Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Reg. No. B. 876 ke zrI jaina zvetAMbara mUrti pUjaka bArDaMganA hitArthe prakaTa thatu'. buddhiprabhA. (Light of Reason. ) varSa 3. sane 1911. me. aMka 2 je, sarva paravazaM duHkhaM, savamAtmavazaM sukham / etaduktaM samAsena lakSaNaM sukhaduHkhayoH // nAhaM pudgalabhAvAnAM kartA kArayitA na ca / nAnumantApi cetyAspa-jJAnavAn lipyate katham / / aaNjul lootuloo paalu pragaTakattA, adhyAtmajJAna prasAraka maMDaLa. vyavasthApaka, zrI jaina zvetAMbara mUrtipUjaka boDIMga taraphathI, supInTenDanTa zakaralAla DAhyAbhAI kApaDIA. nAgArIsarAhu-amadAvAda vArSika lavAjama-posTeja sAthe rU. 1-4-0. sthAnika 1-0-0 amadAvAda zrI satyavijaya' presamAM sAMkaLacaMda harIlAle chApyuM.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ viSayAMnukramaNikA pRSTha viSaya. viSaya, 1 jItavANI. 33 5 zrAvaka dharma svarUpa. 2 saguNAne prApta karavA joIe. 34 6 mAnasa sRSTi. 3 vyavahAra suddhi. 38 7 bADI 'ga prakaraNa. 4 manane dha. 40 8 svIkAra niNaya sAgara presanI uttama chApavALA, 1 jaina phIlasuphI samajavAno mArga darzAvanAra zrI vinayavi upAdhyAya kRta nayakaNikA. (kattI jIvana ane sAta nayapara vistArathI vivecana sAthe ) | kImata mAtra rU. 0-6-0 2 zrI jInamaMdire jIna prabhunuM uttama rIte darzana karAvanAra. jainazALAomAM khAsa upagI, zrI jInadeva darzana, ( vidhi, hetu, vivecana sahita ) kImata mAtra rU. 7-3-0 lakhA, mohanalAla - dezAi, bI. e, ela ela. bI. vakIla hAikorTa, prinsesa sTrITa muMbaI strIkeLavaNI ane sadvartana. kapaDavaNajavALA zA. mahAsukharAma lallubhAinI ma. sA. dIkarI caMpAnA smaraNArthe chapAyela strI keLavaNI ane saddhartana nAmanuM pustaka jaina zALAone temaja strIvargane maphata ApavAnuM che. pAsTejanI TIkITa ardhA AnA bIDI ApavI. lakhe - buddhiprabhA ophIsa. nAgArIzarahi-amadAvAda,
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ buddhiprabhA. (The Light of Reason) brahmAnandavidhAnake paTutaraM zAntigrahadyotakam / / satyAsatyavivekadaM bhavabhaya-bhrAntivyavacchedakam / / mithyAmAnivartakaM vijayatAM syAdvAdadharmapadam / loke sUryasamaprakAzakamidaM 'buddhiprabhA' mAsikam / / varSa 3 . tA. 15 mI che. sana 1911 aMka 2 je. jinavANI. (odhavajI sadeze kaheze zyAmane-e rAga.) janavANIne namana karU karaDIne, jethI bhavasAgarane pAra pamAya; pIstAlIza AgamarUpa je zobhatI, pUrvAcArye kathI gayA sukhadAya. jInavANI. 1 suvihita AcAryonA grantha zreSTha che, vaju tene bhAvadharI jayakArajo; pRdayathI zravaNa manana tenuM thatuM, mithyAtama manamAMthI jhaTa vikharAyaje. jInavANI. 2 janavANImAM zraddhA bhakti dhArIe, viparIta bhASaNa karIe nahi lavaleza, gurUgama leI sAMbhaLIe bahu bhAvathI, bhavabhaya brAnti nAse zAnti hameza je. jInavANuM. 3 kaLikALe na Agamane AdhAra che, vinayabhaktithI se vAMcA sAdhuje,
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ gurU bahu mAna karIne sAMbhaLavA ghaTe, samaje sAcuM AjJAdhAraka zrAddhaje. jInavANa. 4 janavANIne lAbha bhavIne ApIe, zaraNa zaraNu jInavANInuM sukhakAra; Agama ArAdhe te pAme jJAnane, Agamapa dhyAve nara ne nAraje. jInavANI. 5 AgamanA anusAre lakhavuM bolavuM, AgamathI cAle che zivapura panthane, Agama dIpaka sahAye saghaLuM dekhIe, Agama anusAra racavA zubha granthaje. jInavANI. 6 AgamathI chanazAsana cAle hAlamAM, kaIka bhace pAme tene sAra; buddhisAgara Agama anubhava laIne, zivasukhasAdhaka banIe mahA avatAra. jInavANI. 7 3. rAttiH 2 1967 vaizAkha sudI 4. muMbaI. sadguNone prApta karavA joie. (lekhaka muni buddhisAgara, muMbAI) jagatamAM sadaguNonI prApti karavI joIe. durgaNota kAMkarAnI peThe pagale pagale jyAM tyAM dekhAya che. amukanAmAM amuka duguNa che, amuka lurace che, amuka kapaTI che IyAdi vicAramAM jo mana dorAI jAya che te pachI duguNAmAMja manane vyApAra vadhato jAya che ane tethI AmA parasvabhAvamAM paDate jAya che ane tethI kokadaSTinI peThe pazcAta darekanA de jevAneja abhyAsa paDe che ane temaja darekanA doSa vadavAne abhyAsa vRddhi pAme che. AthI potAnAmAM rahelA durgaNono nAza thato nathI ane anyamAM rahelA sarANe jovAnI Teva vadhatI nathI tethI keTalIka vakhata moTA moTA purUSonI saMgati karavAne bhAva thato nathI. eTalAthI ja nahIM paNa koI
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ manuSya koI sAdhunI prazaMsA kare to turta sAme manuSya sAdhumAM rahelA mane hAsatapAlana Adi sadguNene paDatA mukI tenA doSane belavA maMDI paDe che. cAlaNI jema dANAne javA de che ane kAMkarAne potAnAmAM dhAraNa kare che tema durgane dekhanArAo anyomAM rahelA saguNane potAnI damAMthI kADhI nAkhe che ane durguNane dekhI tene hRdayamAM dhAraNa kare che. sugarInA mALAvaDe keTalAka gAmaDIyA ghI gaLe che. sugarInA mALAmAMthI ghI heThaLa cA jAya che ane mela sarva mALAmAM rahe che. A pramANe keTalAka manuSya sApu vageremAM rahelA sadguNone te dRSTimAM dhAratA nathI paNa koI temanAmAM deSa rahelA hoya che to tene potAnI dRSTimAM dhArI rAkhe che ane tethI teone doSa jevAne pAra vadhato jAya che. game te sAdhuonI pAse jAya che te devadaSTine AgaLa karIne jAya che tethI sAdhuomAM teonI mAnyatA pramANe tene devA najare paDe che, ane sAdhuomAM rahelA sadguNene teo dekhI zakatA nathI. pitAnI daSadaSTithI sAdhuonA sadguNe paNa prApaNa durguNorUpe temanA hRdayamAM avabhAse che. keTalAkane te pitAnI mAnya tA pramANe cAlavAnI vRtti thaI hoya che tethI teo potAnI mAnyatA pramANe sAdhuonI kriyA na dekhe to pachI sAdhu kharI kriyA karatA hoya te paNa teonA salsa tarapha pUjayabhAva dhAraNa karatA nathI. ane teo tevI daSTinA yoge sAdhuonA samAgamamAM AvIne kaI uttama lAbha meLavavAne zaktimAna thatA nathI. keTalAka to eka sAdhumAM keI jAtane doSa dekhe che te pazcAt sarva sAdhuo kharAba hoya che evI adhama daSTine dhAraNa karIne sAdhuomAM rahelA aneka sadguNone dekhI zakatA nathI ane te te sadguNone meLavI zakatA paNa nathI. keTalAka pitAnI marajI pramANe sAdhue varte tyAM sudhI te tenA guNa gAyA kare che. amArA gurU uttama che, jJAnI che ema bolyA kare che paNa kadApi sAdhu gurUzya, tevAone zikSA kare che, ane teonI marajI sAcavatA nathI te teo sAdhu-gurUnI nindA karavA maMDI jAya che ane kahe che ke ame te temanI pAse kaMI paNa dekhyuM nahIM. emanI pAse javAmAM koI paNa sAra nathI, ema doSadaSTine AgaLa karIne game tema bolyA kare che. AvA sadaguNa daSTivinAnA purUSo game tyAM jAya che paNa teonA manamAM saddaguNe jovAnI TevanA abhAve game te doSa nI lAve che. prathama keTalAka guNa meLavyA hoya che paNa pazcAta doSadaSTinIvahithI duguNa vadhatA jAya che ane sadaguNe ghaTatA jAya che,
