Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ cariyApiTakaM rAhulasaGkiccAnena Anandako sallAnena jagadIsakassapena ca sampAdito uttamabhikkhunA pakAsito 2481 buddhavacchare (1937 A. C. ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAnivedanam pAlivAGamayasya nAgarAkSare mudraNaM atyapekSitamiti nAviditacaraM bhaartiiyetihaasvividissuunnaam| saMskRtapAlibhASayoratisAmIpyAdapi yat parassahasebhyaH jijJAsubhyaH saMskRtajJebhyaH pAligrantharAzyavagAhanaM duSkaramiva pratibhAti tat lipibhedAdeva / etadarthamayamasmAkamabhinavaH prayAsaH / atra nUtanA api pAThabhedAH nidheyA ityAsIdasmAkaM manISA paraM kAlAtyayabhItyA'tra prathamabhAge dhammapadAdanyatra na tat kRtamabhUt / adhoTippaNISu sannivezitAH paatthbhedaaH| prAya: Pali Text Society madritebhyo granthebhya uddhRtAH / arthasAhAyyaM vinA asmatsamIhitaM hRdi nigahitameva syAt / tatra bhadantena uttamasthavireNa sAhAyyaM pradAya mahadupakRtamiti nivedayaMti-- kAttikazuklaMkAdazyAM 2480 buddhAbde rAhulaH sAMkRtyAyanaH AnandaH kausalyAyanaH jagadIzaH kAzyapazca Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUcI paThamo paricchedo dAnapAramitA paTa 8 rrrr 1. akitticariyaM 2. saGakhacariyaM 3. kurudhammacariyaM 4. mahAsudasmanacariyaM 5. mahAgovindacariyaM 6. nimirAjacariyaM 7. candakumAracariyaM 8. sivirAjacariyaM 9. vessantaracariyaM 10. sasapaNDitacariyaM or, M dutiyo paricchedo sIlapAramitA 1. sIlavanAgacariyaM 2. bhUridattacariyaM 3. campeyyanAgacariyaM 4. cUlabodhicariyaM 5. mahiMsarAjacariyaM 6. rururAjacariyaM 7. mAtaGgacariyaM 8. dhammAdhammadevaputtacariyaM 9. jayaddisacariyaM 10. saGkhapAlacariyaM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1. yudhaJjayacariyaM 2. somanasyacariyaM 3. ayodharacariyaM 4. bhIsacariyaM 5. soNapaNDitacariyaM 1. temiyacariyaM 5. kaNhadIpAyanacariyaM 6. sutasomacariyaM 1. suvaNNasAmacariyaM 2. ekarAjacariyaM 1. kapirAjacariyaM 2. saccasavhaya paNDitacariyaM 3. vaTTapotakacariyaM 4. maccharAjacariyaM 3. mahAlomahaMsacariyaM [ 2 ] tAtiyo paricchedo nekkhamma pAramitA catutho paricchedo adhidvApAramitA paJcamo paricchedo saccapAramitA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat aso paricchedo mettApAramitA upekkhApAramitA :: 22 22 24 24 25 26 28 28 28 26 30 31 33 33 35 www.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo tassa bhagavato arahato sammAsambuddhassa || cariyApiTakaM paThamo paricchedo dAna pAramitA 1-akitti-cariyaM' / kappe ca sata-sahasse caturo ca asaGakheyye ettha ntare yaM caritaM sabbaM taM bodhipAcanaM // 1 // atItakappe caritaM upayitvA bhavAbhave imamhi kappe caritaM pavakkhissaM suNohi me // 2 // yadA AhaM (ahaM) brahAra sune vivinakAnane ajjhogAhetvA viharAmi akattinAma tApaso || 3 || tadA maM tapatejena santatto tidivAdhibhU dhArento brAhmaNavaNNaM bhikkhAya maM upAgami // 4 // pavaNA AbhaTaM paNNaM atelaJca aloNikaM mama dvAre ThitaM disvA sakaTAhena AkiriM // 5 // tassa datvAna' haM paNNaM nikkujjitvAna bhAjanaM punesanaM jahitvAna pAvisi paNNasAlakaM // 6 // dutiyampi tatiyampi upagaJchi mamantikaM akampito anolaggo evamevamadA' saha ( evameva adAsa' haM ) // 7 // + * Cf. Akitti-Jataka, Jataka, Vol. IV, 236-42. 2 indraH Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 ] cariyApiTakaM na me tappaccayA atthi sarIrasmi vivaNiyaM pItisukhena ratiyA vItinAmemi taM divaM // 8 // yadi mAsampi dvemAsaM dakkhiNeyya varaM labhe akampito anolIno dadeyyaM dAnamuttamaM // 9 // na tassa dAnaM dadamAno yasaM lAbhaJca patthayi sabbaJcataM patthayAno tAni kammAni Acarinti // 10 // 2- sacariyaM' 1 punAparaM yadA homi brAhmaNo saGakhasavhayo mahAsamuddaM taritukAmo upagacchAmi paTTanaM // 1 // tattha' sAmi ( tattha adassi ) paripathe sayambhumaparAjitaM kantAraddhAnaM paTipannaM tattAya kaThinabhUmiyA // 2 // tamahaM paTipathe disvAimamatthaM vicintayi idaM khettaM anupattaM putrakAmassa jantuno // 3 // yathApi kassako puriso khettaM disvA mahAgamaM tattha bIjaM na ropeti na so dhana atthiko ||4|| evamevAhaM puJJakAmo disvA khettavaruttamaM yadi tattha kAraM na karomi nAhaM puJJjena athiko ||5|| yathA amacco muddikAmo raJJo antepure jane na deti te dhanadha muddato parihAyati // 6 // evamevAhaM puJJakAmo vipulaM disvAna dakkhiNaM yadi tassa dAnaM na dadAmi parihAyissAmi puJJato ||7|| evAhaM cintayitvAna orohitvA upAhanA tassa pAdAni vanditvA adAsi chattu pAhanaM // 8 // vAhaM sataguNato sukhumAlo sukhe Thito api ca dAnaM paripUrento evaM tassa adAsahaM ti // 9 // [ 1.2 Cf. Sankhapala-Jataka, Jataka, Vol. V, pp. 161-71. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1.4 ] mahAsudasmanacariyaM 3-kurudhammacariyaM' / punAparaM yadA homi indapaTTe ( indapatte) puruttame rAjA dhanaJjayo nAma kusale dasahupAgato // 1 // kAligaTThA visayA brAhmaNA upagacchaM (upagaJchu) maM AyAcaM maM hatthinAgaM dhanaM maGgalasammataM // 2 // avuTTiko janapado dubbhikkho chAtako mahA dadAhi pavaraM nAgaM nIlaM ajanasavhayaM // 3 // na me yAcakamanupatte paTikkhepo anucchavo mA me bhijji samAdAnaM dassAmi vipulaM gajaM // 4 // nAgaM gatvA soNDAya bhiGakAre ratanAmaye jalaM hatthe AkiritvA brAhmaNAnaM adaM gajaM // 5 // tasmi nAge padinnamhi amaccA etadabravuM kinnuturahaM varaM nAgaM yAcakAnaM padassasi // 6 // dhaJjaM maGgalasampannaM saGagAmavijayuttamaM tasmi nAge padinnamhi kinte rajjaM karissatIti // 7 // rajjampi me dade sabbaM sarIraM dajjamattano sabbaJcataM priyaM mayhaM tasmA nAgamadAsahanti // 8 // 4-mahAsudasmanacariyaM / kusAvatimhi nagare yadA Asi mahIpati mahAsudassano nAma cakkavattI mahabbalo // 1 // tatthAhaM divase tikkhattuM ghosApemi tahiM tahi ko ki icchati pattheti kassa kiM dIyatu dhanaM // 2 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ 3 * Cf. Kurudhamma Jataka, Jataka, Vol. II, 365-381. 