to bhASAMtara kArajIko sAdara nimaMtraNa hai ki Apa anya bAtoM ko choDa deM kRpayA isa pustakakI bAtoMke sambandhameM hI RSipraNIta zAkhoMke AdhAra upasthita karadeM / kyA Apa batalA sakate haiM ki kisI bhI RSine apane lekhameM RtukAlameM bhI strIke sAtha bhoga karanekA vidhAna kiyA hai| hamArI to dRDha dhAraNA hai ki yaha saba brAhmaNatva hai| brAhmaNomeM jaba dharma ke pratikUla bolanekA bala nahIM rahA tava unhoMne jaina (digambara) dharmake hI nAmapara sAhityAkA nirmANa kiyA hai aura usameM unhoMne apanI mAnyatAoMko batalAyA hai| trivarNAcAra ke prakaraNa ke prakaraNa brAhmaNa sAhityase milate haiM phira bhI bhASAkArajI yahI kahate cale jAte haiM ki mujhe isameM kucha bhI bAta jainadharma ke pratikUla nahIM mAlUma paDatI hai|" -digambara jaina zAstrArtha saMgha, aMbAlAkA mAsika mukhapatra "jainadarzana" varSa-4 aMka-3 isa lekhase sApha dikhatA hai ki-digambara zAstroMkI kaisI zocanIya dazA hai aura digambara zAkhanirmAtAoMke upara ajaina sAhityakI kitanI gaharI chApa paDI huI hai / varanA kaTTara digambara vidvAn bhI apane graMthoM ke liye aisA kyoM likhate ? / 3-prasiddha di0 granthaparIkSaka jugala kizorajI mukhtAra bhI traivarNikAcArake liye uparasA hI mata jAhira karate haiN| (dekhiye, jainakA tA0 12, maI 1335kA aMka, pR0 416.) aba pAThakoM ko svayaM jJAta huA hogA ki-maiMne tIsare prakaraNa ke aMtameM jaina satya prakAza varSa 1 aMka 7 ke pRSTha 216 meM digambara AcAryoMkI grantha nirmANa paddhatikA jo svarUpa batAyA hai vaha kitane aMzameM ThIka hai? aura sAtha hI sAtha isa bAtakA bhI kucha kucha paricaya mila gayA hogA ki-digambara zAstra kaise bane ? / astu / jainaM jayati zAsanam // (bhAga-1, 2, samApta) - yahAM 1. utpatti aura 2 graMthasraSTA ye donoM bhAga samApta hote haiN| aba granthasarjana nAmakA tIsarA bhAga pAThakoM ke sAmane samayapara rakhA jAyagA / For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samIkSAbhramAviSkaraNa [yAne digambara matAnuyAyI ajitakumAra zAstrIe 'zvetAmbara mata samIkSA 'mAM ALekhela praznano prayuttara] lekhaka-AcArya mahArAja zrImad vijayalAvaNyasarijI (kramAMka 31 thI cAlu) sAdhu kyA kabhI mAMsabhakSaNa bhI kare ? AzAmbara lekhakane bhAsela mRgatRSNA vimala AcAranA svAdu salilane varSAvanAra zrutakevalI praNIta paramapAvana je AcArAGgasUtra tenA niravadha pAThone AzAmbara lekhaka mAMsabhakSaNanI puSTimAM AgaLa dhare che, aphasosa ! juo te pATho "bhikkhAgA nAmege evamAhaMsu-samANA 'ghA vasamANA vA gAmANugAmaM dUijamANe khuDDAe khalu ayaM gAme saMniruddhAe no mahAlae sehatA bhayaMtAro bAhiragANi gAmANi bhikkhAyariyAe vayaha, sati tatthegaiyassa bhikkhussa puresaMthuyA vA pacchAsaMthuyA vA paravasaMti, taMjahA-gAhAvaI vA gAhAvANIo vA gAhAvaiputtA vA gAhAvaidhRyAo vA gAhAvahasuNhAo vA dhAio vA dAsA vA dAsIo vA kammakarA vA kammakarIo vA, tahappagArAI kulAI puresaMthuyANi vA pacchAsaMthuyANi vA puvAmeva bhikkhAyariyAe aNupavisissAmi, aviya ittha labhissAmi-piMDaM vA loya vA khIraM vA dahiM vA navaNIya vA ghayaM vA gulaM vA tillaM vA mahuM vA majaM vA masaM vA sakuliM vA phANiyaM vA pUrva vA sihariNi vA, taM puSvAmeva bhuccA picA paDiggahaM ca saMlihiya saMmajjiya tao pacchA bhikkhUhiM saddhiM gAhA. pavisissAmiSA nikkhamissAmi thA mAiThANaM saMphAse, taM no evaM karijA // se tattha bhikkhUhiM saddhiM kAleNa aNupavisittA tatthiyareyarehiM kulehiM sAmudANiyaM esiya ghesiyaM piMDavAyaM paDigAhittA AhAraM AhArijA, payaM khalu tassa bhikkhussa vA bhikkhuNIe vA sAmaggiyaM // " sU 24 [bhikSukA nAmaike evamucu : tiSThanto vA vasamAnA vA prAmAnuprAma dUyamAnAn , kSullaka H khalu ayaM grAmaH saMniruddho no mahAn tato hanta bhavanto bahirgAn grAmAna bhikSAcaryAyai vajantu, yadivA-tatraikasya bhikSo: puraHsaMstutA vA pazvAt saMstutA vA parivasanti, tadyathA-gRhapatirvA gRhapanyo thA gRhapatiputrA vA gRhapatisnUSA vA dhAgyo vA dAsA thA dAsyo vA karmakarA vA karmakoM vA, tathAprakArANi kulAni puraHsaMstutAni vA pazcAt saMstutAni vA pUrvameva bhikSAcaryAyai anupravezyAmi, apicAtra lAsye piNDaM vA loya vA kSIraM SA dadhi vA navanItaM vA dhRtaM pA guDa vA tailaM vA madhu vA mathaM vA For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [22] zrI jaina satya prakAza [153 mAMsaM vA zaSkulI vA phANitaM vA pUpaM vA zikhariNIM vA, tat pUrvameva bhuktvA pItvA patagrahaM ca saMlihya saMmRjya tataH pazcAdU bhikSubhiH sArddha gRha pravekSyAmi vA niSkramiSyAmi vA mAtRsthAnaM saMspRzet tannaivaM kuryaat| sa tatra bhikSubhi: sAI kAlenAnupravizya totaretarebhya : kulebhya : sAmudAmikameSaNIya veSikaM piNDapAtaM pratigRhya AhAramAharet, etat khalu tasya bhikSoH bhikSukayA vA sAmagram // ] iti AcArAGgadvitIyazrutaskandhe prathamacUlikAyA: piNDaiSaNAdhyayanasya caturthoDese caturvizatitamaM sUtrama / AzAmbara lekhake A sUtranA Adi bhAgane jato karI avaziSTa pATha Apela che. artha karavAmAM paNa gujarAtI bhASAntarano AdhAra lIdhela che, A bAbatanI carcA jijJAsita arthamAM vilambakArI mAnI jAtI karIe chIe / prastutapAThano bhAvArtha___"jaMghAbalanI parikSINatAne aMge eka ja kSetranA nivAsI yA to mAsakalpAdinI maryAdAe amuka kSetramA rahela munie grAmAnugrAma vihAra karI Avela prAghUrNaka munine dekhIne 'rakhene gocarImA bhAga na paDAve evI buddhithI' kadI paNa ema na kaheQ ke "bhagavan ! A gAma ghaNuM nAnuM che. alpa bhikSA Ape che. ane bhikSAkulo paNa sUtakAdithI rokAyA che. mATe Apa bahAranA gAmomAM 'parA vageremAM' gocarI mATe padhAro" ' Ama kahevAthI mAtRsthAna 'mAyA' doSa lAge che. athavA, munie ema paNa na vicAravU ke "A gAmamAM mAro pUrvaparicita bhrAtRvarga ane pazcAt paricita zvazUra varga che. jevA ke gRhastho, gRhasthabAnuo, gRhasthaputro, gRhasthaputrIo, gRhastha putravadhUo, dhAvamAtAo, dAso, dAsIo, cAkarI ane cAkaraDIo, AvA pUrvaparicita bhrAtRpakSavALA ane pazcAt paricita zvazura pakSavALA kulamAM gocarIne mATe hai prathama jaiza. ane tyAMthI aneka jAtanI vastuo mane maLaze, jevI ke-zAlInA odana vagere. nayanAdine rucatI rasakasa vALI vastu [ nava vigaIo- dudha daMhi mAkhaNa dhI goLa tela madha madirA mAMsa, talasAMkaLI, gaLamANu, buMdo, ane karatho mathelaM sAkaramizrita daMhi; A maLela vastu khAi pIine pAtrA cokkhAM-sApha karIza, bAdamA Agantuka munio na jANI jAya evI sAvacetI rAkhI avikRtavadane temanI sAthe gRhastha kulamAM gocarI mATe jaiza AvIza" Avo vicAra karavAthI mAtRsthAna 'mAyA' doSa lAge cha / munie kai rIte vartavaM te have jaNAve che: bhikSAnA arthI muni Agantuka muninI sAthe ja bhikSAnA ucita samaye gRhapatikulamAM jAya, ane tyAM nAnA moTA kulamAMthI 'esiya' udagamAdi doSathI rahita eSaNIya, ane 'vesiya' dhAtrIdUtinimittAdi doSathI rahita muniveSamAtrathI bhikSA grahaNa karI grAsaiSaNAdi doSarahita paNe prANaka muninI sAthe AhAra vApare, A sAdhu sAdhvInI zuddha sAdhutA che. // " For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 ] samIkSAzvamAviSkAraNa [ 323 vAcakadvandane dRSTigocara karela pAThano niHSyanda upara jaNAvela AcArAGga sUtrano pATha AhArane aMge mAyA sevanane niSedhi zuddha mArganuM darzana karAve che. AmAM paNa prathama mAyAnA be prakAro batAvI teno bahiSkAra karavAmAM Avela che, A bemAthI prathama prakAra e che ke grAmAntarathI Avela munirAjane khoTuM samajAvI bahAranoM gAmomAM gocarI mATe mokalavA tathA bIjo prakAra e che ke Agantuka muni na jANI jAya tema gupta rIte AhAra lAvI vAparavo. bAdamAM huM niranna chu evo ADaMbara karI te Agantuka prAghUrNaka muninI sAthe gocarI pANI javu Avaq. A bemAMtho dvitIya prakAramA AhAranAM katipaya nAmo batAvatAM nava vigaiyonAM nAmo paNa batAvavAmAM AvyAM che / AzAmbarIya mantavya __ A nava vigaionI nAmAvalImAM madha mAkhaNa ne mAMsa madirAnAM nAmo Avela hovAthI nirukta pATha munine mAMsa bhakSaNAdinI anumati Ape cha / ukta mantavyanI vicAravikalatA AzAmbara lekhakanI A mAnyatA sadvicAranA sAmA kinArAnI che, AzAmbara lekhake bhUlavU notuM joituM ke A be prakAra mAyAnA gharanA che. AnI mitrAcArImA doSAvalIno hAra peravAno che. mATe banatI tvarAe tene tyajo evo bodhapATha uparano pATha pAThave che. / AzAmbarIya AzaGkA vAru, niSedha to prApta vastuno ja hoi zake che. madha mAkhaNa ne mAMsa madirA to munijanane prApta ja nathI. kAraNa ? e to dIkSAdinathI ja tyAjya che. ata eva madha mAMkhaNa ne mAMsa madirAne niSedha koTImAM mukavAnI jarUrata rahetI nathI, chatAM paNa mukela che. mATe huM mAnuM chu ke madha mAkhaNa ne mAMsa madirA kalpya che ema A pATha jaNAve che. AzaGkAno uttara muni avasthAmAM je prApta hoya teno ja munine niSedha hoi zake, evaM ekAMta kathana syAdvAdavAdanI anabhijJatAne AbhArI cha / A ekAnta kathana svIkAravAmAM Ave to mAyA sevanano niSedha paNa vyartha jaze. kAraNa ? munine mAyA sevana to dIkSAdinathI ja tyAjya che. AzAmbara lekhaka evaM to sAhasa nahi ja kheDI zake ke mAyA seghanano niSedha paNa na karavo, kAraNa ? digambara granthe digambara munine mAyAvarjananAM aneka vAkyo samA che / tathA prAptavastuno niSedha mAnIne nIcenA. pAThAno pradheza kaI rIte thaI zakase ? For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (324] zrI satya / [15 "aloke nIvA na santi" (alokamAM jIvo nathI) "hUde vahirnAsti' (jalahUdamAM agni nathI) kAraNake alokamAM jIvonI ane jalahUdamAM agminI prApti ja nthii| jijJAsuonI jijJAsApUrti kadAca madhyastha hadaye evI jijJAsA pradarzita karavAmAM Ave ke prastuta pAThamAM madha mAkhaNa ne mAMsa madirAnAM nAmo zA mATe ApyAM? kAI prayojana che ? A jijJAsAnI tRptimAM aneka prakAro saMbhave cha / prathama prakAra-yayapi prastutamAM kalpya je pAMca vigaio-dudha, dahi, ghI, goLa ane tela, tenAM nAmanI jarUra hatI, chatAM paNa vikRti bhAvanI sAmyatAne lAIne vigahanA daMDaka pAThane akhaMDita rAkhavA madha mAkhaNa ne mAMsa madirAnA nAmo ApyAM che, arthAt-prastutamAM tenuM vizeSa prayojana nathI. jainAgamanI zailI che ke prastutamA vizeSa prayojana na hoya to paNa kvacit daMDaka pAThane akhaMDita rAkhavA paNa nAmo ApaghAmAM Ave che, A bAta amo prathama savistara naNAvI AvyA chiie| dvitiya prakAra ne kulamAM prastuta munine gocarI javAna che, te kulo bhojananA viSayamA atyanta samRddha che. tyAM vividha jAtanAM bhojano maLI zakaze ema sUcaSavAne mATe madha mAkhaNa ne mAMsa madiranAM paNa nAmo ApyAM che. paraMtu tyAM ATalI ja vastu avazya maLazeja ochI vattI nahi ema naNAvavA mATe nathI, bhikSAkulanI samRddhi naNAvavAno uddeza jo na hota to "tyAM mane iSTa bhojana maLaze' eTalaM ja jaNAvata / vyavahAramA paNa koi kahe ke " se zeTha ghaNA dharmiSTa hatA, mane davA dArunI jogavAha karI ApI hatI" to ahiMyA dAru zabdathI madirA levAnI nathI, kintu vividha jAtanI anukUla davA tathA tenAM sAdhano samajavAnAM hoya che' tRtIya prakAra-jene mATe utsarga tene mATe apavAda ane jene mAre apavAda tene mATe utsarga avazya hoya che. paraMtu kaye samaye kayo mArga hitAvaha che tenI lagAma bhavabhIru gItArtha gurunI matine AdhIna che. A pAtamA pravetAmbara tathA digambara darzana sahamata che, A niyamane anusAre koDa vikaTa paristhitimA lepAdi bAhya paribhogAdine artha madha vagere grahaNa karavAM paDe to paNa mAyAne to sevavI ja nahi, A vAtane naNAvavA mATe madha mAkhaNa ne mAMsa madirAnAM nAmo ApyAM che. juo A vAtanI sAlI puratAM TIkAkAra mahArAnanAM vacano:---- " navaraM madyamAMse (madhunavanIte ca) chedasUtrAbhiprAyeNa vyAkhyeye / bhAvArtha-ApavAdika vidhAnanI bahulatAvAlA cheda sUcanA abhiprAyathI mAMsa madirAnuM (ane madha mAkhaNaY) vyAkhyAna karavU / For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uvasaggaharattanI eka laghu vRttinA kartAnuM nAma parNacandrAcArya ke candrAcArya ? [ eka carcA . lekhakaH-zrIyuta sArAbhAI maNilAla navAba. "zrI jaina satya prakAzanA cAlu varSanA 8 mA aMkanA pRSTha 288 thI 291 para zrIyuta hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyAe upara mujabanI eka carcA upasthita karI che, ane temAM teozrIe nIce mujabanA cAra prakane upasthita karIne mArI pAse tenA pramANe mAMgelAM che. prazna 1-pUrNacandrAcArya gata pUrNacandra evuM nAma hoI zake ke kema? prazna ra-uparyukata ullekhagata ramAtA zabda hovA chatAM enI pUrve saMpUNa pada Ave che tenuM zuM ? prazna 3kamAMka 775 mAM seMdhAyela pratinA aMtamAM A pramANe pati upalabdha thAya che tenuM zuM ? "yuvidaratI raghuvRttiH pUrNacaMdrAcAryatikriya samAsA prazna -pUrNacandrAcArya athavA zrIyuta navAbanA mata pramANe candrAcArya kyAre thaI gayA che ? prazna 1 nA javAbamAM jaNAvavAnuM ke pUrNacandrAcAryagata pUrNacandra evuM nAma che zake ja nahi evuM mAruM kahevuM che paNa nahi ane hatuM paNa nahi. eTale pUrNacandrAcArya nAma hoI zake te vAtane huM inkAra karatA ja nathI. kharI rIte A prazna bahu mahatvano che ja nahIM. prazna 2 nA uttaramAM jaNAvavAnuM ke teo jema pR. 281 upara jaNAve che ke - "atra "saMpUrNacandrAcArya' nAma hovAnI saMbhAvanA mATe avakAza maLe che, paraMtu AvuM kaI nAma jANavA jovAmAM nahi hevAthI athavA te hastalikhita prationA caturtha prakAra-karmanI gahana sthiti che. unnatinA zikhare caDela, mAnavIone paNa adhaHpAtanA gambhIra gartamAM jhIpalAve cha / A karmapariNatinA yoge kadAca koi muni atyanta pramAdagrasta banI pUrvanA saMskArAdine laine mAMsAdikano tIvra anurAgI thAya, ane icchA kare, to tene rokavAne mATe madha mAkhaNa ane mAMsa madirAnAM nAmo ApyAM che / juo A vAtanI sAkSI puratAM TIkAkAra mahArAjanAM vacanoH___"athavA kazcidatipramAdAvaSTabdho'tyantagRdhnutayA madhumadyamAMsAnyAyA taratakuMpadAnam aa . bhAvArtha-atyanta pramAdathI gherAyela koi muni tIvra AsaktinA yoge kadAca madha mAkhaNa ne mAMsa madirAnu paNa AzrayaNa kare. to tene rokavA mATe madha mAMkhaNa ane mAMsa madirAnAM nAmo ApyAM che. (apUrNa) For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [32] zrI jaina satya prakAza [varSa : abhyAsIone suvidita che tema amuka akSarane nirarthaka sUcavavA mATe tenA upara lakhAtA anusvAranI paddhatine dhyAnamAM rAkhIne "' vadhArAne gaNAya to te avAstavika nathI." upara mujaba zrIyuta kApaDyA "huM" vadhArana hovAnI kalpanA kare che, tevI ja rIte mAtA" zabda vadhArane havAnI kalpanA paNa kema na thaI zake ? A vRttinA kartA candrAcAryuM che ke pUrNacandrAcAryuM che ?