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ kaI vakhata dai manuSya amukagurUne potAnA prANa karatAM adhikapriya mAne che ane teonA guNaja temanI AMkhe dekhAya che paNa pazcAta kaI jAtanA pakSamAM paDI javAthI potAnA mAnelA gurUnA virUddha pakSamAM bhaLavAthI pUrvenA gurUpara zraddhA rahetI nathI ane putranA gurUnA doSo tenI daSadaSTinI AgaLa khaDA thAya che ane dara dANA jorathI guNa paNa avaguNa tarIke bhAse che. pitAnI jJAnadinA abhAve keTalAka puro gADarIyApravAhanI do. daSTinA vazamAM thAya che ane sadaguNadaSTithI sadgaNI jovAnI Tevane vadhAratA nathI. koI vakhata koI pakSa tarapha arUca thaI jAya che te pazcAt te taraphanI sadguNa daSTino bilakula nAza thAya che. AvI daSTivALA manuSya anya manuSyonA samAgamamAM Ave che paNa darekamAM rahelA ghoDA ghaNA saguNe dekhI zakavAne bhAgyazALI banI zakatA nathI. - sAdhu gurUmAM rahelA sadgaNe dekhavAne prathama pitAnI daSTine nirmala karavI joIe. ghuvaDa chatI AMkhe paNa pitAnI daSTinA doSe pharyane dekhavAne samartha thato nathI; temaja keTalAka purU sAdhuonI pAse jAya che paNa pitAnI devadaSTinA lIdhe sAdhuonA guNo dekhavAne samartha thatA nathI. A rIsAmAM malInatA hoya te anya padArthanuM temAM pratibiMba paDI zakatuM nathI te pramANe potAnI daSTa malIna hoya te anyanA sadaguNeno pitAnI daSTimAM bhAsa thato nathI, temAM sAdhuone doSa nathI paNa pitAnI daSTinA deva che. vItarAga thayA vinA koIpaNa bilakula nirdoSa thatuM nathI, mATe dareka vyaktimAM saguNo ane durgaze ane hoya che, paNa ApaNe te haMsanI daSTi dhAraNa karIne durgaNo tarapha alakSa rAkhI sadInuM bahumAna karavuM joIe. zrI mahAvIra svAmInA samavasaraNumAM AvelA pAkhaMDIo zrI vIraprabhuthI bAdha na pAmyA tenuM kharuM kAraNa tapAsIe to mAluma paDaze ke pAkhaMDIomAM dezadaSTinuM jora hatuM ane sadabunuM sevAnI zakti khIlI nahotI ane miyAtva dazAnuM jora hatuM tethI zrI viraprabhumAM pAkhaMDIonI zraddhA dharI nahIM. te pramANe hAla paNa janazAstrAnA jJAnanA abhAve keTalAka manuSyo jyAM tyAM dune pitAnI doSadaSTinA pratApe boLavA maMDIjAya che. AvA purUSone sadaguNo paNa durguNarUpa dekhAya che temAM kAMIpaNa Azcarya nathI. anAdi kALathI devadaSTithI ApaNe sadaguNone prakaTa karavA samartha thayA nathI ane bhaviSyamAM paNa jo ApaNe pitAnI sadguNadaSTine na khIlavazuM te kAgaDAnI e potAnA AtmAnI nIce dazA thaze. A bAbatane dIrdhadaSTithI vicAra karavAmAM Ave te sadagugadaSTivinA sAdhu agara zrAvakapaNuM kAma
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ thaI zakatuM nathI ema anubhava AvyAvanA raheze nahIM. ane temaja devadRSTinA tyAga karIne sadaNada dhAraNa karI naMdAe, ema nizcaya thayAvinA raheze nahI. potAnI bhUla jyAre pitAne dekhAya che tyAre manuSya pArakA doSa jovAnI Teva para premabhAva dhAraNa karI zakatuM nathI. te ema jANe che ke manuomAM doSa to karmanA yoge che. jevA mArAmAM deva che tevA ane nyamAM doSa che. koInAmAM vizeSa guNa ane alpa hoya che ane kaInAmAM ApaNane vizeSa durguNo hoya che. ApaNe to koinA paNa sadaguNe tarapha premapUrvaka laya ApavuM zaiIe. ema pitAnA mATe manuSya vivekadaSTithI nizcaya kare che. game tenA sadaguNone dekhIne pitAnA AtmAmAM rahelA tevA prakAranA sadaguNene prakaTa karavA joIe. AvI sadguNadaSTine dhAraNa karanAra, sAdhuo, zrAvake tathA anyomAM paNa rahelA mAganusArapaNAnA saguNa dekhavAne zaktimAna thAya che, ane tethI tenA hRdayamAM paNa sadguNanA saMskAra paDe che ane tethI parabhavamAM paNa te nimitta pAmIne saguNene tvarita aAve che. sadaguNadaSTa prakaTAvavAnI icchAvALAe kodha, IrSA, abhimAna, svArtha vagere doSone nAza karavA udyama karavuM joIe. jyAre hRdayamAM kedha prakaTe che tyAre sadaguNadaSTita pAtALamAM je AkAzamAM cAlI jAya che. krodhanA udaye sAmAnA guNe evA upaga raheto nathI. temaja manuSyanA manamAM jyAre IrSyA utpanna thAya che tyAre sAmA manuSyanA achata de jovAmAM Ave che ane bolavAmAM Ave che temaja ISyanA re sAmA manuSya upara kalaMka mUkavAnA prapaMca paNa ghaDavAmAM Ave che, te vakhate sAmAM manuSanA guNo jovAnI daSTine dariyAmAM hAMkI kADhavAmAM Ave che. te vakhate bane teTalA ne Apa pratipakSIpara mUkavAnI pravRtti svanAmAM paNa potAnuM kArya karyA kare che. manuSyanA hRdayamAM abhimAna prakaTe che tyAre pitAnI mahattA AgaLa anyanI mahattA dekhI agara sAMbhaLI zakAtI nathI. ane tethI potAnI moTAI karavA ane sAmAnI halakAI karavA bane teTalI kapaTajALa racavAno prasaMga paDe che. sAme manuSya sarvanI dRSTimAM halake dekhAya evA cAMpatA upAye levAmAM ane anyone samajAvavAmAM dopadaSTinA tAbe thaI akArya, vAta, ALa vagere pApa karavAmAM manuSya jarA mAtra AMcake khAto nathI. temaja abhimAna prasaMge sAmAmAM rahelA sadUgaNe dekhavAnI bilakula daSTi rahetI nathI. sAmAne halako pADavAnA vidyAthI banIne pitAnI sarva zaktino temAM upaga karavo paDe che. AvA vakhate abhimAnanA udaye sadaguNa ne sAtamA dIpe vidAya karavI paDe che, manuSya
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ svAthanA doSathI saNu daSTine pitAnA hRdayamAMthI rajA Ape che. pitAnA vArtha AgaLa sAmA manuSyanA sadgaNone jovAnI icchA thatI nathI. vArtha sAdhaka kenana prAde-game te prakAre huM svArtha sAdhu Ama tenA hRdayamAM svArthanI hoLI saLagyA kare che ane temAM sadabuddhine bALIne bhasma kare che. svAthI potAnA vAthenA lIdhe sAmA manugonA upara aneka prakAranAM kAvatarAM kare che. manuSyane mArIne te hAtha paNa vAta nathI. svAthI manuSyanA hadayamAM sadaguNadRSTi rahI zakatI nathI. mATe samudaSTi dhAraNa karavAnI IcchAvALAe svArthabuddhine tyAga karavo joIe. pitAnI kIrti, pitAno yaza, pitAnI pratiSThA, sattA, vageremAM sUkSmapaNe svArtha vasthA kare che tenuM nirIkSaNa karIne svArthadaSTine hRdayamAMthI bhUtanI hAMkI kADhavI joIe. kadAgrahI manuSya paNa sadguNadaSTa dhAraNa karavAne zaktimAm thato nathI. pitAne kaI tane pakSapAta hoya te pazcAta sAmA manuSyane eka guNa paNa pitAnA hRdayamAM bhAsato nathI. sAmA purUSamAM rahelA seMkaDo sadgaNe paNa kadAgrahanA lIdhe bilakula jaNAtA nathI, kAraNa ke tevA prasaMge doSadAdinuM jora atizaya vRddhi pAme che mATe sadaguNadaSTinI ichAvALAe kadAgrahano tyAga karavo joIe. OM zAntiH vyavahArazuddhi. (lekhaka zAha. trIbhavanadAsa lucaMda-sANaMda) paMcaparameSTInuM smaraNa karI " vyavahArazuddhi" e viSaya upara kaM. Ika lakhavA AkAMkSA dharAvuM chuM. viSaya ghaNo gaMbhIra che chatAM gurUkRpAe mArI abhilASA purNa thAo ema IcchuM chuM. vyavahArika zuddhi. vyavahAra-vartana zuddhi-zuddhatA. je rastAthI paramArthane pAmI zakIe tenuM nAma vyavahAra. AtmAnA aneka guNo e vyavahArazuddhinI ghaNIja AvazyakatA che. vyavahArazuddhi sivAya dareka kartavya chAra upara lo paNa samAna che. jema anaka dedIpyamAna dIvA pragaTayA chatAM sUrya samAna teja ApI zakatA nathI. temaja aneka guNothI bharelA AmAe jyAMsudhI vyavahArazuddhine amulya
