Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ dA vanaspatijanya circle health circle health Do. rUpA zAha
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ circle health
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ circle Ohealth Do. rUpA zAha e, sarkalaohelthanI sthApanA DIsembara 2014mAM karI che. badhAne vanaspatijanya AhAravALI jIvanazailI zaru karavAnI preraNA maLe, te hetu sarkalaoheltha banAvavAmAM AvyuM che. sarkalaoheltha svAthyavardhaka jIvana jIvavA mATe saMpUrNa mAhitI ane protsAhana ApI zake evI saMsthA che. amArI vebasAITa upara tamane ghaNI vAnagIo ane kAryazALAo viSe mAhitI maLaze je tamane A jIvanazailI apanAvavAmAM madadarUpa cercle | health rogamukta ane svastha jIvana jIvavA tamane preraNA maLe evI prArthanA. circleOhealth 3
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Do. rUpA zAha Do. rUpA zAha sarkalaoheltha nA sthApaka ane saMcAlaka che. sarkalaoheltha (svAthya maMDaLa) DIsembara 2014mAM zaru karavAmAM AvyuM che. Do. rUpA zAha eka MBBS DokTara che ane teo muMbaImAM, chellAM 30 thI vadhu varSothI dardIono upacAra karI rahyA che. emaNe amerikAnI hArvarDa meDIkala skulamAMthI, "jIvanazailInI davAono abhyAsa paNa karyo che. emanA potAnA ja zabdomAM 2009nI sAlamAM meM vanaspatijanya AhAra viSe jANyuM ane joyuM ke DAyAbITIsanA dardIo saMpUrNa rIte A ja AhArathI sArA thaI gayA che. janmathI ja huM to zAkAhArI chuM ane have lagna pachI jaina paNa chu paNa dUdha ane dUdhanI vAnagIo to meM pahelethI ja ArogI hatI. tyAre mane 30 divasa mATe dUdha ane dUdhanA badhA ja padArtho choDI devAnI preraNA thai. huM Azcarya cakita thai gayI jyAre pariNAma khuba ja sarasa AvyuM. mAruM zarIra ekadama halakuM lAgavA lAgyuM, zarIramAM nAnA moTA dukhAvA, kaLatara je kAyamane mATe rahetI hatI te cAlI gayI. mane mAthAno dukhAvo jene mAyagrena kahe che te lagabhaga 18 varSothI hato, je ulaTI thai ne ja sAro thato hato, te kAyamane mATe jato rahyo. mArI badhI ja nAnImoTI takalIpho jatI rahI. vadhu paDatI esIDITI paNa kAyamane mATe jatI rahI. mAruM vajana paNa utarI gayuM. mAnasika rIte mane khuba ja zAMtino anubhava thayo ane mArI vicAravAnI zaktimAM eka jAtanI spaSTatA AvI gaI. A badhuM ja phakta 30 divasamAM thayuM. ATalA suMdara pariNAmathI huM khuba ja prabhAvita thai gayI. turaMta ja meM A viSaya para mAruM saMzodhana cAlu karyuM. meM abhyAsa karyo ke prANIjanya dUdhamAM zuM khoTuM che, vanaspatijanya AhAra ja kema ApaNA svAthya mATe uttama che? meM jANyuM ke dUdhane kAraNe jIvanazailIne lagatA keTalA badhA rogo thAya che jevA ke DAyAbITIsa, jADA paNuM, blaDaprezara, kolesTerola, hRdaya roga vagere. chellAM 7 varSathI meM pote ghaNAM dardIone temanA DAyAbITIsa, blaDaprezara, kolesTerola, jADA paNuM vageremAMthI vanaspatijanya AhArano upayoga karatI jIvanazailInuM mArgadarzana ApIne mukta karyA che. pariNAma khuba ja prabhAvakArI che. Disclaimer: Do not be discouraged if the recipe quantities made by you, vary with the actual quantities in this book. The results are not absolute, and quantities and methods are bound to differ from person-to-person. saMpAdikA U134 AllS 8 circleOhealth
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1.vanaspatijanya dUdha: vyAkhyA 2. suko mevo ane bIja (telIbIyAM)nA dUdha a. nAriyeLanuM dUdha ba. sola kaDhI ka. nAriyeLanA dUdhanI kophI Da. phaLano (dUdhavALo) milkazeka I. badAmanuM dUdha pha. kAjunuM dUdha ga. bhAratIya cA 3. anAjanA dUdha a. kAcA cokhAnuM dUdha ba. rAMdhelA cokhAnuM dUdha 4. kaThoLanA dUdha a. zIMganuM dUdha ba. soyAbInanuM dUdha 5. vanaspatijanya mAkhaNa a. zIMganuM mAkhaNa ba. badAmanuM mAkhaNa 6. vanaspatijanya dahIM a. zIMganuM dahIM ba. zIMga ane cokhAnA dUdhanuM dahIM ka. zIMga ane cokhAnA za anukramaNikA ka. pIyuSa Da. nAriyeLanA dUdhanI mIThAI 7. vanaspatijanya dUdhanI miThAI a. cokhA ane nAriyeLanuM pAyasama (khIra) ba. zrIkhaMDa 8. vanaspatijanya cIjha ane panIra a. TokuM (soyA panIra) ba. kAjunuM cIjha 9. rasoDAmAM parivartanano Alekha health 10. vanaspatijanya AhAra tarapha 10 pagathiyAM 7.07 7 ? ? ? ? _&_m_ &_ % % >> OM hra 10 11 11 12 14 16 16 20 24 24 28 28 29 30 30 circleOhealth 5
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ vanaspatijanya dUdha- svAthya mATe naspatijanTA dudha- vATI mATe bhArata dezamAM dUdhano vaparAza karavAnI paraMparA isavIsananA 2000 varSa pUrvethI cAlI rahI che. ApaNA rojabaroja nA rAMdhavA sAthe dUdha ghaNuM ja saMkaLAyela che tema ja utsavomAM ane bhagavAnanA prasAda tarIke maMdiromAM paNa vaparAya che. mahAbhArata, rAmAyaNa ane bIjA pavitra graMthomAM paNa dUdha ane dUdhanI vastuone lagatI ghaNI mAhitI che. ItihAsanI vAta jo javA daIe to paNa, ApaNA rojabarojanA jIvanamAM ApaNe prANIjanya dUdha ane enA padArtho jevA ke dahIM, chAza ane cijha khAvAne TevAyelA chIe. nina chellAM daseka varSathI bhAratamAM 100 % TakA zuddha zAkAhArI (eTale ke vigana athavA to sAcco zAkAhArI) banavAnI navI paddhati zaru thai che. ane chellAM 4 thI 5 varSamAM te vadhu majabUtAIthI AgaLa vadhI rahI che. ApaNA zAkAhArI bhAratIyonA AhAramAM prANIjanya dUdhane na levAnuM muzkela thai rahyuM che. paNa, AjanA saMdarbhamAM prANIjanya dUdhanI guNavattAnuM pramANa ghaNuM nIcuM gayuM che ane sAthe sAthe svAthyanuM paNa. prANIjanya dUdhane choDavAno vicAra jarUrathI karo ane vanaspatijanya AhAra apanAvo. vanaspatijanya AhAra para javAnA phAyadA: svAthyavardhaka jIvana jIvavAnA raste saMzodhanathI sAbita thayuM che ke vanaspatijanya AhArathI jIvanazailIne lagatA rogo jevA ke: DAyAbITIsa, jADA paNuM, blaDa prezara, * hRdaya roga, asthamAM, * UMcuM kolesTerola ane * saMdhivA vagere sArA thAya che. eTalA mATe ja jayAre ApaNe ema nakkI karIe ke ApaNA AhAra ane jIvanazailImAM eka moTo badalAva lAvavo che s circleOhealth