-te prazna bahu mahatvanuM nathI eTale teo je trIjA praznamAM kramAMka 775 nI pati raju kare che te mujaba A vRttinA kartA tarIke pUrNa candrAcAryane svIkAra karavAthI paNa je irAdAthI meM "uvasaggahara stotra'nI lekhamALA zarU karI che, tenA mukhya muddAone khulAso thato nathI. A lekhamALA zarU karavAne mAre mukhya irAde nIce mujabanA muddAono nikAla lAvavAne che - 1. "uvasagara stotra'nI gAthAonuM pramANa keTaluM ? , 2. tenA kartA zrutakevalI bhadrabAhu ja che ke bIjA koi te ja nAmanA pUrvAcArya che te saMbaMdhInI vicAraNa. 3. A stotranuM mAhAmya. vaLI teoe pR. 281 nI phuTanoTamAM mane prazna pUchyo che ke-"prastuta laghuvRttinA kartAnuM nAma candrAcArya che, evuM sUcana pUrve anya koIe karyuM che ke nahi ane je karyuM hoya te A emanuM upajIvita kathana che ke kema ?" A praznanA uttaramAM mAre jaNAvavAnuM e ja che ke mArA taraphathI prasiddha thaela "jaina stotra saMdeha bhAga 1 lA'nA pariziSTa tarIke A laghuttinA kartA tarIke zrI candrAcArya che, evuM sUcana svargastha dakSiNavihArI muni mahArAja zrI amaravijaya"nA vidvAna ziSya zrI caturavijyajIe I. sa. 1932 mAM prathama kareluM che, ane te saMbaMdhI carcA paNa teoe te ja graMthanI pote lakhelI saMskRta prastAvanAmAM karelI che. ane meM pite paNa uparyukata laghuvRttinI prata teozrInA svargastha gurudevanA saMgrahamAM sinara mukAme AjathI pAMca, cha varSa pahelAM joI hatI, tenA aMtamAM A pramANe paMkita lakhelI hatIH tyuparadAtAtravRttiH candrAcAryanA" ane uparyukta lakhaNu parathI ja meM mArI jAte A svataMtra kalpanA karI hatI ane te kalpanA avAstavika hevA mATe mArI sAme kAMI paNa kAraNe raju thaelAM nahi hevAthI meM te pramANe kathana kareluM che. vaLI huM upara jaNAvI gayo chuM te pramANe laghuvRttinA kartA tarIke candrAcAryanA badale pUrNacandrAcArya tarIke svIkAravAthI mArA mukhya muddAone kAMI nikAla thato nathI. ATaluM jaNAvI zrIyuta kApaDiyAne huM vinaMti karuM chuM ke teoe je pRSTha 288 para kramAMka 782 ane 783 vALI vRttine tathA avasUrine ullekha karela che, temAM mArA uparanA traNa mukhya muddAo aMge koI paNa mahattvane ullekha teonA jANavAmAM AvyuM hoya to te raju karIne mArA kAryamAM mane sahAyatA Ape. cothA praznanA uttaramAM atyAre huM eTaluM ja jaNAvavuM egya dhAruM chuM ke A ladhuvRttinA kartAne huM upalabdha TIkAonA TIkAkAremAM sauthI prAcIna TIkAkAra tarIke mAnuM chuM ane temane sabhya vikramanI bAramI sadI pachIne mAnatA nathI. te sabaMdhInAM pramANe, teo zrI caMdrazeNu kSamAzramaNa saMbadhI carcA A mAsikamAM karI le, tyArapachI ApavAnI icchA dharAvatA huM viramuM chuM. vaDodarA. tA24338, For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI yazasvatsAgara ane syAdvAdamukatAvalI lekhaka : zrIyuta hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA ema. e. zrI yazasvAgara kayAre thayA, teo konA ziSya hatA, temanA dharmaguru koNa haze ityAdi hakIkato upara thoDeghaNo prakAza zrI janasyAdvAdamukatAvalInI prastAvanAmAM e graMthanA saMzodhaka "yoganiSTha muni zrI buddhisAgarajI" (sva. zrI buddhisAgarasurijI) taraphathI vi. saM. 1965mAM pADavAmAM Avyo che. tyAM emaNe sUcavyuM ke teo "kyA dezamAM vizeSata: vicAratA hatA te nakkI karavAnuM bAkI rahe che to paNa gujarAta, bhAravADa, vagere dezamAM vicaratA haze ema anumAna thAya che. saMvata 17ra0 lagabhaganI sAlamAM tapAgacchamAM AcArya zrI vijayaprabhasUrIzvara thayA. zrI vijayaprabhasUrinA ziSya zrI paMDita kalyANasAgarajI thayA. temanA ziSya paMDita yazAsAgarajI thayA. temanA ziSya paMDita zrI yazasvatsAgaragaNi thayA. zrI yazasvasAgarajI cAritrasAgarajInI pAse bhaNyA hoya ema lAge che tethI svaracita graMthamAM guNAtrinAra Ama lakhe chekadAca dharmagura paNa heya te jJAnI jAge." - i. sa. 1933mAM prasiddha thayela jaina sAhityane saMkSipta ItihAsa (pR. 656) mAM nIce mujaba ullekha che - ta. cAritramAgara-kalyANasAgara-yaza:sAgara ziSya yazavasAgara (jasavaMtasAgara)1 thayA. te paNa vidvAna hatA. temaNe vicAraSatrizikA para avacUri saM. 1721 (1712 ?) bhAvasapratikA sa. 1740mAM, jana saptapadAthI saM. 1757mAM, saMgrAmapuramAM jayasiMhanA rAjyamAM pramANuvAdAthe saM. 1785mAM gaNezakRta prahalAdhava nAmanA jyotiSanA graMtha para vArtika saM. 176 mAM, janmakuMDalI para yazarAjI rAjapaddhati (svalikhita saM. 1762), ratnAkarAvatArikA paMjikAmAMthI vAdArthanirUpaNuM stavanaratna racyAM. A sarvenI prato udayapuranA vive vijaya yatinA bhaMDAramAM upalabdha che. temaNe syAdvAdamuktAvalI paNa cela che te mudrita thayela che." A uparathI ApaNe joI zakIe chIe ke zrI. yazasvatasAgara vi. sa. 1712 thI athavA te 1721 thI vi. sa. 1762 sudhI te sAhitya kSetramAM avAranavAra phALo ApatA rahyA che, ane temanA hastAkSarane namUna paNa maLe tema che. paraMtu temane cAritrasAgara ane kalavANu sAgara sAthe zo saMbaMdha che tene atra khulAso karAyela nathI. vizeSamAM vicAraSatrizikA upara avadhUri vi. saM 181 mAM racAI ke vi. saM. 1721mAM e bA ta vicAra karavo bAkI rahe che. jenI saptapadAthInI sva. muni himAMzuvijayajI (anekAtI taraphathI i. sa. 1934 (jeTha sudi 15 dhama saMvata 12)mAM je prastAvanA lakhAyelA che tenA 18 mA pRSTamAM 1-2 A kaisa temaja emAMnuM lakhANa mAruM nathI. For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [28] zrI jana satya prakAza [varSa 3 sUcavAyuM che ke cAritrasAgara e yazasvasAgaranA vidyAguru haze, kayAM te dAdA guru haze athavA te sauthI prathama dharmamAM joDanAra ke moTA upakArI haze. eTale A uparathI paNa yazasvasAgara ane cAritrasAgaranA saMbaMdha viSe nizcita rUpe ApaNe kaMI jANI zakatA nathI. te e dizAmAM vizeSa prayAsa thavo ghaTe. sva. himAMzuvijayajIe zrI, yazasvatasAgaranA 14 graMtha gaNAvyA che. temAM upara gaNAvelA tamAma graMthe uparAMta zabdArtha saMbaMdha (vi. sa. 1758), jaina tarka bhASA ane vAdasaMkhyA, mAnamaMjarI ane samAsa zobhA ema pAMcane temaNe nirdeza karyo che. vaLI temaNe vicAraSaTatrizikA vacUrine racanA saMvat 172 1 naMdhyA che. vizeSamAM temaNe jenasaptadAthI evu nAma noMdhatAM e graMthanI prazastimAM sUcavAyela ane ata eva vAstavika jaNAtuM jainI sapta padArtho evuM nAma noMdhyuM che. evI rIte corAjI rAjapaddhatine badale temaNe yaze rAjapaddhati nAma rAkhyuM che. A pramANe zrI yazavatsAgaranI vividha kRtionI noMdha thaI che. emAM huM ekane umere sUcavuM chuM. bhAMDArakara prAcya vidyA saMzodhana maMdira (pUnA) mAM je jana hastalikhita pratio che temAMnA Agamika sAhityane lagatA mArA jana hastalikhita prationuM varNanAtmaka sUcIpatra (Vol Xvil, pt. Il, pp. 106 -107)mAM zrI yazasvatsAgare racelI paca padyanI prazasti chapAyelI che. temaNe A prazasti kalpakiraNuvalIthI yukta kalpasUtranI hastalikhita pratinA aMtamAM ApelI che ane tyAM e prati temaNe vi. saM. 172 1mAM lakhyAne nirdeza karyo che. A pramANe ApaNane temanI eka nAnI sarakhI kRti temaja temanA hastAkSarano namUne prApta thAya che. have A UhApohane vizeSa na laMbAvatAM huM smAdvAdamukatAvalI viSe keTalIka hakIkata raju karIza. zrIyazasvatsAgare pitAnI be kRtione syAdvAdamuktAvalI nAma ApyuM che. emAMnI eka kRti jaina syAdvAda mukatAvalI e nAmathI prasiddha thayelI che, jo ke enuM kharuM nAma syAdvAdamukatAvalo che. graMthakAre emanI A kRtimAM koI paNa sthaLe jana syAdvAdamukatAvalI evuM nAma rAkhyuM nathI. tema chatAM enA saMzodhake AvuM nAma rAkhyuM ane enA prakAzake "zrI jaina syAdvAda muktAvalI" evuM nAma rAkhyuM te vicAraNIya che. mULa graMthakAre je nAma rAkhyuM hoya te badalavuM kyAM sudhI yuktiyukta gaNAya te kahevuM paDe tema nathI. kadAca atra ema dalIla karI zakAya ke mukatAvalI nAmanI arjuna kRtithI AnI bhinnatA sUcavavA jana" zabda umeryuM hoya ke jevI hakIkata zrI yazovijayagaNi kRta take bhASAne aMge javAya che, to te yukata nathI, kemake "svAdAda' zabda dvArA e kArya sarasa rIte sadhAya che ja. eTale AvI paristhitimAM "jaina" zabda umero joIne na hate. vaLI AthI eka bIjI paNa muzkelI vadhI che. koI paNa pustakAlayamAM jyAM graMthakAranI sUcI na hoya tyAM te enA-svAdAdamukatAvalInA athane e na maLe e banavAjoga che. AthI A nAmAMtara be rIte ayogya jaNAya che. A syAdvAdamukatAvalInA prathama padhamAM zrI yazasvasAgare jana vizeSa tarka evuM nAma sUcavyuM hoya ema jaNAya che. eTale e rIte vicAranAM to jaina vizeSa tarka For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 9] zrI yazasvatsAgara ane syAdvAdamukatAvalI [3ra9) ane syAdvAdamuktAvalI e baMne nAme mukhapRSTha upara apAvAM joItAM hatAM. zrI himAMzuvijaye je jana taka bhASA neMdhI che te jaina vizeSa tarkathI bhinna che ke abhinna te jANavuM bAkI rahe che. bhAMDArakara prApya vidyA saMzodhana maMdiramAM jaina vizeSa tarka yAne syAdvAdamuktAvalInI eka hastalikhita prati che. tene aMge meM je nedha karelI che te hAlamAM jaina hastalikhita prationuM varNanAtmaka sUcIpatra (Vol XVII)mAM chapAI che. temAM te traNa ja stabaka che. e dareka stabakamAM pacIsa pacIsa padya che. vizeSamAM prathama stabaka "syAdAdanirNaya' viSayaka che. A pramANe A aprasiddha graMtha mukita graMthathI judA paDe che, kemake mudrita graMthomAM te cAra stabakola che. ane emAM anukrame 89, 77, 37 ane 44 paDyo che. vizeSamAM cAre stabakonA viSaya tarIke emAM anukrame pratyakSa pramANa, pakSa pramANa, prameya ane nayane sthAna apAyeluM che. uparyuMkata hastalikhita pratinuM prathama padha A mudrita graMtha sAthe bahudhA maLatuM Ave che ane tyAM paNa e syAdvAdamukatAvalIne jana vizeSa taka tarIke enA ka eDaLakhAvatA heya ema jaNAya che. A pramANe ApaNane be jaina vizeSa tarka yAne syAdvAdamukatAvalI prApta thAya che. e uparathI prazna udbhave che ke A be mAMthI kayo graMtha prathama racAyo haze ? A saMbaMdhamAM vizeSajJo prakAza pADaze evI AzA rAkhato hu viramuM chuM. sAMkaDI zerI-gopIpurA, surata, tA. 15-2-37 1 A paikI cothA stabaka (5 37)mAM "nayAstava vALuM padya 40mA padya tarIke chapAyeluM che ane e padyanA upara "nittamadrAH ema chapAyeluM che. eTale zrI yazavasAgara paNa e 5ghane samantabhanI kati mAnatA hoya ema lAge che. je tema hoya te paNa A zAne AdhAre teo ema mAne che te jANavuM bAkI rahe che. mahatvano dAkhala zrI sameta zikharajI (pArzvanAthahIla)ne pahADa jainonI mAlIkIne che e vAta jANItI che. tene vahivaTa zeTha ANaMdajI kalyANajInI peDhI mAraphata karavAmAM Ave che. tyAM zikAra karavAnI bIlakula manAI che. tAjetaramAM navAgaDhanA rAjAe tyAM eka haraNane zikAra karavAthI peDhInA pratinidhio e tarapha gayA tyAre temanA virUddha kAyadesara kAma levAno vicAra karyo hate chevaTe navAgaDhanA rAjAnI IcchAthI gharameLe patAvaTa karavAmAM AvI che ane evuM nakakI karavAmAM AvyuM che ke navAgaDhanA rAjAne pitAnA kRtya mATe lekhita mAphI mAgI bhaviSyamAM tevuM kArya na thAya tenI khAtrI ApavI ane vadhumAM rUA. 750) nI rakama peDhInI icchA pramANe dharmAdA khAtAmAM kharcavA mATe korTamAM dAkhala karavI. navAgaDhanA rAjAe A badhuM kabula rAkhyuM che. bIje je ThekANe AvuM bane tyAM tyAMnA jaina saMghe paNa AvuM pagaluM bharavuM joIe. For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jinAlayanI mAMDaNI ( jinAlaya banAvavA mATenI zAstrIya vicAraNA) lekhaka-munirAja zrI darzanavijayajI mahArAja. jinAgamamAM jinamandiranAM aneka pramANa maLe che. e ja rIte jinamaMdira kyAM ane kevA rUpe banAvavuM ? tenAM pramANa paNa maLe che. jinamaMdira baMdhAvanArane mATe A vastu bahu mahattvanI che. prastuta lekhamAM e saMbadhI kaMika vicAraNA karavAmAM AvI che. 1zrI rAyapaNI sUtramAM jinamaMdira mATe vyavasthita ullekha che, jene sAra nIce mujaba che - - layananI vacce minna bhinna prAsAdathI vIMTAela mULa prAsAda (mukhya rAjamahela ) che. tenAthI IzAna khUNAmAM 100 ejana lAMbI, 50 jana pahoLI ane 7ra yojanA uMcI sudharmA sabhA che. jene pUrva dakSiNa ane uttaramAM seLa yojana uMcA ane 4 jana pahoLA traNa daravAjA che. te traNe dvAranI sAme 100 ejana lAMbA, 50 jana pahoLA ane 16 janathI vadhu uMcA ekeka mukhya maMDapa che. tene paNa pUrva dakSiNa tathA uttaramAM caMdaravA, vijA tathA aSTamAMgalika vALA 16 jana uMcA ane 8 yojana paheLA traNa traNa daravAjA che. A dareka mukhamaMDapanI sAme suMdara prekSA maMDapa che, jenA madhya bhAgamAM akhADA ane akhADAnA madhya bhAgamAM khurasI vagere ArAmanI sAmagrIvALI maNipIThikAo che. vaLI prekSa maMDapanI barAbara sAme paNa soLa ejana lAMbI soLa jana pahoLI ane 8 jana jADI maNipITho che, jenI upara te ja mApathI lAMbA pahoLA ane 16 ejanathI vadhu uMcA stUpa che. A dareka stUpanI cAre dizAmAM pharatI 8 yojana lAMbI pahoLI ane 4 jana uMcI maNipIThikAo che, jenI upara tIrthakaranI uMcAIe uMcI padmAsanavAlI traSabhadeva, vardhamAnasvAmI, caMdrAnanaprabhu ane vAriNaprabhunI cAra jinapratimAo birAjamAna che. A vaLI e stUpanI sAme anukrame anyonya svarNamaNi pIThikAo, vRkSo, mahendradhvaje, puSkaraNio, padmavadikAo ane vanakhaMDa vagere che. (sUtra 138 thI 142) sudharmA sabhAmAM 48 hajAra DhilIo, zavyA, gamAnasIo ane dhUpakhavatA dhUpa dhANAo che. tathA aneka sihAsana vagere che. (sU0 143) sudharmA sabhAnI barAbara vacce 16 jana lAMbA pahoLA ane 8 yojana jADA maNipIThapara 60 yojana UMco, 1 ejana paheLo, 48 khUNu ane hAMsiyAvALo tathA dhvajA chatra yukta mANavaka staMbha che, jenA madhya bhAgamAM zikA upara geLa dAbaDAomAM devadevane arcanIya, vaMdanIya ane paryuMpAsanIya jina-sakithAo che. (satra. 