Book Title: Chellu Panu
Author(s): Pradyumnasuri
Publisher: Pathshala Prakashan
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005636/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che pAchuM 0.02 pAThazALA prakAzanA 703, nUtana nivAsa : bhaTAra mArga : surata - 395 001 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) pAnuM pAre pAThazALA prakAzano bApAlAla manasukhalAla zAha TrasTa 703, nUtana nivAsa bhaTAra mArga: surata - 395 001 SVATE SalherI thaNI-1- #ja che Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gi pAnuM-2 chelluM pAnuM: 'pAThazALA' dvimAsikanA 1 thI 3 sudhInA aMkonA chelle pAne chapAyelA laghu lekhono saMcaya lekhakaH AcAryazrI pradyumnasUri mahArAja prathama AvRtti: zrAvaNI pUrNimA : vIra saMvata 2534 : vikrama saMvata 2064 I.sa.jAnyuArI 2008 mUlya: sadvAMcana saMpAdanaH saMyojana rameza zAha (0 94271 52203) prakAzaka : pAThazALA prakAzana : bApAlAla manasukhalAla zAha TrasTa, 703, nUtana nivAsa, bhaTAra mArga, surata - 395001 anya prAptisthAnaH saMdIpabhAI zAha, 40ra-jaya epArTamenTa;29-vasaMtakuMja sosAyaTI,zAradA maMdira roDa, pAlaDI amadAvAda-380007 phonaH 26634037 jitubhAI kApaDiyA, ajaMtA prinTarsa, sattara tAlukA so., 12, lAbha kaoNplekSa, posTa : navajIvana, amadAvAda - 380014 cimanabhAI dozI, kAnapura hAusa, 28187,narazI nAthA sTrITa, bhAta bajAra - muMbaI phonaH 2506 5998 vijaya dozI, sI-602, dattANI nagara, bilDIMga naM.3, vivekAnaMda mArga, borIvalI(pazcima),muMbaI-92 - phonaH 9320475222 zaradabhAI zAha, vI.TI. epArTamenTa, kALA nALA, bhAvanagara - 364 001 phonaH 2426797 pradIpabhAI zAha 14, saroja epArTamenTa, 79, dahANukaravADI, kAMdIvalI(pazcima), muMbaI-47 - phonaH29672520 mukundabhAI zAha 505/506, bI' vIMga, kailAsa eskeneDa, zreyasa sinemA sAme, ela bI esa mArga, ghATakopara (pazcima) muMbaI 400086 phonaH 25008096, 25005949, 9324065421 For Personal & Private Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chelluM pAnuM -je chelluM nathI || 4 zAhana ke zAha zahenazAha || 5 nUtana prabhAte prArthanA | $ RNamukti || 7 mane sanmitrano samAgama ho ! // 8 kaThora kRpAno svIkAra // 10 Avo kudarata pAsethI zIkhIeH -ApavAnuM || 11 maMtrIzvara vastupAlanI uttama mAMgaNI //12 icchavA joga abhilASA // 13 bhItarI khajAnAnuM gIta // 14 dilamAM dayAnuM jharaNuM vahAvIe // 15 jAko rAkhe sAMIyA... // 16 Aja roTI rAma nahIM bolatI hai ! || 18 salAma karasana bhagatane ! // 19 anukramaNikA ' pazcappiNaha ' // 20 zeDhAno AMbo / 21 bhrAtRdevo bhavaH|| bhAI ho to AvA hajo // 23 bharoso -davAno ke duvAno ? // 25 kAvyazAstravinodana.. || 26 dharmanI dRDhatAne dhanyavAda || 27 ko' mIThA haiyAnI 'nA' || 28 vAtsalya : vRddhatvanI zreSTha zobhA // 29 mahAjano paMgate hoya -chellAM || 30 be '-nArA' mAM kayo caDe ? // 31 bahiryApikA kAvya svarUpanI sajjhAya //32 have mAre javAnuM prayojana zuM ? // 33 grISmanI eka bapore... // 34 kAvyazAstravinodena... // 35 adhikAra vinAnAM kAmathI DaphaNAM maLe ghaNAM... // 36 3 -- chelluM pAnuM 37 // juo dUta Avyo! 38 // prabhu darizana sukha saMpadA 39 || kAvyazAstravinodena.. 40 // sonuM UMcAmAM UMcuM -raNakAra sAdo 41 // mananIya subhASita 42 // prabhAvanA 43 // . AvI 'nA' ApaNane paNa maLe ! 44 ucita bolavuM kevuM je aucitye bharyuM ..bharyuM.. 45 || 'divasa'-A zabdano artha keTalo vistarI zake ? 46 | AMbAnA vana jevA thajo 47 // baMdha samaya citta cetIye re, udaye zo saMtApa salUNA 48 / / banne sthitimAM majhA ja majhA 49 // haThIbhAIno roTalo 50 || saMvedanahInatAnI sajA 51 // karuNA jananInA jAyAne salAma 52 // subhASitam 53 // jenA sparza thAya A sarva hema te zrI hemAcAryane ho praNAma 54 // jAsa hita zIkhathI... 55 // eka adbhuta vAta 56 // saMskAranuM siMcana 57 // juo ! juo ! jaino kevA nItidhArI ! 59 // ...ane jamaNo hAtha laMbAyo 60 // haMsanI dhULa 61 // sUtAM pahelAM sAta lITI 62 // meghakumAra 63 // saMghareluM paNa jaze 64 / / zAkhA para phaLa ne phUla For Personal & Private Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divelanuM pAnuM-- 4 pAchuM -je chelluM nathI ? paheluM pAnuM, pachI bIjuM pAnuM ane have chelluM pAnuM, eka pachI eka kramazaH prakAzita thaI rahyA che. ' Ama to "pAThazALA" dvi-mAsikanI upanipaja che. nAnA nAnA kathA prasaMgo vAMcavA game. bodha paNa turta tAravI zakAya, jhIlI zakAya. eka pAnAMmAM eka prasaMga vAMcatAM vAra na lAge. eka bhAIne chellAM pAnAMnA A TacUkaDA lekho-prasaMgo gamyAM. temaNe Agraha rAkhyo ke have chelluM pAnuM prakAzita karo. samagra kathA-prasaMgo sAlavAra goThavavAnuM kAma kaparuM che. AnI bhASA tathA zailI sugama che, mATe vAcanamAM anukULatA raheze. pAThazALA prakAzanamAM jema mALAmAM doro hoya tema ramezabhAI to parovAyelA che ja. dhanyavAda. - akrama vara For Personal & Private Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 -- chelluM pAnuM roja chApAMo ane TIvInI jAherAto ApaNane zIkhave che ke sagavaDatAbharyA sAdhano vasAvo, samRddha bano. sukhI thAzo. A sAdhanothI khUba sukha maLaze. jUnuM ApI jAo ane navuM Adhunika laI jAo. A mAnyatAne AdhAre nita navA sAdhano, AviSkAro ApaNI AgaLa ThalavAtAM ja jAya che. saravALe mANasa pAMgaLo, parAdhIna - parAzrita ne pAmara banato jAya che. sAdhanono Avo AdhAra choDo to ja pAmaratAnuM duHkha chUTe. e duHkha gayuM to pachI sukha ja sukha che. cittane A vicArathI keLavavAnuM cheH jisako kachu na cAhIye vaoN zAhana ke zAha. For Personal & Private Use Only zALa kezA zahenazAha Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chelluM pAnuM-- 6 GaludiAte prArthaoli AzA ne dheryano taMtu tUTa tUTuM thaI rahyo eve TANe, navA vhANe, ciMtavuM mAtra ATaluM jIMdagI jela jevI ke veTha jevI nathI nathI, zALA che e prayogonI, mAnavInA vikAsanI; tapazcaryA vinA siddhi kadI sAMpaDatI nathI, jIMdagI che tapazcaryA, AkarI AtmasAdhanA; pahelI pIDA prasutinI, pachI putra vadhAmaNI, Apatti AjanI e to AgAhI bhavya bhAvinI. Ayu, Arogya, aizvarya, AnandollAsa e sahu, mAMgu nA kAMIe, Aje mAMgu mAtra ATaluM; AzA, dhairya ane dhairya dheme TakI rahe, jhAMkhI toye jhINI jyoti, AtmazraddhA taNI jhage; jIMdagI AkhI cho jatI jaMgamAM Ama jhUjhatA, jIvatA jIvatA jouM, jhIka to huM jhIlI zakuM! prArtha pAmaratA nA've duHkhamAMye hasI zakuM, bhUluM huM nA niyattAne, enI hUMphe sahu sahuM. koI kavie nUtana varSAraMbhe niyattAnA caraNomAM prArthanA karavAnA avasare hRdayanI vANImAM ciMtana, mAMgaNI ane prArthanA kevA kevA asaradAra zabdomAM gUMthI che ! racanA 25-30 varSa pahelAnI che. mAnavInA atala UMDANamAMthI, tenA pAtALakUvAmAMthI phUTelI zabda saravANI kyAre ya jUnI, purANI ke vAsI thatI nathI. te nityanUtana ja rahe. emAM satya sanAtananI suvAsa hoya che. zarUAtanI paMktiomAM vartamAna paristhitinuM varNana che. pachI nirbaLa ane hatotsAhane cImakI che. pachI, vartamAna sthitimAM ullAsano saMcAra thAya, cittamAM sakaLa saphaLatAno pAyo, je AtmazraddhA, AzA, dhIraja ane sthiratA TakAvavAnI mAMgaNI che, je vAstavika che. zabdo UdhAra ke uchInA nathI, emAM AtmAnA avAjanI maheka che. A zabdone ApaNe ApaNA banAvIe. emAMthI navuM joma, navI tAjagIthI dila ubharAI jaze ane navI kUca mATenuM bhAtu maLI jaze. For Personal & Private Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 -- chelluM pAnuM RNasUkti ma * * * pitRRNa, guruRNa ane vizvAsaNa e traNa RNano bhAra ApaNA upara che tenuM bhAna rahevuM joIe ane kramazaH temAMthI mukta thavAno bhAva rahevo joIe. teno pramANika prayatna paNa thavo joIe, koI ne koI rIte. dA. ta. pitAnA saMskAra vAraso zobhAvavo ane saMbhALavo te pitRRNamukti che. gurunA upakArano svIkAra karavo te guruRNamukti che. ane roja koI ne koIne yogya madada karavI te vizvaRNamuktino prayAsa che. AvuM roja tamArA jIvanamAM banatuM raho. * prabhAva m*kurabara artha vistAraH RNa eTale karaja, dezuM. ApaNA mAthe pahelo upakAra mAtA-pitAno che. teo taraphathI thayelA A upakArano badalo to zI rIte vaLe? paNa, teonA nAmane zobhAve tevuM, ApaNuM jIvana saMskArasaMpanna banAvIe to teonuM RNa yatkiMcita adA karyuM kahevAya. bIjo upakAra ApaNA guruno che. zALAnA zikSaka, dhArmika pAThazALAnA paMDita, kaoNlejanA prAdhyApaka ane ApaNane dharmabodha ApanAra dharmaguru. A badhAno, ApaNA paranA upakArano svIkAra karavo. huM temanI pAse bhaNyo chuM. temanI pAsethI zIkhavA-samajavA maLyuM che. mArA jIvanamAM temanA samAgamathI ghaNo Atmika lAbha thayo che. Ama, vAraMvAra kRtajJatA pragaTa karatAM rahevuM, eno RNasvIkAra karavo jarUrI che. ApaNI AsapAsanA jagata pAsethI ApaNe keTaluM badhuM meLavIe chIe ! e badhAthI ApaNuM jIvana TakeluM che, ApaNI jIvananaiyA saraLa vahe che. ApaNe paNa koIne TekArUpa banIe to, zubhanA eka vartuLamAMthI bIjuM vartuLa racAze, vistaratuM raheze. zAka mArkeTamAMthI zAka kharIdI lIdhA pachI kAchIyAne paisA cUkavatI vakhate eka bhAIne vIsa rUpiyA dhaTyA. kAchIyo ane kharIdanAra bhAI, ekabIjAthI ajANyA hatA. paisA bAkI kema rakhAya? bhAI mUMjhAtA hatAM tyAM bAjumAM ubhelA bhAIe saujanya batAvyuM, potAnI pAsethI vIsa rUpiyA ApyA. hisAba pUro thayo. e bhAI pAse emanuM saranAmuM mAMgyuM. jvAba maLyoH kAMI jarUra nathI. A ja rIte, bIjA koI muzkelImAM hoya tyAre tame ya Ama madada karajo. Ama paNa RNamukti thatI hoya che. e uttama prakAra che. Ama, traNa RNanA bhArathI ane tene pheDavavAnA bhAvathI ApaNe ApaNI kRtajJatA pragaTa karI zakIe. kRtajJatA to guNanuM bhAjana che. guNa temAM rahe che, Take che ane zobhe che. For Personal & Private Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chelluM pAnuM-- 8 mane satrano samAna ho! sAva sAdA sUtaranA dorAmAM khAsa kazuM nathI. ema ne ema gaLAmAM ke mAthA para mUkyo hoya to te, pote nahIM to bIjA, e dekhatAM veta, hAthathI laIne dUra karI de. e ja doro jyAre sugaMdhathI UbharAtAM suMdara puSponI sobatamAM hoya tyAre hajAro mANasonI hAjarImAM loko hoMze hoMze tene gaLAmAM phUlahAra tarIke paherAve che, ke mAthAmAM veNI-gajarA tarIke gUMthe che. A prabhAva phUlo sAthenI dostIno che. A ja doro jyAre TImaruM (tamAku)nA pAna nI sobata kare tyAre, pahelAM te baLe che ane te pachI pAna sAthe TUMkI, tene pheMkI devAmAM Ave che. sobata tevI asara e kahetI ahIM siddha thAya che. koI zetAna jevA lAgatA mANasanI hevAniyata mATe javAbadAra koNa hoya che? alabatta, koI kumitranI sobata ja jIvanane avanatinI gartA tarapha dhakelavAmAM nimitta banI hoya che. koI saMtanA pUrva jIvanamAM DokiyuM karIe to temanI pAvana jIvanagaMgAnA mULane zodhatAM mAluma paDaze ke uttamanI sobatanA prabhAvathI pote ucca jIvananA zikhara sara karI zakyA che. Ama, jIvananI unnati ke avanatinA mULa, satsaMga ke kusaMgamAM rahelA che. sanmitro to jIvananI moMgherI mUDI che. AjanA viSama ane viSamaya kALamAM sauthI vadhu kALajI mitra banAvavAmAM rAkhavA jevI che. mitra tamArA jIvanano nakazo badalI zake che. are! mitra to tamArA saphaLa jIvanano nakazo dorI paNa zake che. - kumitro to Dagale ne pagale maLaze! sanmitra ochA ja hovAnA. ene to zodhavA paDe che. eka sanmitra maLI jAya to duHkhI jIvana paNa sukhamaya banI zake che. jyAre koI kumitra bhaTakAI jAya to jIvanano khIlelo bAga paNa ukaraDAmAM pheravAI jAya che. eTale, sanmitra karavAmAM jema kALajI levAnI che tema kumitrathI aLagA rahevAmAM ethIye vizeSa sAvacetI rAkhavI jarUrI che. prasiddha keLavaNIkAra nAnAbhAI bhaTTanA jIvanano eka mahattvano prasaMga A bAbatamAM mananIya che. tera-cauda varSanI vaye temanA lagna thayelA. lagna pachI patnI zivakora sAthenI prathama mulAkAtamAM thayelI vAtacIta emanI AtmakathA "ghaDatara ane caNataramAM Ama lakhAI che : jIvanamAM huM pahelovahelo ja ene maLyo. mArAthI pUchAI gayuM: "A vakhate to tuM rokAIza nA?' zivanI AMkhomAM AMsu AvyA : "huM zuM rokAuM? tame roja UThIne tamArA For Personal & Private Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 -- velanuM pAnuM bhAIbaMdhone lAvyA karo cho ne huM baLI jAuM chuM..." A zabdothI mane bhAre AghAta thayoH "bhAIbaMdho to Ave ja nA! tuM emane kyAM oLakhe che?' "e badhAyane huM pagamAMthI oLakhuM chuM. e badhAya sArA nathI. e haze tyAM sudhI huM AvavAnI nathI." zivakora Ama eka ja divasamAM e kahevAtA mitronA dedAra joI, cALA joI turta kaLI gayA hatA, "A mANasono paga ApaNAM ghera na joIe." dhanaterazano divasa hato. vaLI nAnAbhAIno janmadivasa! eka pachI eka mitro savArathI AvA lAgyA. paraMtu zivakoranA zabdoe nAnAbhAIne bAMdhI dIdhA hatA. AjathI ApaNI bhAIbaMdhI baMdha che." tyArathI e mitro gayA te gayA.. e badhA mitronuM uttara jIvana jouM chuM tyAre thAya che ke zivalakSmIno mArA parano moTo upakAra che. enA nirmaLa AgrahathI huM bacI gayo. Aje paNa ghaNIvAra mArA jIvanadevIno prasaMga huM ghaNA garvathI gAuM chuM. patnI sanmitra banI ane kumitranA kaLaNamAMthI ugArI lIdhA. tyAra pachI to emanuM jIvana saDasaDATa UMce ne vadhu UMce caDhatuM rahyuM. amaravela ne vaLI AMbe caDI ! pachI bAkI zuM rahe? sArA mitro ja zodhavA. na maLe to prabhu prArthanA karavI paraMtu nathI maLatA eTale je tenI sAthe hAtha na milAvavA. phUlanI chAbamAM mUkavA jevA phUla na maLe to kAMI temAM kolasA na bharAya! khAlI rahelI chAbanuM paNa eka mUlya che. bhatRharie lakhyuM che eka mitra bhUpatirvA yatirvA eka mitra hoya pachI te rAjA ho athavA sAdhu ho. AvA eka mitra paNa basa che. sAcA mitro keTalA hoya e gaNavA mATe, veDhA to ThIka, AMgaLIo paNa vadhAre che. zerI mitro so maLe, tALI mitra aneka, jemAM sukha-duHkha bATIye, te lAkhomAM eka. --ApaNane AvA sanmitrano dukALa na ho. For Personal & Private Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ belluM pAnuM -- 10 kaThora kRpAno svIkAra ApaNe ghaNI ghaNI IcchAo karIe chIe ane te badhI pUrI karavA mathIe chIe. A badhI IcchAo phaLatI nathI tyAre ApaNe duHkhI thaIe chIe. IcchAo phaLe tyAre teno yaza potAnA kismatane ane kyAreka zraddhAvaza, bhagavAnane apAto hoya che. paNa jyAre IcchA na phaLe tyAre te hatAza thato hoya che, ane chevaTe bhagavAnane uddezIne tene doSa deto hoya che. 