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 guNa dhAraNa karyo nathI tyAMsudhI kAryanI siddhino saMbhava nathI. zuddhi be prakAranI che. 1 vyavahArazuddhi. 2 dharmazuddhi. vyavahArIkazuddhi thayA sivAya dharmazuddhimAM praveza karI zakatA nathI, mATe prathama vyavahArIkazuddhi meLavavAnI AvazyakatA che vyavahArIka zuddhinA mukhya sutrA. 1 satyavacana. ra nyAye pAchIta vya. 3 ziyaLasaMrakSaNa vagere, vagere. prathama vyavahAra kazuddhi meLavavA prayatna karo. pachI pitAnA kuTuMba ane putra putrAdikane upadeza ApI temane vyavahArIkazuddhimAM kuzaLa karavA. pite zuddha thayA pahelAM bIjane upadeza ApavAthI tenI asara thatI nathI tene mATe eka mahAtmA pAse sAMbhaLelo nAno dAkhalo kahuchuM. eka mahAtmAe dhyAnavaDe vacanasiddhi meLavI ane pote teno upayoga karavA lAgyA. te ghaNAja zAnta, dayALu, koIpaNa vyasana sivAyanA hevAthI aneka manuSyanA vyasana dhAdakane nAza karyo, kAraNake pite vacanasiddhi meLavelI hovAthI koIpaNa manuSya AvIne kahe ke mahArAja mane bahu krodha caDe che mATe mAre krodha dura kare te tene pote eTaluMja kahe bhAI havethI krodha karIza nahI basa thaI rahyuM. tyArathI ja te mANasano krodha cAlyo jAya. AvI rIte hovAthI te mahAsabhAnI prazaMsA ghaNIja vadhavA lAgI. koI eka gAmamAM eka vidhavA bAI rahetI hatI tene eka putra hato garIba sthiti hovAthI gharamAM paTapuratuM anAja paNa maLatuM nahIM, chatAM te chokarAne sAkara khAvAnI ghaNI Teva hatI. have AvI sthitimAM hamezAM sAka2 lAvavI kayAMthI ? tyAre teNIne kAIe kahyuM ke he bAI ! AvI rIte hamezAM duHkhI thAo che tyAre ApaNA gAmamAM eka siddha purUva Avela che, te temanI pAse tame kama jatAM nathI ? kAraNa ke te mahAmAM tamArA putranI sAkara khAvAnI Teva turata mukAvI deze. A vAta sAMbhaLI te bAI turataja pitAnA putrane sAthe laI mahAtmA pAse gayAM ane kahyuM ke he dayA bhu mahAtmA ! huM ghaNIja garIba sthItimAM chuM ane mArA putrane sAkara khAvAnI ghaNI Teva che mATe mArA garIba upara kRpA karI putranI te Teva cheDAvaze. turataja mAhAtmAe te putrane kahyuM ke bhAI ! havethI sAkara khAIza nahIM evI rIte kahI mAtA putrane vidAya karyo. ghera gayA pachI te dIvase te chokarAe sAkara mAgI nahI. bIje dIvasa pachI sAkaranI mAgaNI karI.
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAtA Azcarya pAmI pharI putrane leI mahAtmA pAse gaI prathama dIvasa mAphaka mAhAtmAe kahyuM te dIvo paNa chokarAe sAkara mAgI nahIM. trIjo dIvasa the. pharI putra sAkara mAgavA lAgyo. mAtA putra pAchAM mahAtmA pAse gayAM. mAtAe prArthanA karI aho mahArAja ! kama bhAgya che ke Apa jevAnI kRpAthI paNa A putra potAnI sAkara khAvAnI Teva bhUlato nathI ane mane pajave che tenuM kAraNa zuM ? A vacana kagocara thatAMja mahA. tmA vicAramAM paDyA ke ghaNAonA durguNa, vyasano Adika mArA vacanathI dura thaI teo sukhI thayA ane A putrane kaMI asara thatI nathI to zuM mArAmAM ja koI khAmI che ke zuM ? turataja aMdarathI jJAna AtmAe javAba A ke hA. maneja haju sAkara upara bahu prema che, tyAM sudhI sAkarano bodha koIne paNa joIe te asara karaze nahIM te ja vakhate pote sAkarano tyAga karI te bALakane kahyuM ke he putra ! havethI sAkara khAiza nahIM. basa teja vakhatathI te bALakanA manamAM paNa sAkara khAvAnI IcchI rahI nahIM ane chaMdagAnI sudhI tene sAkarane abhAva thaI gaye. (apUrNa.) manane vadha. (lekhaka. zeTha jezIMgabhAI pramAbhAIkapaDavaNaja.) pada, mastAna mana kema ga ghelA tuM thAya. ga gheluM kema thAya mRga jalapara bhAre.. mastAna. kayA jUDIne A mAyA jUThare, jUTha saMsAranI sagAI duHkhadAI -- mastAna. AgherA aMdhAro paMtha vikaTa bahu here, sakama diye holavAya to kavAye- maktAna. mAyA mohe bhUlI AmArUne AtA, tAruM nathI talabhAra so asArare - maratAna. metI mAyA karuM khoTuM jhalakatu Ama, sAcuM che prabhunAma che sukhadhAma--- mastAna.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImad buddhisAgarajI kRta. zrAvaka dharma svarUpa. (gatAMka pUcha kara thI anusaMdhAna. ) manuSyo vagere jIvonAM duHkha nivAraNa karavA mATe prathama dayAnI jarUra che, dayA vinAnuM paNa bhaluM karI zakAtuM nathI. keTalAka dayA dayA pokAre che paNa dayAnuM satyasvarUpa nahIM jANavAne lIdhe racAthI parAkSukha rahe che. dayAnA pariNAmavaM prathama potAnA hRdayanI zuddhi thAya che ane tethI sarva jIvopara dayAno bhAva prasare che. sarva jene uddhAra karUM, sarva jIvone sukha ApuM, sarva jIvonuM yathAzakti vaDe duHkha TALuM; ItyAdi dayAnA pariNAmathI AmAnI uccatA prApta thAya che ane anya jIvone paNa ucca karI zakAya che. sarva prakAranA dharmomAM preka dayA dharma che. dayALu manu phAInA mananI legaNane duHkhavata nathI, dayALu manuSya koInI nindA karatuM nathI. kAraNa ke hiMsAnA pariNAma vinA nindA thaI zakatI nathI. dayALu manuSya koInA upara vara karatA nathI kAraNa ke hiMsAnA pariNAma vinA vera buddhi utpanna thatI nathI. dayALu purUSa kadApikALe koIne vizvAsaghAta karatuM nathI kAraNa ke hiMsAnA pariNAma vinA vizvAsaghAta thato nathI. hiMsAnA pariNAmathIja vizvAsaghAta thAya che. dayALu purUSa keAIne ALa detA nathI kAraNa ke hiMsAnA pariNAmathIja ALa devAya che. dayALu purUSa vyApAra vageremAM lokone Thaga nathI kAraNa ke vyApAra vageremAM hiMsAnA pariNAmadhIja ThagAI thAya che. dayALu purUSa keIne dago detA nathI, kAraNa ke hiMsAnA pariNAma vinA dage devAte nathI. dayALu purUSa kadApikALe koI paNa manuSyanuM buruM icchatuM nathI, kAraNa ke hiMsAnA pariNAmathIja koInuM buruM IchAya che. dayALu purUSa kAInuM apamAna karato nathI, kAraNa ke anyanuM apamAna karavAthI tene duHkha thAya che ane vakhate marI paNa jAya che tethI hiMsAnI siddhi thAya che. - nyanuM buruM karavAnI IcchA teja eka prakAranI hiMsA samajavI. dayALu purUSa kaIne kaDavuM veNa kahetA nathI. kAraNa ke anyane kaDavuM veNu kahevAthI tene AtmA duHkhAya che, ane tene AmA kedha vagere hiMsAnA pariNAmone dhAraNa kare che. dayALu purUSa koInA chatA agara achatA doSone kahete nathI, kAraNa ke hiMsAnA pariNAmathIja anyanA dezone pragaTa karAya che. dayALa
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ * duHkhAya che. dayALu pariNAma vinA manuSyeAne dekhA purUSa game te manuSya jJatine tiraskAra ApatA nathI, kAraNa ke tiraskArathI anyanu mana du:khAya che ane ene AtmA sadAkALa banyA kare che. zarIranA ghA rUjhe che paNa vacananA dhA jatA nathI. dayALu purUSa anyane zrApa Apato nathI, kAraNa ke hiMsAnA pariNAma vinA zrApa devAtA nathI. dA. purUSa kAinI nindA sAMbhaLate nathI, kAraNa ke anyanI nindAne sAMbhaLavAthI kAI vakhata jenI nindA karavAmAM Ave cheM tenI lAgaNI purUSa kAinI jUnI sAkSI bharatA nathI, kAraNa ke hiMsAnA jUhI sAkSI purAtI nathI. dayALu puzmanI cakramAMthI duHkhI azruo khare che. tulA, AMdhaLA, garIba vagerene dekhI tenA manamAM dhyAne jharA vahevA mAMDe che. ajJAta vagere devAthI manu"! pIDAya che. mATe ALu purUSa anya manuSyeAmAM rahelA ajJAna, deva, kaleza, zAka vagere dAdhAja maTA DavA kharA dayAnA pariNAmathI kArya kare che. thALu purUSa kAnA upara tadgAmata mUkatA nathI, kAraNa ke hiMsAnA pariNAma vinA taheAmata mukAtu nathI. dayALu purUSa anya jIvAtA upasaune paNa dayAnA pariNAma zakhA sahana kare che. dayALu purva AtmabhAga Apane anyane uddhAra karI zake che. tethI zrAvakadharmanI prApti mATe yA guNane sevavu joie, kemake ALu purUSa madhyasthatva guNa dhAraNa karavA zaktimAna thAya che. 19 mAdhyastha saumyadRti guNane kahe che. gAthA. majjhattha somAdiThI- dhammaviyAraM jahaTiyaM suNai || kuNa guNasaMpaogaM- dose dUraM paricayas. / / k? / / mAdhyastha ane saumya dRSTivALA purUSa yathA dharma vicArane sAMbhaLe che. temaja guNenI sAthe baiDA doSAnA dUrathI tyAga kare che. madhyastha eTale kApaNuM darzanamAM pakSapAtarahita ane praSa naMdu hovAthI saumya dRSTi jenI che te mAdhdhastha sAmya dRSTivALA puSpa naNavA. mAdhyastha daSTivALA sarva dharma vALAAnI sabhAmAM sarvanuM kathana sAMbhaLe che ane tat sabaMdhI sanu kahevu kaI kaI daSTinI apekSAe satya che tenA barAbara vicAra kare che ane kAnA kahevApara rAga agara kaiMtra karyo vinA satyane grahaNa kare che. mAdhyastha dRSTivALA purUSa satya ane asatyanA tAla kara samartha thAya che. jagamAM aneka panthenAM dharma sabadhI pustakAne vAMce che paNa nyAya daSTithI satyanuM grahaNa kare che,mArUM te sAcu evI mAnyatA dhAraNa karatA nathI paNa sAcuM te mahAda