144, 145) caityastaMbhanA IzAna khUNAmAM mahendra dhvaja ane tenI ja pazcime cappALa AyudhazALA che. (sUtra 147, 148) For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 9] jinAlayanI mAMDaNI [331]. sudharmA sabhAthI IzAna khUNAmAM 100 ejana lAMbu, 50 ejana pahoLuM, 72 jana ucuM ane sudara moTuM siddhAyatana-jinAlaya che. jenA madhyamAM 16 yojana lAMbI pahoLI ane 8 yojana jADI maNipaThikA para teTalo ja lAMbo pahoLe ane 16 yojanathI vadhu uMco devacha de che. jenI upara 108 jinapratimAo birAjamAna che. (sUtra. 148, 150 ). e dareka pratimAnA parikaramAM chatradhara, cAmaradhara nAga, bhUta, yakSa ane kuMDadhArakenI AkRtio che. A uparAMta pratyeka jinapratimAnI AgaLa ekeka ghaMTa, kaLaza, bhaMgAra, ariso, thALa pAtrI, supratiSTha manogulikA, ratnakaraMDiyA, azvakaMTha, gajakaMTha, vRSabhakaMTha, puSpamALa, curNa gaMdha vastra, AbharaNu, sarasava, mArapIMcha, tenAM paTala ke, siMhAsana, chatra, cAmare, tela hiMgalo. aMjana-tathA sugaMdhI attara AdinA DabbAo ane dhupadhANuM rAkhela che. A jinAlayenI upara aSTamaMgaliko dhvajA tathA chatra vagerenI suMdara zobhA che. (sUtra 151-15ra) zrIrAyapAseNI satramAM stu, mAgavastabha ane jinAlayanuM varNana upara pramANe maLe che. je uparathI ApaNane maMdiranI laMbAI, pahoLAI, uMcAI parikara, mandiranAM upakaraNa, cAre bAjunI khulI jagA, zAMtinuM vAtAvaraNa ityAdi aneka bAbatenuM jJAna maLe che. ane kevuM jinAlaya nirmApita karavuM joIe, teno adaza khaDe thAya che. - 2. zrIjIvAbhigama sUtra pratipatti 3 udezA bIjA sUtra 137 thI 138 mAM paNa sudharmAsabhA, daravAjA, akhADA, ArAmagAhapITha, maNipITha, stUpa, cAra jinendrapratimAo, caityakSa, mahendradhvaja, zayAdi, mANavakataMbha pUjanIka sakithao, AyudhAgAra, jinAlaya deva do. 108 jinapratimA, pratimAnuM svarUpa, parikare ane upakaraNo AdinuM varNana upara pramANe ja che. taphAvata eTale ja che ke A badhAM sthAne laMbAI pahoLAI jADAI ane uMcAI vageremAM zrIrAyapAseNImAM darzAvela sthAne thI AThamA bhAge che. ekaMdare labAI pahoLAIno hisAba tenAthI AThamA bhAge rAkhI te pramANe ja mAMDaNI varNavI che. A bane satronA pAThonI AvI ekavAkyatA mandiranA vidhAna kAryamAM ghaNA ja prakAza pADe che. yadyapi bhAratavarSamAM AvI jAtanAM mandira hAla maujuda nathI. chatAMya kahevAnI jarUra nathI ke moDherAnuM dhvasta madira" A vastunI kaMIka aMze jhAMkhI karAve che. 3 mandira banAvavAnuM madhyayugIna varNana vastusAra adhyAya trIjAmAM maLe che. AmAM paNa ghaNIkharI bAbatonuM spaSTa vidhAna che. jemake- 1 A maMdira saMbaMdhI savistara hakIkata jANavA mATe juo "zrI jaina satya prakAza" mAsikanA prathama varSanA AThamA aMkamAM 254 mA pAne tathA navamA aMkamAM 297mA pAne chapAyelA pUjya munirAjazrI nyAyavijayajIne mahAtIrtha meTero" zIrSaka aitihAsika lekha. - For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [32]. zrI jaina satya prakAza [varSa 3 jagatI prAsAdamAM cAre dizAnA hisAbe anukrame che, traNa, nava ane traNagaNI jANavI (48). gabhAre, kelI (kerI), gUDhamaMDapa, cha cAkI (athavA navA cekI), raMgamaMDapa, zRMgAra cakI ane kAramaMDapa (balAnaka); A rIte krama rAkha. (49) prAsAdamaMDanamAM gUDhamaMDapa traNatraka (navacokI), raMgamaMDapa, zRMgArakI ane kAramaDapa (traNa maMDa5) ne krama batAvyuM che ane darekamAM balAna (dAramaMDa5) karavAnuM bhArapUrvaka jaNAvyuM che. jagatamAM mULa maMdiranI jamaNI bAju AgaLa ane DAbI bAju AgaLa ATha ATha devakulikA banAvavI jemAM siMhadAranI jamaNI taraphathI sRSTimArga vaDe (pU0 60 50 u0 dizAnA hisAbe) RSabhadeva vagere viza bhagavAnane sthApavA. AvI rIte cAvIsa jinAlaya mandira bane che (pa6, 57). paraMtu e yAda rAkhavuM ke A maMdiramAM je mULanAyaka bhagavAna hoya tenA naMbaravALI devakulikAmAM sarasvatIne sthApavI. eTale evise devakulikAmAM vyavasthA raheze. (58) - vacamAM mULamaMdira, jamaNu bAju satara, pAchaLa nava, DAbI bAju sattara ane AgaLa ATha derIo (madhyamAM pravezadvAra rAkhavuM) ema bAvana jinAlaya mandira bane che (59). vacamAM maLa mandira, jamaNI bAju paccIsa, pAchaLa agiyAra, DAbI bAju paccIsa ane AgaLa daza derIo (madhyamAM pravezadvAra rAkhavuM.) e rIte bahetara jinAlaya mandira bane che. (10) vAstusAra graMthanA upara batAvela vidhAnamAM paNa jinAlaya saMbaMdhI vyavasthA maLe che. AbU pradeza tathA nAnI mAravADanAM prAcIna maMdiro vAstusarokta sthApatyanA namUnAo che. 5. arvAcIna kALanAM jinAlaya uparanAM traNe vidhAnathI jUdAM paDe che. A jUdAInuM kAraNuM muslIma yuga che. khAsa karIne pUrva ane uttarA pathanAM jinAlaye bAhya rU5thI muralIma sthApatyanI asaravALAM che. keTalAeka madira baMdhIca gharenI harolamAM khUNe khAMcare ke bahArathI na oLakhI zakAya evA svarUpamAM banelAM che. A nAjUka paristhiti paNuM uparanAM kAraNe ja akhatyAra karAela che. paraMtu have e rAjasattAnuM kAraNuM rahyuM nathI. Aje e pratibadhe rahyAM nathI. Ajano yuga vastImAM kharAM chatAM nirALAM zilpazAstra sammata, ane zAMtinAM vAtAvaraNathI otapreta evAM jinAlayane pasaMda kare che. uparanI TUMka vicAraNA pachI evA nirNaya para AvavuM paDe che ke have pachI rAyapaNasUtra, jIvAbhigama sUtra ane vastusAra vageremAM sacavela nakzAone sAme rAkhI zilpanA AdhAre zAMta vAtAvaraNane piSatAM jinAla banaze te tenA dvArA janatA para vizeSa upakAra thavA saMbhava che. - -- For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paramahaMta mahAkavi zrI dhanapAlanuM Adarza jIvana le. munirAja zrI suzIlavijayajI. (mAMka 31thI cAlu) udyAnamAM karela nivAsa e samaye varSARtunI pUrNAhuti thaI gayelI hevAthI zaraRtune prAraMbhakALa cAlate hatuM. varSARtumAM sAro varasAda paDelo hovAthI udhAnanI zobhA era khIlelI hatI. ThAmaThAma suMdara jhADIonI ane manahara AmravRkSonI nibiDa ghaTAo jAmI hatI. nAnA prakAranAM aneka vRkSothI ane punA choDavAothI udhAna ghaNuM ja khIlI uThayuM hatuM. pRthvImAtAe lIlAraMganI sADI paridhAna karI hatI. vRkSa, velaDIo ane choDavAo lIlAchama bhAsatAM hatAM. jyAM juo tyAM nayanaraMjaka lIleraMga ja dazyamAna thatA hatA. pavana paNa mIThe madhura ane suMgadhI vAto hatuM ane tethI nIce namI gayelI DALIo Ama tema jhulI rahI hatI. udhAnamAM jyAM tyAM besavAnAM virAmAsano, rahevAnA suMdara sthAnaka dekhAtAM hatAM. gItArtha munivarothI parivarelA samartha vidvAna zobhana munie sAyaMkALane samaya thaI gayele hovAthI A udhAnamAM ja nivAsa karyo. dhanapAlane meLApa prabhAtakAla thatAM zabanamunivare nagaramAM praveza karyo. A vakhate zubha sUcaka cihno thavA lAgyAM. kAyaLa AMbAnA suMdara vRkSa para besI paMcama svarathI AlApa karI rahI hatI. ane anekavidha pakSio pitapatAnI bharama bhASAmAM kIlakIlATa karI rahyAM hatAM. nagaramAM praveza karatAM ja dhanapAla sAme maLe. zobhanamunivaranA AgaLanA dAMta meTA hovAthI tathA "A mAro badhuM che e pramANe temane nahIM oLakhavAthI, temaja dhanapAla sAdhuone kaTTo zatru hovAthI, teNe hAsyapUrvaka zabanamunivarane mazkarImAM pUchayuM - "mittA mahattA namarate!" ["gardabha (gadheDA) jevA dAMtavALA he bhagavAna! tamane namaskAra"] A pramANe sAMbhaLI tarata ja zobhanamunivare tene anusaratA ja javAba Ape : "mArA! yatha0! suNe re?" [ " mAMkaDAnA jevA mukhavALA he mitra! tuM sukhI che ne?"]. dhanapAlanA mukhamAM te vakhate tAMbUla hatuM tethI te lAla dekhAtuM hatuM. dhanapAle vicAryuM ke eNe te mane pitAnI vAphakalAthI niruttara karI dIdhe, paNa meM ene gadheDe kIdhe chatAM paNa eNe mane mitra kahIne bolAvyo, tethI sabhya jaNAya che, mitrAcArI karavAne lAyaka che, ema antaHkaraNamAM vicArI pharI pUchayuM ke " za de vasatietA tA!" ["he sAdhu tamArI vasati (sthAna) ne ghera che"? zobhanamunivare javAba Apyo ke alya virata vasiSe" (" mArA para jenI rUci haze tene ghera rahIza") AvuM Azcaryajanaka vacana sAMbhaLatAM ja dhanapAlane AnaMda AnaMda thaI gayA. ane te hAtha joDIne kahevA lAgyuM ke he prabho ! mArA- gRhamaMdIramAM padhAro For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [334). zrI jaina satya prakAza divya bhuvanamAM utAro dhanapALanuM gRhamaMdira aneka kaLAothI alaMkRta lAgatuM hatuM. te aneka tarehanAM teraNAthI ane jhummarathI vibhUSita hatuM. hIrA, maNi ane mANekanAM ratnajaDita taraNe bhIMta para laTakAvelAM hatAM. ThAmaThAma ArIsAo jaDelAM hatAM. ArIsA evI jAtanA jaDelAM hatAM ke pANInA hojha bharelA na hoya ema prekSakone bhAsa thAya. nAnI thAMbhala e para jAtajAtanAM vAjinne, alaMkAro ane aneka tarehanA suMdara AbhUSaNathI sajaja thayelI putaLIo dekhAtI hatI. keIka nRtya karatI, koIka vAdya vagADatI, keIka pUjana nimitte manahara puSponI chAbaDIo hAthamAM lIdhelI, koIka ghaMTa vagADatI ane koI pavana nAkhatI AvanAra mANasane satkAra-sanmAna ApatI hoya tema dekhAtI hatI. tareha tarehanAM suMdara citro cItarelAM hatAM. A gRhabhuvananA judA judA khaDe pADelA hatA. bhUmikA gA chANathI lIdhelI hatI. bArI bAraNuonI, daravAjAonI vizALatA apUrva hatI. "padhAre! padhAro!"nA mAnabharyA zabdo sAthe munivare gRhamaMdiramAM praveza karyo ane egya sthAnamAM utAre karyo. tyArabAda dhanapAle bhAvabharI vANIthI saparivAra zobhanamunIzvarane bhajanane mATe nimanvaNuM karyuM. munivare spaSTa zabdomAM teno inkAra karyo. inkAranuM kAraNa AgrahabharI vinatIthI puchatAM munIndra pratyuttara Apyo : "he dhanapAla, pUrva maharSioe zAnI aMdara-siddhAMtanI aMdara pratipAdana karelI evI amArI mAdhukarI vRtti hoya che. ame koIne tyAM jamavA mATe te zuM paNa rasathI bharapUra eka gRhane AhAra paNa grahaNa karI zakatA nathI madhukara jema suMgadhI puSpanI aMdara pharI pharIne kilAmaNA karyA sivAya rasane grahaNa kare che tema ghare ghare pharIne ame phAsuka bhikSAne grahaNa karIe chIe." eTale dhanapAle kahyuM "te he prabho, e pramANe paNa ApanA niyama mujaba mArA gRhamaMdiranI bhikSAne grahaNa karI mane pAvana, kare." munivare kahyuM ke "vartamAna yoga." viSa (jherI) modaka madhyAhakAla thayo eTale munivarya gecarI levAne padhAryA. mAthA para madhyAnDano praca7 sUrya tapI rahyA hatA. AsapAsa AgninA jhALa jevI lU varasI rahI hatI. dhagadhagatI pRthvI para caraNa sthApatAM pharaphelAM paDatAM hatAM. jagatathI nyArA munivaranA zarIra upara abdhata veza bhI rahyo hato. zarIra para paDatA sUryanAM pracaka kiraNothI jANe gaMgAsinDru vahetI na hoya evo bhAsa thato hata-pravedathI muninuM pratyeka aMga rebajheba banI gayuM hatuM. chatAM paNa munivara ghareghare pharI dharmalAbhanA mane hara zabda saMbhaLAvI 1 bhajenmAdhukarI vRti, munilacchakulAdapi // ekAnnaM naiva bhuJjIta, bRhaspatisamAdapi // 1 // mahukArasamA buddhA je bhavanti aNissiyA / nANApiNDarayA dantA teNa vuJcati sAhuNo-ttibemi // 5 // ("mAdhukarasamA buddhA ye bhavantyanizritA / nAnAuivjatA rAtAtainAcate jAdhava : "-fa aatfmArU che dazavaikAlike For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 9]. zrI dhanapAlanuM Ardaza jIvana [335] betAlIza deSathI rahIta evI zuddha bhikSA grahaNa karI pitAnA sthAna tarapha pAchA pharyA. munivarane AvatA joI dhanapAle bhakatI nave vinatI karI eTale muni padhAryA kudaratI rIte evuM banyuM ke e ja dIse kaIka helIe jherI-modaka dhanapAlane tyAM mekalelA. A vAtanI gharamAM koIne paNa khabara na hatI dhanapAla te meka munivarane ApavA lAge. munivare nA