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ vanaspatijanya dUdha- svAthya mATe ane havethI prANIjanya dUdha nathI levuM, to ghare saraLatAthI banAvI zakAya che. A eka moTo paDakAra banI ne ApaNI sAme ubho rahe che. dUdha na levA mATe manathI tamArA taMdUrastInA mArgamAM tamane madadarUpa makkama rahevAnI jarUrata paDe che. thAya te mATe meM vanaspatijanya dUdhanA jUdA jUdA prakAro ahI batAvyA che je tame ghare bhAratamAM ApaNe joIe chIe ke ghaNI khuba sahelAIthI banAvI zakazo. A resToranTanI bahAra zuddha zAkAhArI ema lakhyuM pustikA vanaspatijanya AhAravALI hoya che, paNa e badhI ja resToranTa jIvanazailI jhaDapathI apanAvavAmAM ghaNI prANIjanya dUdha ane dUdhanI banAvaTono upayogI sAbita thaze. bharapura upayoga kare che kemake bhAratamAM prANIjanya dUdhane mAMsAhArI ke prANIjanya tamArA svastha jIvana mATe zubha kAmanA... khorAka tarIke jovAmAM nathI AvatuM. emAM evI mAnyatA che ke prANIjanya dUdha meLavavAmAM koI prANInI hatyA karavAmAM nathI AvatI). dUdha, mAkhaNa, dahIM, cIjha, ghI, malAI, mAvo, jADuM dUdha vagere prANIjanya dUdhanA padArtho ApaNe rojabarojanA jIvanamAM vAparIe chIe. prANIjanya dUdha vAparavAnuM choDavuM e taMdurasta thavA mATenuM paheluM pagathIyuM che. jo ke badhA mATe saheluM nathI. mArA anubhava pramANe jyAM jyAM prANIjanya dUdhanI jarUra paDe tyAM vanaspatijanya dUdha (ke je svAthyavardhaka paNa che) vAparIne prANIjanya dUdhane choDavAnuM zakya che. Aja karavAno prayAsa meM A pustikAmAM karyo che. health A pustikA vize. jayAre ApaNe prANIjanya dUdha vAparIe chIe tyAre moTe bhAge phakta be ja prakAranA dUdha maLe che. gAyanuM ke bheMsanuM paNa jayAre ApaNe vanaspatijanya dUdha vAparavAnuM nakkI karIe chIe tyAre lagabhaga 12 jeTalA dUdhanA vikalpo maLe che. e badhA ja banAvavAmAM sahelAM che, pauSTika paNa che ane jUdI jUdI vAnagIomAM jUdI jUdI rIte vAparI zakAya che. A badhA dUdha svAdamAM paNa sarasa lAge che ane eTalA kharcALa paNa nathI. A badhA ja circleOhealth o
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ suko mevo ane bIjAtelIbIyAM)nA dUdha sukarAve. ko mevo ane bIja (telIbIyAM) || dudA nAriyeLanuM dUdha nAriyeLanuM dUdha banAvavuM bahu ja saheluM che ane e khUba svAdiSTa paNa che. ghaNI mIThAI ane vanaspatijanya dUdhanA pINAM banAvavAmAM vaparAya che. tAjuM ghare banAveluM nAriyeLanuM dUdha bahAra maLatAM pAkITanA dUdha karatAM ghaNuM ja vadhAre sAruM che. sAmagrI ) khamaNeluM nAriyeLa : 1 kapa (tAjuM) ) pIvAnuM pANI : 2 kapa (huMphALuM) rIta 1 kapa khamaNeluM nAriyeLa lo ane 3/4 kapa navazekuM pANI lo. have A baMnene mIksaramAM nAkhI 2 minITa sudhI bArIka thAya tyAM sudhI pIso. have jADuM nAriyeLanuM dUdha gALI lo. A have paheluM dUdha gaNAya. A dUdhane kAcanI boTalamAM bharI lo. bAkI rahelA kucAne pAcho mIksaramAM nAkho ane pharIthI 3/4 kapa pANI lai 2 minITa sudhI mIksaramAM pheravo. pharIthI bIjuM dUdha gALI lo. bIjI vAranuM dUdha madhyama pAtaLuM haze. Aja pramANe trIjI vAra karIne trIjI vAra paNa dUdha gALI lo. trIjI vAranuM dUdha sAva pAtaLuM haze. have nAriyeLanuM dUdha taiyAra che. judI judI vAnagIomAM A vAparI zakAya che. upayoga: ghaNI badhI mIThAImAM, nAriyeLanI kaDhI, dUdhanA pINAM, AIsakrIma vageremAM vaparAya che. taiyAra thazeH 2 kapa taiyArI mATe: 10 minITa rAMdhavA mATe: jarUra nathI phrIjhamAM raheze: 12 kalAka pauSTika tatvo aMgenI mAhitI nAriyeLanuM dUdha hRdayaroga nathI thavA detuM. c circleOhealth
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ suko mevo ane bIjAtelIbIyAM)nA dUdha eta noMdhI emAM sojA nA Ave, evA tatvo hoya che ane bekTariyAne khatama kare evI zakti hoya che. zarIranA vajanane samatola rAkhavAmAM madada kare che. nAriyeLanuM pANI to kudaratI khanIja tatvothI bharapura hoya che. nAriyeLanA koparAMmAM zarIrane mATe khubaja lAbhadAyI evA madhyama jAtanI carabInA esIDa, proTIna, phAyabara, viTAmIna ane khanIja tatvo hoya che. ) noMdha bajAramAM maLatuM taiyAra nAriyeLanuM dUdha nAriyeLa e suko mevo ke bIjanI jema gaNAya dukAnomAM taiyAra nAriyeLanuM dUdha judI judI kaMpanIonuM maLatuM ane eka phaLa paNa hoya che. A dUdha rasoImAM vAparI zakAya che. emAM sAkara ke gaNAya che. koI jAtano raMga nathI hoto. phrIjhamAM jo A dUdhane 12 kalAkathI vadhAre A dUdhane nIce lakhela vAnagIomAM vAparI zakAya. rAkhavAmAM Ave to sauthI upara eka ) nAriyeLanI kaDhI carabInuM thara bAjI > judI judI jAtanAM sUpamAM vaparAya jethI sUpa jADo thAya jAya che. Ane ) nAriyeLanA dUdhanA phaLa sAthe pINAM ane rasa nAriyeLanuM mAkhaNa paNa kahevAya che. pANIno jAma/kenDIbiskITAkukIjha bhAga nIce rahI judo thAya che. A mAkhaNane mIThAI paNa 3 divasa sudhI AIsakrIma rAkhI zakAya che. circleOhealth
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ suko mevo ane bIja(telIbIyAM)nA dUdha nAriyeLanuM dUdha vAparIne thoDIka vAnagIo sola kaDhI A khuba ja svAdiSTa pINuM che je banAvavAmAM paNa saheluM che. mahArASTra ane goAmAM vadhAre pracalita che. marAThImAM sola ne kokama kahevAya che. sola kaDhIne jamatA pahelAM rUcI vadhAravA pI zakAya, jamavA sAthe paNa pIvAya ane pAcana zakti vadhAravA jamyA pachI paNa laI zakAya. sola kaDhIne pocA kokama ane nAriyeLanA dUdhamAMthI banAvavAmAM Ave che. nAriyeLamAM ThaMDakano guNa hovAthI unALAnI garamImAM vadhAre phAyado kare che. Ama to svAdamAM khATu lAge che paNa nAriyeLanI mIThAza paNa sAthe bhaLe che. sAmagrI pocAM kokama (10 -12) lIluM maracuM (1,jhINuM samAreluM) lasaNanI kaLI (3) kothamIra (3-4 moTI camacI,bArIka samArelI) vATeluM jIruM (1/2 nAnI camacI) siMdhAlu ke dariyAnuM mIThuM (svAda pramANe) sukA vaghAra mATe. Akhu jIruM (1/2 nAnI camacI) mITho lImaDo (5-6) rIta kokamane 1 kapa pANImAM AkhI rAta athavA to 5-6 kalAka mATe palALI do. kokamane hAthethI pANImAM masaLI kADho. pANIne gALI lo ane kokamanA kUcAne javA do. pANIno raMga ghATo gulAbI thayo haze. do ane thoDuka mIThuM paNa lI lasaNanI eka tapelImAM nAriyeLanuM dUdha ane kokamanuM pANI have emAM vATelo masAlo ane vATeluM jIruM nAkho. have mIThuM jarUriyAta pramANe nAkho. sarasa rIte badhuM bheLavo. eka nAnuM loyuM athavA vAgharIyuM sTova para garama karo. emAM AkhuM jIruM ane mIThAM lImaDAnA pAna nAkho. baMnene sukkA zekI lo. sTova baMdha karI lyo. have A sukko vaghAra sola kaDhImAM nAkho. tAjI bArIka samArelI kothamIra upara bhabharAvo. sola kaDhIne ThaMDI paNa pIrasI zakAya ane rUmanA tApamAne paNa levAya. baMne rIte svAda sAro lAge che. 10 circleOhealth taiyAra thaze: 2 kapa taiyArI mATe: 30 minITa rAMdhavA mATe: 5 minITa phrIjhamAM raheze: 12 kalAka