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 evI mAnyatAne dhAraNa kare che. aneka dharma saMbaMdhI bhinna bhinna mAnyatAo sAMbhaLavAmAM Ave paNa tethI ekadama kAinI nindA karavA besI jato nathI, temaja kedanI mAnyatA saMbaMdhI vicAra sAMbhaLIne tenA para hepa karate nathI. tethI tenI mukhAkRti paNa zAnta dekhAya che ane tenuM vacana paNa niSakSapAtapaNAthI sarvane asara kare che. mobasthadathiI tenA hRdayamAM satya viveka slarI Ave che ane tethI te nyAyabuddhithI yuktipura:sara svatanta vicArene darzAvI zake che. mAdhyasthadaSTivALA purUSa dareka dharmamAM je je aMze satya rahyuM hoya che te jovA zaktimAna thAya che. mAdhyasthadaSTithI rAgadveSanA pakSamAM patana thatuM nathI ane satyanA sammukha gamana thAya che. madhyasthaTavALe satyane zIdhra grahaNa karI zake che. jayAre tyAre paNa mAdhyasthadRSTi prApta karyA vinA saMkhyatva rananI prApti thatI nathI; keTalIka vakhata prathamathI kAInA para va baMdhAI jAya che te temAM rahelA guNe paNa avaguNe tarIke bhAse che. temaja keTalIka vakhata koInA upara ekAnta rAga baMdhAI jAya che te tenA durguNo paNa guNanarIke bhAse che ane tethI mAdhyasthaSTithI je dekhavAnuM hoya che ane tethI je padArthano nizcaya thAya che tenI gaMdha paNa anubhavamAM AvatI nathI. amuka mArA kuLanI mAnyatA kharI che Avo te mAnyatA upara prathamathIja ekAte rAga thavAthI tenA karatAM anya ucca mAnyatAo kAI jaNAve che te tenA para rUci pedA thatI nathI. prathamathI ja amuka vyakti para rAga baMdhAI jAya che to pazcAt aneka supramANe ApavAmAM Ave topaNa anya vastunI priyatA bhAsanI nathI. rAgadaSTi agara daiSadaSTithI koIpaNa padArtha jatAM temAM vastutaH je dharma rahyA che te jaNAtuM nathI, mATe manuSyoe rAga ane drA vinAnI mAdhyathiI sarva bAbatano vicAra karo. rAga ane drupa vinAnI daSTithI vicAra karatAM mukhanI AkRti zAnta rahe che; hRdaya paNa zAnta rahe che. ane vivekano prakAza vadhatA jAya che. jagatamAM mAdhyasthadaSTivALo purUSa sarvenA saMbaMdhamAM Ave che ane sarva lokonA mana, para te sArI asara karI zake che, jaga vyavahAramAM te ucca daSTivALo bane che ane tethI te zrAvaka dharmane pya thAya che. mATe bhavya manuSyoe mAdhyasthadaSTi ane saguNane hRdayamAM khIlavavA sadAkAla prayana karo. A purUSa guNAnurAga guNa khIlavavI adhikArI bane che, mATe madhyastha guNa kahyA bAda guNAnurAga guNa kahe che. 12 guNAnurAgaguNane varNave che
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAthar. jugAmI purajo-dubhapha nizu kahe che muLAkApavarU-saMpattaLa ne papha | 22 tA. guNAnurAgI purUSa guNavaMtonuM bahumAna kare che ane nirguNanI upekSA kare che. guNanA saMgrahamAM pravRtti kare che ane pAmelA guNane malIna karato nathI. guNunurAgI yati ane zrAvakonA guNene dekhavA samartha thAya che. guNa enA guNanuM bahumAna karavuM ene artha e thato nathI ke je duNIo hoya tenI nindA karavI. "zanumAM paNu guNa hoya to kahevA ane gurUmAM paNa devA hoya te kahI batAvavA" AvuM kaI taraphathI kahevAmAM Ave to te satya TharI zakatuM nathI. game te manuSyomAM dekhe heya paNa te kahevA lAgya nathI. tethI viphavatoe samajavuM ke nirguNaonI paNa kadI nindA karavI nahIM. guNAnurAgI purUSa pite saMkilaSTa cittavALo nahIM hovAthI teonI paNa nindA karato nathI. kahyuM che ke, | cho ! santopyasanto'pi parasya doSA-noktAH zrunA vA guNamAvahanti, / / vairANi vaktuH parivardhayanti zrotuzca tanvanti parAM kubuddhim // 1 // chatA ke achatA pArakA deva kahetAM ke sAMbhaLatAM kaze guNa thatuM nathI. teone kahI batAvatAM veranI vRddhi thAya che ane sAMbhaLatAM kubuddhi Ave che. eka manuSyamAM sarva prakAranA guNa maLI zakatA nathI. sAdhu agara zrAvaka vargamAM je je guNe je je aMze hoya tene dekhI sAMbhaLI pramodabhAvanA dhAraNa karavI. avaguNe sAMbhaLavAmAM agara kahevAmAM kaMI paNa caturAI nathI paNa guNo jovAmAM agara kahevAmAM caturAI che. vItarAga vinA chadmastha jIvamAM sarvaguNe hetA nathI. jo anyanA guNonI prazaMsA karI te te guNone prApta kare che ane anyanA durgaNone kahI te te prakAranA durgaNone pAme che. keIpaNa jIvamAM koI guNa pAma te mahA AzcaryanI vAta che, kahyuM che ke kAlaMmi aNAie-aNAi dosehi vAsie jIve jaM pAviyai guNovihu-taM mannai bho mahacchariyaM // 2 // anAdikALathI anAdi devaM vAsita thaelA A zvamAM je koI guNa lAbha (pragaTe) te mahAAzcarya mAnavuM joIe temaja jaNAvyuM che ke--
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 || gocA || bhUriguNA viralazciya - ekaguNovi hu jaNo na sacvayya nidosANavi bhadda - pasaMsimo dhovadosevi // 3 // dhaNA guNavALA te vilA nIkaLI zake paNa ephaeka guNavALA manuSya paNa sarvatra maLI zakratA nathI. je nirdoSa haze tenuM kalyANuM che. paNa ameA tA jema ghaNA hotrA chatAM thADA guNAvALA che temanI paNu prAsA karIe chIe. guNurAgI, saMsArI jIvenI karmathI thaelI dazAne vicAratA chatA nirguNone paNa nindatA nathI. ane je kAmanI nindA kare che te sAdhupuSa gaNAtA nathI . ane te zrAvaka dharmanA lAyaka khanI zakatA nathI tA sAdhu dharmanA lAyaka te kyAMthI banI zake ? arthAt naja banI zake. guNAnurAgI je je guNe prApta kare che tene malIna karatA nathI, ulaTA prApta karelA bhruNAnA prakAza vadhAratA rahe che. guNAnurAgI purUSamAM aneka sadguNenA vAsa thAya che, guNAnurAgI kArDanI irSyA karatA nathI temaja kAi ne halakA pADavA kAinA upara ALanu taheAmata caDhAvatA nathI. guNAnurAgI zatruone paNa mitra tarIke pheravI nAkhe che. guNAnurAgI deva, gurU ane dharmatattvane prApta karI zake che. guNAnurAgImAM aneka doSa hAya che tepaNa te alpakALamAM TaLI jAya che ane tenA zuddha AtmA thAya che. guNAnurAgInuM citta kAinAmAM aneka doSa hAya che chatAM tepara na coMTatAM tenA guNapara che. guNAnurAgI alpakALamAM mukti pAmavAnI yogyatAne prApta kare che. A kALamAM jyAM tyAM nindAnAM aNugAM `kanAra te dhaNA maLI Ave che paNa kAinA eka sadguNa tarapha dRSTi denAra tera lAkhA vA hajArAmAMthI ekamaLI AvavA durlabha che. guNAnurAgI purUSanAM darzana thavAM durlabha che,-kalpavRkSAnI peThe guNAnurAgI purUSa sarvatra mAnanIya tha paDe che. samAjamAM nAtajAtamAM kuTuMbamAM vagere sarvatra guNAnurAgI mahAna uccapada bhAgave che. tenA manamAM guNIneja vadhA ravAnI jijJAsA vadhe che. guNAnurAgI guNavaDe nIca jAtamAM janmelA DrAvA chatAM ucca che, ane ucca jAtamAM janmelA paNa guNAnurAga vinA nIca jANavA. guNune gAnAra, meAlanAra, grahanAra manuSya ucca che ane Sane kahenAra, hanAra kADAnI pe' nIca che. guNAnurAgI sarva jIvAnI sAthe bhAtRbhAva rAkhI zake che ane te sarva zatruone paNa pAtAnA AtmAnA jevA ca