pADI, ane kahyuM ke AmAM jhera nAkhela che. tapAsa karatAM vAta sAcI TharI. dhanapAlane munivara para zraddhA thaI, ane kahevA lAgyo ke--he yogIzvara ! Ape zAthI jANyuM. munivare jaNAvyuM ke pUrva mahathie jene mATe zAstranI aMdara pratipAdana kareluM che, te tuM sAMbhaLa:-- dRSTvAnnaM saviSaM cakoravihago dhatte virAga dRsho| haMsaH kuJjati sArikA ca vamati krozatyajasraM shuk:|| viSTAM muzcati markaTa : parabhUta : prApnoti mRtyuM kSaNAt / / krauMco mAdyati harSavAMzca nakulaH prItiM ca dhatte dvikaH // 1 // artha : viSavALuM anna dekhIne cora pakSI virAgane dhAraNa kare che, arthAtu netramAM vilakSaNatA bhAse che, haMsa zabda kare che, sArikA (mena) vamana kare che, pipaTa vAraMvAra bele che, vAMdare viSTA kare che, koyala kSaNavAramAM mRtyune zaraNa thAya che, keca pakSI nRtya kare che, nakula harSavALA thAya che, ane vAyasa (kAgaDa) prItivaMta thAya che." A pramANe viSavALuM ane dekhIne pakSIo aneka prakAranAM vilakSaNa cinha kare che. he dhanapAla! A jherI medaka dekhIne pAMjarAmAM rahela cara pakSIo netronAM dvAra baMdha karI dIdhAM tethI meM jANyuM ke-avazya AmAM viSa che. munivaranuM AvuM mAdhuryaguNathI bharapUra vacana sAMbhaLatAM dhanapAla a"caryamAM garakAva banI gaye. be rAta uparAtanA hIMdamAM chatpatti tyArabAda dahIM taiyAra hatuM te lAvIne ApavA mAMDayuM. munie pUchyuM keTalAka divasanuM che? dhanapAle kahyuM traNa divasa uparAMtanuM che. he bhadra, te amAre kalpe nahIM. tyAre dhanapAle pUchayuM, prabho zuM AmAM paNa jIva che ? A te duniyAmAM amRta tulya manAya che, zukana vageremAM agragaNya che, nimala che. madhura che. he dhatpAla, be rAtri uparAMtanA dahIMmAM chatpatti hoya che, ema pUrva maharSioe pratipAdita karela che. A sAMbhaLI dhana pAle kahyuM, he prabhe, Apa jo AmAMthI hAlatA cAlatA sAkSAtu cha batAvo te huM jarUra jaina dharmane aMgIkAra karU! nahIM batAve te huM samajIza ke sarala lokone chetaravAne mATe Ape A veza dhAraNa karyo che. dhanapAlano udayakala najIka AvI paho ho mithyAtane antima samaya AvI pahoMcyo hate. munivare yogya samayane lAbha laIne jaNAvyuM kehe dhanapAla, huM tamane jevo dekhADI ApIza te tamAre tamAruM vacana avazya pALavuM paDaze ! dhanapAle ene svIkAra karyo eTale munivare lAkhanI eka thepalI maMgAvI. tenI AsapAsa alata cUrNa nAkhyuM. pachI dahI pAtranuM mukha baMdha karI tenA paDakhe eka sUkSma chidra karyuM. ane te pAtrane dhUpamAM mUkAvyuM. chidramAMthI dahIM nIce rahela lAkhanA alatAmAM paDavA mAMDayuM. tenA para dahIMmA jevA raMganA sapheda jaMtuo dekhAvA lAgyA. A joi dhanapAla A cakIta thaI gayo. tene munivara para atyanta zraddhA thaI. For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3i36] zrI jena satya prakAza varSa 3 samyakatva sUryane prakAza munivare sudhAravarSiNI vANIne varasAda varasAvyo. sUrya devanA udayathI kamalanI pAMkhaDIo khIle tema tenA hRdayamAM samyakatva sUryane prakAza tha.1 munivare pinAno upadeza baMdha karyo. dhanapAlanI cakSumAM harSanAM AMsuo bharAyAM. te kahevA lAgyo ke he prabhe, kharekhara Ape mAro uddhAra karyo. medhAvezamAM AvI meM bheja rAjAnI AjJAthI bAra varSa paryata munivarene vihAra baMdha karAvyuM. meM anahada pApa upArjana karyuM che. he karUNasidhu, te pApathI huM kyAre chuTIza ! he dhanapAla tamArA AtmAne have nistAra thaze, pitAnI bhUlane svayaM pazcAttApa thave e ahobhAgyanI nizAnI che. mAnava jyAre pitAnI bhUla svayaM joI zake che, tyAre kSaNavAramAM ja sanmArgane pApta karI zake che. tamArA sphaTIkavata nirmala aMtakaraNanI vRtti sanmArga tarapha vaLI e joI mane anahada AnaMda thayo che. jagatamAM bAhya kAraNe keTaleka aMze AlaMbana rUpa che. chatAM paNa anyAkaraNanI malinatA jyAM sudhI nAbuda na thAya ane temAMthI saguNonI maurabha na nIkaLe, tyAM sudhI kartavyanI prApti thavI ghaNuM ja kaThaNa che. mAnave prathama kartavyanA sopAna para AvavuM, e sadbhAgyanI prathama aNu che. jyAM sudhI sarva viratine svIkAra na karI zakAya tyAM sudhI deza viratinI ArAdhanA karavI zreyaskara che. prAMte dhanapAle bAra vratane svIkAra karyo-te parama zrAvaka* bane. tenA hRdaya kamalanI aMdara A pramANe tene nizcaya thavA lAgyAH rAga dveSathI rahita, te kAlekanA sarvabhAvane jANanArA te ja mArA deva che; kaMcana kAminInA tyAgI, zuddha prarUpaka, pUrva purUSonA mArgane vahana karanArA te ja mArA gurU che ane jinezvara bhASita sukSma tattvathI bharapUra, dayAmaya, aneka mahAna purUSoe mAnya karela, jenI tripuTI zuddha che e je dharma te ja mAre dhama che. tene ja huM satya tarIke svIkAruM chuM. chevaTe, A ja pitAnA laghu badhuM che, e jANa thatAM dhanapAlanA AnaMdane pAra na rahyo. te neha pUrvaka temane bheTI paDha. 1 mithyAtvasyAvalepo'tha tadvAkyena viniryayau // tadA kRtIzvarasyAhinAthamaMtreviSaM yathA // 90 // pra0 ma0 pra0 2 jinendradarzanaM dharmamUlaM bhojanRpAjJayA // yannisya mayopAji, nAMtastasya mahAMhasaH // 99 // pra0 ma0 pra0 3-zrI jaina sastI vAMcanamALA bhAvanagara taraphathI bahAra paDela dhanapAla purahita' e nAmanA pustakamAM zebhAcArya pAse dhanapAle bAravrata aMgIkAra karelAM che, ema lakhela che. tene AdhAre bAravrata aMgIkAra karyA e jaNAvela che. 4-paramAhata kavi dhanapAla custa "zramaNopAsaka zrAvaka" thayo hato e bAbatane nyAyacArya, nyAyavizArada zrImAna upAdhyAyajI yazovijayajI mahArAjane dharma parIkSA nAmane apUrva granya sacoTa sAkSI pure che: jUo-"dharma parIkSAmAM--" pramazALA pApanAvyutaA pramANe ullekha che. che For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAratanAM jaina guphAmaMdiro kuluhA hala yAne bhIlapura lezrIyuta nAthAlAla chaganalAla zAha bhaddIlapura e nAmanuM purAtana nagara itihAsakALa pahelAnuM che. je gayA jillAmAM Avela che. purAtana samayamAM A zahera pUrNa jAhojalAlIe hatuM te saMbadhInI aitihAsika ghaTanA ItihAsakALa pahelAMnI "vasudevahiMDI" nAmanA graMthamAM maLI Ave che jemAM yAdavakula vazIya rAja vasudevanA paribhramaNanuM vRttAMta che. A graMthanI racanA vikramanI pAMcamI zatAbdI AsapAsanA samayanI thayela jaNAya che. aMtima tIrthaMkara mahAvIradeva jyAre zramaNa dizAmAM hatA te samaye temanuM pAMcamuM cAtuM mAsa A nagare thaela hatuM, je samaye A nagara jainapurI jevuM hatuM. i. sa. pUrve zenI zatAbdImAM A pradeza para zizunAga vaMzanA rAjyakartAone adhikAra hatA. te pachInA samayamAM mAya rAjyakartAonI sattA nIce Avela, jemAM thaI gaela prakhyAta samrATa azoka ane mahArAjA dazarathe A jillAnA "barAbara parvata" mAM Avi ane nirca nA nivAsa mATe banAvela (anusaMdhAna pAna 336mAM nu ) niSedhane pratikAra dhanapAlane parama zrAvaka banAvI dIdhanI vAta lokone sAMbhaLavAmAM AvatAM lokenAM ToLeToLAM zobhana munivaranI anahada prazaMsA karavA lAgyA. dhArAnagarImAM AnaMdanI parisImAM na rahI. jainadharmanI vijaya patAkA pharakAvI dharmane DaMko bajAvyo. ekadA pUrNimAnA saMdhyA samaye, kavIpara parama zrAvaka dhanapAle, dhArAnagarImAM zvetAMbara sAdhuo niratara vicarI zake ane leko jainadharmathI vimUkha na thaI jAya e hetuthI, rAjA bhejane jaNAvyuM ke-"he rAjendra, tamArA yazarUpa caMdrakiraNathI gaganaparyata dhavalatA (tatA) chavAI rahI che, tamAre pratApa sarva samAna che. tamArI viratAthI svayaM zatruo AvIne pitAnA muguTathI zira jhukAvI rahyAM che. tamArI agAdha zakita che. tamArA dezamAM aneka mahAna puruSo che. aneka jAtanI kaLA kauzalyavALI vastuo che. te he narezvara, kaMcanakAminInA tyAgI, ajJAna timirane nAza karanAra, vidvattAthI bharapUra evA zvetAMbara munio zA mATe dUra rahe!" dhanapAlanuM AvuM Azcaryajanaka vacana sAMbhaLI rAjAe kahyuM ke "he dhanapala! bhale vetAMbara sAdhuo dhArAnagarImAM vicare. e darzana para paNa deSa kare ?" saMghane A vAtanI khabara paDatAM mahendrasUrIzvarane vinaMtI mokalAvI, eTale AcArya mahArAja satvara AvI pahoMcyA. ghare ghare jaina dharmanA vijayanAdo vAgI rahyA. Ama chevaTe bAra varSanA dukALe vitI gayA bAda rAjA bhejanI AjJAthI vetAmbara sAdhuone vihAra cAlu thaI gaye. keTaloka samaya vityAbAda surIzvara anyatra vihAra karI gayA. apUrNa For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [38] zrI jaina satya prakAza [varSa 3 guphAonuM aitihAsika vivaraNa A patranA gayA aMkomAM Apela che. gayA jille purAtana samayathI magadhadeza sAthe joDAela che. I. sa. pUrve 184 mAM maryavaMzIya rAjAnA senApati pUSyamitre pitAnA svAmIne mArI nAkhI A pradeza para rAjya karela. tyArabAda i. sa. pUrve 157 mAM kaliMgacakravati mahArAjA khAravele magadhadeza jItI lIdhela. pachInA - samayamAM I. sa. 330 mAM gupta rAjyakartAonuM rAjyazAsana cAlatuM hatuM. gayA jillAmAM Avela "jenaguphAonuM aitihAsika vivaraNa" A lekha sudhI vidvAne samakSa raju karela che, khAtrI che ke jenA purAtana itihAsamAM ane purAtattvanA abhyAsIo mATe upayogI thaze. kuluhA hala [bhaddIlapura ]nI jaina guphAo. hajhArI bAganI sarahadamAM ane gayA jillAnI dakSiNa dizAe kuluhA hIla nAmanI DuMgarI Avela che. jenA jainenA purAtana sAhityamAM bhadilapura nAmathI ullekha thayela maLI Ave che. kuluhA hI haMTaragaja nAmanA gAmanA naiRtya khuNAmAM cha mAIla dUra uMcANavALA bhAgamAM Avela che. TekarInI uMcAi samudranI sapATIthI 1575 phITa che. tenI najIkamAM haTavArIA nAmanuM sthala A TekarInI pazcima bAjue vasAyatavALuM Avela che. A TekarI hajhArIbAganA uMcANavALA vibhAganA uttara taraphanA kInArAmAMthI eka hAra baMdha je lAMbI paDatI parvatanI hAra che, temAM uMcA TocavALA parvatanA bhAgane zikhara je dekhAva Ape che. TekarInI uMcAI zeraghATInI sapATIthI jotAM bahAra paDatA AkArane lIdhe te ja sthalamAM bahu ja prakhyAta gaNAya che. A TekarInI pazcima dizAe eka purAtana bhIMta nava phITanI pahelA ane paMdara phITanI uMcAIe Avela che. tyAM AgaLa eka daravAjo che. tenA IzAna khuNAmAM 130 phITa dura durgA bhagavatI ke je kulezvarI nAmathI oLakhAya che, temanuM A sthale mandIra Avela che. A maMdirathI 375 phITa dakSiNa dizAe bhImabhAra nAmane prAcIna patthara che. evI aitihAsika kahevata che ke rAjA bhIme ArAma levA mATe tyAM Agala te mukela, jene "bhImabAra" nAmathI oLakhAvavAmAM Ave che. bhImabhAranI utare 54 phITa dUra eka nAnI guphA cAra phITa uMcAIe ane traNa phITanI pahelAIe khaDakanA eka purAtana pattharamAMthI kotarI kADhela che. guphAnI aMdara tIrthaMkara pArzvanAthanI mUrti sthApita thayela che. mUrtinA mastaka para nAganI phaNAo che tema padmAsana paNa surakSita che. A mUrti be phoTanI ucAIe lIlAzavALA kALA pattharamAMthI banAvela che. tenuM zi9pakaLAnuM kAma jotAM te purAtana samayanI jaNAI Ave che. A guphA maMdiranI pazcima dizAe najIkamAM eka nAnI bIjI guphA Avela che. temAM padmAsane jaina tIrthaMkaranI mUrti sthApita che. A zilpakAma evA prakAranAM kotaravAmAM Avela che ke ahI custa yAtrALuone pUjayabhAva hovo joIe. bhImabhArathI nIce jatAM maMdiranA bhAga tarapha nAnAM khaDakamAMthI kotarI kADhela saravara Avela che. tenI pAse eka nAne surajakuMDa che. sarovaranI pAsenA bhAgamAM be nAnI mUrtio eka vRkSa nIce che, jenI uMcAI deDha doDha phITanI che. bahAranA medAnamAM rahevAthI te mUrtio khaMDita thaela che. tenI AkRti jaina tIrthakaronI che. A be For Private And Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 9] bhAratanAM jaina guphAmaMdire (339 mUrtio paikI eka mUrtinA pabAsananA nIce eka zilAlekha vikrama saMvata 1443 nI sAlane kotarAela che, upara batAvela surajakuMDathI 180 phITa uce eka nAnuM arvAcIna jaina maMdira tIrthaMkara pArzvanAthanuM sudara kalAmaya Avela che. dazAvatAra nAmanuM, pattharamAMthI kotarI kADhela zi95 kAma Dasavatar pAzvanAthanA maMdirathI IzAna khuNAmAM 240 phITa duranA aMtare "mADava maDAI " Madava Madai nAmanI purAtana jagyA Avela che. tenAthI 750 phITanA aMtare izAna khuNAmAM "dazAvatAra" nAmanuM ri5 kaLAmaya kAma patthara para kotarAyela che. A zilpa kAma pazcima dizA tarapha sIdhA AkAravALA khaDakanA pattharanA be vibhAgamAM jaNAI Ave che. pahelA vibhAgamAM eka UDe gokhalo che. ane te gokhalAmAM pAMca padmAsane judI judI tIrthakaronI mUrtio kotarI kADhelI che. A mUrtio sADA daza iMcanI uMcAIe ane ghuMTaNa AgaLa agiyAra iMca pahoLAIe che. A mUrtio purAtana samayanI hoya tema tenA zilpakAmathI jaNAI Ave che. dareka mUrtine nIce pabAsana che temAMnA madhya bhAgamAM lAMchana-ciha kotarAela che. cihno bahu ja AchAM jaNAya che. te cinha paikI gheDo ane hAthI jevA lAMchana jaNAI zake che. DAbu bAjuethI trIjI, ethI ane pAMcamI mUrtio che tenA pabAsanAmAM devanAgarI lIpImAM AchuM lakhANa ketarAela jaNAI Ave che. uttara tarapha thoDeka aMtare dUra nIcANanA bhAgamAM khaDakanA AkArane hAra AgaLa daza bIjI uparanI zailInI ane zilpakAmamaya jina tIrthaMkaranI mUrtio Avela che. temAM DAbI bAjunI pAMya padmAsane uparanA mApanI che, jamaNuM bAjue Avela mUrtio kAusagga AkAre savAbe phUTa uMcI che. A badhI mUrtionI chAtI upara cihe kAtarAela che. tenI AjubAju camara DhAlatA iko ubhela che. mUrtionA nIcenA lAMchano bhAga