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ suko mevo ane bIja(telIbIyAM)nA dUdha nAriyeLanA dUdhanI kophI (kophI premIo mATe): ukaLatA muMbaInA tApamAM, mitro sAthe ane kuTuMbIjanonI sAthe ghare samaya vitAvatI vakhate kophI premIone mATe A ThaMDI kophInI vAnagI ghaNI ja rocaka raheze. sAmagrI: nAriyeLanuM dUdha (1 kapa,jADuM) kophIno bhukko (2 moTI camacI) kAkavI, goLanuM pANI ke kAccI sAkAra (svAda pramANe) rIta: badhI ja sAmagrI miksaramAM nAkhI khuba suvALuM thAya tyAM sudhI mizraNa karo. svAda pramANe kophI vadhAre nAkhI zakAya che. phaLano (dUdhavALo) milkazeka nAriyeLanA dUdhathI khuba sarasa milkazeka bane che je banAvavA bahu ja sahelA che. nAriyeLanA dUdhamAM milkazeka jarUrathI banAvIne cAkhazo. paraMparAgata milkazekane saraLatAthI A svAdapUrNa ane svAsthya pUrNa vikalpathI badalI zakazo. jhaDapathI bane tevA milkazeka nA sujAva: (gaLapaNa nAkhavAnI jarUra nathI) taiyAra thaze: 1 kapa taiyArI mATe: 5 minITa rAMdhavA mATe: nathI jarUra phrIjhamAM raheze: 12 kalAka 1 keLuM ane 1/2 kapa nAriyeLanuM dUdha. miksaramAM mizraNa karI do. 5 sTroberI ane 1/2 kapa nAriyeLanuM dUdha. 3 moTI camacI gulAba jaLa ane 1/2 kapa nAriyeLanuM dUdha. and bha 4 moTI camacI cIkunI lugadI ane 1/2 kapa nAriyeLanuM dUdha 4 moTI camacI kerInA TukaDA ane 1/2 kapa nAriyeLanuM dUdha. 4 moTI camacI papaiyA nA TukaDA ane 1/2 kapa nAriyeLanuM dUdha. 1/2 kapa anAnasano rasa ane 1/2 kapa nAriyeLanuM dUdha. 1 moTI camacI koko pAvaDara,1/2 kapa nAriyeLanuM dUdha ane 2 moTI camacI kAcI sAkara. bIjI nAriyeLanA dUdhanI svAdiSTa vAnagIo: thAya karI nAriyeLano bhAta nAriyeLanI kaDhI brokolInuM sUpa (sUpamAM nAriyeLanuM dUdha nAkhavuM) phaLano salADa nAriyeLanA dUdhamAM dUdha. circleOhealth | 11
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ suko mevo ane bIjAtelIbIyAM)nA dUdha badAmane dUdha badAmanuM dUdha banAvavuM ghaNuM saheluM che ane ghaNuM svAdiSTa paNa che. ghaNI mIThAIo ane vanaspatijanya milka zeka banAvavAmAM badAmanuM dUdha vaparAya che. pAkITamAM maLatAM badAmanA dUdha karatA tAjuM banAveluM badAmanuM dUdha sastuM paNa che ane vadhAre sAruM che. sAmagrI ) badAma (1 kapa) (8 kalAka mATe palALelI) ) tAjuM pIvAnuM pANI (2 thI 3 kapa) rIta ) palALelI badAmane cokhkhA pANIthI barAbara sApha karI levI. chAla kADhavI hoya to kaDhAya. badAma ane pANIne miksaramAM nAkhIne vadhAre gatithI bArIka mizraNa karo. badAmanuM dUdha taiyAra thai jaze. noMdha * badAma palaLavAthI enI aMdaranA utsatyeka avarodhako chuTA paDe che ane badAma supAcya bane che. je pANImAM badAma palALelI hoya te pANI pheMkI devAnuM che. A pANIno upayoga dUdha banAvavA mATe na karazo kemake temAM utsatyeka avarodhako hoya che jenI ApaNane jarUra nathI. ekadama jhaDapathI dUdha banAvavuM hoya to palALelA kAjuAbadAmamAMthI pANI kADhIne phrIjhamAM rAkhI zakAya. lagabhaga eka mahino sudhI rakhAya. jayAre joIe tyAre dUdha banAvI levAya. gALavuM hoya to gaLAya. khuba bArIka mizraNa karyuM haze to gALavAnI jarUrata nathI ane dUdha ghaNuM sarasa banaze. pANI dUdhathI chuTuM paDI zake che, mATe vAparatI vakhate halAvIne upayogamAM levuM. taiyAra thaze: 2 thI 3 kapa taiyArI mATe: 10 minITa rAMdhavA mATe: jarUra nathI phrIjhamAM rahezeH 3 divasa Circle | health upayoga: ghaNI mIThAIomAM, kaDhImAM, milka zekamAM ane AIsakrImamAM prANIjanya dUdhanI jagAe karI zakAya. bhAratIya banAvelI cAmAM paNa vAparI zakAya. phiranI, gAjarano halavo, zIro vagere banAvatI vakhate prANIjanya dUdhanI jagAe vaparAya. ThaMDAI, gulAbanuM dUdha, variyALInuM dUdha vagere paNa banAvAya. 12| circle/health
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ suko mevo ane bIja(telIbIyAM)nA dUdha kAjunuM dUdha kAjunuM dUdha paNa banAvavuM saheluM che ane ghaNI badhI vAnagIo mATe A eka svAdiSTa paryAya che. badAmanA dUdha karatA paNa vadhu saheluM che kemake AmAM chAla paNa kADhavAnI nathI. paNa dhyAna rAkhajo, A dUdha bahu ja Adata lagADI de tevuM che!!! sAmagrI kAju (1 kapa, 4 kalAka pANImAM palALelA) tAjuM pIvAnuM pANI (4 kapa) rIta palALelA kAjune cokhkhA pANIthI barAbara sApha karI levA. kAju ane pANIne miksaramAM nAkhIne vadhAre gatithI bArIka mizraNa karo. kAjunuM dUdha taiyAra thai jaze. noMdha * je pANImAM kAju palALelA hoya te pANI pheMkI devAnuM che. A pANI no upayoga dUdha banAvavA mATe na karazo kemake temAM utsatyeka avarodhako hoya che jenI ApaNane jarUra nathI. kAju palALavAthI enI aMdaranA utsatyeka avarodhako chuTA paDe che ane kAju supAcya bane che. * cA banAvatI vakhate kAjunuM dUdha hameMzA chelle nAkhavuM ane gesa sTova baMdha karI devo jethI karIne cA ane dUdha alaga alaga na thai jAya. (cA phATI nA jAya). gALavuM hoya to gaLAya. khuba bArIka mizraNa karyuM haze to gALavAnI jarUrata nathI ane dUdha ghaNuM sarasa banaze. circleGusto, unt souza bidal. Rasasul and upayoga: AIsakrImamAM karI zakAya. bhAratIya Dhabe banAvelI cAmAM paNa vAparI zakAya. sUpa ane puDIMgamAM paNa vaparAya. ghaNI vAnagIo ane pINAmAM badAmanA dUdhanI jema kAjunuM dUdha paNa vAparI zakAya. taiyAra thaze: 4 kapa taiyArI mATe: 10 minITa rAMdhavA mATe: jarUra nathI phrIjhamAM raheze: 3 divasa circleOhealth 13
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ suko mevo ane bIjAtelIbIyAM)nA dUdha bhAratIya cA cA pIvI to badhAne ja game. khAsa karIne cAnA baMdhANIo mATe cA vagara ghaNAnI savAra nA paDe. sAmagrI - tAjuM pANI (2.5 kapa) > cA pattI (1 nAnI camacI) athavA 2 cAnI taiyAra thelI ) elacInA dANAno bhukko (1/4 nAnI camacI) laviMga (1 AkhuM) tajano TukaDo (1/2 iMcano) Adu (1/iMcanuM vATIne) | kALA marI (2 vATIne ) koI paNa vanaspatijanya dUdha (6 moTI taiyAra thaze: 3 kapa camacI) (badAma, kAju ke soyAnuM dUdha sAruM taiyArI mATe: jarUra nathI raheze. be dUdhanuM mizraNa paNa vaparAya) rAMdhavA mATe: 10 minITa goLa, kAkavI ke kAccI sAkara (1 thI 4 phrIjhamAM raheze: 1 divasa moTI camacI, pramANa jema joIe ema levuM) rIta ) eka tapelAmAM pANI, badhIja sAmagrI (dUdha ane gaLapaNa sivAyanI) nAkhI gesa sTova para ukALavA muko. ukaLavA mAMDe eTale sTova dhImo karI lo. have 3 thI 6 minITa sudhI ukaLavA do. (vadhAre ukaLavA cA