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ prisaMgamAM AvatAM banAve che. guNAnurAgInI AMkhe guNAja dekhAya che. tenA hadayanI uccatA kSaNe kSaNe vRddhi pAme che. guNAnurAgInA manamAM tathA vacanamAM amRta vase che. guNanurAgI game tevA prasaMgomAM paNa potAnA A tmAne durguNanA khADAmAM dhakelI deto nathI. guNAnurAgI guNa tathA depa bane dekhe che, jANe che paNa durgaNo tarapha tenuM lakSa rahetuM nathI, paNa phakta game tenA saddaguNe tarapha tenuM lakSa rahe che. guNanurAgI caMdramAnI pi jagatamAM priya thaI paDe che ane tenA tarapha lokonuM svAbhAvika rItyA valaNa kheMcAya che. guNunurAgI dharmadAramAM praveza kare che ane hajArone karAve che. game te rUpavaMta purUSa heya paNuM nAke cAkuM paDayuM hoya te te zobhate nathI tema game te vidvAna hoya, game te vakatA hoya, game te ucca hoya paNa je te guNAnurAgI na hoya te te jagatamAM zabhA pAmI zakato nathI. thakevalI prabhu sarvanadaSTithI sarva manuSyonA guNe ane devone jANe che chatAM kAInA done prakAzatA nathI, jyAre manuSya. pRcchA kare che tyAre jevAM jevAM kama karyo hoya che te te vyaktine kahe che, nirguNa hoya te guNIne oLakhI zakatA nathI. guNAnurAga vinA game te manuSya jagatamAM zAMtine pAmI zakatuM nathI. ane anyane zAtimAM sahAyaka banI zako nathI. mATe guNanurAga dhAraNa karavo ke jethI zrAvaka dharmanI yogyatA maLe. guNAnurAga saMbaMdhI vizeSa hakIkata vAMcavI hoya to mAtra gujA1 vivecana vAMcavuM. guNAnurAgI satakathA karanArA hoya che mATe guNAnurAga pAt kathanakuLanuM vivecana karAya che. 13 satkathana guNa kahe che / nAsai vivegarayaNaM-asuhakahAsaMgakalasiyamaNassa dhammovivegasArutti-sakaho hunja dhammaththI / / 13 || azubha kathA prasaMgathI kaluSita manavALAnuM vikaratna, nAza pAme che, dharmato viveka sAra che. mATe dhamAMthI purUe satyathA karavI joIe. heya, reya, ane upAdeyanA samyam jJAnane viveka kahe che, sArI ane kheTI vastunuM je jJAna thAya che te viveka ratna gaNAya che. azubhavArtAothI viveka rananI naSTatA thAya che. je vAte karavAthI potAnuM zubha na thAya ane
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ S ulaTI aneka prakAranI pitAne tathA anyane hAni prApta thAya tene asat kathA (vikathAo ) kahe che, ghaNA loko cauTAmAM koInI dukAne baratIne nakAmAM ADA avaLe tAkAo mAryA kare che ane temAM potAnA jIvananI niSphaLatA kare che ane ane teo upAdhirUpa thaI paDe che. 'navare paDanakhoda vALe e kahevata anusAra navarA besI rahelA game te varNanA manuSya aneka prakAranI nindA o garbhita ADIavaLI vArtAo calAve che, ane tethI teo ghaNuonA zatruo bane che. vinA projane keTalAka anya manuSyonA bAlavApara nathA vatanapara TIkAo karyA kare che, temAM tenuM kAMI vaLatuM nathI ane sAmAone potAnA pratipakSI banAve che. je nakAmAM kuthalI kare che te potAnuM tathA paranuM kalyANa karI zakato nathI. keTalAka havAmAMthI vAta upajAvI kAra eka vakhate game te bAbatamAM eka moTI bhayaMkaratA upajAve che ane temAM hajAro jevAnuM keTalIka vakhata akalyANa thAya che, keTalAka rAjaya saMbaMdhI azubha vArtAne kare che ane tethI pote aneka prakAranA saMkaTamAM sapaDAya che. asat kathA karanArA prAya: ghaNuM lekamAM apriya thaI paDe che. asata kathA karanAra kadApi sAkathAne kare che te paNa tenA para ekadama vizvAsa Avato nathI. potAnA AmAne paranA AtmAne nyAya puraspara je vAta karavAthI lAbha thAya che tevI kathAo karavAne abhyAsa pA joIe. je vAtamAM piotAno adhikAra nathI ane je vAta karavAthI aMza mAtra paNa pitAnuM bhaluM thavAnuM nathI tevI at vAtone vivekI para kadApi kALe karate nathI. keTalIka vakhata to kalezakAraka vAtone karavAthI nAtajAta ane AkhI samAjamAM azAMti phelAvavAmAM Ave che. gRhastha manuSyano dharma che ke nItinA vyApAra Adine anusarI yogya vArtAlApa kare temaja moTA moTA sapuranA ucca caritranI kathAo karavI ke je kathAo sAMbhaLIne anya lake paNa potAnuM jIvana caritra sudhAre ane dharmanA mArgamAM derAya. asata ( kharAba ) vArtAone karanArAonA manamAM evI to kharAba vicAronI asara thAya che ke teo sapurA vA sAdhuonI pAse jaIne paNa evI ja vArtAo bAlIne tene kaMTALo Ape che ane teo sAdhuonI pAse thI kaMIpaNa dharmatattva grahaNa karI AvatA nathI. purUSa ane strIomAM nakAmI kuthalI karavAnI Teva vadhI paDe che ane tethI teo jeonI vAto kare che teone anyAya Ape che ane teonAM dIla du:khave che ane pitAnuM hadaya malIna banAve che. leganA daradI vagere pAse rahevAthI jema koI vakhate kharAba havAno para thAya che tema AvA asatakathA karanArAonI
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ re pAse rahevAthI kAi vakhata asatakathA karavAne doSa lAge che. dharmanI kathA AnA sat kathAmAM antarbhAva thAya che. gurUnI nindAnI vAta, devanI nindAnI vAta, dharmanI nindAnI vAta, kAinA upara kalaMka caDhe tevI vAta, kASTanI pAyamAlI thai jAya; tevI vAta ityAdi vArtA ne asat kathA kahevAmAM Ave che; zAstrAdhAre koipaNa tattvanA madhamATe kathA karavAmAM Ave che tene sadhA kahe che. deva, guru, dharma saMbaMdhI je je kathAe karavAmAM Ave che tene satkayAe kahe che. mArgAnusArinA guNA vagerenI prApti jenAthI thAya evI kathAmAne paN saphayAe kahevAmAM Ave che. evI satkathA kahe nArA sadna na pAmavA cAgya thAya che. satyA karanAra pAtAnA uccavartananA yoge supakSayukta bane che mATe have supakSaguNane varNave che; 14 mupAyu paLAvALane phe che. | thA || aNukUla dhammasIlo - su samAyAroya pariyaNo jassa || esa suparukho dhammaM niraMtarAyaM tarai kAUM // 14 // jene parivAra anukULa, dharmazIla ane sadAcArayukta hoya te supakSa kahevAya che. tevA purUSa nividmaNe dharma sAdhI zake che. anukULa parivAra, dharmanAM kArya karatAM utsAha vadhAranAra ane madadakAra rahe che. dharma karatAM chatAM anukULa parivAra, kadI vizrva nAkhatA nathI, jenA pakSamAM ghaNA manuSye! hAya che te dharmanAM aneka kAryo karI zake che ane teone koi vizrva nAkhI zakatuM nathI. supakSavALe dharmanAM mahAna kArya karI zake che, supakSavALA aneka dharmanI saMsthAone ubhI karI zake che; ane lAkhe| manuSyane dharmanA mArge caDhAvI zake che, supakSavALA je je kA upADe che te pAra pADI zake che. supakSavALAnI sAme paDatAM dune paNa khIhe che, ane tee! paNa tenA ulaTA sadaguNo gAvA maDI Aya che. aneka pratipakSI chatAM supakSavALA pAtAnA unnatinA mArge sukhe gamana kare che. mATe supakSaguNanI paNa AvazyakatA che, supakSavALA dIpa tiguNane prApta kare che mATe have dIrdhazitva guNane kahe che.