'tuM dayALu che ke nahIM ! AvA du:kha devAnA hoya ?' ema bolato hoya che. paNa kharekhara to e AvI paDelA duHkhamAM prabhunI kRpAnA ja darzana karavAnA che. A bAbatamAM kavi ravIndranAtha TAgoranI kAvyakaMDikA hRdayasparzI che H Ami bahu vAsanA ya prANapaNe cAI vaMcita kare bAMcAle more e kRpA kaThora saMcita mora jIvana bhare. aneka vAsanAno mAryo jIva para AvIne mAMguM chuM paNa teM mane vaMcita rAkhIne bacAvI lIdho che e kaThorakRpA mArA AkhA jIvanamAM saMgharAyelI raheze. A je 'kaThorakRpA' che tene samajavAno prayatna karavA jevo che. mArA vAraMvAranA anubhava A vAtamAM sAkSI pUre che. jyAre jyAre IcchA phaLI nathI tyAre tyAre kSaNika duHkha thayuM che; paNa thoDA samayanA aMtare e vitelI ghaTanA tarapha dRSTipAta karuM chuM, te prasaMganuM vizleSaNa karuM chuM tyAre paNa temAM prabhunI kRpAnA komaLa kiraNono ja sparza jaNAya che. ane sAcosAca peluM prasiddha vAkya yAda Ave che ke H 'je thAya te sArA mATe.' A AzvAsana nathI, preraNA che. A ja saMdarbhamAM kavivara TAgoranuM eka bIjuM mahattvanuM vAkya yAda rAkhavA jevuM che : 'vagara mAMgye je maLyuM che tenI je javAbadArI che te tuM pUrI pADI zakato nathI to tuM je kAMI mAMge che tenI javAbadArI tuM zI rIte upADaze ?' eTale je kAMI banyuM te badhAmAM tenI komaLa-kaThora kRpAnA darzana karavA; tethI duHkha, darda ke phariyAda jevA viSAdapreraka vicAra ja nahIM Ave. For Personal & Private Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 -- C) pAnuM Avo kUdarata pAsethI zIkhIeH ApavA ApaNuM vizva kevuM kudaratamaya che! kudarata-prakRti-nirsaga ApaNane keTakeTaluM Ape che! satata Ape che. sarvane Ape che. sarvatra Ape che, Ape ja che. sUrya uSmA-hUMphaajavALuM ane caitanya Ape che. caMdra zItaLatA-zAMti ane AhvAda Ape che. AkAza nirAMta Ape che. pavana pRthvIne pAvana karavAnuM kAma kare che. sUrya ane pavana vinAnI sRSTinI kalpanA kevI dhrujAvI de che. mANasa bagADe; sUrya-pavana tene punaH punaH ThIka kare che, sudhAre che. vRkSoH phaLathI lacI paDelA vRkSo kevAM madhura, mIThAM, judA judA svAdanA, judA judA AkAranAM phaLonA DhagalAM Ape che; to choDa Rtu RtunAM kevAM raMgaberaMgI khIlelAM, comera sugaMdha veratAM nAnA-moTAM ghATIlAM rUpALAM, phUlo varasAve che. ane varSo tenI to vAta ja nirALI. jharamara jharamara varasato varasAda, e to prakRti devInI mahAprasAdI che. A badhAM badhuM basa Apeja rAkhe che. kazAMya vaLataranI apekSA vinA ApavuM e ja temanA astitvano jIvanamaMtra ApavAmAM ja temanA astitvanI sArthakatA. mANase A badhuM laIne zuM zIkhavAnuM? basa levAnuM ja? nA. nA. kudaratanI A deNagI ApaNane karajadAra banAve che. e karaja ApaNe ApaNI AsapAsa ApaNI pAsenuM vaheMcIne. chUTe hAthe ApIne pheDavAno prayatna karavAno che. basa, Apo Apo. ApavA mATe ja A avatAra maLyo che. ApIne khAlI thavAnuM nathI paNa aMtarathI samRddha thavAnuM che. A ApavAnuM jAdu evuM vAvetara samAna che; jeTaluM ApIzuM ethI anekagaNuM thaIne pharIthI ApaNAM ja hAthamAM Ave che. basa, havethI kAMi ne kAMI ApavuM ja che. chevaTe badhAne smita to jarUra ApavuM che. khIlelAM puSpo pAsethI smitanI dIkSA levAnI che. apekSA vinAnA dAnanI zIkha kudarata sivAya koNa Apaze? ApaNe ApavAnuM zarU karIe." ApaNo jIvana maMtra tene tyavanamukkIthA " ho. RAM For Personal & Private Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dolanuM pAnuM-- 12 trIzvaravApAlanI utALa mAMgaNI prArthanA e manogata AMtara-ukti che, svagatokti che. prArthanA sau saunI AgavI hoya. potAnI bhUmikA pramANenI mAgaNI hoya. jenI samakSa raju thAya tenA pratyenI lAgaNI paNa hoya. potAnA potanuM pratibiMba hoya. aMtaranI urvarAmanobhUmimAMthI ugelA bhAvapuSpa eTale prArthanA. saccAIthI bharelI prArthanA avazya phaLavatI bane che. e prArthanA zaraNAgati mAMge che. maMtrIzvara vastupAle prArthanA karI ane te phaLI che. tenA zabdo A pramANe che : zAstrAbhyAso' jinapadanatiH saMgatiH sarvadAyeM: sadvRttAnAM guNagaNakathA doSavAde ca maunam sarvasyApi priyahitavaco bhAvanA cAtmatattve saMpadyantAM mama bhavabhave yAvadApto pa vargaH he prabhu! he karUNAsiMdhu! Ape amArA hita mATe kahelAM vacanono abhyAsa karavAnuM baLa Apo. rAgadveSanA vijetAnA caraNomAM ja namaskAra karavAno bhAva Apo. je puruSonA mana-vacana-kAyAmAM zubha vicAra, maMgaLa zabdo ane pavitra vartana hoya tevA puruSonI sobata mane Apo. evA zubha AcAra vicAravALA AtmAnA guNonuM gAna karavAno rasa mArAmAM pragaTo. koInA paNa doSa dekhAI Ave to tene jatAM karuM, bhUlI jAuM, paNa koInI pAse tenI vAto na karuM, koI e vAta kADhe to paNa mauna rahuM evI uttamatA mArAmAM sahaja bano. prasaMga Ave ne bolavuM paDe to e vacana priya lAge tevA tathA anyane hitakAraka banI rahe tevAM ja sUjhe evuM karo. manamAM je kAMI vicAro ramatAM hoya tenuM kendra Atmatattva rahe. te tattva aMgenI jijJAsA tenA darzananI abhilASA ane te saMbaMdhI vAtanI prIti je AgaLa jatAM pratItimAM pariName evI vicAraNA manamAM cAlatI rahe evuM IcchuM chuM. A sAta mAMgaNI A bhava puratI nahIM kiMtu ahIMthI pachInA pratyeka bhave maLatI rahe tevI prArthanA paramanA caraNe maMtrIzvara vastupAle karI che. A prArthanA ApaNI paNa banI rahe che. eno krama paNa agatyano che. zAstrAbhyAsathI ja prajJAnI nirmaLatA, sUkSmatA ane zubhamayatA pragaTe che. pachI kramazaH AtmAnI bhAvanAmAM ja mana ramaNa rahe. ApaNe ApaNo sUra paNa AmAM bheLavIe. roja thoDo samaya zAstra saMparka dvArA e uttarottara guNone jIvanamAM avatarIta karIe. For Personal & Private Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IcchavA joga abhilASA (vaitAnIya chaMdra) nayanaM galadazrudhArayA, vadanaM gadgad rudhdhayA girA / pulakairnicitaM kadA vapuH tava nAma grahaNe bhaviSyati // nAnA kyAre prabhu tuja smaraNathI, AMkho thakI AMsu jhare, kyAre prabhu tuja nAma vadatAM, vANI muja gad gad bane; kyAre prabhu tuja nAma zravaNe, deha romAMcita bane, kyAre prabhu muja zvAse zvAse, nAma tAruM sAMbhare. 13- samagra hRdayanA tamAma tAra jenA nAma zravaNe ke nAma smaraNathI jhaMkRta thai UThe te ApaNI priyatama vyakti. Ano anubhava bhautika stare, dRzya vyaktinA viSaye banyo che; banI zake che. A anubhava jo adazya paramatatva viSaye anubhavavo hoya to tenI prArthanA paNa tene ja karavI rahI. vistu pArnu e rIte A prArthanA caitanya mahAprabhunI che te ApaNI paNa bane. A padyAnuvAdamAM A vicAra spaSTa che. For Personal & Private Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chelluM pAnuM-- 14 | GItarI khajAnAC/ gIta daSTi evI sRSTi evI sAdI kahevatamAM sadIonA anubhavano je nIcoDa bharyo che te to jyAre ApaNe tenI najIkanI bhUmikAmAMthI pasAra thaie tyAre ja samajAya che. mANasa game tyAMthI pasAra thAya, game te jue; paristhiti ke dazya game te hoya, paNa darzana to jonAranI daSTi anusAra ja thavAnuM. kaI najare jovAya che enA upara ja tenA darzanano AdhAra che. je kAMI jAdu che te jonAranI najaramAM ja che. ' ApaNe to bahAranI sapATInA mANaso. carmacakSunA mANaso. ApaNane je dekhAya te bahAranuM, upara uparanuM. jyAre aMdaranuM vizva sAva nirALu che. aMdaranA cakSu - divyacakSu -UghaDI jAya pachI je jovAya che te to kAMi ora ja che. aMdarano e khajAno khulI jAya to tenI bhavyatA asIma hoya che. kavi dhruva bhaTTanuM AvA bhAvArthanuM gIta che. gItakArane aMdaranA A khajAnA cAvI hAtha lAgI che. khajAno khUlI gayo che eTale emaNe aMdara najara TheravI che. raste cAlatA ema ja Tevavaza koI puche che kema che? ociMtu koI mane raste maLe ne kadI dhIrethI pUche ke kema che? ApaNe to kahIe ke dariyA zI mojamAM ne uparathI kudaratanI rahema che... uparathI puchAyela praznano uttara aMdarathI apAya che. khumArIthI chalakAtuM hRdaya bole cheH mojamAM chuM. dariyAnI laherane mojAM kahevAya che. "moje dariyA kahevAya che. For Personal & Private Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15-- chelluM pAnuM e moja zabda ahIM vaparAyo che. moja che ane uparathI kudaratanI rahema che. kavi ATaluM kahI aTakatA nathI, AgaLa gAya cheH phATelA khissAnI ADamAM mUkI che ame chalakAtI malakAtI moja ekalo UbhuM ne toya meLAmAM houM evuM lAgyA kare che mane roja tALuM vasAya nahIM evaDI paTArImAM ApaNo khajAno hemakhema che ... sAmAnya rIte loko moja-majAno saMbaMdha paisA joDe joDatA hoya che, eTale ahIM mojane phATelA khissAnI ADamAM mUkI che, ane e moja paNa chalakAtI ane malakAtI che. aMdarathI bharAyelA ane dharAyelA hoya tyAre ekalavAyApaNuM nathI lAgatuM. meLA jevI ja sabharatAno anubhava thAya che. khajAno rAkhavAno paTAro nathI paNa paTArI che. nAnI che ane temAM mUkelo khajAno khullo che, koi lUMTI na jAya tevo che; tethI te hemakhema che, koi ciMtA nathI. AMkhomAM pANI to Ave ne jAya nathI bhItara bhInAza thatI ochI vadha-ghaTano kAMThAo rAkhe hisAba nathI paravA samaMdarane hotI sUraja to Uge ne AthamI ye jAya mArI upara AkAza emanema che ApaNe to kahIe ke ... saMsAranA saMbaMdhonA sukha-duHkha aDatAM nathI evuM nathI. saMvedanazIlatA che tethI to tenI asara thAya che paNa tenI darakAra nathI- noMdha nathI. eTale te asara bahAra ja rahe che. aMdaranI bhInAza to akabaMdha ja che, te ochI thatI nathI. je koi vadha-ghaTa thAya, bharatI-oTa Ave teno hisAba to kAMThA pAse; samadarane to teno aNasAra paNa nathI hoto. sUraja Uge ane Athame tenI noMdha bhale pUrava ane pazcima dizA rAkhe. uparanuM AkAza to emanuM ema che. tene harSa-zokanI chAyA nathI aDatI. AvI aMdaranI sabhara ane akabaMdha khumArInuM gIta koika ja vAra koi mojIlA alagArInA mukhamAMthI nIkaLI Ave ApaNane bhIMjavI jAya. AvI khumArI ApaNI paNa hoya to kevuM sAruM ! For Personal & Private Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chelluM pAnuM-- 16 dilamAM dayAWjharaNuM vAvIe (zarvitnavikriDita) AyurdIghataraM va purvarataraM gotraM garIyastaraM , vittaMbhUritaraM balaMbahutaraM svAnitvamu:ccaistaraM / ArogyaM vigatanaMtaraM trijagatizlAghyatvamasvetaraM saMsArAmbunidhiMkaroti sutaraMceta:kRpArTAntaram / / (sidnara praza:) ucca kuLa ne, zarIra sAruM, Ayu paNa lAMbu tenuM, baLamAM vRddhi, puSkaLa paiso, mAna vadhe jagamAM tenuM; thAya prazaMsA saghaLe tenI, dehe jene roga na thAya, jenA dilamAM dayA bharI che, te muktimAM vahelo jAya, (zyAmajI mAstara) For Personal & Private Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAko zakhe sAMIyA... vAta nAnI che. paNa kyAreka ja banatI jovA maLe tevI che. kudarata svayaM jenuM rakhopuM kare tevuM vyaktitva pUjya AcAryazrI nemisUri mahArAjanuM hatuM. kudarata temane sAnukULa thaIne rahetI hatI te darzAvatA aneka prasaMgomAMthI eka prasaMga joIe. teo potAnuM jIvana anyane mATe jIvatA hatA e A prasaMgo parathI jaNAI Ave che. A bhAva kavi boTAdakaranI A paMktimAM supere raju thayo che H arpI jIvana vizvane, kRtagati je etadarthe kare, icchA mAtrathI attarAya saghaLAM te vIra kAM na tare ! 17 -- chelluM pAnuM pUjyazrI amadAvAda hatA tyAre ArdrA nakSatra cAlI rahyuM hatuM. ArdranA chellA tera divasa bAkI hatA. comAsuM boTAdamAM nakkI thayuM hatuM. boTAda javA vihArane raste, koTha-guMdI thaIne pUjyazrI phedarA padhAryA. phedarAthI khaDoLa lAMbuM thAya. bhAlano pradeza sAva verAna. sAMje thoDo vihAra karI vacce saMthAro karI, vaLate bIje divase khaDoLa pahoMcavuM ema nakkI TharAvyuM. jyAM rAtrI mukAma karyo tyAM koI gAma-sIma na hatA eTale pAMca pIpaLA kahevAya evI jagyAe taMbU-rAvaTI nAkhIne sthAna UbhuM karAvyuM. sAthe sAta ThANA hatA. AjubAjunA kheDUtoe AvIne kahyuM ke unALAnI garamInA divaso che eTale vIMchIno upadrava rahe che. saMbhALajo. mahArAja sAhebe taMbU pharatI pALa karAvI. sAdhuone sUcanA karI ke rAtre mAtru karavA paNa A pALa oLaMgavI nahIM. te rAtre eka sAdhu mahArAja pramAdavaza bahAra gayA, pALa oLaMgI tyAM ja vIMchIe DaMkha dIdho. mahArAja sAhebe sahaja Thapako ApI, haLavethI premALa hAtha pheravI vIMchIno DaMkha utAryo. vahelI savAre haju to ghero aMdhakAra hato. thoDI vAre, hAthanI rekhAo mAMDa dekhAya eTaluM ajavALuM thatAM vihAranI taiyArI karavA kahyuM. sAthenA mANaso kahe, rAtre varasAdanuM moTuM jhApaTuM AvyuM jaNAya che. haju paNa phara phara cAlu che. taMbU pharate pacAsa pacAsa DagalAM dUra varasAda ane taMbUmAM pANInuM eka paNa TIpuM nahIM ! taMbUnI aMdarano bhAga ekadama koro kaTa ! jonArane Azcarya thayuM. kudarata A rIte temanuM rakhopuM karatI hatI. A emanI sattvazIla sAdhutAno prabhAva che. AvuM keTalAMye prasaMgomAM banyuM che chatAM pote to sAva nirlepa ja rahetA ! AvA puruSanA smaraNathI paNa ApaNAM mananA mela, vikAra ane vibhAva cAlyA jAya temAM Azcarya nathI. jaya ho, jaya ho, jaya ho AvI sAdhutAno ! For Personal & Private Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chelluM pAnuM -- 18 Aja roTI zA nahIM bolatI hai ! bhAratIya Arya paraMparAne zobhAvanAra aneka saMto thayA temAM najIkanA samayamAM eka saMta thayA - raNachoDadAsajI mahArAja. eka ja TaMka bhojana le; ane te paNa eka ja dravya khIcaDI. teo jAte ja rAMdhe. emAM paNa cokhA ane dALa, trIjuM pANI basa ! Aja bapore te AvatI kAla bapore ! e khIcaDI jemAM rAMdhI hoya te tapelImAM coMTelA anAjanA kaNa khAnArA kahetA ke amRta kevuM hoya te cAkhyuM nathI paNa amRta hoya to te AvuM ja hoya ema lAge che ! varSo vItatAM emanI vaya vadhI tyAre bhaktono Agraha thayo eTale roTI ane zAka letAM. chellA varSomAM to mAtra roTI ja letAM ane te paNa roja roja eka ja vyaktie taiyAra karI hoya te ja ! ekavAra bIjA eka bahena AvyA. roja satsaMgamAM AvatAM. bhAvika hatA. temane mana thayuM. je bahena haMmezA roTI karatAM hatA temane kAlAvAlA karIne te divasa pUratI mAMgaNI karI ane temaNe roTI banAvI dIdhI. pIrasavAnuM kAma to pelA roja taiyAra karanAra bahene ja karyuM. roTI pIrasAI. sAthe pANI paNa mUkAyuM. raNachoDadAsajI mahArAje jamavAnuM zaruM karyuM. eka koLIyo khAdho. bIje