ghasAI gaela che, paraMtu pabAsananA nIcenA bhAgamAM AchA dekhAvanA sihe prabhune namana karatA hoya tema dekhAva Ape che. AkAzakana (Akasalosana) khaDaka dazAvatArathI e zI phITa uce kudaratI rIte bhegA thayela eka heTA pattharane samUha nIsaraNa AkAre goThavAyela che. AmAMnI eka zilAnI Tocane "AkAzokana" kahe che. te para pAdukA Avela che. A pAdukA eka patthara para aDadhA IMcanI uMDAIe kotarAela che. ukata pAdukAnI laMbAI ATha iMcanI che. temAM zilAlekha nathI paraMtu tenI sAdAInAM lIdhe te prAcIna hoya tema jaNAya che. tyAMnA purohita A pAdukAne viSNunI mAne che. paraMtu kharI rIte tapAsatAM te tIrthaMkaranAM caraNa tarIke purAtana samayathI pUjAtI Avela hoya tema jaNAI Ave che. (Indian Antiquary Vol-111, 1901 - pp. 81-95) [ anusaMdhAna 34bhA pAne ]. For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dharmapracArano prayatna chelalA keTalAka samayathI gujarAta bahAranA dUradUranA keTalAya pradezamAM jainadharmanA pracAranA prayatna cAlI rahyAnA samAcAra maLe che. koI kALe jainadharmanA anuyAyIonI saMkhyA lAkhe ane karoDonA AMka sudhI poMcI gaI hatI ane bhAratavarSanA dareke dareka pradezamAM prabhu mahAvIra devanA upAsako ranI rithatimAM vizALa aMtara paDI gayuM che. e karoDonI saMkhyA Aje amuka lAkhamAM saMkecAI gaI che ane keTalAka pradeza te evA banI gayA che ke jyAM jainadharmanuM nAma sAMbhaLavuM ke janadharmane upAsaka maLI AvI muzkela banI gayuM che. te samAjanI A sthiti bahu dardabharI che, chatAM eka kaDavA satyanI mAphaka teno svIkAra karyA vagara cAle ema nathI. bIjI tarapha AvI niraMtara ghasAtI jatI sthiti tarapha durlakSya karyuM paNa pAlave ema nathI; e sthitimAM palaTe Ave evA kaMIka sakriya prayatno gatimAna karavA anivArya thaI paDe che. ane tethI je koI pradezomAM je kAMI thoDA ghaNA aMze paNa AvA prayatno jArI thayA heya, prabhu mahAvIra devanA parama pavitra dharmane saMdeza phelAvavA mATe je kaMI koziza karavAmAM AvatI hoya, mArga bhUlyA musApharanI mAphaga saddharmanA pavitra mArgathI dUra thayelA mAnavIone sAce dharmamArga batA A gilika samayamAM mAnavajAtane tyAganA mArge ane AtmAnA mArge dorI zake evA pavitra dharmane pracAra karavA mATe je kaMI kArya thatuM hoya te dareka rIte AvakAradAyaka gaNI zakAya ! - - AvA dharma pracAranA prayatno atyAre te khAsa karIne be pradezomAM vizeSa rIte thaI. rahyA hovAnuM jaNAya che. eka sudUra pUrvamAM baMgALAmAM mAnabhUma jIllAmAM ane bIjo sura uttaramAM meraTha jIllA ane tenI AsapAsanA pradezamAM. baMgALAmAM mAnabhUma chalAmAM A kArya sarAka jAtIne jainadharmane saMdeza pahoMcADIne prabhu mahAvIra deva prarUpela sanmArgane baMdha pamADavAnA AzayathI cAlI rahyuM che. tyAM A kArya mukhyatve pUjyapAda upAdhyAyajI zrI maMgaLavijayajI mahArAja ane temanA ziSya upADI lIdhuM che ane temane dareka rIte madada ' (anusaMdhAna pAnA 339mAM nuM) arvAcIna durgAdevInuM maMdira ane baha mUrtivALA vibhAgo sivAya A TekarI para je purAtana zilpakAmenA avazeSo chuTA paDelA che te avazeSe jainenA che. te parathI A pavitra karI purAtana kALathI jainenuM vikhyAta tIrtha hovAnuM sAbita thaI zake che. bhIlapuranI jaina sAhityamAM tIrtha tarIkenI gaNanA karela che. dazamA jaina tIrthakara zItalanAthanAM cyavana, janma, dIkSA ane kevaLa kalyANako thaela A bhUmi che. AvA purAtana tIrthane uddhAra karavo e jainenI prathama pharaja che. vartamAnamAM A kuluhA hIla nAmathI oLakhAtI TekarInI mAlIkI vetAmbara jananI che. For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 9]. dharmapracArane prayana [31]. karavA mATe "zrI jainadharma pracAraka sabhA" nAmanI eka saMsthA kalakattAmAM ane jhariyAmAM kAyama karavAmAM Avela che. A saMsthA samaye samaye A kAryamAM madada ApIne e kAryane vega Ape che, meraTha ane tenI AsapAsanA pradezamAM cAlI raheluM kArya pallIvAlo, agravAla ane AryasamAjIone janadharma pamADavAnA AzayathI cAlI rahyuM che. A kArya mukhyatve pUjyapAda muni mahArAja zrI darzanavijayajI, jJAnavijayajI tathA nyAyavijayajI mahArAja karI rahyA che. A ane AvA bIjA dareka kAryamAM sahAya ApavA mATe zrI rAjanagara amadAvAdamAM "zrI janadharma pracAraka samiti" nI sthApanA karavAmAM AvI che. mAnabhUma challo ane tenI AsapAsanA pradezamAM je sarAka jAtine jainadharmane badha pamADavAno prayatna cAlI rahyo che tenI saMkhyA atyAre lagabhaga traNa lAkha jeTalI che. ane e jAti saMbaMdhI je kaMI vigato maLe che te bahu ja rasa bharI ane arthasUcaka che. e jAti saMbaMdhI sarakArI khAtAe zodhakhoLa karIne aneka vigato bahAra paDI che ane e dhaLanA aMte e nizcita karavAmAM AvyuM che ke "sarAka" e zrAvaka" zabdanuM vikRta thayeluM rU5 che. eTale jene sarAka jAtinA nAmathI oLakhavAmAM Ave che te vAstavika rIke zrAvaka jAti hatI. A AkhI jAtane AvI rIte zrAvaka mAnavAmAM aneka sabaLa kAraNe maLe che. sauthI mahatvanI vAta to e che ke jyAM baMgALane A pradeza mAMsAhArI banI gayA che tyAM e mAMsAhArIonI vaccevaca sikAothI rahevA chatAM A AkhI jAtI bilakula nirAmiSa AhArI che. kevaLa ATaluM ja nahIM, lasaNa DuMgaLI jevA kaMdamULanA bhakSaNane ane rAtribhojanane paNa te devArUpa gaNe che. (jo ke mAMsAhAranI mAphaka ane sarvathA tyAga jovAmAM nathI Avate.) mAMsAhAra, kaMdamUlabhakSaNa ane rAtribhojana A traNa denA tyAga mATe jaina zAstromAM khUba bhAra devAmAM AvyuM che ane bIjA dharmo karatAM janadharmanA jIvana vyavahAranA niyamomAM A niyamo viziSTa rIte tarI Ave che. vaLI sarAkanA gotromAM aSabhadeva, zAMtideva evAM nAmanAM gAtro paNa maLe che. sarAka jAti pitAnA kuLadevatA tarIke prArthanAthane mAne che ane sametazikhara tIrthane bahu ja sanmAnanI daSTie jue che. A badhI vastusthitine vicAra karatAM sarAka jAti e zrAvakanI jAti hatI ema je nirNaya kasvAmAM Ave che e bahu ja vyAjabI jaNAya che. atyAre A jAti bIjA koI paNa dharmane pitAnA viziSTa dharma tarIke nathI svIkAratI e binA 5zuM noMdhavA jevI che. baMgALa jevA mAMsAhArI pradezamAM eka nAnakaDI jAti ATalI hada sudhI potAnI nirAmiSatAne TakAvI zake emAM kudaratane keI ajaba saMketa ke sahAya hoya ema lAgyA vagara nathI rahetuM, jenA pUve purUSane sadharmanAM sAcAM to badha hoya tenA vArasAmAM paNa e bedhane vAraso maLyA vagara nathI rahetuM. janadharme emanA upara keTalI sacoTa chApa pADI haze ke enAM cihe Aje saikAo pachI ane bIjA enAM aneka AmaNa pachI paNa bhUMsAI zakAyAM nathI ! jainadharmanAM tanI mahattAne A eka sabaLa purAvo che. 1. ApaNe e jANIe chIe ke atyAre bhAratavarSamAM je rUpanI jaina saMskRtinI gaMgA vahI rahI che tene prathama pravAha magadha ane baMgALanA pradezamAMthI prabhu mahAvIra For Private And Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [342] zrI jana satya prakAza [varSa 3 de pravAhita karyo hato. Aje mAMsAhAramAM DubI gayelA e pradeze eka vakhate paramAtmA mahAvIradeva ane bhagavAna buddhanA ahiMsAnA upadezanA mukhya pradeza hatA. e pradezane khUNekhUNo teonA caraNothI pavitra thayela hatuM. kamanasIbe Aje e ja pradeza mAMsAhAranI parAkASTAe pahoMcyo che. evA bhayaMkara pradezamAM paNa sarAkajAti je rIte pitAnuM varcasva sAcavI zakI che e bahu ja sUyaka ane AzAspada che. saMbhava che ke koIka. kALa evo paNa Ave jyAre pharIne e pradeza ahiMsAnA mArge cAlavAnuM svIkAre! astu. meraTha ane tenI AsapAsa cAlI raheluM kArya mArgabhUlyAne mArga batAvavA jevuM che. jeo eka vakhate jainadharmane pALatA hatA, jeonA jaina havA saMbaMdhamAM aneka aitihAsika purAvA maLI Ave che temane temanA mukhya dharma tarapha vALavAnuM kArya tyAM thaI rahyuM che. AmAM mukhyatve pallIvAla ane agravAlano samAveza thAya che.. teomAMnA keTalAka digaMbara dharmanA mArge vaLI gayelA che. jyAre keTalAka ajana mArgana. anuyAyI banI gayA che. keTalAka AryasamAjI banI gayelAono 5 emAM samAveza thAya che. A prayatnamAM digaMbarone dharmane bodha pamADavAne hovAthI e kAma kaMIka kaparuM che. (jyAre sarAka jAtinA pratibodhanuM kArya eTaluM kaparUM nathI paNa bahu ja moTuM che). A prayatna karanArane vAraMvAra aneka prakArane virodha ane upadrava sahana karavuM paDe che. A be pradezonA dharmapracAra uparAMta kaMIka evA ja prakAranuM (jo ke tenA jeTaluM te nahIM ja) dharma pracAranuM kArya mALavAnA keTalAka pradezamAM pUjyapAda munimahArAja zrI. caMdrasAgarajI mahArAja Adi munirAjo karI rahyA che. teone kAryapradeza mukhyatve sthAnaka mAga saMpradAyanI ApaNA dharma upara je kharAba asara thaI gaI che, ane enA pariName je leke paramatAraka prabhumUrtinA virodhI banyA che temane sAce dharma samajAvavAne che. atyAranI ApaNI ghasAtI sthiti vacce dharmapracArane Ave je kaMI prayatna thate hoya tene dareka rIte apanAvavA joIe ane tene joItI dareka sahAya ApavI joIe. vaLI dUra dUranA AvA dhama vimukha banatA jatA pradezane jema jema pUjya muni mahArAjane upadeza maLatuM jaze tema tema dhamane vadhu pracAra thaze. alabata Aje keTalAya pradeza evA banI gayA che ke jyAM pUjya muni mahArAjone vihAra karavAmAM apAra aDa. caNe Ave-koI koI sthaLe te vihAra azakya jevo lAge ! paNa bIjI bAju tevA pradezonI upekSA karavAmAM paNa bahu jokhama raheluM che, eTale dhIme dhIme je evA pradeze tarapha vihAra karavAmAM Ave te evo samaya jarUra Avaze ke jayAre, Aje vihAra karavAmATe ayogya lAgatA pradezamAM vihAra karavAnuM darekane mATe zakaya banaze ane pariNAme dharma vimukha banatAM kSetro dharmanA jayaghoSathI gAjI uThaze ! dharmapracAranA AvA prayatnamAM ke AvA prayatna pAchaLa kevaLa saMkhyA vadhAravAnuM ke e bIje kaI haLa Azaya nathI-na ja hoI zake ! janadharmanA A pracAra pAchaLa ahiMsAnA uddhArano mahAna Azaya rahelo che. jema jema A pracAramAM saphaLatA maLatI jaze tema tema ahiMsAne vizeSa uddhAra thato jaze ahiMsAnA mArge samagra mAnavajAtanA are, samagra vizvanI zAMti sAdhI zakAya ema che e vAta Aje samajAvavI paDe ema For Private And Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 9] dharmapracArane prayatna [33] nathI. ane jainadharmanI sUkSmAtisUkSma ahiMsAnI tele AvI zake evI ahiMsA bIjA kayA dharmo prarUpI che? eTale mAnavajAtanA bhalAnI dRSTie paNa A ahiMsAno uddhAra sAdhavA mATe dharmapracArano prayatna ApaNA mATe anivArya thaI paDe che; jo ApaNe e prayatnamAM pAchA paDIe te ApaNe pharaja bhUlyA gaNAIe.. bIjAomAM dharmapracArane prayatna karavAnI sAthe sAthe bIjAo taraphathI ApaNuM upara je je kaMI AkramaNa karavAmAM Ave tene yogya uttara Apo e paNa dharmapracAra mATe bahu jarUrI che ane tethI zrI. rAjanagara-amadAvAdamAM vi. saM. 1880nI sAlamAM maLela akhila bhAratavarSIya jaina zvetAMbara mUrti pUjaka muni samelananA dasamA TharAva pramANe zrI jainadharma satyaprakAzaka samitinI" sthApanA karavAmAM AvI che. A samitine uddeza bIjAo taraphathI A paNa dharma upara ke tIrtho upara thatA AkSepane yogya pratIkAra karavAnuM che. A uddezane pahoMcI vaLavA mATe samiti taraphathI "zrI jana satya prakAza" nAmaka mAsika pragaTa karavAmAM Ave che ane e rIte samiti pitAthI banatuM e kSetramAM kArya karI rahela che. A muni samelana vakhate ja, samelanamAM bhAga levA dIlhI jevA dUranA pradezamAMthI padhArelA pUjya muni mahArAja zrI darzanavijayajI AdinA mukhathI meraTha cho ane tenI AsapAsanA pradezamAM cAlatA dharmapracAranA samAcAra sAMbhaLI e ane evA bIjA dareka prayatnamAM vega ApavA mATe rAjanagara-amadAvAdamAM "zrI jaina dharma pracAraka samiti"nI sthApanA karavAmAM AvI hatI. A samitie saradhanAmAM eka jinAlaya baMdhAvI ApyuM che tathA bIjI paNa keTalIka sahAyatA karI che. ApaNe icchIe ke A samiti pitAnA kAryane vadhu ne vadhu vega Ape ane te dizAmAM prayatna karatA munirAjone vadhu ne vadhu pretsAhana Ape! astu. paradharmIonI vacce rahIne dharma pracAranuM kArya karavuM keTaluM kaThina che te sau samajI zake ema che. AvI sthitimAM A vA kaparA kAmane saphaLa karavA mATe je koI prayatnazIla hoya tene dareka rIte, samAjanI dareka vyaktie pitAthI banate sahakAra Apavo joIe. ApaNA samAjanI dareke dareka vyakita A kAryanI mahattA samaje ane temAM pitAnA tana, mana dhanane vadhAremAM vadhAre phALo ApI ahisAnA uddhAranA A prayatnane vadhu vegavaMta banAve ! astu ! ! ! P. sudhAre gayA aMkamAMnA zrIyuta nAthAlAla chaganalAla zAhanA "barAbara parvata" paranAM jaina guphA maMdira zIrSaka lekhamAM jyAM karNapAra chapAyuM che tyAM kacepAra vAMcavuM, For Private And Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paMca mahAvrata [ tenI pacIza bhAvanA ane bIjA niyama ]. saMgrAhaka-zrIyuta mehanalAla dIpacaMda cokasI - - kana nA jaina dharmanuM sAdhupaNuM atIva duSkara che, zAstrakAra ane kavioe tene khAMDAnI dhAranI upamA ApI che. e sAdhuo ane bIna bAvA ke phakIramAM moTuM aMtara che. e benI sarakhAmaNI na thaI zake. jaina sAdhue pitAnI sAdhutAne ujajavaLa rAkhavA satata jAgarUka rahevAnuM hoya che ane tenA aMge aneka prakAranA niyamonuM kaDaka rIte pAlana karavAnuM hoya che. sAdhuonA paMca mahAvratamAM zuM mahatva che te e paMca mahAvratanA pAlana mATe karavAmAM Avela niyamamAMthI kaMika samajI zakAya che. eTale A sthaLe e paMca mahAvratanI pacIsa bhAvanAo ane bIjA niyamono saMgraha karyo che. pAMca mahAvratano 25 bhAvanAo 1 prANAtipAta viramaNa vrata ( ahisA vrata )nI pAya bhAvanAo-(1) manegupti ( manane gopavavuM-taraMgazreNuM para aMkuza rAkhavo), (2) eSaNa samiti, (baMtAlIza Sarahita AhArAdika levA), (3) AdAnamaMDa nikSepaNA samiti (vastrapAtra vagere yatnA pUrvaka leva), (4) IrthI samiti (upaga sahita cAlavuM) ane (5) anna pANI vagere levAM te joIne levA vaDe karIne ukata pAMca prakAre karIne hamezAM ahiMsA-dayA bhAvavI. 