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 dIrghadarzitvaguNa darzAne che. pADhavai dohadaMsI, sayalaM pariNAmasuMdaraM kajaM // kurAmavAsa-sAMi TgaLaf I 1 | dIrdhada manuSya je je kArya, pariNAme suMdara hoya, bahu lAbha ane a95 kalezavALuM hoya, ane ghaNuM manuSyane prazaMsavA gya hoya te te kare che. je je kArya kare che tene bhaviSya saMbaMdhI bahu lAbhano vicAra kare che. dIdho darza puruSa vicAryA vinA kada kAyane akadama AraMbha nathI. vizeSatA AgAmikA je je kAryothI sukha, lAbha, maLe teneja AraMbha kare che. te lAMbI daSTi pahoMcADyA vinA koIpaNa kArya karatA nathI. dIrdhadaSTi purapanA kAryane sarva lokeA vakhANe che ane tenI daSTinA AdhAre anya purUSo paNa cAle che. saMsAra vyavahAranAM dareka kAryomAM te lAbhAlAbha vicArIne pagaluM bhare che. aneka prakAranA saMkaTamAM guMcA hoya che chatAM te dIrdhadaSTithI bhaviSyanAM kAryane nitya kare che. tevA purUSa pariNAmika buddhivaDe sarva kArya karI zake che. tethI lokomAM prakhyAtipaNAne meLave che. keTalIka vakhata evuM bane che ke, keTalAka loko vicAyA vinA akadama koI kAryane ke, , AdinA vegathI AraMbhe che ane temAM lAbha thAya che tyAre pApa pAme che. pitAnA adhikAra, baLa, sahAya, bhaviSyamAM lAbha, kAryanI pUrNa tAnAM sAdhane, AjubAjunA saMyoga, vikrane nAza karavAnA upA, vagere bAbatone vicAra karI kArya karavuM joIe; dareka kAryamAM manu keTalA hetuAthI phAve che tene vicAra karavAnI Teva pADavI ke jethI dIdhadaSTipaNAne guNa khIlI zake. koIpaNa vastu saMbaMdhI tenA pariNAmane prathamathI ja vicAra kare joIe ane pazcAta tene nirdhAra karavA joIe. sahasAtakAre ke kArya karavAmAM Ave che te pazcAta aneka ApadAonuM sthAnabhUta pote bane che. dareka bAbatanA bhaviSyanA pariNAma saMbaMdhI khUba vicAra kare ane temAM dIrdhadaSTi puravAnI salAha levI. dIrdhadaSTivALo purUSa, je je kArya kare che te te kAryone anya leke prazaMsa che ane tene sAbAzI Ape che. dIdhI. dRSTi puraSa bhaviSyakAla saMbaMdhI aneka lAbhAne prApta kare che, ane bhAvi aneka duHkhAnI pelI pAra utarI jAya che. gRhasthI, vyApAra, ghara, gamanAgamana vidyA vagere mAM bhaviSyakALa saMbaMdhI pUrNa vicAra karI varte che. kAnA kahevAthI ekadama bhaviSyanA vicAra karyA vinA paNa kAryamAM pravRtti
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ karatA nathI. rAjyavyavahAra, vyApAra, dubara, Adi aneka kAryomAM moTI meTA purUSe paNa tenI salAha le che, tethI dauMda purU, jagatahAramAM paNa ucca padavIne bhoktA bane che. ane anaka puradhAne pitAnA vicAra pramANe calAvI zake che. dIdhI daSTivALe puNya dharmanAM kAryo paNa dIrdha dRSTithI vicAra karIne kare che tethI ja dharmarana vAgya gaNAya che. dIrghadazI pura vizeSajJa guNa prApta karavAne mATe aMdhakArI banI zake che. mATe dIrdha darzitva guNa kahyAbAda vizepanna guNa kahe che--- 26 vizeSajJa --de che. vatthUNaM guNadose lakhkhei apakavAyabhAveNa / / pAyeNa visesanna uttamadhammAriho teNa // 16 / / vizepana para apakSapAta bhAvathI vastuonA guNa dAvAne jANI zake che. mATe ghA karIne tevA purUAja uttama dhogya gaNAya che. mAdhyastha bhAvathI dareka dravyAne vizeSapaNe jANe che ane tenI zraddhA kare che. koIpaNa bAbatamAM vizeSajJa paDe che te teno te pUrNa nirNaya kare che. siddhA mAM kahelAM tavAne te sArI rIte ja che ane tethI pApAna vinA satya vAtane nirNaya karIne anya mahAne paNa te mAga dore che. pAMpAta vinAne je vizeSajJa heAya teja vize paNa jANavA. pApAnI vastunI barAbara parIkSA karI zakato nathI ane te pote je vAta mAnI lIdhelI hoya che tenuM samartha. na kare che. te pakSapAtathI game tevA paNa le che teneja siddha karI batAve che. mAM pakSapAtarahita vipina guNa prApta karavAnI AvazyakatA che ema atra samajavuM. padAparanI te satyathI dUra rahe che ane anyAnA hAthamAM paNa satya AvavA detA nathI. karyuM che ke | zA che. AgrahI bata ninIpati yukti, tatra yatra matirasya niviSTA, // pakSapAtarahinasya tu yukti, yaMtra tatra matireti nivezaM // 1 // dinI vAta che ke AgrahI manuSya jyAM tenI mati beThI hoya che tyAM yuktine thI letuM jAya che, paNa nipApAta manuSyanI te mati tyAM
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ yukti hoya tyAM taNAya che. mATe pakSapAtarahita vizeSajJa guNavaMta pula. jagatamAM dharmatatvane parIkSaka bane che. zrI vIra prabhue paNa jaNAvyuM che kepakSapAta jAgIne satya tattvane grahaNa karI, baharibhadAra ke jemaNe caMda comAlIza banyo banAvyA te kahe che ke - @aa che pakSapAto na me vIre, na dveSaH kapilAdiSu / yuktimad vacanaM yasya, tasya kAryaH parigrahaH // 1 // mane TIvI prabupara pakSapAna nathI. tema sAtattvapraNetA kapila va. gere para depa nathI. jenuM vacana yutivAnuM che tenuM vacane grahaNa karavA yogya che. zrIharabhadasUri pUrva vidadhamAM hatA pazcAt apakSapAta bhAvathI jainadharmanAM ta, yuktithI vicAratAM temanAM hRdayamAM utaryA tethI temaNe jainadharma aM. gIkAra karyo hato. rAgane dUra karI niSpakSapAta bhAvathI jeo zAntapaNe adhikAra pramANe teno vicAra kare che te vizeSajJa bane che. vizeSa banavuM e kaMI sAmAnya vAta nathI. temAM vya kSetra, kALa ane bhAvanI jarUra che, sadagurUnI upAsanAnI jarUra che. temaja tIvaNa buddhanI paNa jarUra che. te maja utsAhathI tarkazakti khIlavavAnI paNa jarUra che. temaja jema jema satya samajAya tema tema asata kadAha, tyAgavAnI jarUra che. vizeSajJa guNa prApta karavAnI AvazyakatA che. pitAnI mane satya tatvane nizcaya karatAM potAnA hRdayanI te vastuonA nizrayamAM sAkSI thAya che. anya manuSyo tene bharamAve che te paNa pote vizema.sa. 11 mAla che ke navI panna banavAthI bhamato nathI ane anyane pine satya tattanA mArga para kheMcI lAve che. aneka ajJAnikone bAdha deda satya mArgamAM lAve che, tone sArI rIte te jANatA hovAthI anya manuSyane sArI rIte samajAve che. potAnA kuTuMbane paNa te sArI rIte samanavI roke che tethI teno prema, vizeSa para sArI rIte baMdhAya che. vizeSajJa satya ane asatyane sArI rIte ni ya kare che ane anya tattvane prahaNa kare che. vizeSajJa je nizcaya kare che taja nizcayane anya pura avalaMbe che. dareka vastumAM rahela niyatva ane anityasva dharma samajavAne mATe vizena cokha che. anekAntanathI sarva padArthonuM svarUpa samajavAne mATe vizeSa guNanI AvazyakatA che ane tethI dharmanI prApti thAya che. je guru pAse tavane abhyAsa karatI nathI, ane A