koLIye mahArAja bolI uThyAH Aja roTI rAma nahIM bolatI hai ! pIrasanAra bahena bAjumAM ja hatA. zaramAI gayA. moM paDI gayuM. kSamA mAMgI. aMtaraMganI nirmaLatA zI haze ! e bahena roja roTI karatAM emanAM cittamAM mAtra rAma nuM ja raTaNa smaraNa karatAM ! roja potAne hAthe loTa daLavAnuM zaruM kare tyArathI laIne kaNaka bAMdhatA, roTalI vaNatAM, ene coDavatAM; raNachoDadAsajIne pIrasatAM... te cheka mahArAja jamIne UbhA thAya tyAM sudhI e bahenanA hRdayamAM satata rAma rAma nA jApa cAle ! e maMtra evo jape ke, jamatAM jamatAM jamanArane paNa e ja maMtrano hRdayamAM paDagho paDe ! jyArathI meM A prasaMga sAMbhaLyo tyArathI mAruM mana, Aja roTI rAma nahIM bolatI ! te vAkya bolyA ja kare che. For Personal & Private Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19-- etuM pAnuM salAma karasI mato varSo pahelAMnI eTale ke lagabhaga nevuM varSa pahelAMnI A vAta che. saurASTranuM pIThavA jALa nAme eka nAnuM gAma. gAmamAM eka bhalo mANasa rahe. karasana enuM nAma. dhaMdho luhArano. kAma loDhA sAthe paNa haiyuM to jANe mINanuM baneluM! dayA to rUverUMve bharelI. bhUkhyAne bhojana karAve ane tarasyAne jaLa Ape, thAkayAne visAmo de. AvAM badhAM kAmo joI loko ene bhagata kahetA. e nAme ja oLakhAya. ane vAta paNa sAcI. koDhamAM thoDuM ghaNuM kAma karIne bhagata nIkaLyA ja hoya. gAyone ghAsa nIre, paMkhIone caNa nAMkhe, kUtarAne roTalA de. A ja temanuM kAma! beThI daDInuM zarIra, bhIno vAna, paNa AMkho pANIdAra. koInuM ye duHkha bhALyuM na jAya. svabhAve bhAre TekIlA. gAma AkhAmAM emanI zAkha sAcA ane dharmI tarIkenI. paNa ekavAra gAmamAM evuM thayuM ke sAMbhaLanAra vicAramAM paDI jAya. divasa hato hutAzanIno, hoLIno. nAnuM evuM gAma. e paMthakanA gAmamAM evo rivAja ke e divase badhA kAMI ne kAMI bhUMDuM bole. dareke darekane apazabda bolavAnA! bhale ekavAra to ekavAra, paNa gALa bolavAnI.gAmacorA pAse AkhuM gAma bheguM thayuM hatuM. vAro Ave tema eka-eka jaNa moMmAMthI apazabda okato jAya! evAmAM karasana bhagata tyAMthI pasAra thatA badhAe joyA ane ADA UbhA rahI temane AMtaryAH bhagata, bhUMDuM bolo. bhagata kaheH jiMdagImAM nathI bolyo to Aje kAM boluM? ToLuM jIde caDyuM. gAmanA mukhI paNa emAM bhaLyA! gAmamukhI kahe: bhagata gALa bole to gAmane je lAgo bharavAno che te mApha karI daIza. AvI lAlace paNa bhagata ekanA be na thayA. ToLuM jIda karatuM rahyuM. mukhIno mukko majabuta thayo. enuM mana vaLe caDyuM. kaheH bhagata, tame eka paNa apazabda nahIM bolazo to AvatIkAla savAra sudhImAM UcALA bharI A gAma choDI devuM paDaze. - have to gAmanA moTerAo bhagatane samajAvavA lAgyA. bhagata, ekavAra bolI do ne! paNa bhagata konuM nAma. mauna ja rahyA. moMmAMthI apazabda kema nIkaLe? vaLate divase vahelI savAre, peDhI dara peDhInuM vatana, jAmelo dhaMdho, kAyamI gharAkI, jUnA gADha saMbaMdhone pITha karIne, gharavakharI bharelA eka gADA sAthe cAlI nIkaLIne najIkanA taraka taLAva gAme jaIne rahyA! kevuM dhIMguM khamIra! svIkArelA dharmamAM kevI aDagatA! // akartavyaM naiva kartavyaM prANai kaNThagatairapi // na karavuM te na ja karavuM, bhale gaLe Ave prANa' For Personal & Private Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chelluM pAnuM-- 20 "praaittiLa uttara vidhinuM mahattva pUrva vidhi jeTaluM ja che ane te ApaNe ghaNI bAbatamAM sAcavIe paNa chIe. koIne bhojana karAvIe to te pachI mukhavAsa,paherAmaNI, dAna-dakSiNA vagerenI kALajI laIe chIe. atithi AvyA hoya, pachI jyAre te vidAya letA hoya to temane vaLAvavA sAta-ATha DagalAM jaIe chIe, javuM joIe ema mAnIe chIe. --A uttaravidhi thaI. e karavAthI kArya pUrNa thayuM gaNAya. jema bhojanamAM bhAta pIrasAya eTale te pUrNa bhojana kahevAya tema. A uttaravidhine ApaNA rojiMdA jIvanamAM vaNI levAnI jarUra che. koIe ApaNane kaMI kAma bhaLAvyuM. jyAre e kAma karavAnuM ApaNe svIkAryuM to te karI lIdhA pachI, te A rIte pUrNa karyuM che tema temanI pAse jaI nivedana karavuM jarUrI che. tema karavAthI ja te kArya pUrNa thayuM gaNAya. A uttaravidhi thaI. zrI kalpasUtramAM A vidhino | ullekha vAraMvAra Ave che. siddhArtha mahArAjA potAnA karmacArIne kahe che ke : A, ATaluM, Ama karo, karAvo. karI karAvIne A AjJA mane parata karo, ke A, ATaluM A rIte thaI zakaryuM. A ATaluM A rIte, A kAraNe nathI thaI zakayuM. Ama e vidhi pUrNa thAya che. eka uttama rItabhAtarUpe ApaNA rojiMdA vyavahAramAM A dAkhala karavA jevuM che. te pramANe koI yAtrA-pravAsa, oparezana, parIkSA ke evA koI prasaMge gurumahArAjanA AzIrvAda levA gayA, lIdhA. kArya sAnaMda ane sAMgopAMga saMpanna thayuM. to te pachI e ja gurumahArAja pAse jaI kahevuM joIe ke ApazrIe kRpApUrNa evA suMdara AzIrvAda ApyA | ke ApazrInI kRpAthI amAro yAtrA-pravAsa, oparezana, parIkSA nirvidane pAra paDyAM. Ama karavAthI te uttaravidhi pUrNa thaI gaNAya. kArya-sevA karavAnuM ja svIkAryuM AveluM kArya nirvidane pUrNa thAya te mATe AzIrvAda levA gayA, to te pachI te jANa karavI teTalI ja jarUrI che. Ama karavAthI te vidhi pUrNa thaI kahevAya. havethI e rIte karavAnI rasama Teva rUpe zarU karIe. For Personal & Private Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeDhAno AMbo 21 -- chellu pAnuM saurASTranA eka nAnA gAmaDAmAM banelI ghaTanA che. gAmanA pAdaranA rastethI, khetara kheDIne, be dIkarA sAthe bApA, ghara bhaNI cAlyA Ave che. bApAnI vAtsalyabharI najarathI UcharelA banne dIkarA paNa prema-sabhara rahetAM. ane Ama, premabharyA amIthI sIMcAyelAM emanAM kasadAra khetara paNa madhamIThA pAkathI chalakAtAM ! A pathakamAM A kuTuMba, khArA dariyAmAM mIThI vIraDI jevuM, paMkAyeluM hatuM. kALane karavuM ne bApA devaloke pahoMcyA. kAraja-vidhi karIne, bApAnI AMkhaDInA amIthI sIMcAyeluM kuTuMba evuM ja rahe mATe, banne bhAIoe khetaranA be bhAga karyA. moTAe kahyuM, tuM nAno che eTale tAro hakka pahelo, tane game te khetara tAruM. nAno kahe, mArI pharaja che, tamane game te tame rAkhI lo. bAkInuM mAruM. Ama mIThI rakajhaka thaI ! pUravanuM moTAe rAkhyuM ane pazcimanuM nAnAnA bhAge AvyuM. pachInA unALe, kerI AvavAnuM TANuM AvyuM. banne bhAIo bhegA thayA. khetara to be hatAM ane bannene maLyAM; paraMtu A AMbo to eka ja che, be khetaranA zeDhA vacce che. moTo kahe, emAM zuM ? jeTalI kerI Utaraze enA be bhAga karIe. ema ja thayuM. koI kaMkAza nahIM, kacavATa nahIM. bannenA hRdayamAM bApAe sIMcelA amI evAM ja bharapUra sacavAyelAM eTale kIcUDa-kIcUDa evo avAja ja nahIM ! kALano krama cAlato rahyo. banne bhAIo, eka pachI eka ema, bApAne maLavA cAlI nIkaLyA; eka mAgasaramAM ane bIjo mahAmAM ! bannene vastAra For Personal & Private Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chelluM pAnuM-- 22 hato. moTAne traNa dIkarA ane nAnAne eka. paraspara prema A saMtAnomAM paNa UtarI Avelo. saMpa to dUdha-pANI jevo ! dUdha upara tApa Ave eTale pANI kahe : huM chuM tyAM sudhI tane baLavA nahIM dauM. eka bIjA mATe pANI-pANI thaI jAya evA. vaLI vasaMte vidAya lIdhI ne unALo Avyo. AMbe mora AvyA; maravA - AvyA. zAkha beThI ne kerInA bhArathI AMbo lacI paDyo. be khetarane joDato AMbo zobhI rahyo hato. vaDIlonA AziSanI saravANI pavananI laherakhI banIne heta varasAvatI hatI. AMbo veDAyo tyAre cAreya bhAIo Topale TopalA bharIne ThalavAtI kerIo nihALI rahyA ! moTA bhAInA dIkarAoe dara varSanI jema badhI kerIonA be bhAga pADyA. tyAM nAnA bhAIno dIkaro bolI UThyo : A zuM karo cho? moTA bhAIno dIkaro kahe : haMmezanI jema bhAga pADyA. nAnA bhAIno dIkaro kahe : ema nahIM. cAra bhAga pADo. ApaNe cAra bhAIo chIe. ATaluM bolatAM e raDI paDyo. vaLI kahe : be bhAga karI mane pApamAM na pADo. huM to eka chuM ane tame traNa cho. mArAthI tamArA bhAganuM na levAya. aNahakkanuM mAre na khape. khUba rakajhakane aMte cAra bhAga paDyA! badhAnI neha-bhInI AMkha chalakAtI hatI. nAnAnA dIkarAe kahyuM : havethI kAyama mATe Ama ja karavAnuM. jhoLIne kAyama sAcavavI hoya to emAM mApanuM ja bharAya. vadhAre bharAya to phasakI jAya ane badhuM dhULamAM jAya. nyAyanuM laIe ane nyAyanuM daIe. tame badhA moTA cho. huM bhUlato houM to mane vArajo. A to ApaNA zeDhAno AMbo! eno chAyo ApaNane badhAne maLe. enAM phaLa paNa badhAne maLe, evI kudaratanI marajI che; ene ApaNe vadhAvIe ane sukhI rahIe. For Personal & Private Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23-- dolatuM pAnuM bhrAtRdevo bhvH|| GLAI ho to AvA jo vikramanI vIsamI sadInA rAjanagaranA nararatnonI yAdI banAvIe to zrI manasukhabhAI bhagubhAInuM nAma levuM ja paDe. evuM temanuM kAma ane nAma hatuM. zrI deva ane gurunI athAga bhakti, udAratA, bAhozI, dIrdhadaSTipaNuM, A badhuM to hatuM ja paNa temanA dariyAva dilanA darzana karAvato eka prasaMga Aje ahIM varNavavo che. zrI manasukhabhAI bhagubhAI ane jamanAbhAI bhagubhAI be bhAIo mULa pethApuranA paNa varSothI amadAvAda AvI vaselA. zaheramAM kAlupura TaMkazALa pAse TemalAnI poLamAM rahetA. puNya jAgatuM hatuM. bhAgya jhagArA mAratuM hatuM. deza-paradezamAM emanA vyApAra-vaNaja cAle. vachiyAta-vepArI roja roja saMkhyAbaMdha AvatA. badhAnI khUba mahemAnagati thatI rahetI. ghara moTuM ane vizALa hatuM, to paNa nAnuM lAgatuM. zaheranI bahAranA vistAramAM khAnapuramAM eka navo baMgalo banAvIne rahevA lAgyA. paNa A baMgalo paNa sAMkaDo paDavA lAgyo tethI manasukhabhAI mATe eka vizALa baMgalo banAvavAno vicAra karyo ane zAhIbAga-giradharanagara pAse eka moTo baMgalo banAvavo ema vicAryuM bhAIo behatA paNa jIva eka hato.manasukhabhAIne eka saMtAna-mANekabhAI. jamanAbhAIne saMtAna na hatuM. paNa mANekabena zeThANI jAjaramAna nArI-ratna hatAM. jANe harakora zeThANInuM ja bIjuM rUpa joI lo. jamanAbhAI bhalA ane bhadrika hatA. manasukhabhAI kAbela, vicakSaNa ane nekadila hatA. vyApAra-vaNaja badhuM teo ja saMbhALatA eTale temane tyAM avara-javara vadhAre rahe tethI temane mATe moTo baMgalobAga-bagIcA, moTara gereja, mALI - dhobI vagarenI vasAhatavALo baMgalo ane tyAM manasukhabhAIne rahevA javAnuM. ane je khAnapurano baMgalo hato tyAM jamanAbhAIe rahevAnuM Ama nakkI thayuM. vi. saM. 1974nI A vAta che. baMgalo taiyAra thaI gayo. vAstunuM muhUrta paNa nakkI thayuM. sagAM-vahAlAM ane mahemAno badhAne nimaMtraNa pAThavavAmAM AvyAM hatAM. vAstunA Agale divase banne bhAIo, parivAra, mahetA-munimane laIne bane For Personal & Private Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chelluM pAnuM-- 24 baMgale najara karavA gayA. badhuM kAma lagabhaga pUruM thayuM hatuM. thoDuM thoDuM bAkI hatuM. ThIka-ThAka karavAnI sUcanAo apAtI hatI. baMgalAnA raMga-rogAna, bArI-bAraNAM, bhIMta-pharasa-chata -- badhuM ja majabUta, TakAu ane suMdara banyuM hatuM manasukhabhAI Ama tema pharatA hatA tyAM ekAeka, jamanAbhAI bAraNA vacce UbhA rahI TagaraTagara jotA hatA enA para emanI najara paDI. manasukhabhAI pAse jaIne nAnAbhAIne khabhe hAtha mUkI pUche che : jamanA! zuM jue che? jamanAbhAI kahe bhAI! baMgalo to suMdara banyo che. tarata manasukhabhAI bolyA jamanA! tane A baMgalo gamato hoya to tuM rAkha. huM tyAM ja rahIza. jamanAbhAI kaheH nA..nA...bhAI, A baMgalo ApanA mATe barAbara che. moTAbhAIe pharI kahyuMH tane game che to tuM rAkha. eka sAdI bola-pena koIkane ApatA hoIe tema Akho vizALa baMgalo ApI dIdho. bIje divase baMgalAnuM vAstu thayuM. jamanAbhAInI ghara-sAmagrI gIradharanagaranA baMgale AvI. tyArathI A baMgalo zeTha jamanAbhAIno baMgalo banI rahyo. Aje paNa Ubho che. bhAI-bhAI vacceno Avo prema joI ApaNA mukhamAMthI paNa sahaja udgAra nikaLe ke, "bhAI ho to AvA hojo." AvA hRdayano nirmaLa sneha ApaNane maLe to kevuM sAruM! "AvA hRdayano nirmaLa sneha ApaNane maLe to kevuM sAruM!" For Personal & Private Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 -- chelluM pAnuM. GIoso - davAno ke Ano ? vikAsanA mArge ApaNe haraNaphALa bharI rahyA chIe, evuM Aje gAI vagADIne kahevAmAM Ave che. pariNAma tapAsatAM tenAthI viparIta paristhiti mAluma paDe che. saMvedanazIlatA e hRdayano dharma che. tene ADe buddhino paththara evo naDe che ke tenA saMsargathI saMvedanazIlatA buTTI thatI jAya ane kramazaH haNAtI jAya tevuM paNa bane. saMvedanazIlatA sateja hoya to sUkSmanI sakriyatAno anubhava thayA vinA na rahe. keTalAka mahAnubhavomAM sUkSmanI amaryAdita zaktino pUro bharoso jovA maLe che. ApaNe paNa ene saravA kAne sAMbhaLavAno prayatna karIe, to ApaNane ya saMbhaLAya! davA-auSadha e sthULa che. Adazya AMkhathI dekhAya che ane tenI asarakArakatA paNa che; jyAre duA e sUkSma che. e ekamanobhAva che. e anubhavasvarUpa che. duAnI asarakArakatA ghaNI vadhAre che, ghaNI jhaDapI che. duAnA prasaMgo tamArA jANavAmAM, sAMbhaLavAmAM AvyA haze. tenA para manana karazo to, caitanyano eka aMza sakriya bane che, tenuM AzcaryakAraka evuM phaLa maLe che, te tamane samajAyA vinA nahIM rahe. duniyAdArInA kArobAramAM jene azakya evuM lebala lagADavAmAM AvyuM che tevAM kAma kudaratanA kArobAramAM zakya banI gayAM che. tethI ApaNe sthULathI paNa vadhu bharoso sUmano keLavIe ane tenAM mIThAM phaLa pAmIe? have eka prasaMga joIeH vAta che bhAvanagaranA mahArAjA bhAvasiMhajInI. teo koI kAma prasaMge dharamapura sTeTanA mahemAna thayelA. tyAM, ghoDA para besIne bahAra padhAryA hatA ane ghoDA parathI paDI gayA bebhAna thaI gayA. A samAcAra bhAvanagara pahoMcyA ke tarata ja divAna zrI prabhAzaMkara paTTaNI tAbaDatoba dharamapura javA ravAnA thayA. sAthe rUpiyA traNa hajAra rokaDA paNa lIdhA. dharamapura pahoMcI paTTaNIjIe paheluM kAma karyuM, be hajAra rUpIyA dAna mATe judA rAkhyA ane raste je koI saMnyAsI-bAvA-phakIra-garIba-gurabAM maLe tene chUTe hAthe dAna devA mAMDyuM ane mahArAja mATe duA mAMgI. ema karatAM teo darabAragaDhanI najIka pahoMcyA. tyAM eka oTalA para eka phakIra beThA hatA. AMkhe akhama lAgyA. temanI pAse jaI temanA hAthamAM rUpiyA mUkavA mAMDyAM. phakIra kahe: 'mAre na joIe." divAna paTTaNIjIe kahyuM ke, "bhale, ApanA hAthe bIjAne Apajo, paNa