joIe to vadhAre vAra ukALavI.) have kAjunuM ke bIjuM koI paNa vanaspatijanya dUdha nAkho ane sTova baMdha karo. gaLapaNa nAkho. halAvo. health bIjI 3-5 minITa sudhI DhAMkIne rAkho. > have cA ne gALI lo ane cAne mANo. noMdha * dUdha hameMzA aMtamAM nAkhavuM. prANIjanya dUdhathI banAvelI cA jevI ja cA paNa svAdamAM nAkhyA pachI pharI ukALavuM nahI. vadhAre sarasa masAledAra cA taiyAra che. khAkharA sAthe pIvAnI jo judI judI masAlAnI majA mANo. vastuo na nAkhavI hoya to taiyAra cAno masAlo paNa anya bIjanuM dUdha vAparI zakAya. rAjagIrAnuM paNa dUdha bane che. talanuM, kALA ane sapheda bannenuM ekadama jhaDapathI dUdha banAvavuM hoya to palALelA bane che. A dUdhamAM kelziyama pracura mAtrAmAM hoya che. kAjuAbadAmamAMthI pANI bIjA badhA bIyAmAMthI paNa dUdha bane che jema ke kalIngaranA kADhIne phrIjhamAM rAkhI zakAya. bI, surajamukhInA bI, khasakhasa vagere. lagabhaga eka mahinA sudhI rakhAya. jayAre joIe tyAre dUdha banAvI levAya. 98 circleOhealth
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ circle health
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ anAjamAMthI dUdha nAjamAMthI havA bahu ja ochA lokone khabara hoya che ke anAjamAMthI paNa dUdha bane che je poSaNanI draSTIe prANIjanya dUdhanA paryAya tarIke uttama hoya che. anAjanuM dUdha java, cokhA, ghauM, makAI vageremAMthI banAvavAmAM Ave che. sAccA zAkAhArIne A dUdha mAphaka Ave che kemake emAM seTureTeDa carabI ochI hoya che. jene prANIjanya dUdha na pacatuM hoya teo paNa A dUdha lai zake che. kAcA cokhAnuM dUdha sAdhAraNa rIte A prakAranuM dUdha hAthachaDanA cokhAthI banAvavAmAM Ave che. jo ke mazInathI chaDelAM cokhA paNa vAparI zakAya koI vAra. hAthachaDanA cokhA svAthya mATe vadhAre sArA che. cokhAnA dUdhamAM kArbohAIDreTa vadhu hoya che ane proTIna ke kelziamanuM pramANa khAsa nathI hotuM. paNa AmAM bilakula kolesTerola nathI ane lekTosa (je prANIjanya dUdhamAM hoya) nathI. A dUdhamAM glaTana (je ghauMmAM hoya che) nathI. A dUdha zIMga ane cokhAnA dUdhanuM dahIM banAvavAmAM upayogI che. sAmagrI hAthachaDanA cokhA (1 kapa) > tAjuM pANI (4 kapa) hele sau alte suple phealth rIta cokhAne 2 kapa pANImAM AkhI rAta ke 8 kalAka mATe palALI rAkho. - savAre pANI javA daI pharIthI ekavAra pANImAM halakA hAthe dhoI lo. > have 2 kapa pANI ane badhAja cokhA lai miksaramAM mizraNa karo. ) have A mizraNane ekavAra gALI lo.cokhAnuM dUdha maLaze. bAkInA cokhAno bhukko pharIthI pANI laIne miksaramAM eja rIte pheravo. bAkInuM dUdha paNa gALI lo. ) jarUrata pramANe pANI ochuM vadhAre lai zakAya. noMdha phrIjhamAM 3 divasa sudhI A dUdhane rAkhI zakAya. dareka vakhate ene halAvI ne upayogamAM levuM. A haju kAcuM dUdha che. bIjI vAnagIomAM vAparavA mATe ene rAMdhavAnI jarUrata che. 16| circle/health
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ anAjamAMthI dUdha rAMdhelA cokhAmAMthI dUdha (cokhAnA dUdhano eka bIjo paryAya) rAMdhelA cokhAnuM dUdha bekIMganI vAnagIomAM vAparI zakAya ane savAramAM brekaphAsTamAM paNa levAya. sAmagrI ) garama, rAMdhelA hAthachaDanA cokhA (1 kapa) - garama pANI (4 kapa) rIta > badhIja sAmagrIne miksaramAM nAkhI mizraNa karo. ekadama bArIka thAya tyAM sudhI vATo. have A mizraNane gALI lo. bAkI rahelA kUcAne (phAIbarane) bIjI koI vAnagImAM vAparI zakAya. taiyAra thaze: 4 kapa taiyArI mATe: 10 minITa rAMdhavA mATe: jarUra nathI phrIjhamAM raheze: 3 divasa circleOhealth 99
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaThoLamAMthI vanaspatijanya dUdha hoLamAMthI vanasapatijanTa dudhI kaThoLamAMthI paNa sarasa dUdha banAvI zakAya che. jemake kAcI zIMganuM dUdha, soyAbInanuM dUdha, vagere. soyAbInanuM dUdha to have badhe ja maLe che. A dUdha ghare paNa banAvI zakAya che. zIMganuM dUdha zIMganuM dUdha ghare banAvavuM saraLa che ane sastuM paNa che. bIjA vanaspatijanya dUdha sAthe bheLavavAthI sarasa upayogamAM lai zakAya che. sAdhAraNa rIte A dUdhano upayoga dahIM banAvAmAM Ave che. khAlI zIMganA dUdhanuM dahIM eTaluM sarasa nathI lAgatuM paNa zIMganA dUdhane cokhAnA dUdha sAthe meLavIne banAvavAmAM Ave to sAruM lAge che. A dUdhanA dahIMmAMthI kaDhI, chAza, rAyatuM, vagere sArA bane che. AnA dahIMmAM mIThuM ane masAlA nAkhavAthI svAdamAM sAruM lAge che. sAmagrI kAcI zIMga (1 kapa) tuig wiel (sur cle health rIta , kAcI zIMgane pANIthI dhoI lo. have cokhkhA pANImAM 8 kalAka mATe palALI do. AmAMthI 1.5 kapa zIMga maLaze kemake zIMga phUlI jaze. , zIMga je pANImAM palALelI te pANI javA do. zIMganA photarAM kADhavA hoya to kADho. paNa kADhavA jarUrI nathI. - 2 kapa pANI lai badhI ja zIMga ne miksaramAM nAkhI bArIka vATI lo. - have zIMganA dUdha ne gALI lo. > zIMganA kucA ne lai, pharI thI miksaramAM nAkho, pANI noMdha lai vATI lo. bIjI vAranuM dUdha gALI lo. A dUdha thoDuM A dUdhane cokhAnA dUdha pAtaLuM haze. sAthe bheLavavAthI sAruM jADuM trIjI vAra kucA laIne Aja pramANe karI trIjI vAranuM dUdha maLaze. tenI rIta nIce dUdha gALI lo. dahIMnI vAnagInI rItamAM | badhu ja dUdha eka tapelImAM bhegu karI lo. ApI che. 18 | circle/health
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaThoLamAMthI vanaspatijanya dUdha - have A dUdha ne gesa sTova para garama karavA muko. lagabhaga 8 thI 10 minITa sudhI ukALo. ukALatI vakhate moTA camacAthI halAvatA raho jethI karIne dUdha nIce tapelImAM coTI na jAya. ) ThaMDu karo ane upayogamAM lo. taiyAra thaze: 4 kapa taiyArI mATe: 10 minITa rAMdhavA mATe: 10 minITa phrIjhamAM rahezeH 3 divasa circleOhealth 96