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ para apUrva zAne sAMbhaLato nathI, te vizena. banI zakatuM nathI mATe gurUpAse aneka zAstronuM zravaNa karavuM, temaja aneka pustakone adhikAra pramANe vAMcavA ane 1 upara pUrNa manana karavuM ke jethI vizeSajJa guNa prApta thAya. vizeSaguNanI prApti mATe zraddhAnuga thavAnI jarUra che. vRddha puradhAne anusaravAthI ghaNuM jANI zakAya che mATe have vRddhAnuga guNanuM vivecana kare che, 17 vRddhAnuga guNa kahe che. _| \AyA che. do pariNayabuddhI, pAvAyAre pavattA neva // judAju aaN saMsadiyA guIT gekha | ka | vRddha manuSya pAkI buddhivALA hovAthI pApAcAramAM pravartata nathI. tethI vRddhane anusarIne cAlanAra paNa pApAcAramAM pravartatA nathI. kAraNa ke sebata pramANe guNe Ave che. paripakava buddhivALAne vRddha purUpa kahe che, kAraNa ke tenA para aneka anubhave ghaDAyelo hoya che. vRddha purUnuM lakSaNa nIce pramANe jANavuM. taH vyuta nirdhAna vijaya ye vRddhAste'tra zasyante, na punaH palitAGkaraiH // 1 // jeo tapa, bhUta, dheya, dhyAna, viveka, yama ane saMyamavaDe vadhelA heba teja atre 8 jANavA ane te ja vakhANAya che, paNa dhALA vALavaDe kahapaNuM guNo vinA AvI jatuM nathI. vaLI kahyuM che ke - | 4 || satatvanikodbhUtaM vivakALokavardhitam // yeSAM bodhayaM tat te vRddhA viduSAM matAH // 1 // kharA tatvarUpa kaTIthI pragaTeluM ane vivekarUpa prakAzathI vRddhi pAmeluM tAnamaya tatva jeoe prApta karyuM che teja kA paMDitene mAnavA mAM che. vaLI kahyuM che ke
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ || .. gharathA samAvarta viveH katAM ne na dhairya savalitaM yeSAM te vRddhAH parikIrtitAH // 1 // prApta thavA mana haranAra viveda jenuM hadaya khalAyamAna thAya nahIM te ja jANavA. vaLI kahyuM che ke zrI || gopAdeyavikalo vRddho'pi taruNAgraNIH // taruNo'pi yutastena vRddhairTaddha itIrinaH // 1 // je ja, chatAM paNa heya taiya, ane pAdeyanA jJAnathI hIna hoya te tarUNano saradAra jAva. kAraNa ke te avivekI ana tarUNunA jevuM AcaraNa kare che temaja tarUNa chatAM paNa teya, haya ane upAdeyanA jJAna sahita hiya tene vRddhAvaMDe ddha kahevAya che. evA prakAranA vRddha purU pApAcAramAM pravartata nathI, kAraNa ke te yathAvasthita tatvane jANakAra hoya che. uttama guNavaMta purUSone anusarI cAlanAra kharekhara guNavaMta bane che. tevA manuSya. vizeSajJa bane che. ane te dareka kAryanA anubhavone sArI rIte jANI zake che, vadhu puranI sobatathI sArI asara thayA vinA rahetI nathI. kahyuM che - mAyA che uttamaguNasaMsaggI, sIladAridapi kuNai sIlahUM, / / jahameru giri vilaggaM, taNapi kaNagattaNamuvei // 1 // uttama guNavaMta pAna sebata uttama svabhAvahInane paNa sArA svabhAvavALo banAvI de che. parvatane vaLageluM taNakhaluM paNa jema suvarNa paNAnI zobhAne dhAraNa kare che tema atra samajI levuM. saMkaTa paDatAM paNa thatA rAkhIne vRddha purabene anusaravuM ke jethI vipattino paNa nAza thaI jAya. vidvAna anubhavI gItArtha sAdhuo vagere mAM samAveza thAya che. jeNe potAnA AtmAne vRddha vANIrUpa pANathI 5khA nathI te raMka janane pAmela zI rIte dUra thara ke, artha tuM na dara thaI zake.
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ mApha d %0ne anusaranArA manuSyonI hathelImAM sapA Ave che. deopadeza AmbeTa samAna che. vRddhapaNAthI prApta thaala vivakaja manuSyAmAM rahela mithyAtvAdika parva tene nADavA samartha thAya che. sUryanA kiraNAnI sevAthI manuSyAnuM ajJAnarUpa adhakAra kSaNavAramAM vilaya pAme che. gRha savAmAM tatpara rahenArA manuSyo saghaLI vidyAomAM kuzaLatA meLave che ane vinaya guNamAM te anAyAse kuzaLatA prApta kare che. jJAna dhyAnAdikathI rahita chatAM paNa je puruSa ne pUje che te saMsArarUpI aTavIna ullaMghI jAya che. tIvra tapa karatA thA ane sakaLa zAstra bhaNato cUkApaNu ja dAnI avajJA kare che te kazu kalyANa meLavI zakatA nathI. lokamAM evu kA uttama dhAma nathI tathA jagatamAM akhaMDa evu kA sukha nathI ke je vA karanAra meLavI zake nahIM. jene pAmIne manuSyonI sva'namAM paNa durgati thatI nathI te vRddhovA sadAkAla vijayavantI rahI. vRddha popaTanA upadezane jema juvAna pApAe nahAtA mAnyA te te thI te naLamAM phasAyA ane anta du popaTanA upadezathI chUTavA. tema bhavya manuSyoe nAnAdikamAM vRddha evA puSThAnI salAha upadezane anusarI cAlavuM. tevA heAnI pAse presa aneka anubhavanI vAttA sAMbhaLavI. tevA vRddha pugdhAnI vAtamAM amRdhya upadeza rahasya rahyuM che. temAe pAtAnI dagImAM je ja anubhavA maLavyA hoya che. te sarve prasaJApAta jaNAve che ane tethI kAI vakhata vidyutanI paeNDa JayA karanArAonA manamAM asara thAya che. dareka bAbatamAM jJAnadArA anubhava pAmelA aa tArAenI caMDa madhyeAne upakAra kare che. dareka kArya karavAmAM lAbha ane alAbha ze samAyA che te vRddha pudhAnI saMvAcA maLelA che. vakIlanI parIkSAmAM pAsathatAM paNa jema anya vakIla pAse rahI dhaMdhAnA anubhava meLavavA paDe che. tema dareka vidyAmAM huziyAra thayelAne paNa tene kAryomAM paripakava muddivALA vRddha puSkAnI sevA karavI paDe che, je kAryane puchyA kare che te te kAryanA anubhavI gaNAya che tethI te te kAryanA temAM vRddha gaNAya che. cArisanI bA aMtamAM paNa jeNe nAnapUrvaka cAritra lai pAmyuM hoya che, tene dravya kSetra, kALa ane bhAva pramANe cAritra sabaMdhI paripakava buddhi utpanna thAya che, tethI te cAritramAM vRddha puNya gaNAya che. cAritra saMbaMdhI aneka pustako vAMcIne pazu tevA puyenI maivA karavAthI ja pUrNa anubhava maLe che. dareka bAbatomAM vRddhanI sevA karanAra vijayaMvata nIvaDe che, tethI vRoga purUA aneka guNAne dhAraNa karavA samartha thAya che tethI te dharmanana yAgya bane che.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ saheje vizva rayakA ki parano ", purAne anusaranAra saheje viguNa meLavI zake che, temaja vinaya vinA kaddha purAvAnI sevA vada pAkatI nathI tethI vinayaguNanI Ava zyatA siddha re che, mATe have aDhAramA vinayaguNane kahe che. 18 vinayaguNane kahe che. | mAyA | viNao savvaguNANaM mUlaM sanmANa daMsaNAiNaM, / / sukhavasmaya te mUlaM teNa viNao iha pasattho // 18 // nAna-darzana-caritra vagere sarva guNenuM muLa vinaya che, ane te sukhanuM mULa che, mATe ja atra vinaya prazaMsavA lAgyA che. A prakAranA karmano nAza karIne muktamAM lai jAya che mATe tene vinaya kahe che. jainazAstra vinaya tevuM svapa jaNAve che. vinAnA e. dazanAvinaya, nAnavanaya, cAritraniya, tapovanaya, ane aupacArika vinaya e vinayanA pAMca bheda gaNavA. bAdaka padArthanI zraddhA karatAM navinaya gaNAya che. tenuM nAma meLavyAthI jJAnavinaya gaNAya che. cAritramAM pravRtti karatAM cAritravinaya gaNAya che. nirAdhakapa tapamAM pravRtti karatAM pavinaya gaNAya che. samakitInA vinaya ka. gAna karo. cAritrone vinaya karo. tapasvIno vinaya karo. opacArika vinayanA be bheda che te pratirUpa yogajjanarapa 2 ditAya anAAnanA viya. 1 prAMvinaya traNa prakAranI che. kAyika, vAcaka ane mAnasika, temAM kAyika vinaya ATha prakArano che. vAcakavinaya cAra prakArano che. ane mAnasikavinaya be prakArane che. gAyakanayanA ATha prakAra nIce mujaba che. guNavAna pura Ave tyAre uThIna sAmA javuM te aspRthAnavanA tenA sAmuM hasta joDI ubhA rahevuM te, vAMsada vinA temane Asana ApavuM te, kAranA navinara temanI cIja vastu laI ThekANe rAkhavI te amiugvana. temane vaMdana karavuM te tivinA. temanI AjJA sAMbhaLavA taiyAra rahevuM te