lyo.' AjubAju bhegAM thayelAne rUpiyAnI kherAta karI ane chelle eka rUpiyo pote rAkhyo. paTTaNIjIe duA mAMgI. sara prabhAzaMkara paTTaNI darabAragaDhamAM gayA. tyAM vAtAvaraNa gaMbhIra hatuM. mahArAjA sAheba - sUnamUna bebhAna paDyA hatA. ciMtita vaidyo upacAra karI rahyA hatA. paTTaNIjI mahArAja najIka jaI, zAMta citte AMkha mIMcI, jarA vAra beThA. manomana pelA phakIrane yAda karIne mahArAjane mAthe hAtha pheravyo.mahArAja haLave-haLave bhAnamAM AvyA. sau avAka thaI A camatkAra joI Azcarya pAmyA! A camatkAra duAno hato. For Personal & Private Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ colu pAnuM-- 26 kAvyazAstraviNodeol. lekhana ane kathana viSe ramujabharI rajuAta caturaH sakhi ! me bhartA meM likhitaM paro na vaacyti| tasmadapi me caturaH svayamapi likhitaM svayaM na vaacyti|| pANI bharavA gayelI keTalIka sakhIo paraspara vArtA vinoda karatI hatI. he sakhI! mAro svAmI eTalo to hoMziyAra che ke temaNe lakheluM hoya te bIjA na vAMcI zake. te sAMbhaLI bIjI sakhI bolI, are ! tuM zuM vAta kare che, tArA karatA to mAro dhaNI caDe evo che. emaNe lakhyuM hoya te bIjA to zuM pote paNa vAMcI zakatAM nathI ! saMskRtamAM A vAta lekhananI che to hiMdI bhASAmAM paNa eka sarasa rajuAta che; tyAM vAta kathananI che. te be duhA A pramANe che: agara apanA kahA tuma Apa hI samajhe to kyA samajhe ? majhA kahane kA hai jaba ika kahe aura dUsarA smjhe| kalAme 'mIra' samajhe aura jabAne 'mIrajhA' smjhe| magara inakA kahA yA Apa samajhe yA khudA smjhe| AvuM ApaNane ghaNA mANasomAM jovA maLe che. teo bole che zuM tenI ghaNI vAra bolanArane potAne khabara hotI nathI. A vAta ahIM duhAmAM suMdara rIte kahevAI che. For Personal & Private Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 -- chelluM pAnuM ghaNI hRDhatAThoghanyavAda sara hukamIcaMda e gAMdhIjInA jamAnAnuM bahu jANItuM nAma. teonA jIvananI ghaNI vAto loka-batrIsIe jhIlAI che. eka kAnathI bIje kAna saraLatAthI vahI A prasaMga teonA ciraMjIvIno che. vAta che teone tyAM thayelA mahemAnanI. IdoramAM je koI rAjapuruSa Ave te badhAnuM rokAvAnuM saranAmuM sara hukamIcaMda. emane tyAM je koI mahemAna bane temanI khAtara baradAsta rAjA-rajavADAmAM thAya tevI ja thAya; temAM mIna-mekhano phera nahIM. zrI javAharalAla naheru vaDApradhAnapadane zobhAvI rahyA hatA tyAre teone ekavAra Idora AvavAnuM banyuM. teo sara hukamIcaMda zeThane tyAM mahemAna banyA. divasa Akho aneka nAmavIra vyaktionI mulAkAtano dora cAlu rahyo. uparAMta be-eka saMsthAonA udghATanano kAryakrama saMpanna thayo. sAMjanI jAherasabhA paNa noMdhapAtra rahI. rAtre sAmAnya vAtacItano dora pUro thaye zrI naherunA aMgata sacive rasoDAmAM jaI garama dUdhano prabaMdha karavA kahyuM. rasoIAe kahyuM: zeTha sIdava kI anumati nI mAthe | pelA sacivane samajAyuM nahIM eTale eNe sara hukamIcaMdanA dIkarAne kahyuM. dIkarAe vAta sAMbhaLI zrI naheru pAse AvIne savinaya kahyuM : .... baMgale ke pAsa hI gADI khaDI hai| DrAivara bhI hai hii| Apako cAhe vahAM le jaayegaa| Apa dUdha le kara vApasa lauTa AIe yahAM rAta ko kucha nahIM milatA -sivAya pAnI ! gustAkhI mApha kreN| - vAtAvaraNamAM sannATo chavAI gayo ! zrI naheru kazuM bolyA cAlyA vinA sUvAnA rUma tarapha cAlavA lAgyA. jatAM-jatAM bolyAH Aja mujhe bahuta khuzI huI hai| Apa saba to rAta meM kucha liye binA calAte hai to maiMne bhI Aja kI rAta kucha bhI nahIM lenA ausA taya kiyA hai| svataMtra bhAratanA prathama vaDA pradhAna zrI naheru, rAtabhara sukhanidrA mANIne savAre zeTha hukamIcaMdanI vidAya laI AgaLanA pravAsa mATe vidAya thayA. For Personal & Private Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhoLuM pAnuM-- 28 pho' mIThAIyAnI '' vAta Ama banI che. muMbaI zaheranI vAta che. kolasAnA eka vepArIne tyAM potAnI dIkarInA lagna prasaMga che. mahemAna-paroNA AvavAnA che. mahemAnonI sarabharA sAcavavA mATe UtaravA-rahevAnI jagyAnI sagavaDa karavAnI che. najara doDAvatAM, potAnI dukAna sAme ja eka moTA makAnamAM pahelA mALe eka phleTa khAlI che ane AvI rIte, AvA prasaMge teo vAparavA paNa Ape che; ema jANavA maLyuM. mAlika to haidrAbAda rahetA hatA. sthAnikadekhabhALa bAjunA phleTavALA rAkhatA hatA. sAmAnya paricaya hato. emanI sAthe vAta karI laIe ema vicAryuM. phona karI pRcchA karI. samaya mAMgIne maLavA gayA. bela sAMbhaLI bAraNuM ya khulyuM. AvakAra maLyo. besADyA. cA-nAsto dharI ucita svAgata thayuM. pachI, AvavAnuM prayojana puchAyuM. kahyuM: ghare lagna prasaMga Ave che. mahemAnone utArA mATe be divasa vAparavA A bAjuno phleTa joIe che. javAba maLyo : teo haidrAbAda rahe che. cAvI amane soMpI che; paNa chellA be-traNa prasaMgoe evo anubhava thayo che ke, havethI teoe ApavAnuM baMdha karyuM che. mATe ame Apane e phleTa vAparavA ApI zakatA nathI. rajUAta bahu ja vyavasthita ane saraLatAbharI hatI tethI mAtra, "bhale. amane ema ke A jagyA maLe to prasaMge anukuLatA rahe mATe ApanI pAse AvyA hatA.' ema kahIne UbhA thayA. te ja vakhate gharanI putravadhu hAthamAM zrIphaLa laIne AgaLa AvyA ane mahemAna vepArIne arpaNa karavA lAgyA. AvanAra bhAIe e na levAno bhAva pradarzita karyo A zA mATe? ema prazna paNa karyo. bhAI bolyA : tame amAre tyAMthI kaMIka levA AvyA hatA. tamane joItuM to ame ApI na zakyA, to ATaluM to amAruM svIkAro. amAre Apane kaMIka to ApavuM joIe. bhAvathI bhIMjAyelA A alpa zabdoe asara karI. zrIphaLa svIkAryuM. dAdarAnA pagathiyA UtaratAM UtaratAM kolasAnA vepArI bhAInA manamAM phleTamaLavAnI je cacarATI thaI hatI, tenA upara jANe zItaLa lepa karavAmAM Avyo hoya tevuM lAgyuM. zuM 'nA' paNa ATalI mIThI hoI zake che? ApaNe to prasaMge 'nA' kahIe chIe to moTebhAge te keTalI lukhI-sUkkI hoya che ! vaLI kyAreka to daMbhanA rezamI kapaDAMmAM lapeTelI hoya che! paNa AvI mIThI "nA" to pahelI vAra sAMbhaLI ! manane vAge evI Thesa pahoMcADe tevI 'nA' to ghaNI maLI che, paNa AvI 'nA' sAMbhaLyA pachI to zIkhavA maLyuM ke nA pADavAno prasaMga Ave to AvI "nA" pADavI joIe. nA" paNa koIne sAMbhaLavI game evI hoI zake ? hA, hoI zake. AvI "nA' paNa sAMbhaLavI jarUra game, paNa evI "nA" kahevA mATe haiyuM mIThuM hovuM joIe. e meLavIe. For Personal & Private Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAtsalya H vRddhatvanI zreSTha zobhA 29 -- chelluM pAnuM visarga kALa ane AdAna kALa - AvA be zabda Rtuo mATe AyurvedamAM vaparAyA che. ziyALo AdAna kALa. AdAna eTale grahaNa karavuM. bAkI visarga kALa. visarga eTale visarjana - vaheMcavuM. A banne zabdo jIvananA saMdarbhamAM Aje jovA che. zaizava avasthA e jIvana-tattvano AdAna kALa che. bALaka janme tyArathI mAtAthI zarU karIne keTakeTalAnA vAtsalyanA amInuM AkaMTha pAna te kare che, karato rahe che ane tenAthI te puSTa thAya che. "neha najara nihALatAM vAdhe bamaNo vAna" e ukti mujaba snehabhInI najara vAnane-zarIrane vadhAre che ane bALaka vRddhi pAme che. A kALa AdAnano eTale ke grahaNa karavAno kALa che. enI vaya vadhatAM e vRddha thatAM teno visarga kALa, eTale dAna karavAno - visarjana karavAno kALa zarU thAya che. je vAtsalyanA amRta eNe khobe khobe pIdhAM hatAM; je rIte vAtsalyanA amRtano bhaMDAra bharyo hato, te have lUMTAvAno avasara che. vRddhAvasthA e vahAla varasAvavAnuM nakSatra che. je je maLe tene premapUrvaka hetapUrvaka vahAlapUrvaka bolAvavA. pUchavuM - kema cho ! sAruM che ! amI nItaratI AMkhe joI, premabhInI jIbhathI vahAlanuM dAna karavAnuM. ema vRddhatvane zobhAvavAnuM che. vAtsalyanA dAnathI vRddhatva zobhe che - zAlIna bane che. AvA vRddha-janane sahu AvakAre che. ane A rIte te karajamukti - RNamukti anubhave che. RNa muktino AthI vadhu sAro bIjo mAraga kayo maLe ! je lIdhuM te vyAja sAthe nirvyAjapaNe dIdhuM. vRddhatva paNa Ama UjaLuM bane che. bokhuM ane karacalIvALuM moM smitathI maDhyuM-maTyuM kevuM naravuM suMdara ane sohAmaNuM lAge ! dAdA devasUri mahArAja chellA varasomAM e rIte vAtsalyano dhodha varasAvatA ja rahyA. pAtra-apAtranA bheda vinA teoe vAtsalyanI gaMgA vahAvI badhAne snehathI bhIMjavyA - navarAvyA. dakSiNa gujarAtanA keTalAka bhAgamAM eTalI pocI jamIna jovA maLe che ke emAM nAnI kAMkarI paNa gotI na maLe, tema dAdAnA hRdayamAM koInA ya pratye kaDavAzanuM nAmanizAna na maLe, nabaLo bhAva na maLe. vRddhatva emano zaNagAra banI rahyuM. vAtsalyanA prabhAve teo anekanA hRdaya siMhAsana upara svayaM virAjIne cirakALa jayavaMtA raheze. For Personal & Private Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8.9LuM pAnuM-- 30 sAjo paMgate hoya - chellAM viveka zIkhavA mATe paMDita vIra vijayajIe pArzvajina paMcakalyANaka pUjAmAM ApeluM eka zabda-citra paryApta che. vAta che saujanyabharyA vyavahAranI. dIkSAnA divase savAre snAna-maMDapamAM abhiSeka vedikA upara pArzvakumArane birAjamAna kare che tyAM sudhInI kriyA-prakriyA-oSadhio lAvavI; zItala-jala, uSNa-jala, sugaMdhI-jala A badhuM ja Indra mahArAjA ane devo taiyAra kare che. badhI taiyArI thaI gayA pachI pArzvakumAranA pitAjI azvasena mahArAjAne abhivAdana-saha bolAve che ane hAtha joDI kahe che: "pahelAM Apa pArthakumArane abhiSeka karo." mahArAjA abhiSeka karI rahyA pachI ja badhA - indra mahArAjA ane devo abhiSeka kare che. kavivara vIravijayajIe A saujanyabharI vAtane kAvyamAM Ama utArI che : azvasena rAjA pUre re, pAchaLa sura abhiSeka surataru pere alaMkaryA re, deva na bhUle viveka. A kaDImAM varNavelI rIta uttama rItabhAtano Adarza che. ApaNe dharmanA kSetramAM to AvI uttama rItabhAtathI ja vartavuM joIe. kevI rIte? A prasaMga eno uttara che. prabhAvanA levAnI hoya, jamaNavAramAM bhIDa hoya tyAre ane evA prasaMgoe pahile Apa e maMtranuM ja raTaNa rAkhavAnuM hoya ! e ja zobhe. AjakAla AvA AvA prasaMgoe zrAvaka/zrAvikA vargane zistahIna vartatAM jovAnuM thAya che, tyAre thAya che ke A prabhunI pUjA karanArA, prabhunI pUjA bhaNAvanArAmAM - jina-bhaktamAM AvI pAyAnI khAmI kema rahI gaI che? tattvajJAnanI UMcI vAto ane dharmanI prazaMsAne sAme cheDe AvAM kAraNothI hAMsIpAtra banIe, enA karatAM have saMkalpa karIe ke "jyAM samUhamAM jaIzuM ane prabhu-pUjA ke prabhAvanA ke jamaNavAra evA koI paNa prasaMge ApaNI sAthe je haze tene ja AgaLa javA daIzuM. temane ja pahelAM pUjA karavA daIzuM, temane ja pahelAM pIrasIzuM; prabhAvanA temane ja pahelAM levA daIzuM." ema karavAmAM ja zobhA - AnaMda ane gauravanI lAgaNIno anubhava karIzuM. For Personal & Private Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 -- chelluM pAnuM be'-siAza' mAM kayo che? lenArA ghaNA che to denArAnoye toTo nathI; paNa kyArekadenArA karatAMye lenArAnI UMcAI jovA maLe che. - tyAre bhale hAtha teno nIco raheto haze, paNa dila UMcuM che ema kahevuM paDe. eka evI ghaTanA hamaNAM jANavA maLI. jyArathI e ghaTanA jANI tyArathI abhAva dAridrazya ane svabhAva dAritryanI bhedarekhA spaSTa thaI gaI, denArAmAM abhAva-dAridraya ane svabhAva dAridraya nathI hotuM te to anekavAra jovA maLe che paNa, lenAramAM paNa svabhAva-dArikya na hoya e to ghaNuM prazaMsanIya gaNAya. prasaMga A rItano che. sAMjano samaya che. DaoN. smoleTa laTAre nIkaLyA che. kudaratanA vaibhavano kArobAra pUrabahAramAM che paNa Aje DaoNkaTara utAvaLamAM che. eka "epoInTamenTa ApI che teno samaya thaI gayo che. cAla utAvaLI che. evAmAM pAchaLathI eka yAcakano avAja kAne paDyo. svaramAM yAcanA hatI. UbhA rahI pAchaLa vaLI joyuM. laMgaDAtA page ane lathaDAtI cAle e DaoNkaTara tarapha AvI rahyo hato. enI dhImI gati joIne DaoNkaTarane ja thayuM ke A bicAro kyAre najIka Avaze ! tethI utAvaLa hovA chatAM teo ja sAme gayA. enuM dayAmaNuM moM joyuM. laMbAyelo kRza hAtha joyo. gajavAmAM hAtha nAkhyo ane je sikko hAthamAM Avyo te yAcakanA hAthamAM mUkIne evI ja teja gatithI AgaLa cAlavA lAgyA. vaLI yAcakano avAja saMbhaLAyo. paga thaMbhyA. yAcaka have utAvaLo thaI najIka AvI rahyo hato. enA laMbAyelA hAthamAM pelo caLakato sikko hato. sAheba! A lyo. Ape ghaNI moTI rakamano sikko ApI dIdho che; Avo sikko na hoya. sAmAnya sikko Apo. ' DaoNkaTare gajavAmAMthI evo ja bIjo sonAno sikko kADhI pharI yAcakane Apyo. kahyuMH pahelo sikko tArI yAcanAno ane A bIjo sikko tArI prAmANikatAno! ATaluM kahI, yAcaka pAsethI vaLatA koI paNa uttaranI apekSA vinA DaoNkaTare AgaLa cAlavA mAMDyuM. yAcaka be hAthamAM be sikkA laI DaoNkaTaranA rUpamAM AvelA koI phiraztAne joI ' rahyo! hAthamAM AvelA sikkAne --A vadhAre paDatuM che mATe laI lyo. evuM dAtAne sAmethI kahenAra yAcaka paNa mahAna che. denArA ane lenArA e banne zabdomAM "nArA" zabda to Ave che. to A bannemAM koNa caDe? -- vicAratAM thaI jaIe, evuM che. For Personal & Private Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chelluM pAnuM-- 32 bahirlIpikAkAvya svarUpanI sajhAyA kahejo caturanara e koNa nArI, dharamI janane pyArI re; jeNe jAyA beTA sukhakArI, paNa che bALakumArI re. kahejo -1 koI ghera rAtI ne koI ghera lIlI, koI ghera dIse pILI re; paMca rUpI che bALakumArI, manaraMjana matavALI re. kahejod -2 haiDA AgaLa UbhI rAkhI, nayaNA zuM baMdhANI re; nArI nahIM paNa mohanagArI, jogIzvarane pyArI re. kahejo -3 eka puruSa tasa upara ThAI, cAra sakhI zuM khele re, eka bera che tehane mAthe, te tasa keDana mele re. kahejo8-4 nava-nava nAme sahu koI mAne, kahejo artha vicArI re; vinayavijaya uvajajhAyano sevaka rUpavijaye kahe buddhi sArI re. kahejo) -5 stuti, stavana, padanA racayitA rUpavijayajI mahArAjanI A racanA kAvya-sajajhAyarUpe sAdhu-sAdhvIjI mahArAja kaMThastha kare che. pAMca kaDInA A kAvyano rasALa upADa ukhANA zailIthI thAya che. zabdo camatkAra kare che ane prahelikAmAM prANa purAya che. svayaM bALakamArI che, chatAM je beTAne janma Ape te sukhakArI nIvaDe che. dharamI janone e vhAlI che. koIne ghera lAla varNanI, to koIne ghera lIlA varNanI, to koIne ghera pILA raMganI ema pAMca varNanI jovA maLe che. jonAranuM te mana-raMjana kare che. jogIzvara jevA jogIzvara paNa tene hRdaya pAse