2 mRSAvAda viramaNa vrata (satya vrata) nI pAMca bhAvanAo (1) hAsya (2) lebha (3) bhaya (-) kodhathI mRSA yAne juThuM na bolavuM ane (5) vicAra pUrvaka besavuM. ema pAMca prakAre vANavyavahAra AcaratAM satyavrata bhAvavuM yA ciMtavavuM.. 3 adatta dAna viramaNa vrata (asteya vrata) nI pAMca bhAvanAo-(1) avagraha mAga (pramANasara jagA mAMgavI), (2) barAbara jaI tapAsI vicArI avagraha bhAga, (3) niratara gurUnI rajA laI bhAta pANI vAparavA, (4) sAdhamika pAsethI avagraha mAvo ane (5) avagrahanI mudata TharAvavI e pAMca prakAre asteya vrata bhAvavuM. 4 maithuna viramaNa vrata ( brahmacarya vrata) nI pAMca bhAvanAo-(1) strI napuM. saka tathA pazuvALI vasatI ane kuyAMtara vasatine tathA eka Asanane tyAga kare, (3) sarasa snigdha AhAra tathA ati AhAra na le, (4) saroge (rAga sahita) strI kathA karavI nahIM ane (5) pUrve karelI kAmakrIDA saMbhAravI nahIM. ema pAMca bhede saMpUrNa zIyaLavrata bhAvavuM. 5 parigraha tyAga (akiMcanatva) nI pAMca bhAvanAo-(1) zabda, (2) rUpa, (3) rasa, (4) gaMdha, (5) sparza, e pAMcamAM haMmezAM rAgadveSa choDavA. bhAva sAdhunA 7 liMga 1. mArgAnusAra kiyA-mekSa mArgane anusaratI prapekSaNAdi karaNI. 2. dharmamAM utkRSTa zraddhA-zrata dharmamAM ane cAritra dharmamAM tIvra abhilASA dharavI tenA 4 bheda (1) vidhisevA (2) atRpti (3) zuddha dezanA (4) akhalitapazuiddhi. For Private And Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paMcamahAbata [35] 3. prajJApanIyapaNuM-Agamata yukitao vaDe anyane samajAvavAnI kuzaLatA. 4. kriyAmAM apramAda-sAdhu mArganI karaNa mada viSaya kaSAya vithA nidrA rUpa pAMca pramAda rahita karatAM thakAM zuddha saMyamanuM pAlana karavuM. 5. zakya anuSThAnane AraMbha--zarIranI zakti mujaba tapAdi kriyA karavI. 6. guNAnurAga-caraNa-karaNasittarI, tathA Agamata maLa uttara guNamAM prIti. 7. gurU AjJA ArAdhana-gurU pratye bahumAna dharato, sadA AjJA uThAvavAmAM tatpara rahe ane cAritra dharma nihatie pALe. jJAnAcAranA ATha prakAramAMnA prathama kALa nAmanA AcAranuM svarUpa -yugakALe mRta bhaNavuM, bhaNAvavuM tathA vyAkhyAna karavuM te zrata dharmane prathama AcAra che. agiyAra aMga ane uttarAdhyayana sutra vagere kAlikazrata kahevAya che. te divase tathA rAtre pahelI ane cethI pArasI (prahara) mAM bhaNavuM gaNavuM ane dazavaikAlika vagere tathA dRSTivAda utkAlika zruta kahevAya che. tene bhaNavA vagerene kALa sava pirasIne che. temAM paNa sUvanI pirasImAM sUtra bhaNavuM ane anI pirasImAM artha athavA utkAlika zretAdi bhaNavuM. divasa tathA rAtrinI pahelI ane chellI pirasImAM asvAdhyAya (asajhaya) ne abhAve bhaNAya tethI tenuM nAma kAlika kahevAya che. kAlika zabdArtha e che ke yogya kALe ja bhaNavuM te. mAtra kALa veLA sivAya badhI risImAM bhaNaya tene ukAlika kahyuM che. kAlika tathA utkAlika bane chatane laghu adhyAya kALa be ghaDIne che tevI mALavelA pratyeka aherAtramAM cAra Ave che. teTalo vakhata adhyayana mATe tyAjya che: (1) saMdhyAkALa (2) madhyarAtri (3) prabhAtakALa (4) ma yAha A cAra kALaveLA adhyayana mATe varjita che. paNa paDilehaNAdi bIjI kriyA mATe niSiddha nathI. svAdhyAya gya kALe karavAmAM Ave te ja phaLIbhUta thAya che. adhyAyane samaya paNa prakAra che, tenuM vistArathI svarUpa Avazyaka niryukitanI vRttimAM pratikramaNa adhyayanamAM temaja pravayana sAroddhAramAM che. atre e saMbaMdhamAM kaIka darzAvAya che. nIcenA kAraNothI asvAdhyAya kALa jANa: 1. AkAzamAMthI sakSma raja paDatI hoya, temaja ghuara ke dhuMvADa jeTalo kALa paDe teTalo samaya. ghu ara paDatuM hoya tyAre te munie aMgAdinI ceSTA paNa na karavI. 2. gaMdharvanagara eTale AkAzamAM nagara jevuM dekhAya che te, ulkApAta, dizAone dAha ane vidyutapAta thAya te samaya uparAMta eka prahara sudhI. 3. akALe (varSARtu vinA) vidhutane camakAro thAya vA akAle meghanI garjanA thAya te be prahara sudhI. 4. aSADa cemAsAnuM tathA kArtika comAsAnuM pratikramaNa karyA pachI pratipadA (ekamapaDavA) sudhIne samaya. 5. Ase tathA caitra suda pAMcamanA madhyAnha samayathI Ara bhIne kRSNapakSanI prati dA sudhIno samaya. vadI bIjane dina svAdhyAya karavA yogya che. 6. rAjA ane senApati vagerenuM paraspara yuddha thatuM hoya te samaya. 7 heLInA parvamAM jyAM sudhI raja zAMta na thAya tyAM sudhI. 8. gAmane rAjA maraNa pAme te jyAM sudhI bIjA rAjAne abhiSeka na thAya tyAMsudhI. For Private And Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [34] zrI jana satya prakAza [varSa 3 8. upAzrayathI sAta ghara sudhI koI prasiddha mANasa mRtyu pAmyuM hoya te eka ahorAtrine anayAya kALa. 10. upAzrayathI se hAtha sudhImAM koI anAtha mRtyu pAmyo hoya te tenuM zaba jyAM sudhI laI na jAya tyAMsudhI asvAdhyAya kALa. 11. strInA rUdanane zabda jyAMsudhI saMbhaLAya tyAM sudhI svAdhyAya kare nahi. 12. jaLacara, tiryaca, paceMdriya, matsya vagere (vikaleMdriya nahiM) nA rUdhira mAsa ke hADake upAzrayathI sATha hAtha sudhImAM paDyAM hoya, te te tathA koI pakSanuM iMDuM paDayuM hoya, paNa bhAMgyuM na hoya te te kADhI nAkhyA pachI svAdhyAya thaI zake. ane je iMDuM phUTI gayuM hoya te traNa pirasI sudhI svAdhyAya kalpe nahi, temAM paNa je IDuM phuTeluM hoya ane temAMthI rasanuM biMdu bhUmi upara paDayuM hoya te te sATha hAyanI bahAra laI jaIne te bhUmi dhoyA pachI svAdhyAya kalpe. 13 mAkhanA paga jeTaluM paNa IDAnA rasanuM athavA lohInuM biMdu bhUmi para paDayuM hoya te svAdhyAya kalpe nahIM. 14 gAya vagerene jarAyu jyAM sudhI lAgeluM hoya tyAM sudhI svAdhyAya kALa ane jarAya paDayA pachI traNa pe rasI sudhI asvAdhyAya. 15. bilADI vageree UMdara vagere mAryo hoya te eka ahorAtri asvAdhyAya 16. uparyukata rIte manuSyanA saMbaMdhamAM samajavuM. vizeSatA e che ke upAzrayathI se hAtha sudhImAM manuSyanA avayave athavA carma, mAMsa, rUdhira hADakuM vagere paDyAM hoya te asvAdhyAya. paNa je upAzraya ane te avayava paDelA sthAnanI vacce mArga hoya te svAdhyAya thaI zake. 17. strIone Rtu Ave tyAre traNa divasa svAdhyAya na kalpa, pradara rogavALA mATe adhikakALa sudhI. 18. koI garbhavatIne putra prasava thayo hoya te sAta divasa sudhI asvAdhyAya, ane putrI thaI hoya te athavA rakta adhika jatuM hoya te ATha dina sudhI. 18. so hAtha sudhImAM koI bALaka vagerene dAMta paDe che, te te zedha ane je dAMta jovAmAM na Ave te "daMta cehaDA varNiya karemi kAusagga" ema kahI eka navarAkArane kAyotsarga karo. pachI svAdhyAya kalpa. 20 dAMta vinA bIjA koI aMga athavA upAMganuM hADakuM sa hAtha sudhImAM paDayuM hoya to bAra varSa * () sudhI vAcanAdika ravAdhyAya kalpe nahi. manamAM arthano vicAraNane kaI sthAne niSedha nathI. 21. ArdI nakSatrathI AraMbhIne svAti nakSatra sudhI, vidyuta tathA megha garjanA thAya te svAdhyAyano niSedha nathI. ahIM kaMIka kALanI khalanA jaNAya che. For Private And Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAta prakAranI vRddhi lekhaka-AcArya mahArAja zrIvijayapadhdhasUrijI Ayurvatti-vRtti-vRtti prasurAzivAja dharmasaMtAnavRddhizca, dharmAt saptApi vRddhayaH // 1 // A jIva anAdi kAlano che eTale tene banAvanAra koI che ja nahi. ane jema ghaTa vagere padArtho amuka kAle upajyA ema kahevAya che, tema jIva paNa amuka vakhate upa ema na kahI zakAya. AvA anAdi jIvane nAraka niyaMca manuSya deva matirUpa saMsAramAM je bhaTakavuM paDe che te paNa anAdi kAlathI che. eTale pahelAM A jIvane rakhaDapaTTI hatI nahi ane amuka kAle te zarU thaI ema nathI. A saMsArane zAstrakAra bhagavate bIjA koi zabdathI na oLakhAvatA "bhava" zabdathI oLakhAvyuM che, tenuM rahasya e che ke jemAM cha-devarUpe, manuSyarUpe, tiryaMcarUpe athavA narakarUpe upaje te bhava kahevAya. A bhava (saMsAra) duHkha svarUpa che. emAM Asati rAkhanAra chane duHkha sivAya bIjuM phaLa malatuM ja nathI ane jyAM sudhI ene choDavAno prayatna na kare tyAM sudhI duHkhanI ja paraMparA veThavI paDe che. AvA saMsAranA nAzano upAya e che ke niyANuno tyAga karIne vidhi pUrvaka parama ulALathI nirmala dharmanI ArAdhanA karavI. ema karAya to saMsArane nAza jarUra thaI zake. A dharmanI ArAdhanA karavAthI sAta prakAranI vRddhi thAya che, te A pramANe - 1. AyuSyanI vRddhi-zrI jinezvara deve kahela pavitra dharmanI ArAdhanA karavAthI lAMbu AyuSya maLe che. juo A cAlu covIsImAM thayelA, pahelA tIrthakara zrI AdIzvara bhagavaMtane 84 lAkha pUrvanuM AyuSya maLyuM hatuM e dharmane ja pratApa hatA. A lAMbA AyuSyanI sAthe sAthe nIrogI jIvana hoya te ja te lAMbu AyuSya maLyuM vyAjabI gaNAya. prabhu RSabhadevane dharmArAdhanathI maLelA, eTalA lAMbA AukhAmAM prabala puNyanA pratApe jarA jeTalI paNa pIDA bhogavavI paDI na hatI. vaLI sAmAnya niyama pramANe tapanA pAraNe halako padArtha pacI zake chatAM zrI RSabhadeve sAMvatsarika jevA lAMbA tapanA pAraNAnA prasaMge Izurasane pacAvyuM. e paNa dharmArAdhanathI pedA karelA puNyanA prabhAvathI ja thaI zake. 2 yazanI vRddhi-dazaratha rAjAnA vinIta putra zrIrAmacaMdrajI ke je nyAyaniSTha hatA temaNe pitAnI AjJAne zirasAvaMdha gaNIne vanavAsa paNa pasaMda karyo hate. temane thaI gaye atyAra sudhImAM 11 lAkha varSa thaI gayAM te paNa temaNe je rIte nyAyadharmathI rAjyanuM pAlana karyuM, ane prajAne prema paNa meLavyuM, ethI temane phelAyelI kIrti haju sudhI paNa jANe navI ja hoya tevI lokamAM gavAya che. A paNa dharmane ja prabhAva samajo! For Private And Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [348) zrI jana satya prakAza 3, buddhinI vaddhi-je dvArA padArtha tattvane khare mudo jaNAya te buddhi kahevAya. AvI vizala nimala buddhi dharmArAdhanathI maLI zake che. bhale ne moTe rAjA hoya, to paNa je tenAmAM vidyA-buddhinI khAmI hoya te hasI pAtra bane che. A bAbata jue eka daSTAMtaH A pratiSThAnapura nagaramAM zAlivAhana rAjA rAjya karatA hatA tene cadralekhA vagere pAMca se rANIo hatI. tamAma rANIo saMskRtAdi chae bhASAnI jANakAra hatI, paNa rAjA vyAkaraNa bharyo na hato. bhASA zuddhine mATe ane padArthanuM yathArtha ravarUpa samajavAne mATe vyAkaraNa bhaNavAnI khAsa AvazyaktA che. eka vakhata grISmaRtumAM rAjAe rANIonI sAthe jalakrIDA zarU karI. caMdralekhA rANI, zarIra komaLa hovAthI, ThaMDI sahana karI zakatI na hatI. ane rAjA te pahelAMnI mAphaka pANI chAMTayA ja karatA hatA. A bAbatane niSedha karavA rANIe saMskRta bhASAmAM rAjAne kahyuM ke-"seva, mAM mo : viza" (Ane artha A che ke he rAjana, mane pANI chAMTe nahi. "mA-udake = nahi-udaka vaDe. ahIM vyAkaraNanA niyama pramANe A+3 ne "rthAya) ema vAraMvAra rANIe kahyuM te paNa vyAkaraNano bodha na hovAthI rAjA zAlivAhana rANIne kahevAno mudo samajI zake nahIM. e te "medaka' A zabda sAMbhaLIne u9huM ema samajyo ke rANuM lADavA mAge che. jethI dAsIne lADavAnI chAbaDI lAvavA pharamAvyuM. dAsI te lAvI. A banAva joine rANuM hasI paDI, ane vicAravA lAgI ke "rAjA AvI bInA paNa samaja nathI. hasatI evI rANIne joine rAjAe hasavAnuM kAraNa pUchayuM, tyAre rANIe kahyuM ke-huM kahuM chuM kaI ne tame samaje che ke, tethI mane hasavuM AvyuM. rANInA A vacana sAMbhaLIne rAjA zaramAI gayo. pachI teNe vidhA (buddhi) meLavavA mATe traNa upavAsa karIne sarasvatI devInI ArAdhanA karI. devIe pratyakSa darzana daIne varadAna dIdhuM. jethI rAjA kAvyaracanAmAM kuzaLa kavi thaye. ane teNe sArasvata nAmanuM vyAkaraNa paNa banAvyuM. dharmanA pasAye prajJA (vidyAre ne vadhAre thaI zake che. A trIjI vRddhi jaNAvI. 4. sukhanI vRddhi-kahyuM che ke-vadhAre pramANamAM dharmArAdhanA karavAthI mana gamatAM bhajana, sukha sAhibI, dAna devAnuM sAmarthya vagere maLe che. yAda rAkhavuM ke sukhanuM kharuM sAdhana dharmArAdhana che. jema jema pudgalaramaNutA ochI thAya tema tema dharmakriyA tarapha lakSya jarUra rahe che. meha rAjAnA paMjhAmAM sapaDAyelA che pitAnI pharaja sAdhavAmAM jarUra muMjhAya che. ni chatti, dha jenti mAnANAH | phalaM necchaMti pApasya, pApaM kurvati sAdarAH // 1 // 1-traNa upavAsa e ema kahevAya, A tapane prabhAva e alaukika che ke jethI kaThina evAM kAryo paNuM hela bane che. cha khaMDa sAdhatI vakhate cakravatIo paNa judA judA sthale 13 ahama kare che. 2-bApabhadisUri-hemacaMdrasUri vagere mahApurUe paNa sarasvatInI ArAdhanA karI che. For Private And Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 9] sAta prakAranI vRddhi [349). 