2 Capital city of Kurus. 5 Cf. Maha Sudassana Jataka, Jataka, Vol. I, 391-393. www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4] cariyApiTakaM ko chAtako ko tasito ko mAlaM ko vilepanaM nAnArattAni vatthAni ko naggo paridahissati // 3 // ko pathe chattamAdeti kopAhanA mudusabhA iti sAyaJca pAto va ghosApemi tahiM tahiM // 4 // na taM dasasu ThAnesu na pi ThAnasatesu vA anekasataTThAnesu paTiyattaM yAcake dhanaM // 5 // divA vA yadi vA rattI yadi eti vanIpako (vanibbake ) laddhA yadicchikaM bhogaM purahattho va gacchati // 6 // evarUpaM mahAdAnaM 'adAsi yAvajIvika napA dessaM dhanaM dammi pi natthi nicayo mayi // 7 // yathApi Aturo nAma rogato parimuttiyA dhanena vajjaM tappetvA rogato parimuccati // 8 // tathaivAhaM jAnamAno paripUretumasesato UnadhanaM pUrayituM demi dAnaM vanIpake ( vanIbbake ) nirAlayo apaccAyo sambodhimanupattiyAti // 9 // 5- mahAgovindacariyaM / punAparaM yadA homi sattarAjapurohito pUjito naradevehi mahAgovindo brAhmaNo // 1 // tadAhaM sattarajjesu yaM me Asi upAyanaM tena demi mahAdAnaM akkhobbhaM sAgarUpamaM // 2 // na me dessaM dhana na pinatthi nicayo mayi sabbaJtaMpiyaM mayhaM tasmA demi varaM dhananti // 3 // [ 1.5 ' In the P.T.S. edition, it is mahabbhalo which is incorrect. * Cf. Maha Govinda Sutranta, Digha. N., Vol. II. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8.10] 6- nimirAjacariyaM / punAparaM yadA homi mithilAyaM ? purUttame nimi nAma mahArAjA paNDito kusalatdhiko || 1 || tadAhaM mApayitvAna catusAlaM catumukhaM tattha dAnaM pavattesiM miga-pakkhi - narAdInaM // 2 // acchAdanaJca sayanaJca annapAnaJca bhojanaM abbhocchinnaM karitvAna mahAdAnaM pavattayi // 3 // yathApi sevako sAmi dhanahetumupAgato kAyena vAcA manasA ArAdhanIyamesati ||4|| tathaivAhaM sambabhave pariyessAmi bodhijaM dAnena satte tappetvA icchAmi bodhimuttamanti // 5 // candrakumAracari 9- candakumAracariyaM' / punAparaM yadA homi ekarAjassa atrajo nagare pupphavatiyA kumAro candasanhayo // 1 // tadAhaM yajanA mutto nikkhanto yaJJavATako (pAtato, vATato) saMvegaM janayitvAna mahAdAnaM pavattayi // 2 // 4 nAhaM pivAmi khAdAmi na pi bhuJjAmi bhojanaM dakkhiyyaM adatvAna api chappaJcarattiyo // 3 // yathApi vANijo nAma katvAna bhaNDasaJcayaM yattha lAbho mahA hoti tatthAharati ( tatthanaM harati ) bhaNDakaM ||4|| tatyeva sakamuttApi pare dinaM mahaphphalaM tasmA parassa dAtabbaM satabhAgo bhavissati // 5 // * Cf. Nimi Jataka, Vol. VI. 95-129. 1 2 Capital of the Videhas. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [5 Cf. Khandahala Jataka, Jaraka, Vol. VI, 129-155. Another name of Benares (Jataka, Vol. IV, p. 119). www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ cariyApiTakaM [ 1.8 etamatthavasaM JatvA demi dAnaM bhavAbhave na paTikkamAmi dAnato sambodhimanapattiyAti // 6 // 8-siviraajcriyN'| aridrusavhaye nagare sivi nAmAsi khattiyo nisajja pAsAdavare evaM cintesa'haM tadA // 1 // yaM kiJci mAnusaM dAnaM adinnaM me na bijjati yo pi yAceyya maM cakkhaM dadeyyaM avikampito // 2 / / mama saGakappamaJAya sakko devAnamissaro nisinno devaparisAya idaM vacanamabravi // 3 // nisajja pAsAdavare sivirAjA mahiddhiko cintento vividhaM dAnaM adeyyaM so na passati // 4 // tathaM nu vitathannetaM handa vimaMsayAmi taM muhuttaM AgameyyAtha yAva jAnAmi taM mananti // 5 // pavedhamAno phalitasiro valitagatto jarAturo andhavaNNo va hutvAna rAjAnaM upasaGakami // 6 / / so tadA paggahetvAna vAmaM dakkhiNabAhu ca sirasmi aJjaliM katvA idaM vacanamabravi // 7 // yAcAmi taM mahArAja dhammika raTTa vaDDhana tava dAnaratA kitti uggatA devamAnuse // 8 // ubhopi nettA nayanA andhA upahatA mama eka me nayanaM dehi tvampi ekena yApaya (yApayA) ti / / 9 / / tassAhaM vacanaM sutvA haTTho saMviggamAnaso kataJjalI vedajAto iMdaM vanamavi // 10 // idAnAhaM cintayitvAna (cintayitvA) pAsAdato idhAgato tvaM mama cittamAya nettaM yAcitumAgato // 11 // 1Cf. Sivi-Jataka, Jataka, Vol. IV, 401-412. 2 Capital of Sivi Kingdom. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ vessantaracariyaM aho me mAnasaM siddha saGakappo paripUrito adinnapubbaM dAnavaraM ajja dassAmi yAcake // 12 // ehi sIvaka uThehi mA dantayi mA* pabedhayi ubhopi nayane dehi uppATetvA vatibbake (vanibbake) // 13 // tato so codito mayhaM sIvako vacanaM karo uddharitvAna pAdAsi tAlamijaM va yAcake // 14 / / dadamAnassa dentassa dinnadAnassa me sato cittassa aAthA natthi bodhiyA yeva kAraNA // 15 // na me dessA ubho cakkhU attA na me na dessiyo sabbaJjataM piyaM mayhaM tasmA cakkhU adAsahanti (adAsihanti) // 16 / / siyA -vessntrcriyN'| yA me ahosi janikA phussatI nAma khattiyA sA atItAsu jAtisu sakkassa ca mahesiyA // 1 // tassA AyukkhayaM disvA devindo etadabraviHdadAmi te dasa vare (varaM ) vara bhadde yadicchasIti // 2 // evaM vuttA ca sA devI sakkaM purinda (punida) mabravi kinnu me aparAdhatthi kinnu dessAahantava rammA cAvesi maM ThAnA vAto va dharaNi ruhanti // 3 // evaM vutte ca so sakko puna tassedamabravi (tassIdamavavi) na ceva te kataM pApaM na ca me tvamasi appiyA // 4 // ettakaM yeva te AyuM cavanakAlo bhavissati paTigaNhamayAdinne vare dasa varuttameti // 5 // sakke na sA dinnavarA tuTrahadA pamoditA mamaM abbhantaraM katvA phusatI dasa vare varI // 6 // * Sinhalese edition omits this mA 1 Vessantara Jataka, Jataka, Vol. VI, 479-539. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ <1. cariyApiTakaM tato cutA sA phusatI khattiye upapajjaya jetuttaramhi nagare saJjayena samAgami // 7 // yadAhaM ( tadAhaM) phusatiyA kucchi okkanto piyamAtuyA mama tejena me mAtA sadA dAnaratA ahu ||8|| apane Ature jiNe yAcake paTTike jane samaNabrAhmaNaM khINe deti dAnaM akiJcane // 1 // dasamAse dhArayitvAna karonte purapadakSiNaM vassAnaM vIthiyA majjhe janesi phusatI mamaM // 10 // na marahaM metika nAma na pi mettikasambhava jAtomhi vessavIthiyA tasmAvessantaro ahru // 11 // yadAhaM dArako homi jAtiyA aTTavassiko tadA nisajja pAsAde dAnaM dAtuM vicintayi // 12 // hRdayaM dadeyyaM cakkhuM maMsampi ruhirampi ca dadeyaM kArya yAcetvA (sAvetvA ) yadi koci yAcamamaM // 13 // sabhAvaM cintayantassa akampitamasaNThitaM akampi tattha paThavI sineruvanavaTaM sakA || 14 || addhaddhamAse paNNarase puNNamAse uposathe paccayaM nAgamAruyha dAnaM dAtuM upAgami / / 15 / / kAliGagara visayA brAhmaNA upaga maM AyAcaM maM hatthinAgaM ( paccayaM nAgaM ) dhamaGagalasammataM // 16 // abuddhito janapado dubhikkho chAtako mahA dadAhi pavaraM nAgaM sabbasetaM gajuttamaM // 17 // dadAmi na vikampAmi vaM maM yAcanti brAhmaNA santaM nappaTiguhAmi dAne meM ramatI mano || 18|| na me yAcaka manupatte paTikkhepo anucchavo mA me bhijji samAdAnaM dassAmi vipulaM gajaM / / 19 / / nAgaM gatvA soNDAya bhikAre ratanAmadhe jalaM hatthe AkiritvA brAhmaNAnaM ayaM gajaM // 20 // punAparaM dadantasya sabvasetaM gajuttamaM tadApi paThavI kampi sinerUvanavaTasakA // 21 // 1 [ 1.9 Capital of Vessantara in the Kingdom of Sivi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1.9 ] vessantaracariyaM tassa nAgassa dAnena sivayo kuddhA samAgatA pabbAje sakA raTThA baDakaM gacchatu pabvataM // 22 // tesa niccubhamAnAnaM akampitamasaNThitaM mahAdAnaM pavattetuM ekaM varamayAcissaM // 23 // yAcitA sibayo sabbe ekaM varamadaMsu me AvAca (AsAva) vitvA kaNNameri mahAdAnaM dadAmahaM // 24 // athettha vattati saddo tumulo bheravo mahA dAnena maM nIharanti puna dAnaM dadAma 'haM // 25 // hatthI asse rathe datvA dAsI dAsa gavandhanaM mahAdAnaM daditvAna nagarA nikkhami tadA // 26 // nikkhamitvAna nagarA nivattitvA vilokite tadApi paThavI kampi sineruvanavaTasakA ||27|| catuvAhiM rathaM datvA ThatvA cAtumahApathe ekAkiyo adutiyo maddidevi idamabraviM // 28 // tvaM maddikaTaM gaNhAhi lahUkA esA kanikA ahaM jAli gahassAmi garuko bhAtiko hi so / / 29 / / padumaM puNDarIkaMva maddI kaNhAjinamagyahI ahaM suvaNNavimbaM va jAli khattiyamaggahi jalaM hatthe AkiritvA brAhmaNAnaM adaM gajaM // 30 // * abhijAtA sukhumAlA khattiyA caturo janA visama samaM akkamantA vaGkaM gacchAma pabbataM // 31 // ye keci manujA yanti anumagge paTipathe magante paTipucchAma kuhiM yakatapabbato // 32 // te tattha amhe passitvA karuNaM giramudIrayuM dukkhante paTivedenti dUre vaGkatapabbato // 33 // yadi passanti pavane dArakA phalite dume tesa phalAnaM hetumhi uparodanti dArakA // 34 // rodante dArake disvA ubvidhA vipulA dumA sayameva oNamitvAna upagacchanti dArake // 35 // * Simhalese edition omits this line. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ 9 www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 1.6 10 ] cariyApiTakaM idamacchariyaM disvA abbhutaM lomahaMsanaM sAdhukAraM pavattesi maddI sabbaGagasobhanA // 36 // accheraM tavalokasmi abbhutaM lomahaMsanaM vessantarassa tejena sayameva oNatA dumA // 37 // saDikharpisu pathaM yakkhA anukampAya dArake nikkhantadivaseneva cetaradvamupAgam // 38 // saTThi rAjasahassAni tadAvasanti mAtulA sabbe paJjalikA hutvA rodamAnA upAgama // 39 / / tattha vattetvA sallApaM cetehi cetaputtehi te tato nikkhamitvAna vakaM agama pabbataM // 40 // AmantayitvA devindo vissukamma mahiddhikaM assama sukaTaM rammaM paNNasAlaM sumApaya // 41 // sakkassa vacanaM sutvA vissukammo mahiddhiko assama sukaTa ramma paNNasAlaM sumApayi // 42 // ajjhogAhetvA pavana appasadaM nirAkulaM caturo janA mayaM tattha vasAma pabbatantare // 43 / / ahaJca maddI devI ca jAlikaNhAjinA cubho aJamaJja sokanudA vasAma assame tadA // 44 // dArake anurakkhanto asujho homi assame maddI phalaM Aharati poseti sA tayo jane // 45 / / pavane vasamAnassa addhiko maM upAgami AyAci puttake mahaM jAlikaNhAjine cubho // 46 // yAcakamupagataM disvA hAso me upapajjatha ubho putte gahetvAna adAsi brAhmaNe tadA / / 47 / / sake putte cajantassa yAcake brAhmaNe yadA tadApi paThavI kampi sineruvanavaTasakA // 48 // punadeva sakko oruyha hutvA brAhmaNasannibho AyAci maM maddideviM sIlavati patibbataM // 49 / / mahiM hatthe gahetvAna udakaJjaliM pUra (ri) ya pasannamanasaGakappo tassa mahiM adAsa'haM // 50 // maddiyA dIyamAnAya gagane devA pamoditA tadApi paThavI kammi sineruvanavaTaMsakA // 51 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1.10 ] sasapaNDitacariyaM [ 11 jAlikaNhAjinaM dhItaM mahideviM patibbata cajjamAno na cintesiM bodhiyA yeva kAraNA // 52 // na me dessA ubho puttA mahI devI na dessiyA sabbA taM piyaM mayhaM tasmA piye AdAsa'haM // 53 // punAparaM brahArajhe mAtApitusamAgame karuNaM paridevante sallapante sukhaM dukkhaM // 54 // hirottappena garunA ubhinnaM upasaGakami tadApi paThavI kampi sineruvanavaTaMsakA // 55 // punAparaM brahArajhA nikkhamitvA saJjAtibhi pavissAmi puraM rammaM jetuttaraM puruttamaM // 56 // ratanAni satta vassisu mahAmegho pavassatha tadApi paThavI kampi sineruvanavaTaMsakA // 57 / / acetanAyaM paThavI avijJAya sukhaM dukkhaM sApi dAnabalA mahaM sattakkhattuM pakampathAti // 58 / / 10-sasapaNDitacariya' / punAparaM yadA homi sasako pavanacAriko tiNapaNNasAkaphalabhakkho paraheThanavivajjito // 1 // makkaTo ca siGagAlo ca uddapoto ca'haM tadA vasAma ekasAmantA sAyaM pAto padissare // 2 // ahaM te anusAsAmi kiriye kalyANapApake pApAni parivajjetha kalyANe abhinissatha // 3 // uposathamhi divase candaM disvAna pUritaM etesaM tattha Acikkhi divaso ajjuposatho // 4 // dAnAni paTiyAdetha dakkhiNeyyassa dAtave datvA dAnaM dakkhiNeyyaM upavassathaposathaM // 5 // te me sAdhUti vatvAna yathAsatti yathAbalaM / dAnAni paTiyAdatvA dakkhiNeyyaM gavesisu // 6 // 1Cf. Sasa-Jataka, Jataka, Vol. III, ST-56. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 ] cariyApiTakaM [ 1.10 ahaM nisajja cintesi dAnaM dakkhiNanucchavaM yadi'haM labhe dakkhiNeyyaM ki me dAnaM bhavissati // 7 // na me asthi tilA muggA mAsAvA taNDulA ghataM ahaM tiNena yApemi na sakkA tiNaM dAtave // 8 // yadi koci eti dakkhiNeyyo bhikkhAya mama santi ke dajjAhaM sakamattAnaM naso tuccho gamissati // 8 // mama sakappamajhAya sakko brAhmaNavaNNinA AsayaM me upAgaJchi dAnavImaMsanAya me // 10 // tamahaM disvAna santudro idaM vacanamabravi sAdhu kho'si anupatto ghAsahetu mamantike // 11 // adinnapubbaM dAnavara ajja dassAmi te ahaM tuvaM sIlaguNUpeto ayattaM te paraheThanaM // 12 // ehi aggi padIpehi nAnAkaTTha samAnaya ahaM pacissamattAnaM pakkaM tvaM bhakkhayissasIti // 13 // sAdhU'ti so haTThamano nAnAkaTTha samAnayi mahantaM akAsi citakaM katvAna'DalgAragabbhakaM // 14 / / aggiM tattha padIpeti yathA so khippaM mahAbhave phoTetvA rAjagate gatvA ekantaM upAvisi // 15 // yadA mahA kaTThapujo Aditto dhUmamAyati taduppatitvA papati majjhe jAlasikhantare // 16 / / yathA sItodakaM nAma paviTTha yassakassaci sameti darathaM parilAhaM assAdaM deti pIti ca // 17 // tatheva jalitaM aggi paviTThassa mamaM tadA sabbaM sameti darathaM yathA sItodakaM viya // 18 // chavicammaM maMsaM nahAeM aTThihadayabandhanaM kevalaM sakalaM kAyaM brAhmaNassa adAsahati // 19 // akatti brAhmaNo saGakho kururAjA dhanaJjayo mahAsudassano rAjA mahAgovinda brAhmaNo // 20 // nimi candakumAro ca sivi vessantaro saso ahameva tadA AsiM yo te dAnavare adA // 21 / / ete dAnaparikkhArA ete dAnassa pAramI jIvitaM yAcake datvA idaM pAramI pUriyaM // 22 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1.10] sasapaNDitacariyaM bhikkhAyupagataM disvA sakattAnaM pariccaji dAnena me samo natthi esA me dAnapAramIti // 23 // dAnapAramitA nidvitA / / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 dutiyo paricchedo sIlapAramitA 1 - sIlavanAgacariyaM / yadA ahosiM pavane kuJjaro mAtRposako na tadA atthi mahiyA guNena mama sAdiso // 1 // pavane disvA vanacaro raJJo maM paTivedayi tavanucchavo mahArAja gajo vasati kAnane // 2 // na tassa parikkhAyattho na pi AlakakAsuyA samAgahite soNDAya sayameva ivehiti // 3 // tassa taM vacanaM sutvA rAjApi tuTThamAnaso pesesi hatthidamakaM chekAcariyaM susikkhitaM // 4 // gantvAna so hatthidamako adassa padumassare bhisamUlaM (mUlAlaM) uddharantaM yApanatthAya mAtuyA ||5|| viJJAya me sIlaguNaM lakkhaNaM upadhArayi ehi puttAti vatvAna mama soNDAya aggahi ||6|| yam tadA pAkatikaM sarIrAnugataM balaM ajjanAgasahassAnaM balena samasAdisaM yadi haM tesa pakuppeyyaM upetaM gahaNAya maM paTibalo bhave tesaM yAva rajjampi mAnusaM // 8 // // 7 // api cAhaM sIlarakkhAya sIlapAramipUriyA na karomi citte aJjJatthattaM pakkhipantaM mamAlake // 9 // yadi te maM tattha koTTheyyuM pharasUhi tomarehi ca neva tesa pakuppeyyaM sIlakhaNDabhayA mamAti // 10 // ' Cf. Silavanaga Jataka, Jataka, Vol. I, pp. 319-322. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2.3 ] campeyyanAgacariyaM 2- bhUridattacariyaM / ' punAparaM yadA homi bhUridatto mahiddhiko virUpakkhena mahAraJjA devalokamagaJa cha (cha) haM // 1 // tattha passitvAhaM deve ekantaM sukhasamappite taM maggaM gamanatyAya sIlabvataM samAdayi // 2 // sarIrakiccaM katvAna bhRtvA yApanamattakaM caturo aGage adhiTThAya semi vammikamuddhani // 3 // chaviyA cammena maMsena nahAru aTTike hi vA yassa etena karaNIyaM dinaM yeva harAtu so // 4 // saMsito akatanA AlampAno mamaggahi pelAya pakkhipetvAna kIleti maM tahiM tahiM // 5 // pelAya pakkhipantepi sammaddantepi pANinA Ala (mbane ) mpAnena na kuppAmi sIlakhaNDabhayA mama || 6 || sakajIvitapariccAgo tiNato lahuko mama sIlavITikkamo mayhaM paThavI uppattanA viya // 7 // nirantaraM jAtisataM cajeyyaM mama jIvitaM neva sIlaM pabhindeyyAM catudIpAna hetu pi // 8 // api cAhaM sIlarakkhAya sIlapAramipUriyA na karomi citte attaM pakkhipantampi pelake ti // 9 // 3- campeyyanAgacariyaM / punAparaM yadA homi campeyyako mahiddhiko tadApi dhammiko Asi (siM) sIlabbatasamappito // 1 // tadApi maM dhammacAri upavuTTha uposathaM ahikuNDiko gahetvAna rAjadAramhi kIla. ti // 2 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ 15 1 Cf. Bhuridatta - Jataka, Jataka, Vol. VI, 157-219. Snake charmer's basket where the snakes are kept. * Cf. Campeyya Jataka, Jataka, Vol. IV, pp. 454-468. www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 ] cariyApiTakaM [ 2.4 yaM sovaNNaM cintayati nIlapItaM va lohitaM tassa cittAnuvattanto homi cintitasannibho // 3 // thalaM kareyyaM udakaM udakampi thalaM kare yadi haM tassa pakuppeyaM khaNena chArika kare / / 4 / / yadi cittavasI hessaM parihAyissAmi sIlato sIlena parihInassa uttamattho na sijjhati // 5 // kAmaM bhijjatu yaM kAyo idheva vikirIyatu neva sIla pabhindeyyaM vikirante bhusaM viyA ti // 6 // 4-cuulbodhicriyN'| punAparaM yadA homi cUlabodhi susIlavA bhavaM disvAna bhayato nekkhamma abhinikkhami // 1 // yAme dutiyikA Asi brAhmaNI kanakasannibhA sA vivaThe anapekkhA nekkhamma abhinikkhami // 2 // nirAlayA chinnabhandU anapekkhAkule gaNe carantA gAmanigamaM bArANasimupAgama // 3 // tattha vasAma nipakA asaMsaTTA kule gaNe nirAkule appasadde rAjuyyAne vasAmubho // 4 // uyyAnadassanaM gatvA rAjA addasa brAhmaNiM upagamma mamaM pucchi tuyhesA kassa bhariyAti // 5 / / evaM vutte ahaM tassa idaM vacanamabravi na mayhaM bhariyA esA sahadhammA ekasAsanI // 6 / / tassA sArattAdhigato gAhApetvAna cetake nippIla.yanto balasA antepUraM pavesayi / / 7 / / odapattikiyA mayhaM sahajA ekasAsanI AkaDhitvA na (ni) yantiyA kopo me upapajjatha // 8 // saha kope samuppanne sIlabbatamanussari tattheva kopaM niggaNhiM nAdAsi vuDDhituM (vaDDhatu) pari // 9 // 1 Cf. Cullabodhi-Jataka, Jataka, Vol, IV, 22-27. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2.5 ] mahiMsa-rAja-cariyaM yadi naM vrAhmaNi koci koTheyya tiNhasattiyA neva sIlaM pabhindeyyaM bodhiyA yeva kAraNA // 10 // na me sA brAhmaNI dessA na pi me balaM na vijjati sabbaJjataM piyaM mayhaM tasmA sIlAnurakkhissanti // 11 // 5-mahiMsa-rAja-cariyaM / punAparaM yadA homi mahiso (mahisa) vanacAra (ri) ko pavaDDhakAyo balavA mahanto bhImadassano // 11 // panbhAre giridugge ca rukkhamUle dakAsaye hotettha ThAnaM mahiMsAnaM koci koci tahiM tahiM // 2 // vicaranto brahAra ThAnaM addasa bhaddakaM taM ThAnaM upagantvAna tiTThAmi ca sayAmi ca // 3 // athettha kapimAgantvA pApo anariyo laha khande nalATe bhamuke mutteti ohaneti taM // 4 // sakimpi divasaM dutiyaM tatiyaM catutthampi ca dUseti maM sabbakAlaM tena homi upadu to // 5 // mamaM upadrutaM disvA yakkho maM idamabravi nAsahetaM chavaM pApaM siGgehi ca khurehi ca // 6 // evaM vutte tadA yakkhe ahaM taM idamavavi ki tvaM makkhesi kuNapena pApena anariyena maM // 7 // yadihaM tassa kuppeyyaM tato hInataro bhave sIlaJca me pabhijjeyya vijJa ca gahareyyaM (garaheyyaM) maM // 8 // hIlitA jIvitA vApi parisuddhena mataM varaM kyAhaM jIvitahetupi kAhAmi paraheThanaM // 9 // mamevAyaM mamAno aJapevaM karissati te va tattha vadhissanti sA me mutti bhavissati // 10 // hInamajjhimaukkaThe sahanto avamAnitaM evaM labhati sappaJo manasA yathA patthitanti // 11 // Mahisa-Jataka, Jataka, Vol. II, 385-387. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 ] cariyApiTakaM [2.6 6-rururaaj-criyN'| punAparaM yadA homi sutattakanakasannibho migarAjA rurunAma paramasIlasamAhito // 1 // ramme padese rammaNIye vivitte amanussake tattha vAsaM upAgachi gaGgAkale manodame // 2 // atha upari gaGagAya dhanikehi paripIlito puriso gaGagAya patati jIvAmi vA marAmi vA // 3 // rati divaM so gaGagAya rahamAno mahogake ravanto karuNaM ravaM majjhe gaGagAya gacchati // 4 // tassAhaM saI sutvAna karuNaM paridevato gaGagAya tIre ThatvAna apUcchiM kosi tvaM naro // 5 // so me puTTho ca vyAkAsi attano kAraNaM tadA dhanikehi bhIto tasito pakkhanto'haM mahAnadi // 6 / / tassa katvAna kAruJaJcajitvA mama jIvitaM pavisitvA nIharintassa andhakAramhi rattiyA // 7 // assatthA kAlamajajAya tassAhamidamabravi ekantaM varaM yAcAmi mAmaM kassaci pAvada // 8 // nagaraM gantvAna Acikkhi pucchito dhanahetuko rAjAnaM so gahetvAna upagamachi mamantikaM // 9 // yAvatA kAraNaM sabbaM rajho ArocitaM mayA rAjA sutbAna vacanaM ussuM tamsa vikappayi Idheva ghAtayissAmi mittadubbhimanariyaM // 10 // tamahaM anurakkhanto nimmini mama attanA :ti? te so mahArAja kAmaDakaro bhavAmi te // 11 // anarakkhiM mama sIlaM nArakkhiM mama jIvitaM sIlavA hi tadA Asi bodhiyA yeva kAraNA // 12 // 1Cf. Ruru-Jataka, Jataka, Vol. IV. 255-268. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2.8 ] dhammAdhammadevaputta-cariyaM '7 - mAtaGga cariyaM' / punAparaM yadA homi jaTilo uggatApano mAtaGgo nAma nAmena sIlavA susamAhito // 1 // ahaJca brAhmaNo eko gaGagAkUle vasAmubho ahaM vasAmi upari, heTThA vasati brAhmaNo // 2 // vicaranto anukUlamhi uddhaM me assamaddasa tattha maM paribhAsetvA abhisapi muddhaphAlanaM // 3 // yadi tassa kuppeyyaM yadi sIlaM na gopaye oloketvAna'haM tassa kareyyaM chArikaM viya // 4 // yaM so tadA abhisapi kupito duTThamAnaso tasseva matthake nipati yogena taM pamocayi // 5 // anurakkhiM mama sIlaM nArakkhiM mama jIvitaM sIlavA hi tadA AsiM bodhiyA yeva kAraNAti // 6 // 8- dhammAdhammadeva putta - cariyaM / punAparaM yadA homi mahAyakkho mahiddhiko dhammo nAma mahAyakkho sabbalokAnukampako // 1 // dasakusalakammapathe samAdapento mahAjanaM carAmi gAmanigamaM samitto saparijjano // 2 // pApo kadariyo yakkho dIpento dasa pAvake so pettha mahiyA carati samitto saparijjano // 3 // dhammavAdI adhammo ca ubho paccanikA mayaM dhure dhuraM ghaTTayantA samimhA paTipathe ubho // 4 // kalaho vattati asmA kalyANapApakassa ca maggA ovkamanatthAya mahAyuddho upaTThito // 5 // yadi 'haM tassa pakuppeyaM yadi bhinde tapoguNaM saha parijanantassa rajabhUtaM kareyya'haM // 6 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ 19 ' Cf. Matanga-Jataka, Jataka, Vol. IV, 375-390. * Cf. Dhamma Jataka, Jataka, Vol. IV, pp. 100-104. www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 / cariyApiTakaM [ 2.9 api cAhaM sIla-rakkhAya nibbApetvAna mAnasaM saha janena okkamitvA pathaM pApassa'dAsahaM // 7 // saha pathato okkanto katvA cittassa nibburti vivaraM adAsi paThavI pApayakkhassa tAvadeti // 8 // l-jyhis-criyN'| paJcAlara? nagare kappilAyaM puruttame rAjA jayaddiso nAma sIlaguNamupAgato // 1 // tassa raJo ahaM putto sutadhammo susIlavA alInasatto guNavA anuttara- parijjano sadA / / 2 / / pitA me migavaM gantvA porisAdamupAgami so me pitumaggahesi bakkho si mama mA cali // 3 // tassa taM vacanaM sUtvA bhIto tasitavedhito urutha (kha) mbho ahu tassa disvAna porisAdakaM / / 4 / / migavaM gahetvA muJcassu katvA AgamanaM puna brAhmaNassa dhanaM datvA pitA Amantayi mamaM / / 5 / / rajjaM putta paTipajja mA pamajji puraM idaM kataM me porisAdena mama AgamanaM puna // 6 // mAtApitu ca vanditvA niminitvAna attAnaM nikkhipetvA dhanukhaggaM porisAdaM upAgami // 7 // sasatthahatthupagataM kadAci so tasissati tena bhijjissati sIlaM parittAsaM kate mayi // 8 // sIlakhaNDabhayA mayhaM tassa dessaM na vyAhari mettacitto hitavAdI idaM vacanamabravi // 9 // ujjalehi mahA aggiM papatissAmi rukkhato sampattakAlamaJjAya bhakkhaya tvaM pitAmaha // 10 // iti sIlavataM hetu nArakkhiM mama jIvitaM pabbAjesima (JcA) haM tassa sadA pANAtipAta (ti) kaM // 11 // Cf. Jayaddisa Jataka, Jataka, Vol. V, 21-36. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2.10 ] saGkhapAla-cariyaM [ 21 10-sngkhpaal-criyN'| punAparaM yadA homi saGakhapAlo mahiddhiko dAThAvudho ghoraviso dvijivho urugAdhibhU // 1 // catupathe mahAmagge nAnAjanasamAkule caturo aGge adhiTThAya tattha vAsamakappayiM // 2 // chaviyA cammena maMsena nahAru-aTTikehi vA yassa etena karaNIyaM dinnaM yeva harAtu so // 3 // addasaMsu bhojaputtA kharA luddA akAruNA upagaJcha mamaM tattha daNDamuggarapANino // 4 // nAsAya vinivijjhitvA naGagu? piTTikaNTake kAje AropayitvAna bhojaputtA harisu maM // 5 // sasAgarantaM paThaviM sakAnanaM sapabbataM icchamAnocahaM tattha nAsavAtena jhApaye // 6 // sulehi vijjhayantepi koTrayantepi sattibhi bhojaputte na kuppAmi esA me sIlapAramIti // 7 // hatthi-nAgo bhUridatto campeyyo bodhimAhiso ruru mAtaGago dhammo ca atrajo ca jayahiso // 8 // ete sabbe sIlabalA parikkhArA padesikA jIvitaM parikkhitvA sIlAni anurakkhissaM // 9 // saDakhapAlassa me sato sabbakAlampi jIvitaM / yassa kassaci nIyantaM tasmA sA sIlapAramI // 10 // sIlapAraminiddeso niTThito Cf. Sarkhapala Jataka, Jataka, Vol. V, 161-171. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ tatiyo paricchedo nekkhamma pAramitA 1-yudhnyjy-criyN'| yadA ahaM amitayaso rAjaputto yudhaJjayo ussAvabinduM suriyAtape patitaM disvAna saMviji // 1 // taJje vAdhipatikatvA saMvegamanubrUhayiM mAtA pitu ca vanditvA pabbajjamanayAcahaM // 2 // yAcanti maM paJjalikA sanegamA saraTTakA ajjeva putta paTipajja iddhaM phItaM mahAmahiM // 3 // sarAjake sahorodhe sanegame sara?ke karuNaM paridevante anapekkho hi pabbaji // 4 // kevalaM paThavirajjaM jAtiparijanaM yasaM cajamAno na cintesiM bodhiyAyeva kAraNA // 5 / / mAtA pitA na me dessA na pi dessaM mahAyasaM sabbaJjatampiyaM mayhaM tasmA rajjaM pariccajinti / / 6 / / 2-somanassa-cariyaM / punAparaM yadA homi indapache puruttame kAmito dayito putto somanassoti vissuto // 1 // 1Cf. Yuvanjaya Jataka, Jataka, Vol. IV, II9-123. 2 Cf. Somanassa Jataka, Jataka, Vol. IV, 444-454. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3.2 ] somanassa-cariyaM [23 sIlavA guNasampanno kalyANapaTibhAnavA vuDDhApacAyi hirimA sagDahesu ca kovido // 2 // tassa ro patikaro Asi kuhaka-tApaso ArAmaM mAlAvacchaJca ropitvAna so jIvati // 3 // tamahaM disvAna kuhakaM thusarAsi va ataNDulaM dumaM anto ca susiraM kaliM va asArakaM // 4 // natthimassa sataM dhammo sAmaJApagato ayaM hirisukkadhammajahito jIvitavuttikAraNA // 5 // kupito ahosi paccanto aTavIhi parantihi taM nisedhetuM gacchanto anusAsi pitA mamaM // 6 // mA pamajji tuvaM tAta jaTilaM uggatApanaM yadicchakaM pavattehi sabbakAmadadohi so // 7 // tamahaM gantvAnupaTTAnaM idaM vacanamabravi kacci te gahapati kusalaM, kiMvA te Ahariyyatu / / 8 / / tena so kupito Asi kuhako mAnanissito dhAtApemi tuvaM ajja raTThA pabbAjayAmi vA // 9 // nisedhayitvA paccantaM rAjA kuhakamabravi kacci te bhante khamanIyaM sammAno te pavattito tassa Acikkhati pApo kumAro yathA nAsito // 10 // tassa taM vacanaM sutvA AnApesi mahIpati sIsaM tattheva chinditvA katvAna catukhaNDikaM rathiyA rathiyaM dassetha sA gati jaTilahIlitA // 11 // tattha'kAruNikA gantvA caNDAluddA akAraNA mAtuaDake nisinnassa AkaDhitvA nayanti maM // 12 // tesAhaM evamavacaM-bandhataM gAlhabandhanaM raJjo dassetha maM khippaM rAjakiriyAni asthi me // 13 // te maM raJo dassayiMsa pApassa pApasevino disvAna taM sajJApesi mamaJca vasamAnayiM // 14 // so maM tattha khamApesi mahArajjaM adAsi me sohaM tamaM dAlayetvA pabbaji anagAriyaM // 15 // na me dessaM mahArajjaM kAmabhogo na dessiyo sabbaJjatampiyaM mayhaM tasmA rajjaM pariccajinti // 16 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ cariyApiTakaM 3 - ayoghara - cariyaM' / punAparaM yadA homi kAsirAjassa atrajo ayogharamhi saMvaDDho nAmenAsi ayoghoro // 1 // dukkhena jIviko laddho sampIle. patiposito ajjeva puttapaTipajja kevalaM vasudhaM imaM // 2 // saraTThakaM sanigamaM sajanaM vanditvA khattiyaM aJjaliM paggahetvAna idaM vacanamabravi || 3 || ye keci mahiyA sattA hInamukkamajjhimA nirArakkhA sake gehe vaDDhanti saha jAtibhi // 4 // idaM loke uttarIyaM sampIle. mama posanaM ayogharamhi saMvaDDho appa candasuriye // 5 // pUtikuNapasampuNNA muccitvA mAtukucchito tato ghoratare dukkha puna pakkhittayodhare // 6 // yadi'haM tAdisaM patvA dukkhaM paramadAruNaM rajjesu yadi rajjAmi pApAnamuttamo siyaM // 7 // ukkaNThito'mhi kAyena rajjena'mhi anatthiko nibbuti parisissaM yattha maM maccu na maddiye // 8 // evAhaM cintayitvAna viravantaM mahAjana nAgo va bandhanaM chetvA pAvisi kAnanaM vanaM // 9 // mAtA pitA na me dessA na pi me dessaM mahAyasaM sabbaJtampiyaM mayhaM tasmA rajjaM pariccajinti // 10 // 24 ] 4-bhIta - cariyaM' / punAparaM yadA homi kAsinaM puravaruttame bhaginI bhAtaro satta nibbattA sotthiye kule // 1 // etesaM pubbajo AsiMhirisukkamupAgato bhavaM disvAna bhayato nekkhammAbhirato ahaM // 2 // [ 3.4 *Cf. Ayoghara Jataka, Jataka, Vol IV, 49I-499. * Cf. Bhisa Jataka, Jataka IV, 304-314. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3.5 ] soNapaNDita-cariyaM [25 mAtApitUhi pahitA sahAyA ekamAnasA kAmehi maM nimantenti kulavaMsaM dhArehIti // 3 // yaM tesaM vacanaM vuttaM gihIdhamme sukhAvahaM taM me ahosi kaThinaM tattaphAlasamaM viya // 4 // te maM tadA ukkhipantaM pucchiMsu patthitaM mama kiM tvaM patthayasi samma yadi kAme na bhuJjasi // 5 / / tesAhaM evaM avacaM atthakAmo hitesinaM nAhaM patthemi gihIbhAvaM nekkhammAbhirato ahaM / / 6 / / te mayhaM vacanaM sutvA pitumAtu ca sAveyyu mAtA pitA evamAhu-sabbepi pabbajjAma bho // 7 // ubho mAtApitA mayhaM bhaginI ca satta bhAtaro amitadhanaM chaDDhayitvA pAvisimhA mahAvananti // 8 // 5-soNapaNDita-cariyaM / punAparaM yadA homi nagare brahmavaDDhane / tattha kulavare seThe mahAsAle ajAyahaM // 1 // tadApi lokaM disvAna andhabhUtaM tamotthataM cittaM bhavato paTikuTati tuttavegahataM viya // 2 // disvAna vividhaM pApaM evaM cintesahaM tadA kadAhaM gehA nikkhamma pavisissAmi kAnanaM // 3 // tadApi maM nimantiMsu kAmabhogehi jAtayo tesampi chandamAcikkhi mA nimantetha tehi maM // 4 // yo me kaniTTako bhAtA nando nAmAsi paNDito so pi maM anusikkhanto pabbajjaM samarocayi // 5 // ahaM soNo ca nando ca ubho mAtA pitA mama tadApi bhoge chaDaDetvA pavisimhA mahAvananti // 6 // * Cf, Sona-Nanda Jataka, Jataka, Vol. V, 312-332. * Another name of Banarasi, Jataka, Vol. IV, p. 190. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ catutho paricchedo adhiTThAna pAramitA temiya cariyaM' / punAparaM yadA homi kAsirAjassa atrajo mUgapakkho ti nAmena temiyoti vadanti maM // 1 // solasitthisahassAnaM na vijjati pumo tadA ahorattAnaM accayena nibbatto ahamekako // 2 // kicchA laddhampiyaM puttaM abhijAtaM jutindharaM setacchattaM dhArayitvAna sayane poseti maM pitA // 3 // niddAyamAno sayanavare pabujjhitvAnahaM tadA addasaM paNDaraM chattaM' yenAhaM nirayaM gato // 4 // saha diTThassa meM chattaM tAso uppajji bheravo vinicchayaM samApanno kadAhaM imaM muccisaM // 5 // pubbasAlohitA mayhaM devatA atthakAminI sA maMdivAna dukkhitaM tIsu ThAnesu yojayi // 6 // mA paNDiccaM ( paNDiccayaM ) vibhAvaya bahumataM sappANinaM sabbo jano ocinAyatu evaM atyo bhavissati // 7 // evaM vRttAya'haM tassA idaM vacanamabravi karomi te taM vacanaM yaM tvaM bhaNasi devate // 8 // attha kAmAsi me amma hitakAmAsi devate tassAhaM vacanaM sutvA sAgare va thalaM labhi // 9 // ' Cf. Temiya Jataka, ( mugapakkha) Jataka, Vol. VI, 1-30. 26 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ temiya-cariyaM [ 27 haTTho saMviggamAnaso tayo aMge adhiTTahiM mago ahosiM badhiro pakkho gativivajjito // 10 // ete aMge adhiTThAya vassAni (naM) solasaM vasi tato me hatthapAde ca jivhaM sotaJja maddiya anunataM me passitvA kAlakaNNIti nindi (di) suM // 11 // tato janapadA sabbe senApatipurohitA sabbe ekamanA hutvA chaDDanaM anumodisu // 12 // so'haM tesaM mati sutvA haTTho saMviggamAnaso yassatthAya tapo ciNNo so me attho samijjhatha // 13 // . nahApetvA anulimpitvA veThetvA rAjaveThanaM chattena abhisiJcitvA kAresuM purapadakkhiNaM // 14 // sattAhaM dhArayitvAna uggate ravimaNDale rathena meM nIharitvA sArathI vanamupAgami // 15 // ekokAse rathaM katvA sajjassaM hatthamuJcito (taM) sArathi khaNati kAsuM nikhAtuM paThaviyA mamaM // 16 // adhiThitamadhiLAnaM tajjanto vividhakAraNA na bhindi va tamadhiTTAnaM bodhiyA yeva kAraNA // 17 / / mAtApitA na me dessA attA na me ca dessiyo sabbaJjatampiyaM mayhaM tasmA va tamadhiTTahiM // 18 // ete aMge adhiTThAya vassAni solasaM vasi adhiTTAnena samo natthi esA me adhiTTAnapAramIti // 19 // adhiTTAnapAramitA niTThitA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 28 paJcamo paricchedo sacca pAramitA 1 - kapirAja - cariyaM' / yadA ahaM kapi Asi nadIkUle darIsaye pIlito suMsumArena gamanaM na labhAmi'haM // 1 // yamhokAse ahaM ThatvA orapAraM patAmahaM tattha'cchi satthu - badhako kumbhilo ruddadassano // 2 // so maM asaMsi ehIti, ahamemIti taM vadi tassa matthakamakkamma parakUle patiTThahiM // 3 // na tassa alikaM bhaNitaM yathA vAcaM akAsahaM saccena me samo natthi esA me saccapAramIti // 4 // 2- saccasavhayapaNDita - cariyaM / punAparaM yadA homi tApaso saccasavhayA saccena lokaM pAlasiM samaggaM janamakAsahanti // 1 // 3- vaTTapotaka - pariyaM / punAparaM yadA homi magadhe vaTTapotako ajAtapakkho taruNo maMsapesi kulAvake // 1 // 1 Cf. Kapi - Jataka, Jataka, Vol. II, 268-270. * Cf. Saccankira-Jataka, Jataka, Vol. I, 322-327. 3 Cf. Vatta-Jataka, Jataka, Vol. I, 212-215. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5.4 ] maccharAja cari mukhatuNDakenAharitvA mAtA posavati mamaM tassA phassena jIvAmi na'tthi me kAyikaM balaM ||2|| saMvacchare gimhasamaye dAvaDAho dippati upagacchati amhAkaM pAvako kaNhavattanI // 3 // dhUmadhUmajjanitvevaM sahAyanto mahA sikhI anupubbena zApento agni mamamupAgami // 4 // afrgavegabhayA bhItA tasitA mAtApitA mama kulAvake maM chatvA attAnaM parimocayu // 5 // pAde pakkhe pajahAmi natvime kAyikaM balaM sohaM agatiko tattha evaM cintesahaM tadA // 6 // yesAhaM upadhAvevyaM bhIto tasitavedhito te maM ohAya pakkantA kathaM me ajja kAtave // 7 // asthi loke sIlaguNo saccaM soceyyanuyA tena saccena kAhAmi saccakiriyamuttamaM // 8 // AvajjetvA dhammabalaM saritvA pubbake jine saccabalamavassAya saccakiriyamakAsahaM // 9 // santi pakkhA apatanA santi pAdA avaJcanA mAtA pitA ca nikkhantA jAtavedapaTikkama // 10 // saha sacce kate mayahaM mahApajjaliko sikhI vajjesa solasa karImAni udake patvA yathA sikhI saccena me samo natthi esA me saccapAramIti // 11 // 4-maccharAja - cariyaM / punAparaM yadAhomi maccharAjA mahAsare unhe suriyasantApe sare udakaM khIyama // 1 // tato kAkA ca gijjhA ca bakA kulalasenakA bhaksayanti divA rati macche upanisIdiya // 2 // ' Cf. Maccha Jataka, Jataka, Vol. I, 210-212. 