rAkhe che ane AMkhane to tenA para ja Therave che. A nArI nathI, to paNa mohanagArI che. juo to kharA! tenA upara eka puruSa Ubho che. te puruSa cAra sakhIone sAthe rAkhe che. tenA mAthA para eka bera che je kadI chUTuM paDatuM nathI. navA-navA nAme badhA ene maLe che. A prahelikAno artha vicArIe. Ano javAba bahArathI ANavAno che, eTale ke javAba che "navakAravALI"! A jANyA pachI badhuM samajAze. navakAravALI dharmI AtmAne priya hoya che. e gaNavAthI thatA lAbha te tenA putro che! navakAravALI raMga-raMganI hoya che, lAla, lIlI, pILI ema paMcaraMgI maLe che. ene jotAM ja mana khuza thAya che. gaNatI vakhate tene hRdaya pAse rAkhavAmAM Ave che, vAre vAre najara karavAmAM Ave che. te jogIone paNa pyArI che. gaNatI vakhate aMgUTho upara rahe che ane cAra AMgaLIo te aMgUThAnI sakhIo che; tenI sAthe navakAravALI Ava-jA kare che. enI upara eka phUmatuM che, je kadI chUTuM paDatuM nathI. A navakAravALIne judA-judA nAmathI oLakhavAmAM Ave che. koI tasabI kahe che, koI mALA kahe che. pAMca kaDI bolyA pachI A koyaDAno uttara kahevAmAM Ave che - navakAravALI. AvI prahelikA ramUja sAthe jJAnanuM paNa dAna karanArI banI rahe che. For Personal & Private Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have mAre javAnuM prayojana zuM ? eka jamAno hato, saMskAranuM pacAsa TakA zikSaNa to gharamAMthI ja maLatuM. bALaka cha-sAta varSanuM thAya pachI ja ene nizALe mUkAtA. Aje badhuM badalAI gayuM che. be traNa varSanI nAnI vaye to nizALe mUkI bALakane baMdhanamAM bAMdhI devAmAM Ave che. ethI bALaka gharathI ane mA-bApathI vikhUTuM thAya che. amerikAnA pravAse nIkaLelA eka samIkSake tyAMnI paristhitinuM bArIkAIthI nirikSaNa karyA pachI enA anusaMdhAne eka coTadAra banAva TAMkyo che H dIkaro oNphisamAM hato. phona Avyo ke : pitA bimAra che, siriyasa che, tame Avo. rIsivara mUkAI gayuM. dIkarAe oNphisamAMthI ja DaoNkaTarane phaoNna karyo : tamArI tAkIde jarUra che; mArA pitA mAMdA che. emane tarata ja haoNspiTalamAM dAkhala karo. ...ane haoNspiTalanA trIjA mALe, AThamA vaoNrDamAM, 23 naMbaranI rUmamAM emane dAkhala karavAmAM AvyA. TrITamenTa zarU thaI. putra to potAnA kAmamAM parovAI gayo. haoNspiTala javAno eno vicAra hato paNa, ATaluM kAma patAvIne jaIza, ema dhArI e oNphisamAM ja kAma karato rahyo. eTalAmAM haoNspiTalamAMthI phaoNna Avyo; pitA avasAna pAmyAnA khabara hatA ! putra vicAramAM DUbI gayo H pitA have rahyA nathI, mAre tyAM javAnuM prayojana zuM ? : zaba-vAhinInI vyavasthA mATe vaLato phaoNna karyo, sAthe jaNAvyuM : emanA aMtima saMskAra paNa patAvI dejo ane je bIla thAya te mane mokalI Apajo. 33 -- chelluM pAnuM A koI kAlpanika kathA nathI, vAstavika ghaTanA che. teone A bAbatano koI raMja paNa hoto nathI. lAgaNInA koI taMtu tyAM rahyAM nathI. saMzodhana karatAM e bhAIne jaNAyuM ke, tyAM nAnapaNathI ja bALakane vAtsalya maLatuM hotuM nathI. sIdhosAdo niyama che : jene je maLyuM hoya te pAchuM vALe ! bALaka ekAda varSanuM thAya e pahelAthI ja ene sUvA mATe judo beDarUma maLe. bALakane prema-hUMpha maLyAM nathI e bIjAne zI rIte ApI zake ? ghara-nizALa-dharma A traNe jagyAethI saMskAra-siMcana thatuM ane ema jIvanano pAyo nakkara banato e have banatuM nathI. For Personal & Private Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divelanuM pAnuM-- 34 cIjhAnI eka bapore.... kuMDagrAma nagara, kSatriya parivArano mahollo. siddhArtha mahArAjAno mahela. mahelanA pahelA mALanA eka kakSamAM zrI vardhamAnakumAra yazodA vagere beThAM che. jeTha mahinAnA divaso che. vAtAvaraNano baphAro akaLAve tevo che. satyAvIsa varSanI vayanA vardhamAnakumAra pUrNa gaMbhIra ane svastha che. yazodA kahe che : gAma bahAranA rAja udyAnamAM jaIe. vardhamAnakumAra mauna rahyA. eTalAmAM traNa yuvaka maLavA padhAryA. vinamra svare bolyA: nagaranA vayovRddha vINAvAdakapotAnI kaLA-sAdhanA darzAvavA AvyA che. Ave? zrI vardhamAnakumAranI mUka saMmati jANIne pAkaTa vayanA vINAvAdaka padhAryA. vizALa jAjama para Asana jamAvyuM. viNAne AdarapUrvaka praNAma karIne tAra meLavyA pachI dhIre dhIre ughADa thAya tema rAga bhUpAlInA svara vAtAvaraNamAM relAvA lAgyA... haju to sUranI jamAvaTa thaI rahI hatI tyAM to vaMToLIyA sAthe vAdaLomAMthI varasAdanI jhaDI zaru thaI. nIce bhoMyataLIyAnA oraDAnI khullI bArIo baMdha thavA lAgI. mAtA trizalA traNeka sakhIo sAthe vAte vaLagyA hatA ne tyAM bArImAMthI varasAdanI vAchaTa ane phorA aMdara AvavA lAgyA. sakhIo UbhI thaI bArI bAraNA ADA karavA lAgI. kamADa paNa ADA karyA. mAtAne acAnaka yAda AvyuM. sakhIo sAthe uparanA mALe teo padhAryA. vardhamAnakumAra yazodA sAthe je oraDAmAM hatA tenI bArIo khullI hoya to te vAsavAnA vicAra sAthe e oraDAmAM paga mUkyo. paNa A zuM? ahIM to vINAnA madhura sUro relAtAM hatA. bahAranA vAvAjhoDA sAthenA varasAdanA kAraNe saheja kAna saravA karavA paDe, paNa bArIo to khullI ja hatI. bArI pAse gayA to tyAM joyuM ke varasAdanI vAchaTanuM eka TIpuM paNa A oraDAmAM AvyuM na hatuM! tyAM paNa varasAda to trAMsI dhAre ja varasI rahyo hato. paraMtu e mahelanI bahAranI bhIMtone ja palALato hato. bArImAMthI aMdara AvyA vinA ja bhIMtane aDIne nIce varasI jato ! mAtA trizalA to A joIne avAka banI rahyA. putra vardhamAnanA moMnA bhAva jaladI na vAMcI zakAya tevA jaNAyA. bahAranI kudaratano saMyama caDe ke vardhamAnakumArano saMyama caDe e avaDhavamAM mAtA bahAra AvI gayA. vINAvAdana cAlatuM rahyuM. kayuM saMgIta caDe? aMdaranuM ke bahAranuM? prakRti paNa pUrepUrI rIte zrI vardhamAnakumAranI surakSA mATe saMlagna rahetI hatI. jaya ho ! jaya ho! vardhamAnakumArano jaya ho! For Personal & Private Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 -- chelluM pAnuM kAvyazAstravinodela.. saMskRta kAvyamAM eka prakAra che --pAdapUrtino. temAM chelluM eka caraNa sthAyI (badalAyA vinAnuM) rahe. uparanI traNa lITI navI navI banAvavAnI. AvuM gujarAtImAM paNa ghaNAe karyuM che. lokabhAratI - saNosarAnA naTubhAI bUca hAsya-lekhaka hatA. kaTAkSa-kAvyo paNa temaNe ghaNA racyA che. temaNe karelI pAdapUrtinI yaMgabharI racanAomAMnI eka majAnI racanA mANIe: hajAma kApe kadI nA sva-bAlane, meto bhaNAve na kadI sva-bAlane; na vaidya kerAM svajano nirAmaya, paropakArAya satAM vibhUtayA AmAM sva-bAlano zleSa karyo che ane saMskRta zlokanA cothA caraNane kaTAkSa karIne hAsyanuM rUpa paNa ApyuM che. AmAM anubhavanuM tAraNa to che ja. For Personal & Private Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ belanuM pAnuM-- 36 aghikAra vinAnAM kALathI ThaphaNAM maLe ghaNAM... koI vAta samajAvavA mATe AcArya zrI dhurandhara sUri mahArAja prAsaMgika daSTAMto ApatAM. paMcataMtranI vAto jevuM A eka daSTAMta --eno marma gaLe utarI jAya evo che. eka dhobIno gadheDo kapaDAM nadIe laI javA-lAvavAnuM kAma karato. vaLI kapaDAM sAcavavA eka kUtaro paNa pALelo hato. dhobI kapaDAM dhoIne jamavA bese tyAre kUtaro enI sAme ja pUMchaDI paTapaTAvato besI rahe. mAlika ene potAmAMthI thoDuMka khAvAnuM paNa Ape! Ama rojano krama cAlato hato. ziyALAnA divaso hatA. eka divasa mAlikane khUba bhUkha lAgI hatI. jeTaluM hatuM te badhuM ja pote khAI gayo. kUtarAne ApavAnuM rahI gayuM. kUtaruM bhUkhyuM rahyuM ane eNe A vAta manamAM sAcavI rAkhI ! rAta paDI. mAlika ane teno parivAra godaDAM oDhI sUI gayA hatA. evAmAM cora AvyA. doraDAM para sUkAtAM kapaDAM coravA lAgyA. kUtaruM joyA karatuM hatuM. mitra gadheDAe kahyuM mAlikano mAla corAya che. tuM bhasa to cora bhAgI jAya! kUtaro kahe: 'Aje nahIM bhaluM! mAlike mane khAvAnuM nathI ApyuM. gadheDo kahe "mArAthI to rahevAtuM nathI. ApaNI hAjarImAM mAlikanI cIja corAI jAya te jotAM kema rahevAya? huM to bhUMkuM chuM." -ane gadheDo bhUMkyo! mAlikanI UMgha tUTI. tene thayuM: "A mALo rAtre paNa jaMpavA deto nathI.' UThI gadheDAne be-cAra DaphaNAM jhIMkI daI, pAcho mAthe oDhIne sUI gayo! kUtarAe kahyuM: "joyuM! meM tane nA kahI to paNa tArAthI rahevAyuM nahIM. tane enuM phaLa maLyuM ne?' Ama jenuM kAma je kare to mAlikanI mahera Utare. anyathA bIjAM AvuM kAma kare to tene DaphaNAMnuM phaLa maLe. AvI vAto karI AcAryazrI be zabda umeratA ApaNo adhikAra hoya teTaluM ja ApaNe karavuM. bAkI sAkSIbhAve joyA karavuM. For Personal & Private Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 -- .nuM pAnuM jUo dUta Avyo! savArano zAnta samaya hato. rAjA hamaNAM ja snAnAdi patAvIne AvyA hatA. rastA para paDato mahelano jharUkho hato. mAtra be ja jaNAM hatA. rAjA hatA ane rANI hatA. rAjA bAjoTha para beThAM hatA ane rANI bAjumAM besI rAjAnA vALa savAratAM hatA. bhAratamAM puruSo paNa lAMbA vALa rAkhatA evo varSo pahelAMno e samaya hato. evA gucchAdAra vALamAM dhUpela sIMcatAM rANI ekAeka bolI UThyA tUta samA ti: rAjA sahasA UMcA thaI jharUkhA bahAra rastA para jovA lAgyA. koI mANasa na dekhAtAM rANIne pUchavA lAgyA kyAM che dUta? kyAM che dUta? javAbamAM rANI mIThuM-mIThuM hasavA lAgyAM! rAjAne caTapaTI thaI ! jarA rahIne rANIe smita sAthe kahyuM ke, A yamarAjAno dUta - zveta vALa - AvI gayo! sAMbhaLatAM ja rAjAnA moMDhAnI ronaka badalAI gaI. mAM paDI gayuM. have duHkhI thavAno vAro rANIno hato! evuM te zuM thayuM? rAjA gaMbhIra svare bolyA: amArI samagra pitRparaMparAmAM AvuM banyuM nathI. mArA pitA, emanA pitA ane emanA paNa pitA-prapitA ema vaMza paraMparAthI, mAthAmAM sapheda vALa Ave te pahelAM ja rAjya tyajIne yogano mArga svIkAratAM! A paraMparA hatI ane che. priye ! haM patitavAn pi huM paLIyA AvyA chatAM gharamAM beTho chuM. basa, have e ja yogI janone raste huM paNa prayANa karIza. maMtrI, purohita, senApati ane anya javAbadAra darabArIone bolAvyA. kahyuM yuvarAjane rAjya siMhAsana upara sthApana karavAnuM muhUrta joI gho. maMtrIne paNa utsavanI taiyArI karavAnA sUcano ApyA... ...ane gaNatrInA samayamAM to yuvarAjano rAjyAbhiSeka karAvI, vananI vATe saMcarI gayA. dIkSA laIne tapomaya ArAdhanAmAM DUbI gayA. AtmAne khoLavAmAM ane oLakhavAmAM lIna banI gayA. e rAjA hatA somacandra, jeo prasannacandra rAjarSinA pitA thAya che. AvA rAjavI hatA ApaNe tyAM. For Personal & Private Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chelluM pAnuM -- 38 prabhu darizana sukha saMpadA vizALa ane gADha jaMgala hatuM. ghaTAvALA vRkSono to pAra nathI. evA eka vRkSanI DALe mALo bAMdhIne popaTa ane popaTI rahe che. nAnA-nAnA garI gayelA phaLa Aroge che. jAMbuDAnAM UMcA UMcA vRkSonA vacce AvelA taLAvanuM pANI pIe che. A popaTa yugala to pharatArAma che. ekabIjA sAthe pakaDadAva ramatAM hoya tema UDAUDa karatAM, ekavAra pAsenA jaMgalamAM pahoMcyAM. tyAM manohara sarovara hatuM. enI pALa paranI oTalI para eka nAnakaDI derI joI. derInA be kamADa khUllAM hatAM. thAkelI popaTI e kamADa para jaI beThI. derInA garbhagRhamAM AchuM ajavALuM hatuM. vacce pIThikA para bhagavAna RSabhadevanI saumya mUrti hatI. pratimAnA caherA paranA malakATa para popaTInI najara paDI. Ama acAnaka najara paDI ane mana mohI UThyuM ! aho ! A bhAI kevA rUpALAM beThAM che ! saheje halatAM paNa nathI ! ane moM to kevuM malake che ! suMdara dazya joyA pachI e bIjAne kahevAya tyAre ja cena paDe ! hajI Amatema UDatAM popaTane ahIM AvavA, avAja dIdho H jo ne ! kevuM sarasa che ! popaTa AvI sAmenA bIjA kamADa para beTho H suMdara che, paNa A kamADa parathI dekhAya che tevuM nahIM hoya ! popaTI : A kamADa parathI jovAmAM ja khUbI che. kevA suMdara ane raLiyAmaNAM lAge che ! ghaNI veLA thaI. darzananI tRpti mANI banne potAnA mALAmAM jaI poDhI gayA, jANe svapnamAM paNa e mUrti nihALI rahyAM ! vaLI bIje divase e derInA kamADa para jaI beThAM. Aje to cAMcamAM AMbAnI maMjarI laI AvyA hatAM ! prabhu khUba pyArAM lAgyAM hatAM ! niyama evo che ke je khUba pyAruM lAge tene kazuMka ApavAnuM mana thaI Ave; ne Ape. sAmo pakSa te grahaNa kare tyAre to mana rAjI-rAjI thaI jAya ! pachI to Ama, roja-roja taLAvane kAMThe AvavAnuM. pANI pIne A maMdiranA kamADanI Toce goThavAI javAnuM. TikI-TikIne prabhune nirakhavAnuM jANe vyasana thaI gayuM ! mAtra prabhu gamI gayA. pachI prabhu ja gamI gayA ! ane chelle prabhu sivAya kazuM ja na gamavA lAgyuM. prabhunI prasanna mukha-mudrA, zAMta-svastha TaTTAra beThaka, maraka-maraka hasatI moMphADa. verInuM vera paNa zAMta thaI jAya tevuM co-tarapha phelAyeluM pavitra AvaraNa --A badhA sameta, manamohaka vAtAvaraNe manamAM mALo bAMdhI dIdho. mana tenA para ovArI gayuM. mananAM khUNe khUNAmAM prabhu ja vasI gayA. A popaTa-popaTInA sAta bhava thayA. badhe vakhate unnata sthitine pAmyAM. pachI to janamanA pherAmAMthI ja chUTakAro thaI gayo. gamI gayelA prabhue kevI kamAla karI ! A prabhu darizanano prabhAva che ! For Personal & Private Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAvyazAstravinodeA.. kaThina graMtha vAMcavAnI rIta (anuSTupa) vAcyatAM samayo'tItaH spaSTamagre bhaviSyati / graMthaM vAcayatAmeva kAThinyaMkutravartate // (maMdAkrAntA) cAlo, vAMco, samaya vitaze, khUba moDuM thayuM che, Age Age badhuM samajIzuM, vAMcatAM vAMcatAM bhai; jhAjhAM vezo hajI bhajavavAM, thoDI che rAta jo ne ! jo, A rIte paThana karatAM, graMtha agharo ja kyAM che ? ramUjabharI rIte kAvyamAM, graMtha vAMcavAnI eka rIta batAvI che. guru ziSyane, athavA adhyApaka vidyArthIne graMtha bhaNAvatA hoya tyAre jaladI na samajAya tevAM sthAna Ave tene samajavA mATe zabdakoza jovAmAM tathA anya saMdarbha tapAsavAmAM samaya to vite ja. koIka vAra adhyApaka athavA koIka vAra vidyArthI AmAMthI rasto kADhe. are ! AgaLa vAMcone ! moDuM thAya che. e to AgaLa AgaLa vAMcIzuM tema badhuM samajAtuM jaze. jo Ama A rIte vAMcIe to koI graMtha agharo lAge ja nahIM. ane Ama to graMthonA graMtho vAMcI lIdhA kahevAya. barAbara ne ? 