5 lakSamInI vRdhdhi-dharmanA pratApe lakSmInI paNa vRddhi thAya che. A bAbatane spaSTa samajavA mATe thiDanI bInA upayogI thaI paDaze te A pramANe jANavI - vidyApura nagaranA rahIza pithaDa (maMtrI) pahelAM jyAre sAmAnya sthitimAM hatA, tyAre pUjyapAda AcArya mahArAjazrI dharmaghoSasUrijInI pAse parigrahane niyama levA utkaMThita thayA. te vakhate pithaDe zrI gurumahArAjane kahyuM ke--huM parigrahanI bAbatamAM pAMca so. drampane niyama karuM chuM. te uparAMta kamAuM te dharmamArge vaparU " A hakIkata sAMbhaLIne jJAnI gurUe tenuM bhaviSya sAruM pArakhIne samajAvIne paMca lAkhane niyama karAvyuM. te pachI eka vakhata dukAlanA prasaMge pethaDa mAlavadeza tarapha gayo tyAre maMDapadurga (mAMDavagaDha) nI upara caDhatAM daravAjAnI DAbI bAjue, sarpanA mAthA upara cakalI beThelI joIne AgaLa jatAM pethaDa aTakI gayo. A banAva eka jozIe joine pethaDane kahyuM ke "khara DAbA viSahara jamaNA" A kahevata pramANe tamane uttama zikane maLyA temAM tame AgaLa kema na cAlyA ? je tame zakananA vakhate AgaLa cAlyA hota te to vizeSa lAbha thAta. haju paNa AgaLa cAlaze te bhaviSyamAM tame maMtrI thaze. jezInAM AvAM veNa sAMbhaLIne paDa AgaLa cAlyA. uttama zakunanuM phala e maLyuM ke-pUrvAvasthAmAM je pote luNa vecatA hatA te thoDA vakhatamAM sAraMgadeva nAmanA rAjAnA maMtrI thayA. pethaDane prathamA (vA) nAmanI guNavaMtI strI hatI, ane jhajhade (va) nAmane putra hatuMA putranA lagna prasaMge sainyAdi parivArathI paravarelA sAraMgadeva rAjAne narmadA nadInA kAMThe uttama bhojana jamADI pethaDe temano sAro satkAra karyo. lagna bAda rAjAe pithaDanI pUtravadhune kaMculikA dAnamAM ( kApaDAmAM) dara varSa mATe pitAnA eka lAkha 9 hajAra gAmathI zebhAyamAna mAlava dezanA dareka gA meM dITha eka gadIyANA pramANa senAnuM dAna karyuM. A nimitte pethaDane dara varSe 96 maNa senAnI Avaka thatI hatI. matri peDa te tamAma mIlkata dharmakAryamAM vAparatA hatA. temaNe koTA ke.Ti mahApArAda vagere 84 bAvana jinAlaya daherAsara baMdhAvyA. temaja bharUca vageremAM 7 jJAna bhaMDAra karAvyA hatA. tathA anata tIrthakara gaNadharAda mahApurUSa samalaMkRta tIrthAdhirAjazrI zatru jaya girirAjanI upara 21 dhaDI pramANa senuM vAparIne mukhya prAsadane sonAnI khelIthI suzobhita banAvyuM hatuM. temaja aDhArabhAra sonuM kharacIne te prAsAdanA zikhara upara sonAne daMDa kalarA caDhAvyA hatA, e pramANe temaNe mAMDavagaDhanA traNa se jinaprAsAdanI upara daMDa kalaza caDhAvI lakSmIne sadupayoga karyo hato. pitAne parigrahane nirmala niyama karAvanArA parapakari zrI dharmaghoSasUrimahArAja saparivAra grAmAnugrAma vicaratA jyAre potAnA gAmamAM padhAryA tyAre pethaDe praveza mahesavamAM (sAmayAmAM) 72 hajAra TAMka vAparyA hatA. zrI. girinAra mahAtIrthamAM jyAre eka sAthe vetAMbara ane digaMbarane jhagaDe ubhe thayo, tyAre kahayA samaju mANase e eka patAmaNIne rasto kADhI ApyuM ke- baMne (ve. di.) saMdhavimAMthI je IMdramAla paheraze tenuM A tirtha gaNAze. A nirNaya sAMbhaLIne mahAutsAhI maMtri pethaDe uchAmaNImAM pa6 dhaDI so belIne [juo pAnuM 353 ] For Private And Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kocara vyavahArIkA samaya-nirNaya lekhaka-zrIyuta agaracaMdajI bhaMvaralAlajI nAhaTA zrI vijayadharmasUrijI sampAdika aitihAsika rAma saMgraha (saM. 1976 prakAzita bhAga 1 meM sarva prathama tapAgacchoya kavi guNavijayaracita kAcara vyavahArI rAsa prakAzita huA hai jise kavine saM, 1687 Asoja sudi 9 ko DIsA nagarameM racA thA yadyapi kavine kocara vyavahArI kisa saMvat meM hue isakA koI spaSTa kAla nirdeza nahIM kiyA hai phira bhI rAsa meM ullikhita kocara vyavahArI se sambandha rakhanevAle sumatisAdhusUri Ara depAla kA ullekha hone se kocara vyavahArIkA samaya, ullikhita do vyaktiyoM ke samayAnusAra molahavIM zatAbdI kA pUrvAI. ThaharatA hai / rAsa sAra meM AcArya zrI vijayadharmarana rijIne bhI unake usa samaya meM hone meM koI Apatti nahIM darzAI, pratyuta ghaTanAko puSTi anya pramANoM dvArA phuTanoTa meM kI gaI hai, parantu jabase hamane kharatara gacchako prAcIna paTTAvalI+ joki solahavIM zatAbdI ke pUrvAddha kI likhI huI hai, jinAdayasari (1415-32 ke sambandha meM "partitadvAdazagrAmAmAzghioSaNena suravANasanAkhata sA. kocarazrAvakeNa salakhaNapure kAritapravezotsavAnAM" likhA dekhA tabhI se kocara sAha ke 16vIM zatAbdI meM hone ke viSayameM sandeha ho gyaa| sUrijI ke uparyukta graMtha (rAsa aura rAsasAra) evaM anya pramANoM para vizeSa vicAra karane para hameM hamArI zaMkA eka navIna aitihAsika satya kI ora le jAtI huI jJAta huI, jisake viSaya meM yahAM vizeSa vicAraNA kI jAtI hai / 1 solahavIM zatAbdI ke pUvArDa meM likhita kharatara gaccha paTTAvalI meM kocara zAha ke jo vizeSaNa lagAe haiM ve kocara vyavahAriyA rAsa ke viSaya se bilakula milate hue haiM yathA:-1 bAraha gAvoM meM amAri ghoSaNA. 2 suratrANa sanAkhata. 3 salakhaNapuramaM / ataH rAsanAyaka aura paTTAvalI meM ullikhita kocara sAha ke eka hone meM koI sandeha nahIM raha jAtA! aisI avasthA meM kAcara mAha kA samaya solahavIM zatAbdIkA pUrvArddha na hokara tatkAlIna likhita paTTAvalI ke kathanAnusAra zrI jinodayasUrijI ke samakAlina-15 vIM zatAbdI ke pUrvArddha meM honA vizeSa pramANita hotA hai| rAsa kI racanA paTTAvalI se 150 varSa pazcAta huI hai ataH usakA lekhana nizcita rUpase skhalanArahita nahIM kahA jA sktaa| 2 rAsasAra ke pR0 3 meM rAsa meM ullikhita kocarasAha ke sahayogI sAjaNaso ko zatrujayoddhAraka suprasiddha samarAsAhakA putra sajjanasiMha + mahA0 jayasAgara zi, maho. somakucara zi, devanaMdana mahimAratna likhit| For Private And Personal Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir a ] kecara vyavahArIkA samaya-nirNaya [351 batalAyA gayA hai isase bhI kocarasAhakA solahavIM satAbdI meM honA saMbhava nahIM kyoMkI samarAlAhane saM. 1371 meM zatraJjayakA uddhAra karAyA / usake putrakA solahavIM zatAbdI ke pUrvArddha meM vidyamAna rahanA asaMbhava hai / kharatara gaccha paTTAvalI ke anusAra 15vIM zatAbdI kA pUrvArdha hI usakA samaya vizeSa maMgata hai ! joki nimnokta vicAraNA se vizeSa pramANita ho jAtA hai| zatrujaya para maM. 1414 kA eka lekha vidyamAna hai, vaha samarAsAha aura usakI dharmapatnIkI mRti para hai jise uparyukta sajanasiMha aura usake bhAI sAligane banavAyA thA, lekha isa prakAra hai :____ "saMvata 1414 varSa vaizAkha sudi 10 dine gurau saMghapatidezalasutasA0 samarA samarazrI yugmaM mA0 sAliga sA0 sajanasiMhAbhyAM kAritaM pratiSThita zrI kakasariziSya : zrI devaguptaskRribhiH / / zubhaM bhavatu" / -(jaina aitihAsika gUrjara kAvya saMcaya rAsasAra pR. 166) // itanA hI kayoM ? sajanasiMha kI mRtyu bhI anya eka lekhase saM, 146 se pUrva pramANita hotI hai vaha lekha isa prakAra hai: "saMvat 1468 varSe ApADhasudi 3 ravI upakezajJAtau vesaTAvanye ciMcaTa gotra sA. zrI desala suta sAdhu zrI samarasiMha nandana sA zrI sajjanasiMha suta sA zrI sagareNa pitRmAtRzreyase zrI AdinAtha caturvizati jinapaTTakaH kAritaH zrI upakeza gacche kakudAcAyasaMtAne pratiSThitaM zrI devguptmRribhiH| -(jaina dhAtupatimA lekhasaMgraha bhAga, 2, le. 560) 3 rAsakArane kavi depAla ko desalaharA samarA sAraMga ke gharakA yAcaka bhI likhA hai, isase hamArA kathana mAna lene para kavi depAla kA solahavIM zatAbdI ke pUrvArddha meM honA siddha nahIM hotA, kyoMki samarA sAha kA samaya 1371 se 1414 nizcita hai, para isake viSaya meM vicAra karane para jJAta huA ki vaha rAsakArakI bhUla hai aura vaha bhUla saMbhavataH kimvadantIyAM aura depAlakRta samarA sAraMga ke kaDave ke kAraNa huI hogii| zrIyukta mohanalAla * pR. 8 meM 'samarano putra sajjanasiMha e ja rAsamAM varNavela sAjaNasiMha ch|' sUrijIne saMvata 1516 likhita svarNa kalpasUtra kI prazastise sAjanaso ke vaMzAnukrama ke 9 zloka aura vaMzavRkSa dekara acchA prakAza DAlA hai, para prazasti purI dekara yadi vicAra kiyA jAtA to hamAre khayAlase yaha bhUla nahIM hotI / yaha prazasti apUNa dene se dUsare kisIko bho adyAvadhi isa skhalanA ke sambandha meM vicAra karanekA avasara milA jJAta nahIM hotaa| aura hama bhI sajjanasiMhakI kaunasI poDhImeM zivazaMkara hue jinakI patnI devaladene prastuta kalpasUtra vA. vittasAra ko vaharAyA, kaha nahIM skte| For Private And Personal Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [352] zrI jaina satya prakAza [at dalIcaMda desAI mahodayane jainayuga, gharSa 5. aM. 9-10 vaizAkha, jyeSTha ke aMka meM uparyukta "kavi depAlakRta samarAsAha kA kaDakhA' prakAzita kiyA hai| desAI mahodayane usa para eka noTa lagA kara uparyukta ApattikA nivAraNa kara diyA hai, jo yaha hai:____"kavi depAle mAMgarolanA sarovaranI pALe cAraNo pAse je jUnA kaDakho kavitta sAMbhalyA te ahIM nauMdhela che. te kavitta karanArA pakanuM nAma zaMkara dAsa che x x + samarA ane sAraMga banne bhAIyo hatA, moTo saMgha lai saMvat 1371mAM siddhagiri tathA giranAranI yAtrA karI hatI. A kavi depAla solamA saikAnI zarUAtamAM thaela che x x samarA sAraMga desalaharA hatA ane temanA vaMzajo desalaharA kahevAtA hatA. te vaMzajono Azrita te hato, nahIM ke samarA sAraMgano. kAraNa ke samarA sAraMga saM. 1371mAM thayA jyAre depAla saM. 1501 thI 1534 sudhImAM hayAta hato, banne vacce lagabhaga so Upara varSAnuM aMtara che" isase uparyukta ApattikA sarvathA nirasana ho jAtA hai| 4 aba eka cauthA prazna aura bhI vicAraNIya raha jAtA hai vaha yaha hai ki rAsakArane kocara sAha jaba vyApArartha khaMbhAta AyA taba vahAM tapagaccha nAyakase vyAkhyAna zravaNa karane kA likhA hai| sumatisAdhusarikA isI aitihAsika rAsasaMgraha bhAga 1 pR-29 (rAsasAra) meM janma 1494, dIkSA 1511, gacchanAyakapada 1518 aura svarga saM. 1551 likhA hai ataH sumatisAdhusUri ke samayameM yadi kocara sAha hue hoM jaisAki rAsakArane batalAyA hai to unakA samaya bhI saM. 1518 se 1551 honA cAhie parantu Age batAe hue prAcIna vizvasanIya pramANoMke sAmane rAsakArakI yaha bAta skhalanAyukta jJAta hotI hai| kocarasAha aura sAjaNasI ke samaya khaMbhAta kA adhipati kauna thA? kocarasAhako 12 gAMva kA adhikArI kisane banAyA ? isake viSaya meM rAsakAra evaM paTTAvalIkAra donoMne hI koI nAma-nirdeza nahIM kiyaa| ataeva usa sambandha meM UhApoha karane kA yahAM avakAza nahIM hai| 5 kharataragaccha kI paTTAvalI sekocAra sAha ke samaya kA hI prakAza nahIM paDatA parantu sAtha sAtha usake salakhaNapura Adi 12 gAMvoM meM amAri udghoSaNa karAne kI ghaTanA bho vizeSa paripuSTa hotI hai| kocarasAha ko rAsakArane prAgvATa jJAtIya likhA hai| pramANAbhAva se yaha nahIM kaha sakate ki yaha kahAM taka ThIka hai phira bhI rAsakAra ne use tapAgacchIya zrAvaka likhA hai yaha avazya vicAraNIya hai| kharatara gacchakI paTTAvalI se kocara sAha ke kharatara gacchAcAryoM ke prati bahumAna-bhakti, spaSTa jJAta hotI hai | tabhI to salakhaNapurameM zrI jinodayasarijIke padhArane para kocarasAhane samAroha pUrvaka pravezotsava karAyA thaa| usa samayakI paristhiti dekhate apane apane gacchakA rAga usa samaya bhI vizeSa rUpase hI jJAta hotA hai| For Private And Personal Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 9] kacara vyavahArIkA samaya-nirNaya [353] satarahavIM zatAbdI kI likhita hamAre saMgrahastha eka paTTAvalI se yaha bhI jJAta hotA hai ki kocara sAhane samarAsAha yA unake vaMzajokI pratispardhA se zrI jinodayasUrijIko zatrujaya yAtrA bhI karavAI thii| sumatisAdhusUri ke nAma denekI bhUla ke anusAra saMbhavataH rAsakArane kocarasAhako tapA gacchIya batalAne meM bhI bhUla kI ho| kharatara gacchakI paTTAvalIse eka aura bhI navIna bAta milatI hai ki samarAsAha ke bhAI sAraMgakI putrI eka prasiddha kharatara gacchIya bhakta zrAvaka (jisane zatrujaya para kharatara vasahImeM jinakuzalasUrijI dvArA AdinAtha bhagavAnakI pratiSThA karavAI thI aura unakA padotsava bhI karAyA thA) ko vyAhI gaI thii| __ kocarasAha ke viSaya meM rAsakArane kisa AdhAra se likhA yaha ajJAta hai| yadi usase prAcIna pramANa-caritra prApta ho jAya to isa viSayameM vizeSa spaSTIkaraNa ho sakatA hai / hamAre uparyukta vivecanase yaha pramANita ho jAtA hai ki kocarasAha pandrahavIM zatAbdI ke pUrvArddha meM hue the / (348 mA pAnAnuM anusaMdhAna) iMdramAla paherI ane tII potAnuM banAvyuM. chevaTe pidhaDe brahmacAri zrI neminAtha, jaMburava mi, sthUlibhadra mahArAjA, veja svAmi AdinA pavitra jIvana caritra vicArIne batrIza varasanI uMmare mahAprabhAvazAli ziyalavrata aMgIkAra karyuM hatuM. maMtri pathaDane pratikamaNanI bAbatamAM evo niyama hato ke je be gAu cheTe amuka sthale sAdhu munirAja che evI khabara bhale te tyAM jaIne munirAjanI pAse ja devakI Adi pratikramaNa kare. ane pAkSika pratikramaNa mATe evo niyama hatuM ke cAra ejana che. jaIne paNa munirAjanI pAse ja kare. jema maMtri pethaDe lakSmIne sadupayoga karyo, tema A prasaMge maMtri vastupAla, vikramarAjA AdinI bI5 bhUlavA jevI nathI. te saune AvI rIte lakSmInI prApti ane vRddhi thaI te dharmane ja pratApa samajavo. 