3 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat [ 29 www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 ] cariyApiTakaM evaM cintesahaM tattha saha jAtIhi pIli.to kena nu kho upAyena jAtI dukkhA pamocaye // 3 // vicintayitvA dhammatthaM saccaM addasa passayaM sacce ThatvA pamocesi jAtInaM taM atikkhayaM / / 4 / / anussaritvA saddhammaM paramatthaM vicintayaM AkAsiM saccakiriyaM yaM loke dhuvasassataM / / 5 / / yato sarAmi attAnaM yato pattosmi viJjataM nAbhijAnAmi saJcicca ekampANaM vihisitaM etena saccavajjena pajjunno abhivsstu||6|| abhitthanaya pajjunna nidhi kAkassa nAsaya kAkaM sokAya rundhehi macche sokA pamocaya / / 7 / / saha kate saccavare pajjunno cabhigajjiya thalaM ninnaJca pUrento khaNena abhivassatha / / 8 / / eva rUpaM saccavaraM katvA viriyamuttamaM vassApesi mahAmeghaM saccatejabalassito saccena me samo natthi esA me saccapAramIti // 9 // 5-kaNahadIpAyana-cariyaM / punAparaM yadA homi kaNhadIpAyano isi paro pacAsavassAni anabhirato vari ahaM // 1 // na koci etaM jAnAti anabhiratimanaM mama ahampi kassacinAcikkhi arati me ratimAnase // 2 // sabrahmacArI maNDabyo sahAyo me mahA isi pubbakammasamAyutto sUlamAropaNaM labhi // 3 // tamahaM upaTThahitvAna ArogyamanupApayi ApucchitvAna AgaJchi yaM mayhaM sakamassamaM // 4 // sahAyo brAhmaNo mayhaM bhariyamAdAya puttakaM tayo janA samAgantvA Agacchu pAhunAgataM // 5 // Cf. Kanpadipayuna-Jataka, Jataka, Vol. IV, 27-37. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ sutasoma-cariyaM [ 31 sammodamAno teti saha nisinno sakamassame dArako vaTTamanukkhipaM AsIvisamakopayi // 6 // tato so vaTTagataM maggaM annesanto kumArako AsIvisassa hathena uttamaGaga parAmasi // 7 // tassa Amasane kuddho sappo visabalassito kupito paramakopena adaMsi dArakaM khnne||8|| saha daTTho ativisena dArako patita bhUmiya tenAhaM dukkhito Asi mama vAhasitaM dukkhaM // 9 // tyAhaM assAsayitvAna dukkhite sokasallite paThama akAsi kiriyaM aggaM saccaM varuttamaM // 10 // sattAhamevAhaM pasannacitto putthiko acarI brahmacariyaM athAparaM yaM caritaM mamayidaM vassAni pacAsa smaadhikaani||11|| akAmako vAhi ahaM carAmi etena saccena suvatthi hotu hataM visaM jIvatu yjnydtto||12|| saha sacce kate mayhaM visavegena vedhito abujjhitvAna vuThThAsi Arogo cAsi mAnavo saccena me samo natthi esA me saccapAramIti // 13 // 6-sutasoma-cariyaM / punAparaM yadA homi sutasomo mahIpati gahito porisAdena brAhmaNe saGakaraM sri||1|| khattiyAnaM ekasataM AvunitvA karatale . ete sampamilApetvA yajatthe upanayi mamaM // 2 // apUcchi meM porisAdo kiM tvaM icchasi nissajjaM? yathA mati te kAhAmi yadi me tvaM punahisi // 3 // tassa paTisunitvAna paNhe AgamanaM mama upagantvA puraM rammaM rajjaM niyyAdayiM tadA // 4 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ [5.6 32 ] cariyApiTakaM anussaritvA sataM dhamma pubbakaM jinasevitaM brAhmaNassa dhanaM datvA porisAdaM upAmi // 5 // natthi me saMsayo tattha ghAtayissati vA na vA saccavAcAnurakkhanto jIvitaJcajitumupAgami saccena me samo natthi esA me sacca pAramIti // 6 // saccapAramitA nitttthitaa| Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ aso paricchedo tApAramitA 1 - suvaNNasAma - cariyaM' / sAmo yadA vane AsiM sakkena abhinimmito pavane sIhavyagghe ca mettAyamupanAmayi // 1 // sIhavyadhehi dIpehi acchehi mahisehi ca pasadamigavarAhehi parivAretvA vane vasiM // 2 // na maM koci uttassati na pi bhAyAmi saci mettAbalenupatthaddho ramAmi pavane tadA // 3 // 2- ekarAja cariyaM' / punAparaM yadAhomi ekarAjAti vissuto paramaM sIlamadhiTThAya pasAsAmi mahAmahiM // 1 // dasakusalakammapathe vattAmi anavasesato catUhi sahavatthUhi sagaNhAmi mahAjanaM // 2 // evaM me appamattassa ivaloke parattha ca dabbaseno upAgantvA acchindanto puraM mamaM // 3 // rAjUpajIve nigame sabalaTThe saralaTThake sabbaM hatthagataM katvA kAsuyA nikkhani mamaM // 4 // ' Cf. Sama Jataka, Jataka, Vol. VI, 61-95. * Cf. Ekaraja-Jataka, Jataka, Vol. III, 13-15. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 33 www.umaragyanbhandar.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 ] cariyApiTakaM [ 6.2 amacca maNDalaM rajjaM phItaM ante puraM mama acchinditvAna gahitaM piyaM puttaM va passahaM mettAya me samo natthi esA me mettApAramIti // 5 // mettApAramitA niTTitA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ upekkhA pAramitA 3 - mahAlomahaMsa pariyaM / susAne seyyaM kappemi chavaTThikaM (upa) nidhAyahaM gA (go) maNDalA upagantvA rUpaM dassenti'nappakaM // 1 // apare gandhaJca mAlaJca bhojanaM vividhaM bahu upAyanAnyupanenti haTTA saMviggamAnasA // 2 // ye me dukkhaM upadahanti ye ca denti sukhaM mama sabbesa samako homi dayakopo na vijjati // 3 // sukhadukkhe tulAbhUto yasesu ayasesu ca sambattha samako homi esA me upekkhApAramIti // 4 // upekkhApAramitAniTThitA / yudhaJjayo, somanasso, ayogharabhisena ca soNadaNDo, mUgapakkho, kapirAjA, saccasavhayo // 5 // vaTTako, maccharAjA, ca kaNhadIpAyano isi sutasomo, puna AsiM sAmo, ca ekarAjahu upekkhApAramI Asi iti vRttaM mahesinA // 6 // evaM bahuvidhaM dukkhaM sampatti ca bahuvidhA bhavAbhave anubhavitvA patto sambodhimuttamaM // 7 // datvA dAtabbakaM dAnaM sIlaM pUretvA asesato, nikkhamme pAramiM gantvA, patto sambodhimuttamaM // 8 // ' Cf. Lomaharsa - Jataka, Jataka, Vol. I, 389 - 391. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 35 www.umaragyanbhandar.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 ] cariyApiTaka paNDite paripucchitvA, viriyaM katvAnamuttamaM, khantiyA pArami gantvA, patto sambodhi muttamaM // 9 // katvA dalhaM adhiLAnaM, saccavAcAnurakkhiyA, mettAya pAramiM ganvA patto sambodhimuttamaM // 10 // lAbhAlAbhe yasAyase samAnanAvamAnane sabbattha samAno hutvA, patto sambodhimuttamaM // 11 // kosajjaM bhayato disvA viriyArambhaM ca khemato Araddha viriyA hotha esA buddhaanusaasnii||12|| vivAda bhayato disvA avivAdaJca khemato samaggA akhilA hotha esA buddhaanusaasnii||13|| pamAdaM bhayato disvA appamAdaJca khemato bhAve aTThaGigaka (bhAvethaTThaGgikaM) maggaM esA buddhaanusaasnii||14|| itthaM sudaM bhagavA attano pubbacariyaM sambhAviyamAno buddhApadAni yannAma dhammapAriyAyaMpaTasitthA ti // cariyApiTakaM nitaM (cariyApiTaka pAli samattA) // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com