39 -- chelluM pAnuM For Personal & Private Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rolanuM pAnuM -- 40 soLuM UMcAmAM UMDyuM - raNakAra sAdo khemo dedarANI varSo pahelAMnI vAta che. haDALA gAmanI bhAgoLe thaI mahAjananA gADAM jatAM hatA. savArano samaya hato. moM sUjhaNuM thayuM hatuM. khemo loTe jaIne pAcho vaLI rahyo hato. dUrathI gADA bhAvyA. beThelA mANasone joyAM to ujaLAM varaNanA lAgyA. pAse jaIne joyuM to mahAjananA zeThIyAva hatA. "jaya jinendra' -karIne kahyuM ke, "Ama keNImerathI gADAM hAlyA Ave che ! gADA kheDUe kahyuM ke, "Ama pAMcALathI AvavAnuM thayuM che, ne Ama Aghe dUra javAnuM che." khemo kahe, "gAmamAM ghara che. ema ja mahAjananuM ghara oLaMgIne mahAjanathI na javAya." mahAjanamAMthI gharaDA vaDIle pAghaDI UMcI karIne kahyuM ke, ame to mahAjananA kAme nIkaLyA chIe. aMtarIyALa Ama rokAvuM na pAlave." khemo kahe, "ghare to hAlo sau sArAM vAnAM thaze." badhAMe khemAnA dIdAra joyAMne mana kacavAyuM paNa khemAnI vANImAM baLa hatuM. aMtaranI vANI ThelavI muzkela hoya che. Agraha hato paNa dilathI hato. Akhare gADA khemAnA AMgaNe chUTyA. zirAmaNanI taiyArI thaI gaI. mahAjanane zirAmaNanI utAvaLa nathI paNa, utAvaLa kharaDAmAM rakama noMdhAvAnI hatI. emAe ThaMDakathI kahyuM, Apa badhAM nirAMte zirAvo, kAravo pachI tama tamAre je kahezo te karIzuM!' khemAnA bApAe Agraha karI karIne navakArazI parAvI pachI sAva sAdAM lAgatA gharamAM najara pheravatAM mahAjanane nIce bhoMyarAmAM laI gayA. sonA-rUpA jhara jhaverAtanA kothaLAM batAvyA. "je joie - jeTaluM joie teTaluM laI lo ApanuM ja che' A ApaNI paraMparA che. mahAjana to joine Abhe ja banI gayuM. badhAnI jIbha baMdha, AMkho pahoLI, haiyuM harakhAvA lAgyuM - mana cakarAve caDhyuM. eka eka jaNa aMdara aMdara vAta karavA mAMDyuM. svagata bolatAM hoya tema ja bolyA, "e to kahe, paNa ema thoDuM ja levAya che! dhaNI Ape te levAya!' khemAnA bApe khobe khobA ThAlavavA mAMDyA. khesanI cALa phasakI jAya teTaluM dIdhuM. "basa.... basa.... khamaiyA karo!" badhAMe ekI avAje kahyuM tyAre khemo ane tenA bApA thobhyA. mahAjane gADAM have gAma bhaNI vALyA. khemAe be majabUta voLAvIyA ApyA. cAMpAnera paMthakano dukALa sukhethI oLaMgI gayA. jaina zrAvakanI dilanI dilAvarI AvI hatI ane che. mAtra avasaranI rAha hoya che. For Personal & Private Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 -- chelluM pAnuM jAnanIya subhASita bolI zakatA nathI bicArAM, saMbhaLAve zI rIte? hAtha dharI zakatA nathI, te mAMge kaI rIte? azru TapakatI bhoLI AMkhe cArekora nihALe. koI amArA AMsu luche, kaSTo koI nivAre sahIne tApa Ape chAMya, evuM eka jhADa banavA de, dareka niSprANa tattvonI, dhabakatI nADa banavA de; tamannAo nathI, mhekI UThuM huM phUlanI mAphaka, rakSA kAje koI jIvanI, mane basa vADa banavA de. koIka dayALu kavinI, apIla kare evI A vANI che. vAMcatAM ja samajI zakAya evA A be padya che. ApaNane e mUMgA, abola jIvo pratye hRdayapUrvaka dayAno bhAva pragaTe e mATe paheluM muktaka sahAyaka bane che. Ajano mANasa duHkhanI, azAntinI, ajaMpAnI satata phariyAda karato rahe che. ene badale, emAMthI mukta thavAno sIdho sAdo upAya e che ke, jAtanA kocalAmAMthI bahAra nIkaLIne bIjAone thoDuM AzvAsana ApavAnI,zAstvana pamADavAnI, sahAya ApavAnI zarUAta karIe. ema karavAthI ApaNA ajaMpAnuM bASpIbhavana zarU thaI jAya che, A muktakamAM to prArthanAno sUra paNa saMbhaLAya che. gujarAtI bhASAmAM AvA nAnAM nAnAM pagho paNa hRdayanI zAhIthI lakhAyelAM maLe che. AvA muktako ApaNA hoTha para potAnuM Asana jamAvI le che. For Personal & Private Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ KojuM pAnuM-- 42 UM4611 vAraMvAra bAjuvALA bhAIne pUchuM chuM kema! pUjArIbhAI dekhAtA nathI? kyAM gayA hatAM? sAsare majA karI AvyA lAgo cho! juone! moM paNa lAla-lAla thayuM dekhAya che ! tame game te kaho. hAyAnA vALa ne khAdhAnA gAla chAnAM na rahe! have to bolo? huM ja ekI zvAse bola-bola karuM chuM. moMmAM maga to nathI bharyAne? are bhAI huMboluM chuM. manebolavAto do!juo tamane khabara to haze ke, ke.pI.saMghavInA pAvApurImAM prabhujI gAdIe besavAnA hatA eno moTo occhava hato, barAbara ! tyAM ApaNAM sirohI paTTAnAM badhAM maMdiranA pUjArIone bolAvyA hatA. jamADyA. rAkhyA. pachI badhAne moTA-moTA kavara ApyAM!" ema ! ghaNuM sAruM kahevAya! sauthI vadhu sAruM e kahevAya ke, amArA eka sALA paNa sAthe AvyA hatA. teo TheTha jAlora taraphanA gAmamAM pUjA kare che. AmaMtraNa nahatuM. jovA AvyA hatA. temane paNa khAlI hAthe javA na dIdhA!' are bhAI ! badhI vAta to sAMbhaLI. paNa tame maganuM nAma marI to paDo? ApyuM zuM? ApyuM zuM e pUcho cho? amane badhAne kavara ApyuM." are bhAI mArA! kavara to barAbara che paNa e kavaramAM zuM bharyuM hatuM e to prakAzo! kahuM kahuM !' kahetAM to pUjArInuM moM AkhuM bharAI gayuM: 'pUrA agIyAra hajAra !!" tamArA hAthamAM pahelIvAra ATalA rUpiyA AvyA haze! hA! vAta sAcI che, bhAI ! kudarate paNa muThThI vALIne nahIM paNa khobA bharI-bharIne ApyuM che! ane AvA badhAne ApyuM te pramANa! ApaNe to bhAI! nyAla thaI gayA! jeno ATalA udAra hoya che te pahelIvAra jANyuM. mane pAMtrIsa varSa thayA. mArA bApA paNa A ja maMdiramAM pUjA karatAM. huM vIsa varSathI pUjA karuM chuM. ghaNAM zeThIyA maLyAM paNa ke.pI. zeThathI heTha. mAro bhAIbaMdha A bAjunA gAmanA maMdiramAM pUjA kare che te kahe huM bhagavAnane navarAvuM, ghaNIvAra ema ne ema rAkhyuM paNa Aje mArA vicAra badalAyA che. havethI sarasa rIte pUjA karIza, deruM cokhkhuM rAkhIza. ApaNA mATe A badhA ATaluM kare to ApaNe paNa samajavuM joIe ne !' sarasa! sarasa!prabhAvanAnuM phaLa maLI gayuM! paNa e to kaho! tamArA sALAne zuM maLyuM? te badhAne pUrA agIyAra so rUpiyA maLyA!' ema! bahu sAruM kahevAya! che hajI A pRthvI para AvA ratana ! kahenArAe kahyuM ja che vahuratnAvasthA cAlo majA AvI! For Personal & Private Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI 'tA' ApaNane paNa DhALe ! vasaMta paMcamIno divasa che. nagara bahAranA vizALa udyAnamAM Aje meLo che. sarvatra ullAsano dariyo UchaLI rahyo che. 43 -- vistu pAlu tamAma nara-nArI, yuvaka-yuvatI, bAla-AbAla, ToLe-ToLA meLo mhAlavA e dizA tarapha jaI rahyA che. Aje to divasabhara ane moDI sAMja sudhI, khANI-pINI, nAcagAna, khela-kUda ane raMga-rAga cAlaze. loka hiloLe caDaze. samaya thatAM rAjA paNa A meLAmAM sAmela thavA jaI rahyA che. mahAlayamAMthI nIkaLatAM kumAra samarAdityane emanAM kakSamAM beThelA joyA. kamADa khullAM hatAM. eka gavAkSa pAse kumAra ciMtana mudrAmAM sthira beThelA hatA. prazAMta mukhamudrA para apArthiva tejanuM sarovara laherAtuM hatuM. rAjA paLavAra emane nihALI rahyA; pachI pUchyuM: kumAra ! cAlo, meLAmAM Avo cho ne ? nA ! pitAnA praznano uttara vALavo joIe, ethI kumAre vinamratAthI kahyuM, pachI umere che : AvavuM nathI evuM nathI. A badhI moja-majA kone na game ? paNa e tarapha jevo hAtha laMbAvuM chuM ke tarata mane e moja-majAnI vizALa zilA nIce aneka naranArIne rotAM, kakaLatAM, chUMdAtA, cagadAtAM jouM chuM ane mAro hAtha pAcho vALuM chuM. mane pariNAma dekhAya che tethI mAre AvavuM nathI. huM eTale 'nA' pADuM chuM. Ama, 'nA' game tevo zabda nathI ; paraMtu pariNAma-darzana thayA bAda, AvatI 'nA' priya to che ja paNa spRhaNIya paNa che. AvI 'nA' mAMgavAnuM ApaNane mana thAya che. e maLe to kevuM sAruM ! . For Personal & Private Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dillU pAlu -- 44 uthita bolavuM kevuM je aucitye hAryuM..AryuM mAgA ityapamaGagalaM vrajaiti snehenahInaM vacaH, tiSTheti prabhutA yathAruci kuru saiSApyudAsInatA / ityalocya mRgidazA jaladhara prArambha saMsUcake prAdurbhUta kadamba korakacaye dRSTiH samAropitA || ( sAhityadarpaNa) nA jAo kahuM to amaMgaLa ane jAo naryuM nirmama raho AjJA sarakhuM yathA ruci karo, te to udAsInatA evuM jANI mRgAkSI kAjaLa samAM AvaMta e meghane sUcavatI namaNI kadaMbakaLIne jotI rahI dhArIne ! (anuvAda : kulInacandra yAjJika) vAta ucita uttara ApavAnI mUMjhavaNanI che. varSARtunuM Agamana thaI cUkyuM che. jharamariyA mIThAM megha laI AvatA, aSADhanA divaso zarU thayA che ane nAyaka paragAma javA taiyAra thayo che ! enA prayANa samaye zuM bolavuM ? -- e nAyikAnI mUMjhavaNa che ! zuM bolavuM ucita che ? te mATenA ucita zabdobharyA vikalpo zodhe che. 'nA jAva' evuM kahuM ! e to apazukana kahevAya, amaMgaLa thAya. 'jAva' ema kahuM to to, e tochaDuM lAge ! 'rahI jAva' kahuM to vaDIlazAhI lAge ! Adeza dIdho hoya ema lAge. 'ThIka lAge tema karo' ema kahuM to udAsInatA lAgaze ! jANe ke mane paDI nathI. to AvA prasaMge zuM bolavuM ucita che ? zuM bolavuM zobhe ? - AvI mUMjhavaNamAM kAMI paNa bolavuM na sUjhyuM ! chevaTe, gharanA AMgaNAmAM je kadamba vRkSa hatuM, ane tenA para varasAdanA AgamananI chaDI pokAratI, daDulIyA jevI kadamba-kaLIo khIlI hatI, tenA tarapha Tagara Tagara jovAnuM ucita lAgyuM ! basa ! nAyikAnA kAvyamaya vicAra para A kAvya-paMkti racAI che. e rasikAno nAyaka paNa rasika ja haze ! akSara karatAM izArA baLukA hoya, e anubhava paNa haze ! mugdha nAyikA jANe kahI rahI che ke varasAdanA A mAdaka divaso AvyA ane tame javAnuM karo cho ? zabda jyAre vAmaNA puravAra thAya tyAre, daSTi ja madade Ave ne ! catura nAyikAne zabda vAparavA ucita na ja lAgyA ane eNe najarathI kAma sAdhI lIdhuM ! AvI aucityapUrNa abhivyakti thAya to kArya siddha thAya che ! For Personal & Private Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4pa -- chelluM pAnuM 'divasa'-Azabdano artha dalo vinAza zake? vAta jasadaNanA AlA khAcaranI che. AlA khAcaranA hRdayamAM dAnanI pAtALagaMgA samI saravANI satata vahetI rahetI hatI. yAcaka Avyo nathI ane dAna dIdhuM nathI! sahaja rucivALA jIva jyAre dAna Ape tyAre lenArane eno bhAra lAgato nathI ane denArano haLavo thAya che. AlA khAcaranI dAna-saravANI nadInuM rUpa dhAraNa kare, AgaLa vadhatAM eno dhodha racAya tyAre rAjyanA dIvAnane ciMtA thAya ja thAya! Ama ne Ama satata dAnapravAha cAlu raheze to tijorInuM taLiyuM AvI jaze. rAja kema cAlaze? ekavAra ekAMta joIne dIvAne IzAro karyoH bApu! have to hAu karo! A to vAcako che. roja-roja AvyA karaze. Apa Apo cho eTale Ave che. bApu kaheH yAcaka Ave che eTale huM AvuM dIvAna kaheH e to goLa che to mAkhI Ave ja ne! bApunA svabhAvamAM dAna ApavAnuM vaNAI gayuM hatuM. svabhAvane kAraNanI zI jarUra ? ApyA vinA cena na paDe tevo svabhAva hato. eka rAtreDAyaro barAbara jAmyo hato. cheka moDe sudhI cAlato rahyo. chevaTe bagAsAe teDuM mokalyuM ane DAyaro vikharAyo. AchA ajavALAM veratA dIvA TamaTamatA hatA. bApue dIvAnane najIka bolAvyA. ahIM Avo to! juo, A zuM che? sevaka pAse kapaDuM AvuM karAvyuM joyuM to goLano ravo!: bApu! goLa che ! AlA khAcara kaheH to mAkhI kAM nathI? dIvAna kahe: e to divasa hoya tyAre Ave! bApue A sAMbhaLatAM ja kahyuM huM paNa e ja kahuM chuM. mArA paNa divaso che, to yAcako Ave che ! catura dIvAna marma samajI mUchamAM marakI rahyA. bApune manomana praNAma karyA. ('AlA arabI bhASAno zabda che. "avvala' zabda paNa emAMthI banyo. AlA eTale moTo. AlA khAcare A nAmane paNa zobhAvyuM!) For Personal & Private Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ConuM pAnuM-- 46 AMbAnA vaLa jevA tho kI zvetAmbI nagarI. vana-vanothI gherAyelI nagarI. nagarIno rAjA pradezI. jIvadaLa uttama. paNa game te kAraNe te nAstika-ziromaNi banI gayA hatA ! parama-Astika thavAnA hatA te mATe to nahIM banyA hoya ne! zrIkezI gaNadhara mahArAja sAme cAlIne gayA ane temane bUjhavyA. pratibodha pamADyo. rAjAe Atma-tattvano hRdayathI svIkAra karyo. te pachI potAnA pApathI manamAM phaphaDATa vyApyo! pApathI bacavA "AlocanA' lIdhI. chaThThane pAraNe chaThThanI tapasyA zarU karI dIdhI. rAjA pradezane dharma sanmukha karavAnA hatA te kArya sArI rIte saMpana thayuM eTale teozrIe vihAra karyo. niyatavI zramaUTE (sAdhuo niyatavAsI nathI hotA) rAjA pradezI vaLAvavA gayA. nagaranI hada pUrI thaI eTale pradezIe hitazikSAnA be bolanI mAgaNI karI. vagaDAmAM UbhA-UbhA ja zrIkezI gaNadhara mahArAje pharamAvyuM: A AMbAnA vana jevA thajo paNa A sAme dekhAya che tevA kaMtherInAM jhADa jevA na thatA. vaLI ekavAra sArA banIe; pachI kharAba na thatA." puvvaM ramaNijja bhUA, pacchA aramaNijja mA bhuuaa| jaga to AlaMbanathI bharelo che. paDatAMnA ya udAharaNo che ne caDatAMnA ya udAharaNo che. UcAM AlaMbano levAM. supathamAM sat saMcaravuM" je joIe te maLaze. jevA thavuM hoya tevA dAkhalA levA. sArA banI javuM saheluM che. sArA banI rahevuM agharuM che. ApaNe sArA banIne sArA rahevA jamyA chIe. zrIkezI gaNadharanI vANI rAjA pradezanA manamAM chavAI gaI; dIvAdAMDI banI rahI. mananuM nAva jevuM kharAbe caDavA jAya tevuM dIvAdAMDInA sahAre vaLI mArge AvI jAya. prabhu-vANI to dvIpa samAna che. barAbara pakaDI, enA para caDI jaIe to beDo pAra che. For Personal & Private Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 -- chelluM pAnuM baMgha sAyazcitta cetIye re, udaye zo saMtapa salUNA unALAnA divaso hatA. sUrajanA kiraNo na'tA dekhAtA paNa lAvArasa pheMkAto hoya tevuM lAgatuM. baporanuM bhojana jematema pUruM karI naranArI badhAM udyAnano Azaro levA doDI jatAM. emAM dhanakumAra ane dhanavatI paNa hatA. tAjAM tAjAM paraNelAM hatA. uchaLatI yuvAnI hatI. AkarAM tApathI bacavA dhanakumAre ekalatAmaMDapanI zItaLa sukhada chAyAmAM zarIra laMbAvyuM hatuM. dhanavatI paNa pAse ja beThAM hatA. baLabaLato unALo ane baporanA eka vAgyAno dhoma dhakhato tApa. bagIcA bahAranA rastA para jatAM eka kuzakAya munirAjane cakkara AvyAM ane paDI gayA. dhanavatIe A joyuM ane dhanakumArane tvarita mokalyAM. dhanakumAra ane anya eka yuvAne maLI bezuddha munirAjane sarakhI rIte bagIcAmAM lAvI suvarAvyA ane zItopacAra karI zuddhimAM ApyAM. munirAjanA pagamAMthI kAMTA kheMcI kADhyA. lohI vahevA lAgyuM. ghanakumAranA manamAM bhaktinI saravANI phuTI. hRdaya dravI gayuM. lohIlUhANa pagamAM cIrA paDelAM joI dhanakumAre vinita svare pUchyuM: "A zuM? paga kema karI dharatI para mUkAya che? munirAje sahaja svare kahyuM: A to vihArakrama saMbhavaH vihAra karIe to A badhuM thAya. kheda