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ soyAbInanuM dUdha soyAbInanA dUdhamAM gAyanA dUdha jeTalu ja proTIna hoya che. soyAbInanuM dUdha prANIjanya proTIna, viTAmIna, reSA, ane khanIja tatvonI barAbarI karI zake che ema abhyAsamAM jANavAmAM AvyuM che. jo proTIna joItuM hoya to soyAbInanuM dUdha jarUra levuM. bIjA vanaspatijanya dUdha karatAM soyAbInanA dUdhamAM badhA ja jarUriyAtavALA 9 amIno esIDa maLe che. kelziama ane Ayarna (lokhaMDa) paNa A dUdhamAM maLe che. kaThoLamAMthI vanaspatijanya dUdha sAvacetI: soyAbInanA dUdha para saMzodhana haju cAlI rahyuM che ane enI kensara ke horamona uparanI asara haju sudhI purepurI jANI zakAI nathI. eTale soyAbInathI kensara thAya evuM puravAra nathI thayuM. amuka saMzodhanamAM evuM jovAmAM AvyuM che ke soyAbInanA dUdhamAM Istrojana(estrogen) nAmanA hormona jevuM rasAyaNa hoya che je stana kensaranA dardIonA Arogya mATe jokhamarUpa thai zake. sAmagrI soyAbIna (1 kapa) tAjuM pANI (4 kapa) rIta soyAbIna je pANImAM palALelA te pANI javA do. soyAbInanA photarAM kADhavA hoya to kADho. paNa kADhavA jarUrI nathI. 2 kapa pANI lai badhA ja soyAbInane miksaramAM nAkhI bArIka vATI lo. soyAbInanA dUdha ne gALI lo. soyAbInanA kucA ne lai, pharI thI miksaramAM nAkho, pANI lai vATI lo. bIjIvAranuM dUdha gALI lo. A dUdha thoDuM pAtaLuM haze. trIjI vAra kucA laIne Aja pramANe karI trIjI vAranuM dUdha gALI lo. badhu ja dUdha eka tapelImAM bhegu karI lo. have A dUdha ne ukALo. ukALatI vakhate moTA gesa sTova para camacAthI halAvatA sTova para garama karavA muko. lagabhaga 15 thI 18 minITa sudhI 15 thI 18 minI raho jethI karIne dUdha nIce tapelImAM coTI na jAya ane ubharo Avato aTakI jAya. ThaMDu karo ane upayogamAM lo. taiyAra thaze: 4 kapa taiyArI mATe: 10 minITa rAMdhavA mATe; 18 minITa phrIjhamAM raheze: 3 divasa 20 circleOhealth
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaThoLamAMthI vanaspatijanya dUdha health vanaspatijanya saMyojana dUdhanA sujAva * zIMga ane cokhAnuM dUdha badAma ane cokhAnuM dUdha kAju, badAma ane cokhAnuM dUdha tala ane zIMganuM dUdha nAriyeLa, tala ane zIMganuM dUdha kAju ane zIMganuM dUdha nAriyeLa ane kAjunuM dUdha kAju ane badAmanuM dUdha nAriyeLa ane cokhAnuM dUdha soyAbIna ane kAjunuM dUdha circleOhealth | 21
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ vanaspatijanya mAkhaNa natijanTa mANa vanaspatijanya mAkhaNa ghare banAvavAnA (tame vicAro cho e karatA paNa) vadhAre sahelA che. A badhA ja mAkhaNa bahu svAdiSTa ane Arogyavardhaka che. roTalI, senDavIca, khAkharA vagere. sAthe sarasa lAge che. keka, biskITa ane amuka mIThAI ghare banAvavAmAM paNa vAparI zakAya. prakAra > zIMganuM mAkhaNa ) badAmanuM mAkhaNa ) kAjunuM mAkhaNa talanuM mAkhaNa nAriyeLanuM mAkhaNa saMyojanathI banAvelAM mAkhaNa zIMganuM mAkhaNa kAmakAja karatI mahilAo mATe, vidyArthIo ane ghare ghaNI vyasta rahetI mAtAo mATe A vAnagI banAvavI saraLa paDaze. svAdiSTa ane turaMta ja banI jAya che. vaividhya lAvavA mATe emAM lAla maracuM, kALA marI, lasaNa, mIThuM, sAkara vagere nAkhI zakAya. sAmagrI ) zekelI zIMga (100 grAma) (jenA photarA kADhI nAkhyA hoya) rIta - caTaNI vATavAnA miksaramAM zIMga nAkho. lagabhaga 1 iMca jeTalI thavI joIe. - pahelA zIMgane bArIka vATo. eno bArIka bhukko thai jaze. - have tamAruM miksara haju paNa calAvo. taiyAra thaze: 6 thI 7 moTA camacA taiyArI mATe: 7 minITa rAMdhavA mATe: jarUra nathI phrIjhamAM raheze: 60 divasa 22 circleOhealth
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ama karavAthI zIMgamAMthI mAkhaNa banI jaze ane tela chuTuM paDaze je mAkhaNamAM ja miksa thai jaze. ekadama lIsuM mAkhaNa thAya tyAM sudhI miksara calAvo. kAcanI boTalamAM bharI lo. phrIjhamAM rakhAya athavA bahAra paNa raheze. badAmanuM mAkhaNa sAccA zAkAhArIone A mAkhaNa pasaMda paDe tevuM che. sAmagrI zekelI badAma ke kAcI badAma (100 grAma) siMdhAlu mIThuM (svAda anusAra) rIta caTaNI vATavAnA miksaramAM badAma nAkho. lagabaga 1 iMca jeTalI thavI joIe. pahelA badAmane bArIka vATo. eno bArIka bhukko thai jaze. have tamAruM miksara haju paNa calAvo. Ama karavAthI badAmamAMthI mAkhaNa banI jaze ane tela chuTuM paDaze je mAkhaNamAM ja miksa thai jaze. ekadama lIsuM mAkhaNa thAya tyAM sudhI miksara calAvo. kAcI badAmane miksaramAM vadhAre vAra lAgaze. tAjI zekelI badAmamAMthI tela jaldIthI chuTaze. AMbo miksaramAM ka mIThuM svAda anusAra nAkho. kAcanI boTalamAM bharI lo. phrIjhamAM rakhAya athavA bahAra paNa raheze. noMdha ahI pANIno vanaspatijanya mAkhaNa upayoga bilakula karavAno nathI. noMdha * * ahI pANIno upayoga bilakula karavAno nathI. jo zIMga ghare zekavI na hoya to taiyAra bajAramAM maLe che. * jo khAruM mAkhaNa khAvuM hoya to khArI zIMga lai zakAya. f taiyAra thaze: 6 thI 7 moTA camacA taiyArI mATe: 7 minITa rAMdhavA mATe: jarUra nathI phrIjhamAM raheze: 60 divasa circleOhealth 23
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ vanaspatijanya dahIM Claruar dahI zIMganA dUdhanuM dahIM sastu che jayAre badAmanA dUdhanuM dahIM moMghu | noMdha che. baMnenA judA judA upayoga che. dahIMmAM svAthyavardhaka ahI vanaspatijanya dahIMnuM jIvANuM hoya che je pAcana taMtranA avayavone phAyadAkAraka jAmaNa maLe to vadhAre sAruM, che. dahIMno rojIMdo upayoga taMdurastI jALavavAnuM kAma kare nahI to pahelIvAra che. ghaNI bhAratIya vAnagImAM dahIMno upayoga Atho lAvavA prANIjanya dahIMnuM jAmaNa mATe thato hoya che. A vanaspatijanya dahIne prANIjanya paNa lai zakAya. dahIMnI jagyA e DhokaLAM, hAMDavo, muThiyA, rAyatuM, kaDhI A dahIM khAvAmAM eTaluM svAdiSTa nathI. ekaluM vageremAM jarUra vAparI zakAya. khAvAnuM nahI bhAve. eTale emAM mIThuM, bIjA masAlA zIMganuM dahIM vagere nAkhI ne khAvAnuM DokTara rUpA zAhae zIMganuM dahIM bhAratamAM pracalIta karyuM che. bhAvaze. A rIte dahIMne AnaMdathI mANI zakAya che. zIMganA dahIMmAM zIMgano khAsso svAda Ave che ane thoDuM cIjha jevuM lAge che. jene zIMgano svAda na game te saMyojanavALA dahIM banAvI zake jemake cokhAnA dUdhanuM athavA to badAmanA dUdhanuM. IS sAmagrI 5. jADuM zIMganuM dUdha (1/2 lITara) ) dahIMnuM jAmaNa (1 moTI camacI) rIta ) navazekuM garama dUdha eka moTA vADakAmAM lo. ) 1 moTo camaco jAmaNa nAkhI barAbara halAvI do. ) 8 kalAkamAM dahIM jAmI jaze. zarUAtamAM thoDA vakhata mATe (4-5 vAra) pAtaLuM dahIM banaze. pachIthI jADuM dahIM banavA lAgaze. taiyAra thaze: 3 thI 4 vATakI taiyArI mATe: 2 minITa rAMdhavA mATe: (jamAvavA mATe): 8 kalAka phrIjhamAM raheze: 7 divasa 28 circleOhealth