6 dhamanI vRddhi-jema eka bIjamAMthI ghaNuM bIja, eka dIvAmAMthI aneka dIvA prakaTe, tema zrI siddhacakrArAdhanAdi dharmakriyAne pratApe puSya vadhe che ke jethI bhavAMtare uttama dharma sAmagrI maLI zake. - 7 saMtAnavRddhi-avicchinna prabhAvazAli trikAlAbAMdhatazrI. prabhudevabhASita dharmanI nirmala ArAdhanA karavAthI puNazAli bhavya jIvone, je ghaDapaNa mAMgI Adi prasaMge pitane ucita vinaya jALave e, vinIta putrAdi parivAra sAMpaDe che. caramatIrthakara devAdhideva, zrI prabhu mahAvIra devanA zAsananA raMgI bhavya che e pramANe sAta prakAranI vRddhinuM samarUpa jANIne pitAnuM jIvana dharmamaya banAve ane chevaTe karmama ne dUra karI sthira sAtvika AnaMdamaya parama padane pAme e ja hArdika bhAvanA : For Private And Personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir svAdhyAya [ TuMkA aitihAsika prasage ] sAcI ddhinI zodhamAM dhannA zAlIbhadranI Rddhi hajo !" ema cepaDAmAM lakhIne ApaNe je zAlIbhadranI RddhinI vAMchA karIe chIe temanI A vAta che. magadha dezanI rAjadhAnI rAjagRhInA utkarSa madhyAhna hate. nagarImAM aneka dhanA ane karoDapatio rahetA hatA rAjA zreNika te vakhate madhanA rAja DatA. eka vakhata eka paradezI vepArI mahAmUlAM rana baLe laIne mahArAjA pAse AvyuM kaMbaLAnuM mUlya ghaNuM hovAthI rAjAe e na kharIdhAM. vepArI nirAza thayo. jyAre rAjA je cIja na kharIdI zako tene kharIdanAra bIjuM kazuM maLe? paNa chevaTe te bhadrA zeThANI pAse Avyo. bhadrA zeThANI te zAlIbhadranAM mA hAya ! temaNe badhaya kaMbaLo kharIdI lIdhA ane vadhu heya te lAvavA sUcavyuM ! ane vepArInAM nANAM cUkavI ApavA khajAnacIne AjJA ApI ! vepArInA acabAne pAra na rahyo ! rANI celaNanI preraNAthI eka kaMbaLa kharIdavAnI rAjA zreNikanI IcchA thaI; paNa vepArIe, badhI kaMbaLo bhadrA zeThANIe kharIdI lIdhAnI vAta karI kabaLa ApavAnI pitAnI azakti jaNAvI ! je eka kaMbaLa kharIdatAM paNa pite khacakA hatA te tamAma kabaLone ekI sAthe kharIdanAra pitAne ja prajAjana ke samRddha haze te jovAnuM rAjAne mana thayuM ! ane teNe zAlIbhadrazeThane pitAne maLavAnuM AmaMtraNa mokalyuM ! gharane tamAma vahIvaTa bhadrAzeThANI saMbhALatA hatA. ane zAlIbhadra te mAtAnI mamatALa huMphamAM koI paNa jAtanI upAdhi vagara pitAnI rANIo sAthe mahelamAM AnaMda vilAmamAM badho vakhata pitAnA makAne padhAravA vinaMtI karI. rAjA zreNikane te zAlIbhadra zeThane jenuM kastUhala jAgyuM hatuM eTale temaNe e vAta paNa kabula karI. -ane nakI karela vakhate teo zAlIbhadra zeThanA makAne padhAryA. zAlI na zeTha te tyAre paNa pitAnA AnaMdamAM magna hatA. mAtAe rAjA zreNika padhAryAnI vAta karI eTale zAlIbhade temanI oLakha pUchI. mAtAe kahyuM : "bhAI, zreNika sAdhAraNa mANasa nathI. te te A nagarane ane AkhA magadha dezane rAjavI che. tuM, huM ane bIjA badhA madhavAsIo enA prajAjana chIe; e ApaNA badhAne mAlika gAya ! " zAlIbhadra mATe A vAta sAva navI hatI. pitAnA mAthe paNa koI uparI che e vAtanI ene kalpanA suddhAM na hatI ! mAtAjInA mukhathI AvI vAta sAMbhaLI tenA manamAM jabarUM AMdala zarU thayuM, jhajhAvAtathI samagra vAtAvaraNa khaLabhaLI uThe tema. pite parAdhIna che e vAta svIkAravA te taiyAra na hatuM, paNa eka naryA satyano aravIkAra paNa zI rIte thaI zake ? A bInA tenA mATe asahya thaI paDI ! -ane teNe AvI parAdhIna sthitine aMta ANavAno upAya yo; paramAtmA mahAvIra devanA caraNe jaIne teNe paMca mahAvrata aMgIkAra karyo. ane je RddhimAM koinI For Private And Personal Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 9 ! vAdhyAya [35] paNa tAbedArI karavAnI na hoya tevI Amika RddhinI dhamAM teNe pitAnA eka vakhatanA vilAsapremI dehane DI dIgho ! AtmAe pudgala upara vijaya meLavyo ! - zAlIbhadranI pArthiva Rddhi IcchanAra ApaNe tenI sAcI Rddhine cAhatA kayAre thaIza ? mahApurUSano RNa svIkAra 1444 graMtha racyAnI jemanI khyAtI che te mahAdhUraMdhara AcAryazrI haribhadrasUrijI janma brAhmaNa hatA. teo citrakUTamAM rahetA hatA. teo dhaMdhe rAjapurohita hatA ane temanA paDityane kaMi pAra na hatuM cAra veda, tamAma upaniSada ane aDhAra purANanA te pAraMgata hatA. brAhmaNa dharma-zAstrAnuM kaI paNa aMga emanAthI ajANyuM na hatuM. vAda karavAmAM ke temanI taLe na AvatuM; sau koI emanI apAra zakitane ravIkAra karatuM. aneka vidhArthIonI temanI pAse adhyana karatA ane te vakhatanA vidvAnamAM temanuM prathama sthAna gaNAtuM. janadharmane paNa A utkarSabharyo samaya hato. TheraThera tenA dharmapracArako pitAne upadeza ApatA hatA. A vakhate koI akaLa saMyoge haribhadrane yAkinI nAmaka eka jana mahattarA-gurUNI sAthe prasaMga paDayo. eka gAthAne athe pote je rIte samajatA hatA tenAthI judI ane sAcI rIte yAkinI mahattA be temane te gAthAno artha karI batAvI sAcA dhana ne marma samajAvyo. - harimaMdra sAcA vidvAna hatA. vidrattAnA mithyA abhimAne temanA ataHkaraNane avarI nahetuM lIdhuM. temane potAnI bhUla ane sAcI vastu samajatAM vAra na lAgI yAkinI mahattarAe upadezela bodha temanA hRdayamAM tarata utarI gayA. temaNe janadharmane svakAra karI paMca mahAvrata aMgIkAra kyAM ane AtmamArganuM zodhana karavA lAgyA. pitAne lAdhelA AtmadarzananA bhAganuM mAruM zreya yAkinI mahattarAnuM hatuM te vAta te jANatA hatA. ane tethI e saNane svIkAra karavA mATe temaNe potAnI jAtane avinAmadattadharmannuH (yAkinI mahattAnA dharmaputra) tarIke oLakhAvI ! Aje paNa jyAM jyAM haribhadrasUrijInuM nAma maLe che tyAM tyAM bIjAM vizeSaNo hoya ke na hoya paNa uparanuM vizeSaNa te meTe bhAge avazya maLe che. na hi kRtamupakAraM sAdhavo vismaranti / mahAkavinI ajaba zakti bAramA saikAnI A vAta che. te vakhate gujarAtamAM mahArAjA siddharAjanuM rAjya tapatuM hatuM. navA navA dezonA vijayathI gujarAtanA samRddhi dina pratidina vadhatI jatI hatI. sAthe sAthe gujarAtanAM kaLA kauzalya mATe paNa A caDhatIno kALa hato. mahArAjA siddharAja jayasiMha jevA yuddhavIra ane zUrA hatA. tevA kaLApremI paNa hatA. kaLAkArone ane vidvAne temanI rAjasabhAmAM sAruM uttejana maLatuM. AvA vidvAnane sanmAnavI ane uttejavA mATe temaNe eka vikasabhA kAyama karI hatI. - zrIpALa nAmane eka kavi A vakhate temanA darabAramAM hatA. te jAte piravADa vaizya hato. koIka kAraNasara tenAM netra cAlyA gayAM hatAM eTale te prajJAcakSu banI gaye hatA. pote kavi hovA uparAMta te mahArAjA siddharAjane bALamitra hatuM, (itihAsa graMthamAM tene "siddharAjanA bAla lakhA' tarIke ullekha maLe che.) ane vidvatsabhAne te mAvaDI hatA. For Private And Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3i56] zrI jaina satya prakAza vidvattAne ke kavitvane kaI kaparo prasaMge upasthita thatAM mahArAja tenI sAme jotA. eka vakhata e ja kaMIka prasaMge upasthita thaye, ane jyAre koIe hAma na bhIDI ane pitAnuM mevaDI da lAMchita thavAnA vakhata lAge tyAre zrIpALe ajeba zakinanuM pradarzana karIne pitAnI kIrti upara kaLaza caDhAvyuM hatuM. A kArya e hatuM ke teNe eka ja divasa jeTalA sAva TuMkA samayamAM "vairacana parAjaya" nAmaka eka mahAprabaMdhanI racanA karI hatI. - zrIpALanI AvI ajaba zakitathI sau koI Azcaryacakti thayu..! mahAra jAne tenA upara vizeSa anurAga thayo ! te kavicakravatI kahevAvA lAge ! mahArAjAnI dharma ane nyAyapriyatA bhagavAna buddhadevane, rogiSTa mANasa ane mANasAnA zabane joIne vairAgya thayAnI vAta jANItI che. A ja prasaMga mahArAjA kumArapALanA jIvanamAM maLe che. (pharaka eTalo che ke bhagavAna buddha saMsAra tyAgI vairAgI thayA hatA, jyAre mahArAjA kumArapALe prajAjIvana upara tenI asara upajAvI hatI.) vAta ema banI ke eka vakhata mahArAjA kumArapALa zaheramAM pharavA nIkaLelA. rastAmAM eka mANasa lAkaDInA jore sAva nabaLAM thaI gayelAM pAMca-sAta bakarAMne parANe parANe hAMkatA laI jatuM hatuM. A vakhate mahArAjA upara jenadharmanA uttama siddhAMta nI asara thaI gaI hatI. teo A sAva niraparAdhI jIvonI AvI avahelanA na joI zakayA ! temaNe te mANasane tema karavAnuM kAraNa pUchatAM teNe jaNAvyuM ke" mArI AjIvikA nibhAvavA mATe huM A bakarAMne kasAine vecavA laI jAuM chuM, have A bakarAM evAM nabaLAM thaI gayAM che ke ene bIjo koI upayoga nathI ! mArA mATe e bhArabhUta che." pitAnA rAjyamAM mUgAM pANI AvI rIte pIDAya e temanA mATe asahya hatuM. temaNe tarata ja hukama bahAra pADe ke "je juThI pratijJA kare tene zikSA thaze, je parastrI laMpaTa haze tene vizeSa zikSA thaze ane je cha mahinA karaze tene sarvathI vadhu kaThera daMDa maLaze." mahArAjAnI A AjJAe mUMgA prANIo upara asIma upakAra karyo ! bIjA eka prasaMge jyAre mahArAjA karavA nikaLyA hatA tyAre temaNe eka strIne dhAraAMsue raDatI joI. abaLA gaNatI strIne AvI rIte rotI joIne mahArAjAnuM hRdaya pIgaLavA lAgyuM. temaNe te strIne raDavAnuM kAraNa pUchAvatAM javAba maLyo ke mAre pati binavArasa gujarI gayA che eTale rAjyanA niyama pramANe mAruM mArA patinuM tamAma dhana rAjyanA khajAnAmAM laI javAmAM AvanAra che. eTale mArA nirvAhanuM kazuM sAdhana nahIM rahe, ethI huM du:khI thAuM chuM." mahArAjAe joyuM ke rAjyane A niyama strI jAti upara anyAya samAna hate. temanuM nyAyapriya hRdaya abaLA jAti uparanA AvA anyAyane kema sAMkhI zake? temaNe tarata ja rAjaAjJA bahAra pADI ke "havethI atriyAnuM dhana rAye nahIM laI letAM tenI strane mATe rahevA devuM." A sAta saikA pahelAMnI strI mAnanI A bhAvane khareja, abhinaMdana mAgI le che ! For Private And Personal Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mA cA ra sa pratiSThA-(1) kuMga gI ( mAravADa )mAM phAga | sudI 10 nA divase zrI RSamajina prAsAdanI pratiSThA karavAmAM AvI. A vakhate pU. 5. hiMmatavijayajI Adi tyAM padhAryA hatA (2) amadAvAda detIvADAnI pe.La mAM vidyAza LAnA derAsaranI pratiSThA phAgaNa sudI 10 karavAmAM AvI. A vakhate pU. A. ma zrI vijayasiddhisUrIzvarajI aAdi hAjara hatA. dIkSA-cANasmAmAM pU. A. zrI vijayabhaktisUrijIe beDarUvALA zA. semacaMdra manasukharAmane phAgaNa vadI 10 dIkSA A 'pI dIkSitanuM nAma subhadravijayajI rAkhyuM. kALadharma-(1) dhrAMgadhrAmAM tA. 31-3-38 nA divase pU. mu. zrI. mehanavijayajI kALadharma pAmyA. (2) amadAvAdamAM phAgaNa vadI 13 nA divase pU. 5' puchapavijayajInA ziSya pU mu zrI. prakAzavijayajI kALadharma pAmyA. (3) panAmAM tA. 2-3-38 nA roja pU. A. ma. zrI. vijayarAmacaMdrasUrijInA ziSya pU. mu. zrI. 19labhavijayajI kALadharma pAmyA. samAna-jama mAhe me jAmanagaranA saMdhapatione rU. eka hajAranA cAMdalo karyo ane kiMmatI pASAka ApI temanuM rAjaya taraphathI samAna karyuM'. mahuAvIrajayaMtInI rajA-mahAvIrajayaMtInA divasane jAhera tahevAra tarIke gaNavA mATe janAnA traNe phIrakAnA jaina gRhastha nuM eka DepyuTezana muMbainA vaDA pradhAna nA. kherane maLyuM hatuM. nA. vaDA pradhAne A mATe AvatA varSe yogya karavAnI khAtrI ApI che. | reDiyAmAM bhASaNa-gaI catra sudI 13 nI rAtre mahAvIra jayaMtI a'ge digaMbare taraphathI muMbaI, kalakattA ane dIkahIthI reDiyAmAM bhASaNA gATha savAmAM AvyAM hatAM. kAkarasanuM adhivezana-akhila bhAratavaSaya jana vetAMbara mUrtipUjaka kApharansanuM Avatu adhivezana bhAvanagara mukAme bhara nA bhAvanagaranA nimaMtraNane svIkAra karavAmAM AvyeA che. jana bhojanazALA-jAtrALuonI sagavaDa mATe kadaMbagirimAM jana bheAjanazALA kAyama karavAmAM AvI che. | jaina Agama maMdira rohIzALAnA pahADa upara jana Agama maMdiranI sthApanA karavAnI vATAghATo cAlu hovAnA samAcAra maLyA che. samAdhAna-jodhapura rAjayamAM jana munirAjonI je kanaDagata thatI hatI te aMge pU. mu. zrI. puNyavimaLa e upavAsa AkaryA pachI tenuM yogya samAdhAna thayu che. - sakhAvata-zeDa mANekalAla premacaMde kSayanI hospITala mATe rUA. deDha lAkhanI sakhAvata karI che. sava dharma paraSida-a. hi sa. dha. 5 tA. 19-20-27 eprIle IMsAramAM maLaze. jaina pAThazALA-zivagaMjamAM munirAjonA abhyAsa mATe zrI. AtmAnaMda jaina pAThazALAnI sthApanA thaI che zakhezva2mAM Aga--catra sudI pAMcame sa'khezvaramAM ujamaNAnA maMDapamAM ekAeka Aga thaI hatI. pariNAme choDa tathA puratakeno nAza thayo che. - sAhitya pracAraka samiti-AgarAmAM sthAnanavAsI munizrI ratnacaMdrajI (zatAvadhAnI ) nA prayAsathI akhila bhAratIya jaina sAhitya pracAraka samitinI sthApanA karavAmAM AvI che. - svI kA 2 sastotramaMjarI-kartA-munimahArAja zrI vAca:patit1 1che. prakAzaka zrI jainagraMtha prakAzaka samA. pAMjarApoLa. amadAvAda For Private And Personal use only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Regd. No. B. 3801 taiyAra che ! . Aje ja maMgAve ! zrI jaina satya prakAza bIjA varSanI purI phAila jemAM paramAtmA mahAvIra devanA jIvanane lagatA aneka vidrattAbharyA lekhothI samRddha zrI mahAvIra nirvANa vizeSAMka nAmanA 228 pAnAnA TULadAra aMkano samAveza thAya che. TapAla kharca sAthe kiMmataHbAMdhyA vagaranA badhA e kAnA be rUpiyA budhA sAthe bAMdhelAnA aDhI rUpiyA. zrI mahAvIra nirvANa vizeSAMkanuM chuTaka mUlya:TapAla khaca sAthe mAtra tera AnA. lakhAHzrI jainadharma satyaprakAzaka samiti jezi'gabhAino vADI, ghIkAMTA, amadAvAda, (gujarAta) For Private And Personal Use Only