che te to A janmamaraNano che. e dUra thAya tenI ciMtA che.' dhanakumAranA manamAM to munirAjanI nirvedavANI sAMbhaLIne ajavALA patharAyAM. rAgadveSanI nibiDa graMthI bhedAI, samakita maLyuM. ApaNe karma udayamAM Ave tyAre raDIe chIe ane munivaro karmanA baMdha samaye ja raDe che ane cete che. A dhanakumAra te neminAtha bhagavAnano jIva ane dhanavatI te rAjImatIno jIva. muni mahArAjanI sevA samakita Ape che. For Personal & Private Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chelluM pAnuM-- 48 bo sthitimAM majhA ja majhA vizALa vanarAjithI viMTaLAyelI TekarI upara eka bAvAjI rahetA hatA. sAta ATha vidyArthIne bhaNAvatA hatA. vidyArthIo ja jaMgalamAMthI sUkA lAkaDA vINI lAvI rasoI karIne badhAne jamADatA hatA. eka divasa bhaNanAra chokarAoe AvIne samAcAra ApyA ke, "gurujI, gurujI! sAta-ATha gAya kyAMkathI pharatI pharatI AvI gaI che." gurujIe kahyuM, "bhale! tyAM ja sTeja bAMdhIne chAMyaDo karI gho. mAtAjI sukhe sukhe tyAM rahI zake." te pramANe chAMyo karyo. gAyo nirAMte rahevA lAgI. dUdha maLavA lAgyuM. dahIM, ghI thavA lAgyA. badho parivAra majhAmAM AvI gayo. divaso sukhamAM vitatA hatA. tyAM e ja chokarAo bheLAM thaIne AvyA. gurujIne kahevA lAgyA, "gurujI, gurujI! e badhI gAyo kyAMka cAlI gaI! gurujI kahe, "cAlo sAruM thayuM, gobara sApha karavuM paDyuM.' bhaNatAM vidyArthIoe kahyuM, "gAyo AvI tyAre Ape kahyuM ke gorasa maLaze ane eno mAlika e badhI gAyone laI gayo to Ape kahyuM ke gobara sApha karavuM maDhyuM. to bane avasthAmAM Apane sAruM ja dekhAya che? gurujI kahe, "hA, bhaNatarano sAra ja A che ne. najara evI TevAI jAya ke sAruM hoya te ja najare caDhe. ane je jue temAMthI sAruM zodhI kADhe." ApaNane sAruM jovA ja AMkha maLI che. tenI sArthakatA temAM che. jovuM che to sAruM ja jovuM. For Personal & Private Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 -- dolatuM pAnuM haThIlAIno roTalo oladola jIvanI vAta ja nirALI che. jesara paragaNAmAM haThIbhAI lAkheNo mANasa. vepArI mANasa, paNa enA jevo jIva, A manakhanA meLAmAM maLavo dohyalo na hoya tevuM to kema kahevAya! khavarAvavA - jamADavAnI bAbatamAM to temane kyAreya dharava na thAya! eka urdU zAyaranI paMkti che ne! --vo bhI ddina jaise the, vorDa Ave tava vimA e emanuM mana ane e emanuM jIvana! emano rojano niyama. bapora thAyane jamavA TANe bajArethI ghare jatAM, rastAmAM je najare caDe teno premathI hAtha pakaDIne ghera laI ja jAya ! gharavALA paNa evA ja puNyazALI. rasoDAmAM garavuM roTalIthI ubharAtuM hoya! e uparAMta thIjelAM ghI lagADelA roTalAnI thappI to judI ja ! haThIbhAIne khabara hatI ke zirAmaNamAM ke vALu vakhate to bahu ja ochA hoya; paNa jamatI veLAe to malaka AkhAne noMtare. roja roja paccIsa-trIsa mahemAnanI paMgata hoya je: "kyAMthI Avo cho? kaye gAma rahevuM? jesaramAM zuM AvyA cho?" --AvI koI paDapUcha nahIM. aDhAre Alamane AvakAra, haThIbhAI mATe to annadAna te moTuM dAna ! koNa AvyuM; koNa gayuM --e jANavAnI te zI jarUra? jamavAmAM paNa vero-AMtaro nahIM. eka ja paMgate besAvAnuM. badhAnA bhANAMmAM eka sarakhuM pIrasAya. peTa bharIne jamADe. jamyA pachI roTalAM ne chAsa to Agraha karI karIne jamADe. to ja haThIbhAIne cena paDe! ekavAra baporAM karIkarAvIne gAmatare nIkaLyA hatA. ugharANI karI gAma pAchA vaLatAM sAMja paDI gaI hatI; ziyALAnI sAMja. rAta jevuM aMdhAruM thaI gayuM hatuM. ghoDo hoMziyAra ane rastAno jANakAra moDuM to khAsse thayuM hatuM. haThIbhAI bephikarAIthI gharabhaNI AgaLa dhapI rahyA hatA. sanALAnA pAdare pahoMce te pahelAM to cAra lUMTArAe AMtaryA. ghoDo aTakyo nahIM, dhIre dhIre cAlato rahyo tethI karaDAkIbharyo avAja Avyo : alyA koNa che? thobhI jAva!" najIka AvIne jue che tyAM mo-kaLA joI eka bolI uThyo: 'A to haThIbhAI kAmadAra !" nAma sAMbhaLatAMveta bAkInA traNeya ekI sAthe bolI uThayA: "alyA bheru, ene nAM vatAvAya ! be jaNA sAthe rahIne emane jesara sudhI vaLAvI Avo. jo, jo, koI aDapaluM na kare. haThIbhAIno roTalo to haju dADhamAM che." For Personal & Private Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divelanuM pAnuM -- 50 saMvedaonhInatAnI sajA rAjakumArI sudarzanAne manamAM evo manoratha thayo ke huM tIrthanI yAtrA karavA jAuM. rAjaputrI hatAM. mAtra icchA pragaTa kare eTalI ja vAra ! badho rasAlo taiyAra thaI gayo. nokara, cAkara, rasoIyA ane evA aneka sevako tainAtamAM hAjara hatA ja. lAvalazkara sAthe eka pachI eka tIrtha thavA lAgyAM.eka vAra eka ghaTanA banI. sudarzana kumArI rathamAM besatAM hatAM. daSTi mArga para rahe te rIte rathamAM beThaka goThavI . ' hatI. eka tIrtha choDI bIje tIrtha javAnI taiyArI thaI hatI. eka pachI eka ema gAmo AvatAM gayAM. evA eka gAmanI bhAgaLa bahArathI ja je tIrthe javAnuM hatuM te raste rasAlo cAlyo. rastA vaccethI eka nAgarAja pasAra thatA hatA. emanI gati sthira ane sIdhI hatI. paNa mANasanI jAta. potAnA bhayano paDagho ene sApamAM dekhAyo. re! mANasa! rasAlAnI AgaLa cAlatA mANasoe DAMga ugAmI. be-traNa phaTake to nAgarAjane yamasadane pahoMcADI dIdhA. sudarzanA rAjakumArInI najaramAM A ghaTanA banI. teo jotAM hatAM ane temanA karmacArIoe nAgarAjanI hiMsA karI. rathanA AgaLanA bhAge rAjakumArI beThAM hatAM. temanI najara mArga para hatI ne A ghaTanA banI. joyuM chatAM teo kAMI na bolyAM. mANasoe DAMga vaDe ghA karyA tyAre paNa "AvuM na karAya"eTaluMya na bolyAM. A ghaTanA banI tyAre sudarzanA kumArInA AtmAe pachInA bhavanI gati karI ane AyuSyano baMdha paDyo! ane te samaLIno bhava pAmyAM. bhavitavyatA sArI ke samaLIne pAradhIe tIra mAryuM ane te taraphaDatI derAsaranA pagathIA para paDI. e samaLIne taraphaDatI joIne karuNAvaza muni mahArAje navakAra maMtra saMbhaLAvyo. navakAra maMtra sAMbhaLatAM sAMbhaLatAM navA bhavanA AyuSyano baMdha paDyo temAM maMtranA zabdanA prabhAve manuSyano bhava paDyo. eTale, vacce je tiryaMca - samaLI - tarIkenA bhavanuM kAraNa, jyAre nAganI hatyA thaI rahI hatI tyAre te mauna rahyAM te che. yAda rAkhI levA jevo prasaMga che ane upadeza che. hiMsA ke AtaMka najare dekhAya tyAre, "bhAIo ! A zuM karo che? AvuM na karAya !" eTaluM to avazya kahevuM joIe. AvA samaye mauna rahevuM e paNa saMmati sUcaka che ema uparanA prasaMgathI pramANa thAya che. evuM na thAya ane hiMsA aTake evI bhAvanA haze to ja saMvedanA jIvatI raheze. For Personal & Private Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 -- chelluM pAnuM karuNA jALInA jAyAne salAma jesiMgabhAInI vAta pelI ghI kAMTA pAse vADI che e jesiMgabhAInI....hA... e jesiMgabhAinI vAta che. banyuM evuM ke gAyakavADa sarakAre vaDodarA jIllAnA tamAma gAmonI gocara bhUmimAM te te gAmanA Dhora-DhAMkharane caravAnuM baMdha karAvyuM. tyAM mAtra gAyakavADa sarakAranA pazuone caravAnuM. Ama cariyANa baMdha thatAM mahAjana jesiMgabhAI pAse AvyuM ane kahyuM ke kAMIka karo. gAmanA Dhora jAya kyAM? cariyANa to gAmanuM che. gAyakavADa sarakAranI mAtA tIratha kare che te jANI jesiMgabhAI sAthe thaI gayA. je gAma jAya tyAMno jamaNavAra jesiMgabhAI taraphathI thAya. mAtA kaheH A zuM! jAtrA huM karuM ane jamaNavAra tamArA taraphathI ! jesiMgabhAI kaheH mA, A badhuM eka ja che ne! mA prasanna thayA, kaheH zuM joie che? jesiMgabhAI kaheH vaDodarA jIllAnA gAmonA - cariyANa chUTA karAvI dyo...basa, ATaluM joIe che! rAjamAtA kaheH mAMgI mAMgIne A zuM mAMgyuM? - -... pachI kahe : bhale ! hA, rAjAne kahevaDAvI tarata tamAma gAmonI gocara jamIna gAma mATe chUTI karAvI. mahAjano bhegA thaI AbhAra mAnavA AvyA to kahe: A to mAro AbhAra mAre mAnavAno thayo! dayAnA kAma to sAme cAlIne karavAM joIe. puNya kamAvAnI taka maLI gaNAya. mAre to tamAro upakAra mAnavAno thayo. A lakSmI maMgA abola jIvo mATe khapamAM nahIM Ave to kyAre Avaze? jesiMgabhAinA hRdayamAM dayAno jharo cAlu ja rahyo. e vaheNa satata vahetuM rahe te mATe ApaNe paNa nAnA-moTA dayAnAM kAma karatAM rahevuM joie. jenonA vaibhava, aizvarya ane amIrInuM mULa A lokopakAramUlaka jIvadayA che. mUMgA abola prANInI AMtaraDI Thare ane temAMthI je zubhAzIrvAda Ave te aizvaryane sthira kare che. For Personal & Private Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chelluM pAnuM -- para sudiASita geNhaha paloaha imaM pahasiya vayaNA paissa appei jAyA sua paDhamubhiNNadaMta jualaMkiyaM boraM // 1 // | (TthAsahastrI) lyo A juo ! re ! vadatI (maMjula bola, enA varSe varSe hAsyanA aMkore) pulakita patnI pati saMmukha dharatI eka pAkuM bora jenI para bhadrA prathama zizunI pahelI be daMtUDI kerI haLavI mudrA (mukta anuvAda : harivallabha bhAyANI) ziyALAnI namelI sAMja che. pati-patnI beThAM che. haLavAza bharyuM vAtAvaraNa che. patnIe pati pAse jaIne, hAthamAM raheluM eka pAkuM lAla caTTaka bora batAvyuM; pati nirakhI rahyA, moMDhA para koI vismaya bhAva na Avyo, paNa praznArtha Avyo! e joI patnIe pUchyuM ke, tamane AmAM kazuM dekhAya che? pahelI najare to patine emAM kazuM jovA jevuM na dekhAyuM tethI mUMjhavaNa anubhavI! tyAre patnI khilakhilATa hasIne kahe che : - A to tamArA lADalAnA nAjuka-nAnA dUdhiyA dAMtanI pahelI chApa che ! juo! e joIne patinA haiye heta-prIta UbharAyAM ane baMnenA mAM kamaLa samA khIlI UThyAM ! smita parAgathI gharanuM vAtAvaraNa mahekI rahyuM ! For Personal & Private Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 53 -- velluM pAnuM jenA spa thAya A sarva heThaLa te zI hemAcAryo praNAma kalikAla sarvajJa zrI hemacandrAcArya mahArAjanA jIvanano kathA-prasaMga che. temanI dIkSA sAva nAnI vayamAM thaI hatI. nAma apAyuM hatuM somacandra muni. hajI to bALapaNa che. savArano samaya che. gocarI vAparavAnI icchA thaI. eka vayovRddha muni vIracandrajI mahArAja sAthe vhoravA padhAryA. najIkanA ja eka ghare padhAryA. sAva sAmAnya sthitivALuM dhanada zeThanuM ghara. savAresavAre pANImAM ghauMno loTa bheLavI ane temAM mIThuM(lavaNa) umerI rAba taiyAra karelI hatI. gharamAM pravezatAM tyAM paDelA kolasAnA cosalAne hAtha aDADI nAnA mahArAja somacandra munie vRddha munivarane kahyuM: 'AmanI pAse ATaluM sonuM che chatAM AvI loTavALI rAba ja pIe che !' teonA hAthano sparza jevo e cosalAne thayo ke tarata ja te sonuM banI caLakavA lAgyuM ! vaNika gRhasthanI cakora najara pAmI gaI ke A nAnA munivara khUba ja puNyavaMta che. teonA sparzamAtrathI A kolasAmAMthI sonuM banI gayuM. gRhastha bolyA: "nAnA mahArAja ! Apa A badhAne Apano hAtha aDADone! A badhAM dhana vaDe ApanA sUripada pradAna samArohamAM lAbha laIza. e ghaTanA pachI vIra saMvata 116nI sAlamAM akSayatRtiyAnA zubha dine sUripada pradAna avasare teonuM nAma hemacandrasUri mahArAja rAkhavAmAM AvyuM. For Personal & Private Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chelluM pAnuM-- 54 jAsa hita zIkhathI. AcArya zrI siMhasUri mahArAja. saMghamAM ajANyuM nAma. jagadguru zrI hIravijayasUri mahArAjanI paraMparAnA zraddheya AcArya mahArAja. satyavijayajI paMnyAsa A AcArya mahArAjane ja kahevA gayelA ke sAheba! have kriyoddhAra karavo jarUrI che. tyAre nikhAlasapaNe AcArya mahArAje kahyuM ke "ame gharaDAM thayA chIe. tame dIkSA laIne karo." A . vAkyanA jore satyavijayajIe dIkSA lIdhI ane kriyoddhAra karyo. A ghaTanA banI te pahelA vi.saM.1703mAM zrI yazovijayajInuM hara pArakhIne kahyuM hatuM ke tamAre saMvijJapAkSikanA pakSamAM rahevAnuM ane satyavijayajI je sAhasa kare tene protsahita karavAnA. A zikhAmaNa temane ghaNI kAmamAM lAgI. tethI temaNe 350 gAthAnA stavananI prazastiDhALamAM AcArya siMhasUri mahArAjane A saMdarbhamAM yAda karyA ane teozrInA jIvanane kavanamAM gUMthatuM vinayojJA vya nI racanA karI. AkhI kaDI A pramANe che : tAsa mATe vijayasevasUrisaru pATe guru vijayasiMha ghorI jAsa hita zIkhathI mArga e anusaryo jehathI saviTaLIkumati corI. For Personal & Private Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 -- hoLuM pAnuM eka aQqta vAta jyArathI vAta jANI che tyArathI manamAM AnaMda AnaMda chavAyo che. zuM AvuM banI zake? AvuM banyuM to viratinI saprANa saMyamanI zakti keTalI badhI ! ApaNA saMyamapAlana dvArA paNa AvuM kyAre banI zake! AvA vicAro manamAM AvyA. vAta ema che ke eka mAtA-pitAnA saMtAnamAM be dIkarIo. banne dIkarIne janmatAveta koI vyaMtarI vaLagI hatI. banne dIkarIo khAya nahIM, pIe nahIM, UMghe nahIM ne raDI raDa kare. mAtA-pitA kaMTALI gayA. e dIkarIonA dAdAne manamAM zuM sUchyuM ke baporanA samaye e bannene laIne bajAramAM jaIne eka oTale beThAM. vacce rasto ane sAme gharamAM sAdhu mahArAjanI vasati. bapora veLA, gocarI vAparIne maLI (gADAnAM paiDAM pAse je kALI maLI vaLe enAthI raMgelA pAtrA) vALA pAtrA. e gocarI. vAparIne emAM je paheluM pANI hoya te pI lIdhuM hoya(prathamaM nitna pitti niyamena) pachInAbIjI trIjI vakhata pAtrA vasatinI bahAra jaI dhovAnA ane tenuM pANI bahAra paDe. pAtrA dhovAnuM zaru karyuM ke tarata ja dAdAe pelI banne dIkarIone pAtrA nIce dharI dIdhI. jevuM e virativaMtanA pAtrAnuM pANI zarIrane aDyuM ke tarata ja e vyattarI dhrujIne zarIra choDIne bhAgI. dIkarIo sAva nirogI ne naravI banI gaI ! virativaMtanA saMparkamAM AvelI vastumAM paNa upadrava zAMta karavAnI kevI kudaratI zakti che! saMyamano A prabhAva che. For Personal & Private Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ do pAnuM-- 56 saMskAra siMcana UMcuM khAnadAna brAhmaNa kuTuMba. eka vakhatanuM dAnezvarI kuTuMba. dukALanA oLA utaryA. A kuTuMbane paNa dAMta ane annane vera thayuM. e parivAranA bApa-dIkaro have gAma gAma phare che ane yAcaka banI jIvana gujAro kare che. sArA gaNAtA eka gAmamAM jaI enI samRddha gaNAtI zerImAM bane dAkhala thayA. eka meDIbaMdha khaDakImAM peThAM. uparanA mALe rasoInI halacala thatI sAMbhaLI, kAMIka maLaze evI AzA baMdhAI. mITho ane halakadAra avAja kADhI bApa-dIkaro sAthe bolyA: "lakSmI prasanna javAba na Avyo eTale pharI, lakSmI prasanna' bolavA chatAM koIe dhyAna na ApyuM. phaLIyAmAM eka khATalA para coLAnI tAjI vaDI sUkAtI hatI. dIkaro nAno