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ vanaspatijanya dahIM zIMga ane cokhAnA dUdhanuM saMyojana dahIM A dahIM pahelIvAra banAvanAra ne paNa saheluM paDaze. svAda moLo ja che eTale bhAvaze. vanaspatijanya dahIMmAM pasaMdagInuM A sarva prathama dahIM che. taiyAra thaze: 4 thI 5 vATakI taiyArI mATe: 2 minITa rAMdhavA mATe: (jamAvavA mATe): sAmagrI 8 kalAka ) kAcA cokhA (1/3 kapa) (8 kalAka pANImAM phrIjhamAM rahezeH 7 divasa palALelA) (pANI jemAM palALelA che te pheMkI devAnuM che) kAcI zIMga (rAu kapa) (8 kalAka pANImAM palALelI) (pANI jemAM palALelI che te pheMkI devAnuM che). noMdha tAjuM pANI (4 kapa) (sucana: ochuM pANI lezo to dUdha jADuM koIvAra pauMA athavA banaze). mamarAne paNa pANImAM palALIne enI lugadI rIta banAvIne cokhAnA dUdhanI jagyAe vAparI zakAya. > A vAnagImAM baMne dUdha alaga alaga AgaLa batAvelI rIta 4 thI 5 moTA camacA jeTaluM pramANe banAvavAnA che. dahIM eka DabbI ke jhIpaloka >> zIMganA dUdhane dhImA tApe garama karavA sTova para muko. thelImAM bharI ne DIpaphrIjhamAM lagabhaga 8 minITa sudhI garama karazo tyAM sudhImAM ukaLavA mUkI do. bahAragAma jaIe lAgaze. ane pachI pAchA AvIne pharIthI dahIM banAvavuM hoya have cokhAnuM dUdha eka eka moTo camaco bharIne A zIMganA to A dahIMno jAmaNa tarIke ukaLatA dUdhamAM thoDI thoDI vAre nAkhatA jAva ane bIjA hAthe upayoga karAya. koI vAra moTA camacAthI halAvatA jAva. bIjI lagabhaga 8 minITa AgaLanuM dahIM kharAba thai sudhImAM badhu ja cokhAnuM dUdha nAkhI eka ukALo Ave tyAM sudhI gayuM hoya to paNa A dahIM jAmaNa tarIke kAmamAM Ave. garama karo. I dahIM jAmavAno samaya 8 have dUdhane ThaMDu thavA do. kalAkathI 12 kalAka paNa 1 moTo camaco jAmaNa nAkhI barAbara halAvI do. 8 kalAkamAM lAgI zake che. dahIM jAmI jaze. (vAtAvaraNanA tApamAnane AdhAre). dahIMno upayogathI anya vAnagIo * gujarAtI athavA rAjasthAnI kaDhI paNa banAvI zakAya. * ghaNI badhI jAtanAM rAyatAM paNa banAvI zakAya jema ke kAkaDInuM, mULAnuM, kAMdAnuM, bundInuM, koLAnuM, bhIMDAnuM vagere. * chAza paNa sarasa bane che. emAM mIThuM, zekeluM jIruM, saMcaLa vagere nAkho to svAdiSTa lAge che. A dahIMmAMthI panIra paNa banI jAya. dahIMne kapaDAmAM bAMdhI lai badhuM ja pANI nItArI levuM. >> dakSINa bhAratIya dahIM bhAta paNa khuba sarasa bane che. zAkabhAjImAM dahIM nAkhavAthI sarasa svAda Ave che. jemake bhIMDA, rIMgaNa, baTeTA vagere. * ugAvelA maga ane bIjA kaThoLa paNa dahIM sAthe lai zakAya. * dahIM cATa paNa masta bane che. kAMdA, TameTA,baTeTA ane kothamIra vagere nAkhIne sAthe cATa masAlo nAkhI devo. dahIM vaDA ane dahIM IDalI paNa sArI bane che. judA judA dahIMnA DIpa paNa banAvI zakAya jemake besila (tulasI) DIpa, phudInAnuM DIpa vagere. * pAnakI, puDalA, cIlA vageremAM A dahIM nakhAya. mIThuM dahIM paNa bane che. dahIMne phakta vaghAra karIne paNa khavAya. DhokaLAM, hAMDavo, muThIyA, vaDA, upamA, khAMDavI ane thepalAmAM jarUrathI vAparI zakAya. circleOhealth24
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ vanaspatijanya dahIM zIMga-cokhAnA dahIMnI chAza jene dahIM - chAza bahu ja bhAve che ene mATe A eka uttama paryAya che. unALAnI garamImAM chAza khuba tAjagIno ane peTamAM ThaMDakano anubhava karAve che. rIta jarUriyAta pramANe pANImAM dahIM nAkhI jheraNIthI jherI nAkhavuM. mIThuM, saMcaLa ane zekeluM, vATeluM jIruM svAda anusAra nAkhavuM. tAjI bArIka kApelI kothamIra upara bhabharAvavI. badAma, kAju ane cokhAnA dUdhanuM saMyojana dahIM A dahIMnI rIta zIMga ane cokhAnA dUdhanA saMyojana dahIMnA jevI ja che. jene zIMgano svAda na bhAve tene mATe A eka sarasa paryAya che. A dahIM banAvavAnI rIta zrIkhaMDanI rItamAM AgaLa ApI che. bIjA vanaspatijanya dahIMnA sujAva soyAbInanA dUdhanuM dahIM badAmanA dUdhanuM dahIM kAjunuM dahIM kAju ane badAmanuM dahIM badAma ane cokhAnA dUdhanuM dahIM nAriyeLanA dUdhanuM dahIM circle health 26| circleOhealth
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ circle health
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ mIThAI (vanaspatijanya dUdhamAMthI) ThAI (vanaspatijanya dUdhamAMthI) cokhA ane nAriyeLanuM pAyasama (khIra) A nAriyeLanA dUdhanI mIThAI dekhAya che tenA karatA ghaNI sahelI che banAvavAmAM. A vAnagI banAvIne badhAne khavaDAvo ane pachI kaho ke AmAM prANIjanya dUdha bilakula nathI to badhA ja Azcaryacakita thai jaze. sAmagrI ) cokhA (125 grAma) (hAthachaDanA) sAdu pANI (1/2 lITara) nAriyeLanuM jADuM dUdha (3 kapa) khamaNeluM koparuM (2 moTA camacA). kemikala vagarano goLa (100 grAma ke vadhAre svAda anusAra) elacIno bhukko (1/2 nAnI camacI) sAkara vagaranuM badAmanuM dUdha ke 1 soyAbInanuM dUdha (1/2 kapa) | kApelA sukA mevA upara bhabharAvavA mATe taiyAra thaze: 6 vATakI taiyArI mATe: 15 minITa rAMdhavA mATe: 30 minITa phrIjhamAM rahezeH 3 divasa C LI rIta ) cokhAne 1 kapa pANImAM 2 kalAka mATe palALI do. have e pANI phekI devAnuM. bIjuM 1/2 kapa cokhkhuM pANI lai ne cokhAne miksaramAM karakaruM ravA jevuM vATI lo. > have khamaNeluM koparuM laine pharIthI miksaramAM vATI levuM. ) 1/2 lITara pANI have A cokhAmAM nAkho. > eka moTA vAsaNamAM lai dhIrA tApe garama karo ane vAre vAre halAvatA raho jethI gAMThA na paDe. ) lagabhaga 30 minITa sudhI bhAtane raMdhAvA do. have goLa nAkho ane bhaLI jAya tyAM sudhI halAvo. sTova baMdha karI do. nAriyeLanuM dUdha, badAmanuM dUdha ane elacI have nAkhI do ane halAvo. khIra taiyAra che. ) pIrasatI vakhate suko mevo bhabharAvo. 28 | circle/health
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ mIThAI (vanaspatijanya dUdhamAMthI) zrIkhaMDa jene gaLyuM bahu ja bhAve emane zrIkhaMDa to bhAve ja. ahIM vanaspatijanya dahIMmAMthI zrIkhaMDa banAvavAnI rIta ApI che. zrIkhaMDa banaze ekadama sarasa ane khabara paNa nahI paDe ke A vanaspatijanya dahIMmAMthI banAvelo che. sAmagrI - badAma (1/2 kapa). (8 kalAka palALelI) ) kAju (1/2 kapa) (8 kalAka palALelA) ) hAthachaDanA cokhA (1/2 kapa) (8 kalAka palALelA) kAcI khAMDa / tADanI sAkara (1/2 kapa ke svAda anusAra) che. elacInA dANAno bhukko (1/4 nAnI camacI) kesaranA thoDA tAMtaNA vanaspatijanya dahIM (1 moTI camacI) jAmaNa mATe (koI paNa cAle). rIta > dareka dUdha miksaramAM alaga alaga banAvavAnA che. have kAju ane badAmanA dUdhane bheguM karI sTova upara dhImA tApe garama karavA muko. camacAthI halAvavAnuM bhUlatA nahI. thoDI taiyAra thaze: 1 vATako minITomAM ukaLavA lAgaze. taiyArI mATe: 8 kalAka have dhIre dhIre, eka eka camaco bharIne rAMdhavA mATe: 15 minITa cokhAnuM dUdha nAkhatA javuM ane halAvatA phrIjhamAM rahezeH 3 divasa rahevuM. 15 minITamAM jADuM dUdha taiyAra thai jaze. > A dUdhane navazekuM garama rahe tyAM sudhI ThaMDu paDavA do. vanaspatijanya dahIMnuM jAmaNa lai dahIM meLavI do. > 8 kalAkamAM dahIM taiyAra thai jaze. | have zrIkhaMDa banAvavA mATe A dahIMne eka pAtaLA kapaDAmAM bAMdhI do. badhu ja pANI nItarI jAya tyAM sudhI bAMdhI rAkho. | have AmAM sAkara, kesara, elacIno bhukko nAkhI halAvI do. zrIkhaMDa taiyAra che. circleOhealth 26