bALahato, khUba bhUkha lAgI hatI. coLAnI sugaMdhathI mana lalacAyuM. be-pAMca vaDI laI levA hAtha laMbAvyo paNa kharo ! bApAnI najara paDI ke tarata lAkaDI vaDe ene vAryo: "beTA! parAyuM aNahakkanuM na levAya. mAlika Ape to ja levAya. dIkarAe hAtha pAcho saMkelI lIdho. eka pATha aMke thayo parAyuM aNahakkanuM na levAya. ...Ama kumaLI vayamAM saMskAra jhIlAtA hoya che. nAnI vayanA dIkarA-dIkarIne ApaNe paNa AvA saMskAra ja ApIe ane ApaNuM kULa ane ApaNo dharma sAcavIe. For Personal & Private Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa7 -- doluM pAnuM juo juo. jaino kevA nItighArI nAnuM evuM khobA jevaDuM sAThaMbA gAmamAM jevuM gAma tevuM bajAra! jenonA ghara kharAM, paNa ghaNAM nahIM. jainonA ghara vinAnA eTale ke mahAjanavinAnA gAmane loko gAma nahIM paNa gAmaDuM kahetA. joke sAThaMbA gAmamAM mahAjananA vIseka ghara to hatAM ja. mahAjana je dhaMdho kare te temanA nAmane zobhe tevo ja hoya. kApaDa, kariyANuM, sonA-cAMdI, hIrA-motI jevA vyApAra mahAjananI zobhA che. sAThaMbA gAmamAM evI eka kApaDanI dukAnamAM AgaLa dukAna ane pAchaLa ghara. gharanI pAchaLa vADo ane thoDI khUllI jagyA. vADAmAM nahAvA besavA mATenI jagyAe ghaMTInuM paDa khUllI jagyAmAM nAno evo bagIco. jUI, jAI, jAsuda, Damaro jevA nAnA choDa ane AjubAjumAM papaiyA ane keLa zobhatAM. savAranA daza vAgyAnA sumAra hato. bApA maganabhAIe nahAvA javA mATe, nava varSanA dIkarA jagajIvanane dukAna saMbhALavA besADyo. kahyuM, "besaje. koI gharAka Ave to kApaDa batAvaje. huM A Avyo!" puruSane nahAtA zI vAra? maganabhAI vADA tarapha vaLyA ne eka gharAka Avyo. kApaDa mAMgyuM. jagajIvane batAvyuM. gharAke pasaMda karyuM e mApI, kAtarathI vetarIne ApI dIdhuM. dAma daIne gharAka cAlatA thayA eTalAmAM maganabhAI AvI gayA. pUchyuM, "koI gharAka AvyuM hatuM?" "hA. eka bhAI AvyA hatA emaNe A kApaDa lIdhuM." zuM bhAva lIdho?" "be AnA." "are! tArI bhalI thAya! doDha Ano levAno hato. aradho Ano vadhAre Avyo. kevA hatA e bhAI? jaladI gotI lAva!" kSaNabhara rahIne kahyuM, "Ubho rahe. mane ja javA de." paMcIyAbhera ane khullA zarIre maganabhAI UbhI bajAre doDyA! gharAka kyAMka galImAM vaLI gayA haze. na maLyA. pAchA dukAne AvI maganabhAI kahe, "aDadho Ano gharamAM anItino AvI gayo! Aje AyaMbila!" dIkarA jagajIvanane kahe, "dhyAnamAM rAkhaje ane e gharAka maLe ke tarata ja ene aDadho Ano pAcho ApI de che." bIje divase tapAsa karI. e gharAka maLyA nahIM. Aje paNa AyaMbila! For Personal & Private Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chelluM pAnuM-- 58 trIjo divasa. gharAkano patto na maLyo. trIjuM AyaMbilI sAMja paDatAM e bhAI bajAramAM thaIne jatA hatA te dIkarAe joyA. "bApA! A e bhAI jAya!" maganabhAIe sAda pADI emane bolAvyA. emanA hAthamAM aDadho Ano mUkyo. thayuM, "hAza! have bojo utaryo." anItinI eka pAI paNa na AvI jAya evI khevanA! AvI kALajI mahAjano rAkhatA! hRdayamAM zAsananA dharmarAjAne birAjamAna karavA mATe nItinuM AvuM siMhAsana! AvA siMhAsana para birAjelA dharmarAjA kevA zobhAyamAna banI rahe! maganabhAInI dharmaprItino prasaMga yAdagAra ane preraNAbharyo che. sAThaMbA gAmamAM jinamaMdira nahIM. prabhunA darzana vinA cena na paDe. maganabhAIne thayuM ke puNya vadhAravA mATe koI saMkalpa karavo joIe. niyama karyo: roja ekAsaNuM karIza ane traNa dravya ja vAparIza." sAcA dilano pokAra to prabhunA darabAramAM saMbhaLAya ja! derAsaranuM nirmANa thayuM. zikhara paranI dhajA maganabhAIe pharakAvI. AvA sAcA dilanA zrAvako A kALanA ja che. A koI purANa kathA nathI! maganabhAInA dIkarA jagajIvanabhAI. emanA dIkarA vADIbhAI. ane vADIbhAIne dIkarA sudhIrabhAI, je amadAvAdamAM nAmAMkita nyurolojIsTa DaoNkaTara che ane pUjya sAdhu-sAdhvIjI mahArAjanI sevA teo khUba ja bhAva dharIne bahumAnapUrvaka kare che. zubhasaMskAranA vArasAne teo zobhAvI rahyA che. For Personal & Private Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 -- chelluM pAnuM ...ane jANo hAtha laMbAyo vi.saM.1340no prasaMga che. sAbaramatInA taTe AzAvaLa (AjanuM amadAvAda) gAma. gAmano rAjA sAraMgadeva. rAjAne bheTa dharavA roja roja enI prajAmAMthI koI ne koI Ave. rAjAne vicAra Avyo H bheTa-sogAda DAbA hAthethI levI. niyama karyo -bheTa levI paNa dara vakhate DAbo hAtha ja dharavo. rAjA A niyama atUTa pALatA ! maMtrIzvara jhAMjhaNe mAMDavagaDhathI be lAkha yAtrIo sAthe laIne giranAra thaIne girirAjanI yAtrA karI, saMghamALa paherI sAthe AvelA badhA yAtrIone mAMDavagaDha svasthAne pahoMcADavA sAthe lIdhA hatA. lAMbA raste paDAva karatAM karatAM AzAvaLa AvyuM. tyAM badhAno utAro hato. sAthenA kalAkAroe mAMDavagaDhanI AbehUba racanA karI hatI. rAjA sAraMgadevane nirakhavA AmaMtraNa apAyuM. rAjA sAheba padhAryA. eka taMbUmAM siMhAsana para virAjamAna karAyA. AMgaNe padhArelA rAjAne kAMIka viziSTa bheTa ApavI joIe ema catura maMtrIzvare vicAryuM hatuM. rAjA sAthe vArtAlApa thayA. pachI moTA rajatathALamAM pUrva yojanA pramANe UjaLuM bArIka maghamaghatuM kapUra maMgAvyuM. be hAthano khobo bharI rAjAne bheTa ApavA taiyArI batAvI. rAjA paNa vastuno marmajJa ane sauMdaryapremI hato. haMmezanA zirastA mujaba DAbo hAtha dharyo. jhAMjhaNe khobAnI vacalI phATamAMthI sugaMdha phelAvatuM bArIka kapUra dhIre dhIre kheravavA mAMDyuM. rAjA jhIlato gayo. zubhra kapUranI jhINI dhAra para badhAnI janara kendrIta thaI. DAbI hatheLImAM to kapUranI zaga caDavA lAgI ane e hatheLI bharAI gaI. kapUra to haju kharatuM rahyuM ane nIce dhULamAM paDavA lAgyuM. rAjA AvuM ujjavaLa kapUra jovAmAM tallIna banyA hatA. AvuM sugaMdhI kapUra dhULamAM kema paDavA devAya ! tarata ja bIjo jamaNo hAtha DAbA hAthanI joDe joDI dIdho ! tyAM UbhelA badhA mahemAno ane AmaMtrItoe harSanI tALIo varasAvI taMbU gajAvI dIdho tyAre rAjAne bhAna thayuM ke tALIono garjArava zAne thayo ! kyAre paNa nahIM dharelo jamaNo hAtha dharAI gayo ! jhAMjhaNe dhArA aTakAvI dIdhI ane maraka maraka hasatA hatA. AvA catura maMtrIzvaranI A vAta che. For Personal & Private Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chelluM pAnuM-- 0 haMsaLI dhULa prasaMga jelamAM banelo che. emAM je vidheyAtmaka daSTi che teno mahimA che. vAta evI banI che ke eka kedIne dasa varSanI sajA thaI hatI. Aje e pUrI thavAmAM hatI. AvatI kAle e jelamAMthI chUTavAno che. jelara sAheba bhalA hatA. ahIMyAthI sajA pUrI karIne janAra kedIne sArA banavAnI zIkhAmaNa ApatAM. A kedIne paNa potAnI oNphisamAM bolAvI, besADIne samajAvatA hatA ke, "tuM have pachI eka sajjana banI jIvana jIvaje. pharIthI gunA karI gunegAra banI ahIMyA AvavuM na paDe evo thaje.' AvI vAto ene khUba premathI kahI saMbhaLAvatA hatA. AvuM sAMbhaLI bIjo eka nirAzAvAdI jelara kahe cheH "A kAgaDA para cUno copaDavAnA baMdha karo. AmAM kAMI ja phAyado nathI.' mIThI vANImAM jelara sAheba kahe che: "A kAMI cUno copaDavAnI vAta nathI. A kAgaDo nathI. A to haMsa che haMsa! tenI pAMkha para khUba dhULa coMTI che te huM kapaDAM vaDe jhApaTuM chuM. haMsa Akho dhULathI DhaMkAI gayo che. dhULa nIkaLI jaze eTale e ujaLo dekhAze." cUno copaDyo e eka nimna daSTi che. ane dhULa caDI che tene jhApaTavAthI ujaLAmaNa Ave te eka ucca daSTi che. ApaNe evA ucca daSTi saMpanna banavAnuM che. For Personal & Private Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 -- chelluM pAnuM sUtAM pahelAM sAta lITI jeNe jeNe jIvanamAM saphaLatA sAdhI, nirAMtano zvAsa lIdho, dhanyatAno anubhava karyo teNe teNe potAnA jIvananuM kaDaka nirIkSaNa vAraMvAra karyuM che. ane ema karatAM je je doSo jaNAyA te dUra karavA bharacaka prayatna karyA che. uttama puruSonA jIvana, temanI manovRtti ane valaNa sAthe potAnA vRtti, valaNa ane vartana sarakhAvatAM je je uNapa jaNAya te dUra karavA dilathI kozIza karI hoya che. ema karatAM krame krame doSo, duSaNo ane uNapo kADhatAM jIvana vadhu ne vadhu unnata ane uttama banAvAya che. A badhuM tyAre ja zakya bane jo vAraMvAra ane satata potAnA jIvAtAM jIvana para daSTipAta karAto hoya. e karavA mATe rojiMdA jIvananI yAdI 'DAyarI' rUpe lakhavI paDe. AvI rojanizI traNa prakAranI hoya H 1. roja rojanI sthULa dinacaryA. 2. vAMcatAM, sAMbhaLatAM je je zubha vicAro hRdayamAM pravezatAM hoya tenI noMdha. 3. potAnA jIvana parano kaDaka cokI pahero; sUkSma nirIkSaNanI noMdha. traNeya prakAramAM ApaNe trIjA prakAranI, nirIkSaNa noMdhanI vAta joIe. koI ghaTanA banI. te ApaNAM mAnasamAM kevI rIte pratibiMbIta thaI ? manamAM sukhada ke duHkhada pratibhAva jAgyA ? zuM pratibhAvo AvavA joItA hatA ? AvA nirIkSaNa ane parIkSaNa pachI, evA doSo punaH na sevAya te mATenI jAgRti thavI. AvA jAgRta manomaMthana karatAM rahIe to daza vakhatanA prasaMgomAM traNa vakhata to ApaNI ja jIta thavAnI ! ane AvA prayatnonA sAtatyathI to traNanA sthAne cAra vakhata, pAMca vakhata...ema ApaNI jItanA poInTa vadhatAM rahe. binajarUrI kharatuM jAya. pachI zeSa rahe temAMthI mahAnatAno piMDa racAya. Ama uttamatAnA ughADa mATe, uttamatA vikasAvavA mATe nirIkSaNa jarUrI che. bhAvanagaranA zreSThivarya zrI tribhovana bhANajI AvI 'DAyarI' -rojanizI rAkhatAM. vItI gayelA vakhatanuM vaLatara meLavatAM. potAnI nirbaLatA temAM ThalavatAM ane e nirbaLatAne jItavAno pUro prayatna karatAM. ene sahAre jIvanamAMthI nabaLI vRttione nAthatAM. azobhanIya vartaNuMkamAM pheraphAra karatAM. ema karIne potAnA jIvanane umadApaNAmAM laI gayA. moTo phAyado e anubhavyo ke je kAMI bolAtuM hatuM temAM binajarUrI ghaNuM che ema lAgyuM enI jANa thatAM vANIno durvyaya aTakI gayo. vANImAM oja ane teja pragaTyAM. roja ne roja, sUtAM pahelAM sAta lITInuM AtmanirIkSaNa karavAmAM Ave to unnata jIvana hAthaveMtamAM maLI zake. karI jovA jevuM che ! For Personal & Private Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hotuM pAnuM-- 62 meghakUmAra rAjagRhI nagarI, zreNikarAjA, ghAriNIdevI, putra meghakumAra. meghakumAranI apsarAne zaramAve evI ATha patnI. zramaNa mahAvIranI vANI sAMbhaLI; vacano gamyA. saMsAra na gamyo! dIkSA lIdhI. meghakumAra muni thayA. pahelo divasa: prathama rAtrie kramathI chevaTanA saMthArA para sUtA rAtrie bahAra jatA AvatA munionA caraNa vAraMvAra zarIra sAthe athaDAtA. saMthAro dhULathI bharAyo. nimitta maLatA gaIkAlanI rAta sAthe sarakhAmaNI thaI. becena mana nirNaya para AvyuM A na paravaDe. A karatA ghara sAruM. mahela sAro. zarIranI sukhAkArIno vicAra mukhya banyo. jIvadaLa uttama tethI nirNayamAM vacce prabhune rAkhyA. prabhune pUchIne savAre ghera jaIzuM. savAra paDI. prabhu pAse gayA. prabhue ja pahelo prazna karyo rAtre tame je vicAryuM te barAbara nathI. gayA bhavamAM hAthInA avatAramAM tame ghaNuM sahana karyuM, ArtabhAva vinA sahana karyuM. e badhA to jAnavara hatA. A to badhA jagata pUjya. saMsAranA tyAgane varelA sAdhuonI pavitra caraNarajathI saMthAro bharAyo. evA kAraNathI manane vyagra na karavuM. AkuLa vyAkuLa na thavuM. prabhunA vacananI asara thaI. lajjAthI zeraDA paDyA. vratamAM sthira thayA. mAThA vicAranuM mithyAduSkata karyuM. manamAM saMkalpa thayo. abhigraha lIdho. be AMkha sivAya koI paNa aMgane bhale IjA pahoMce, manamAM koI azubha vicAra nahIM karuM. (AdhAra upadezamALA gAthA 154 - vRtti heyopAdeyA) For Personal & Private Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3-- chelluM pAnuM saMghareluM paNa jaze udAra dila rAjAnI A vAta che. dAna devAnI eka paNa taka na choDe. paNa maMtrI vicakSaNa ane vyavahAru. ene roja ema thAya ke Ama jo cAlu raheze to rAjyanI tijorI khAlI thaI jaze ane taLiyuM dekhAze. rAjAnI udAratA joI kahevAnI hiMmata na thAya, rAjAne kema kahevAya? aNagamatuM bolIne avinaya paNa kema karAya? chatAM manamAM hAma bhIDI ane rAjananI najara paDe tevI rIte mahAlayanI divAla para moTA akSare lakhyuM Apadarthe dhanaM rksset| (Apatti veLAe kAma Ave mATe dhana dolata bacAvavA.) rAjAnI A akSaro para najara paDI. maMtrInI ciMtA paNa samajAI. rAjAe e lITInI nIce ja bIjI lITI lakhI : mahatAM ApadaH kutH|| (mahAna vyaktine Apatti kyAMthI Ave?) maMtrIne javAbanI AzA hatI, paNa AvA javAbanI nahIM. eTale maMtrIe trIjI lITI lakhI: __kadAcit kupyate daivH| (kadAca deva ruThe paNa kharo) rAjA A vAMcI rAjI thayA. cothuM caraNa huryuM. svabhAva ane ruci to dAna ApyA karavAnA hatA ja, ene ja sarvopari mAnatA. emaNe cothI lITI lakhIH . saJcito'pi vinshyti|| (tyAre saMgharyuM paNa nAza pAme che.) sujJa maMtrIzvare A vAMcyA pachI mInano ja sahAro lIdho. jenAmAM dAnanI sahaja bhAvanA hoya tene ApavAno ja pakSa hoya che. For Personal & Private Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chellu pAnuM -- 64 zAkhA para phaLa ne phUla vidvAnonI eka beThaka jAmI hatI. ghaNI vAto cAlI. temAM eka vidvAna bolyA : gujarAtI sameta je koI bhASA che te badhI bhaginI bhASA kahevAya che tenuM kAraNa A ja che ke te badhI bhASAnuM mULa saMskRta che. beThakamAM sAmo pakSa paNa joradAra hato. dalIlo upara dalIlo thaI. anya bhASAone bhaginI bhASA TharAvanAra paMDite potAnI vAtane jora ApavA UbhA thaIne eka dUho rajU karyo H saba bhASA zAkhA bhaI saMskRta vAko mUla / ane potAnI phateha thaI hoya tema beThakanA pratipakSanA paMDito sAme joyuM. pratipakSa paNa gAMjyo jAya tevo na hato. eka yuvAna paMDita maraka maraka hasatAM bolyA : mUla dhUlameM rahata hai, zAkhA para phakta phUla // bhAI ! tamArI vAta sAcI che. badhI bhASA saMskRtamAMthI pragaTa thaI che e satya che paraMtu tathya e che ke tame jene mUla kaho cho te to dhULamAM ja rahe che. je zAkhA che, DALa che tenA upara ja phUla ane phaLa bese che. Akhare to DALI ja phaLa phUlathI lacI paDe che. A sAMbhaLI badhA vidvAnonA mAthA DolavA lAgyA ! For Personal & Private Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lata, Dhabe ja kaMIne kaMI khAnanuM ja che. - chevaTe dhyAne smita to jarUra LAkhanuM che. Mii le puSpo khAtAataja) dIkSA lobA nI che. Avo kudarata pAsethI zIkhIe... TOISONOUSON UGYUN - pAThazALA prakAzana