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ mIThAI (vanaspatijanya dUdhamAMthI) pIyuSa (eka mahArASTriyana pINuM) A eka jADuM malAidAra ThaMDaka ApanAruM pINuM che. dahIM athavA chAzane zrIkhaMDa sAthe bheLavIne banAvAya che. sAmagrI ) vanaspatijanya dahIMmAMthI banAvelo zrIkhaMDa (1 kapa) > ThaMDI vanaspatijanya dahIMnI chAza (1 1/2 kapa) ThaMDu badAmanuM kAcuM dUdha (1/2 kapa) kAcI sAkara athavA tADanI sAkara (1/4 kapa athavA svAda pramANe) elacIno bhukko (2 thI 3 nAnI camacI). kesaranA thoDA tAMtaNA taiyAra thazeH 3 vATako taiyArI mATe: 5 minITa rAMdhavA mATe: jarUra nathI phrIjhamAM raheze: 1 divasa rIta sAkara, zrIkhaMDa, chAza, dUdha ane elacIno bhukko miksaramAM nAkhI mizraNa karI lo. 2 minITa sudhI miksara pheravo. - pIyuSa taiyAra che. ThaMDu pIraso. health nAriyeLanA dUdhanI mIThAI A eka khuba sarasa bhAratIya mIThAI che. jene mIThuM khAvAnuM bahu ja mana thatuM hoya tene mATe, jene nAriyeLano svAda game ane amastu ja gaLyuM khAvAnuM mana thAya tyAre A mIThAI manane pasaMda kare tevI che. paNa jene DAyAbITIsa che tene mATe A mIThAI nathI. sAmagrI ) nAriyeLanuM dUdha (1.5 kapa) ) soyAbInanuM athavA to badAmanuM dUdha (1.5 kapa) - kAcI sAkara (3/4 kapa) athavA kemikala vagarano goLa > agara agara pAvaDara (2 nAnI camacI) athavA to 1 nAnuM pAkITa agara agaranI sTIka ) elacIno bhukko (1/4 nAnI camacI). | khamaNeluM nAriyeLa (1/4 kapa) bArIka samArelA pIstA (20 naMga) > kesaranA thoDA tAMtaNA 30 circleOhealth
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ rIta eka loyuM lai emAM nAriyeLa ane badAmanuM dUdha gesa sTova para garama karavA muko. emAM sAkara, khamaNeluM nAriyeLa, pIstA paNa nAkho. 7 thI 8 minITa sudhI ukALo. sAthe moTA camacAthI vacce vacce halAvatA raho. 1/4 kapa navazekA garama pANImAM agara agara, kesara ane elacIno bhukko nAkhI ogALo. mIThAI (vanaspatijanya dUdhamAMthI) noMdha * agara agara sArI jAtanuM hovuM jarUrI che. * nAriyeLanuM dUdha tAjuM hovuM joIe. taiyAra thaze: 3 nAnI thALI taiyArI mATe: 10 minITa rAMdhavA mATe: 20 minITa phrIjhamAM raheze: 3 divasa have A mizraNane dUdhamAM nAkho ane sArI rIte bheLavo. bIjI 3 thI 4 minITa ukaLavA do. sAthe sAthe halAvAtA raho jethI karIne agara agaranA gAMThA nA bane. have sTova baMdha karI do. eka UMDI thALImAM A taiyAra mizraNane garama garama ja pAtharo. f jema jema A mizraNa ThaMDu paDatuM jaze tema tema jADuM thatuM jaze. ThaMDu thAya eTale phrIjhamAM 2 thI 3 kalAka mATe rAkhavAthI ekadama sarasa seTa thai jaze. have cappu lai TukaDA karo. ThaMDu ja pIraso. Thealth circleOhealth |31
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ cIjha ane panIra che ane pAra noMdha jo tamane cIjha ane panIra bhAvatA hoya to ahI batAvelA vanaspatijanya cIjha ane panIranI vAnagIo tamane khuba gamaze. have tame A cIjha ghare jAte ja banAvI zako cho. A cIjha banAvavAnuM sAva saheluM che. A uparAMta A cIjha svAthya mATe paNa sArA che ane poSaNa tatvothI bharapura che. * Toku parAThA, Tophu kaTaleTa, pAlaka panIra vaMgere banAvI zakAya. Torka (soyA panIra) panIra premIo mATe Topha eka sAro paryAya che je poSaNayukta che ane svAdiSTa paNa che. Tophu Ama to bajAramAM pAkITamAM maLe che paNa ghare paNa sahelAithI banAvI zakAya che. sAmagrI soyAbInanuM dUdha (1 lITara) vanaspatijanya dahIM (7 moTA camacA) athavA lIMbuno rasa CTC ule uuenealth rIta ) soyAbInanA dUdha ne 20 minITa sudhI garama karo. 5. dUdha ukaLavA lAge tyAre emAM dahIM athavA lIMbuno rasa nAkho ane haju ukaLavA do. > 2 minITamAM Tophu dUdhamAMthI juduM paDI jaze. have Tone gALI lo. cokhkhuM pANI ja bAkI rahI jaze. gALelA Toku para vajana (koI paNa vajanadAra vastu) mUkI do. 1/2 kalAka taiyAra thaze: 2 kapa rahevA do. badhuM ja pANI nIkaLI jaze ane taiyArI mATe: 1 kalAka rAMdhavA mATe: 20 minITa Toku ekadama ghaTTa banI jaze. phrIjhamAM raheze: 7 divasa - have TophUnA TukaDA karo. 32 circleOhealth
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ cIjha ane panIra kAjanuM cIjha A cIjha svAdiSTa ane jADI caTaNI jevuM hoya che. eTale A cIjha ne vAparavAnuM saraLa paDe che. A cIjhamAM alaga alaga svAda paNa umerI zakAya che jema ke maracuM, lasaNa, ane kALA marI. kAjunA badhA ja sArA pauSTika tatvo A cIjhamAM che ane jo A cijhano vanaspatijanya AhAra sAthe samajIne upayoga karavAmAM Ave to vajana vadhavAnI zakyatA nathI rahetI. sAmagrI ) kAju (1 kapa) (6 thI 8 kalAka pANImAM palALelA) > tAjuM pANI (1 kapa) > lAla moTA kepsIkama , TukaDA karIne (1/2 kapa) jhINA sudhArelAM lIlAM kAMdA (2 moTA camacA) tAjI kothamIra athavA besilanA pAna ke pAraslI (2 moTA camacA) (jhINI samArelI) vATeluM lasaNa (1 nAnI camacI) mIThuM (1/2 thI 1 nAnI camacI) vATelA kALA marI (1/4 nAnI camacI) > lIMbuno rasa (1 moTI camacI) taiyAra thaze: 2 kapa taiyArI mATe: 8 kalAka rAMdhavA mATe: jarUra nathI phrIjhamAM raheze: pa divasa noMdha breDa, senDavIca, pIjhA, benDa | DIza vageremAM vaparAya. rIta miksaramAM kAju ane pANIne miksa karo. pahelA 3/4 kapa pANI ja lo. pachI joIe to ja vadhu nAkhavuM. ekadama lIsI lugadI banAvo. eka vAsaNamAM lai, AkhI rAta A lugadIne bahAra rahevA do. DhAMkIne rAkhavI. have A lugadIne Atho AvI jaze ane khATI vAMsa paNa Avaze. svAda paNa thoDo khATo ' thai jaze. UIICT US | A kAjunuM mULa cIjha taiyAra thai gayu. > bAkInI vastuo have A cIjhamAM nAkhI kAjunuM masAlAvALuM cIjha taiyAra karo. have masAlAvALuM cIjha khAvA mATe taiyAra che. circleOhealth 33
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ rasoDAmAM parivartanano Alekha rasoDAmAM parivartanano Alekha taMdurasta rahevA mATe rojanI rasoDAnI sAmagrImAM parivartana lAvo. prANIjanya dUdha soyAbIna, cokhA, badAma, zIMga, nAriyeLa ane kAju vagerenA dUdha ) sukA phaLa jevA ke khajura, sukI drAkSa, aMjIra, jaradAlu. kemikala vagarano goLa, (zuddhIkaraNarahita) sAkara, tADanI sAkara, tADano goLa sapheda sAkara cA ane kophI | ghare banAvelI auSadhIya vanaspativALI cA, soyA athavA nAriyeLanA dUdhanI kophI phADA alaga alaga jAtanAM: ghauMnA, bAjarInA, makAInA ane juvAranA vagere taiyAra maLatA sIrIalsa panIra , TokuM (soyAbInanA dUdhanuM panIra). zIMganA dUdhanuM panIra paNa ghare banAvI zakAya che. | | zIMganuM, soyAbInanuM, ane bIjA vanaspatijanya dUdhanuM che dahIM chAza vanaspati chAza vanaspatijanya dahIMnI chAza soyA nageTa, Tophu, kaThoLa jevA ke rAjamAM, vanaspatijanya | padArthomAMthI banAvelAM taiyAra pAkITa mAMsa 38 circleOhealth
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ sapheda cokhA (mazIna polIza karelA) zuddha mIThuM hAthachaDanA cokhA cokoleTa rasoDAmAM parivartanano Alekha AkhA ghauMno loTa, (hola vhITa) avanamAM beka karelA, taMdUramAM banAvelA, athavA zekIne banAvelA nAstA himAlayanuM mIThuM, siMdhAlu ane dariyAnuM mIThuM salADa mATe DresiMga tela vagaranA DresiMga ane caTaNI sapheda sAkara vagaranI mIThAI, sukA mevAmAMthI banAvelI mIThAI ane goLanI cIkkI koleTa | S ThaMDA soDA jevA pINAM cokoleTa, koko pAvaDara phrojhana phaLanA AIsakrIma, vanaspatijanya dUdhamAMthI banAvelA AIsakrIma saealth lIMbu zarabata, phaLano rasa, smUdhI meMdo zakya hoya tyAM sudhI tAju ja vAparavAno Agraha rAkho taLelI vAnagIo mIThAI AIsakrIma DabbAmAM maLatA taiyAra khorAka circleOhealth 35
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 pagathiyAM vanaspatijanya AhAra tarapha 10 pagathiyAM vanaspatijanya AhAra tarapha 10 pagathiyAM to tame have vanaspatijanya AhAravALI jIvanazailI apanAvavAnuM nakkI karyuM che. Arogyaprada ane vanaspatijanya khorAka khAvo e phakta eka alaga jAtano AhAra ja nathI, yAda rAkhajo ke A eka jIvana jIvavAnI rIta che. A rIta sahelAIthI apanAvavA mATe nIce ApelI salAha khUba madadarUpa raheze. 1 yogya saMgAthanA saMparkamAM rahI tamane protsAhana ane mArgadarzana jarUra maLaze. 36| circleOhealth 2 pustako ane inTaraneTa dvArA ghaNI mAhitI maLe che, tenI madadathI potAne jANakAra banAvo. jemake tamArU zArIrika parIkSaNa ane raktanI tapAsa jarUrathI karAvI levI. vanaspatijanya www.circleofhealth. AhAra zaru karavA in, A vebasAITa pUrvanI tamArA khUba madadagAra che. svAsthyanI khabara raheze. circle vanaspatijanya AhAranA anubhavI dAkataranuM mArgadarzana badhA helthanA riporTa dekhADIne lai levuM. 5 khorAkane atizaya vadhAre paDato athavA atizaya ocho khAvAno nathI. Ama karavAthI lAMbe gALe zarIrane pote saMzodhana karo 2 yogya saMgAtha nukasAna thavAnI saMbhAvanA che. - AhAramAM saMtulana || anubhavI mArgadarzana potAnI zArIrika
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ vanaspatijanya AhAra tarapha 10 pagathiyAM HOLISTIC HEALTH 100 navo AhAra umero taMdUrasta vikalpa jAgRta grAhaka bano pUrva-yojanA banAvo A jIvanazailI sahelAIthI mANo IT A khorAka A Adata lAMbA pAkITa upara potAnuM svAthya keTalAya navA phaLa kelorIsa gaNI, samaya gharanI lakhelA padArthonA jALavavA ! ane zAkabhAjI bhUkhyA rahI athavA bahAra athavA | nAma vAMcavA ane Arogyaprada | | tame kyAreya nahI jokhI jokhIne | bahAragAma jatI samajavAno prayatna khorAka vAparavAno khAdhA hoya, te have khAIne jIvavAno vakhate khUba kAma karo. jethI tame | nirNaya lo. gharanI khAtA zIkho. nathI. A | Ave che. Ama bajAramAM taiyAra | rasoImAM badalAva anya kaThoLa ane jIvanazailImAM karavAthI anucita maLatAM khorAkamAM karo. jaMka phUDa ne | anAjano joIe eTalo | khAvAthI bacazo. nukasAna karatA badale pauSTika upayoga karatA khorAka khAo ane kemikalathI saceta | khorAka | zIkho. AnaMdapUrvaka rahI zako. apanAvavo. vanaspatijanya mANo. AhAra pUrNa rIte pauSTika che. circleOhealth 39
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ Notes: circle health 34 circleOhealth
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ circle | health
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ vanaspatijanya dUdha (prANIjanya dUdhanA vaikalpika dUdha) -- Do. rUpA zAha ghaNAM varSothI potAnA dardIone vanaspatijanya AhArathI sArA karatA karatA Do. rUpA zAha (sarkalaohelthanA DAyarekaTara) ne lAgyuM ke bhAratanA moTA bhAganA lokone Arogyaprada vanaspatijanya dUdha viSe koI mAhitI nathI. Do. rUpA kahe che, "tame svAdiSTa vanaspatijanya dUdhanI vAnagIo ghare banAvI zako cho ane A badhI ja vAnagI svAthyanI rIte paNa khuba ja upayukta che". badhAne vanaspatijanya AhAra para javAnI preraNA maLe temaja jIvanazailIne lagatA rogomAMthI mukti maLe ane eka navI svAthyavardhaka jIvanazailInI zarUAta thAya e ja A pustikA lakhavAno hetu che. zuM tamane khabara che?. lagabhaga 12 jeTalA vaikalpika dadha tame banAvI zako cho? sauthI vadhAre Arogyaprada dUdha mevA ane telIbiyAMmAMthI maLe che? ghare ja prANIjanya dUdha vagara ja vanaspatijanya dahIM banAvI zakAya che? prANIjanya dUdha choDo ane AzA rAkho ke tame DAyAbITIsa, blaDa prezara, hRdaya roga, jADA paNuM, asthamA, rUmeToDa ArtharAyaTIsa ane bIjA ghaNAM Arogyane lAgatI takalIphomAMthI kAyamanI mukti pAmI zako cho. mukhya muddA | 21 svAdiSTa vanaspatijanya AhAranI vAnagIo khAsa mAhitI-vanaspatijanya dahIM ane mAkhaNa vanaspatijanya AhAra mATenA majedAra nusakhA vanaspatijanya dUdha (prANIjanya dUdhanA vaikalpika dUdha) nI pustikAno upayoga karo ane thai jAva hoziyAra. 21 vAnagIone 21 divasamAM banAvavAnI koziza karo ane juo kevI rIte tamArI tabiyata sudharavA lAge che. circle ) health circle health 15E Jaybharat Soc, 3rd Rd, Khar (W), Mumbai 400 052 022 2646 3232/+91 98212 48428 drupashah@gmail.com www.circleofhealth.in Con Copyright 2015 CircleOhealth Prior permission needed to print/use any content mentioned in this booklet. Youtube Chanel: with recipes in Gujarati, English and Hindi. circleOhealth India https://www.youtube.com/channel/UCTVnGSKOu1CMr4o9oxXniyg Email: mycircleofhealth@gmail.com | Mo: 98212 484 28/022 2646 3232 website: www.circleofhealth.in/ We are also on f