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ cAlana ke temanI pAchaLa javuM te anukanAnA ane pagacaMpI vagere je je kArya temanAM sAdhavA gya kAyAvaDe hoya te sAdhavAM te saMpanaranatha jANa. vAcika vinayanA cAra prakAra nIce mujaba che. hitakArI bAlavuM, khapa jeTaluM bolavuM, madhura bAlavuM, anusaratuM bAlavuM. mAnasika vinayanA be bheda nIce mujaba che, kharAba vicArano nirodha kare, ane zubha ciMtavanA karavI. parAttimaya pratirUpa vinaya che. apratirUpa vinaya kevalajJAnIne hAya che. anAzAtanA vinayanA bAvana bhaMda che, tIrthakara, siddha, phaLa, gaNa saMgha, kriyA, dharma, jJAna, jJAnA AcArya, sthavira, upAdhyAya, ane gaNuM e tera padanI AzAtanAthI dUra rahevuM. temanI bhakti karavI, bahumAna karavuM, temaja prazaMsA karavI ama cAra tere guNatAM bAvana bheda thAya che. AvA prakArane vinaya karavAthI AmAM ucca koTInA pagathIyA para caDhane jAya che ane hRdayanI zuddhi vadhAre che, A uttama vinaya kharekhara dharmanuM mULa che. kahyuM che. ke te ja che. viNao sAsaNe mUlaM, viNIzro saMjobhave // viNAo vippamukassa, ko dhammo ko tavo // 1 // vinaya, sAsanamAM muLa jevo che. vinaya, saMyata thAya che. vinaya rahI tane dharma kyAMthI hoya? temaja tapa kayAMthI hAtha alabata na hAya. vaLI mA II viNayAnANaM, nANAo dasaNaM daMsagAo caraNaM tu / / caraNAhitomukho mukhkhe mukhaM aNAvAhaM // 1 // vinayathI jJAna prApta thAya che. jJAnathI darzana prApta thAya che. darzanathI cAritra prApta thAya che. cAritrathI mokSa prApta che ane mokSa thatAM anana avyAbAdha sukha prApta thAya che.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ jagatamAM je vastuo dhana sattAthI maLatI nathI te vastuo vinayathI maLe che. sAmAnya kahevata che ke vinaya vine vaza kare che. vinayathI aneka kAryanI siddhi thAya che, game tevA kArya karavAM hoya to te vinayathI karI zakAya che. saMsAra vyavahAramAM paNa je mAtA, pitA, vaDIlo, ane zikSake vagereno upakAra samajI temano vinaya sAcavI zakatA nathI te lattara dhama gurUne upakAra jANIne tene barAbara vinaya karavAne zaktimAna thato nathI. sapura bAne vinaya karavA joIe kAraNake teo jagatane upakAra karanArA hoya che. sAdhuonAM darzana thatAM be hAtha joDI temane ubhA thai vaMdana karavuM. vinaya karanAranI uttamagati thayA vinA rahetI nathI. vinaya vinA dharmane bodha maLI zakatA nathI. vinaya vinA jJAna maLatuM nathI. mATe vinayanI A vazyakatA che. vinayavaMta purU, zrAvaka dharmane pAmavA gya bane che. mATe baMdhuoe ane bahenoe vijyaguNane grahaNa karavo. kRtajJa guNavALA vinaya karI zake che. je karelA guNane jANato nathI te vinaya karavA tatpara thata nathI. tethI vinayanI prApti mATe kRtajInI AvazyaktA che kanyAdi hetuthI ogaNIzamAM kRtajJaguNa jaNAve che. 19 kRtajJaguNa varNave che. fthA, bahu manai dhammaguruM paramuvayArittitatta buDIe. / / tatto guNANa buTTI, guNariho teNiha kayannU // 26 // kRtajJamanuSya, tattvabuddhayA parama upakArI dhI dharmagurUne gaNI temanuM bahu mAna kare che. tethI gunI addhi thAya che mATe kRtajJa manuSya guNa rogya che. kRtajJa puSpa, dharmadAnAra AcAryAdikane parama upakArI jANa bahumAna Ape che. jagatamAM sarvathI mATe upakAra, samyakatva dAtAra sannurUno che. te A parama Agamana vAkyane vicAre che ke-- he Ayumana zramaNa ! jagamAM traNa jaNane badalo vALavo muzkela che. mAbApane, svAmIno ane samakitadAtAra dharmAcAryane. kaI purA, pitAnA mAbApane sAMja savAra zatapAka ane sahastrapAka telathI mardana karI sugadhI vAMdhAdakathI navarAvI solaMkArathI zaNagAra karAvI, pavitra vAsaNamAM piraseluM aDhAra zAka sahita panottabhojana jamADI jIvatAM sudhI potAnI prade upADo rahe teTalAthI paNa te mAbApane badale
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ vALI zakAtA nathI. paNa je mAbApane zrI kevalajJAnikathita vItarAga dharmane samajAvI temAM sthApana kare teja mAbApane badale vALe kahI zakAya. kaI dhanADhya purUSa kaI dari ( garIba ) ne Take ApI uce. caDhAve. dhanavAna buddhivAna kare evAmAM te dhanavAna koI karmanA udayathI nidhana thaI jAya ane te pila darika ke je tenA AzarAthI dhanapani thayo che tenI pAse Ave tyAre te pUrvanA dareka paNa pAta dhanADhaya bane pitAnA upakArI zeThane potAnuM sarvarava ApI de to paNa tene badalA vALI zakAto nathI paNa je te daridI, te svAmIne kevalIbhASita dharmane upadeza ApI vItarAga dharmamAM sthApana kare teja tene badale vALI zake, kAI purI, zramaNa ( sAdhu ) pAsethI eka paNa AryadhArmika suvacana sAMbhaLI kAla yoge maraNa pAmI kAIpaNa devalokamAM devatApaNe upaje tyAra te deva, te dharmAcAryane dukALavALA dezathI sukAvavALA dezamAM muke agara aTavImAMthI kheMcIne varatavA pradezamAM ANe agara lAMbA vakhatanA rogathI mukta kare to paNa te dharmAcAryane badale vALI zakato nathI. paNa je te, te dharmAcAryane kevalajJAnI kathita dharma kahIne tathA samajAvIne tene vItarAga dhamamAM rathApana kare te ja tene badalA vALI zake che. vAcaka mukhya umAsvAti che paNa teja pramANe kahe che, | Rora | kutijhAra nAtAtti, svArSI gu jas. taka suddiAmutrA, sujAtara tA: || 3 || A lokamAM mAtA, pitA, svAmI ane gurU e dudhapratikAra che temAM paNa gurU to ahI ane parabhavamAM anazaya du:pratIkAraja che. saMkhyakatadAtA sadagurUno te karoDA bhAvamAM paNa karaDA upAya karatAM paNuM pratyupakAra thaI zakato nathI, kRtajJa purUdhAnuM eja lANa che ke teo nitya gurunA pUjanAra hAya che kAraNake teja mahAtmA che, teja dhanya che. teja kAra che. teja kulIna ane dhIra che. teja jagatamAM vaMdanIya che. teja tapasvI che ane teja pa Dita che ke je sugurU mahArAjanuM niraMtara dAsapaNuM, paNuM, sevakapaNuM tathA kiMkarapaNuM karato thake paNa zaramAya nahIM. kRtajJa purUSa potAnA paropakArIonI sadAkALa stuti kare che. kRtajJa purUSa, potAnA upakArIone name che ane tethI te pApakAra karanArAone kadI bhUlI jato nathI. kRtajJa puruSa,
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ pitAnA AtmAne lagna karavA samartha thAya che mATe baMdhuo ane e kRtajJa guNa prApta karavA prayatna karavo joIe. kRtana manuSya paropakAra karavA samartha thAya che mATe kRtajJa guNa kahyA bAda parahitArtha karavaguNa ne kahe che, 20. paropakAra guNane kahe che. varadiya niro pa, vibhAga paNa vAvo ! ame sAruM che, nihivatto madAra che 20 || parahitamAM Asakta rahenAra manuSyane dhanya che. sabhya prakAre jAyAM che dhamatatvanA sadbhAvane te jeNe evo vidAna purUSa ane paNa dharma, mArgamAM thApana kare che, te niha mahA satvavAna rahI ane sArI rIte upakAra karI zake che, gItArtha thaela purUSa anya abhaNu janane sarU pAse sAMbhaLela AgaLanA vacanonA prapaMcathI zuddha dharmamAM rAkhe che athata pravartAve che ane dharma jANakAramAM je sadAtA hoya temane sthira kare che. A sAdhu ane zrAvakane sarakhI rIte lAgu paDanA parahita guNanA vyAkhyAna padathI sAdhunI pera zrAvakane paNa pitAnI bhUmikAnA anusAre anyone kika. rInyA bhANa vagerethI bAdha devAnI saMmati ApI che. zrAvaka jevuM gurU pAse sAMbhaLe tevuM kuTuMba vagerenI AgaLa samajAve. pite kahe ke mane gue Ama bodha Ape che. temanA upadezAnusAra huM tamane kahuM chuM ema upadeza detAM bAle. pATa vagere para besIne sAdhunI piMDa zrAvakanI AgaLa upadeza Ape nahIM paNa pATapara beThA vinA pite je guru pAse sAMbhaLeluM hoya che ane samajAve. Ama mArA samajavAmAM che. vizeSa khulAsA mATe gItAne puchI rUbarU nirNaya karavo. pArakAnA hitamAM Asakata manuSya, paropakAranI ane popakArIonI kiMmata samajI zake che ane paropakAra aneka jIvonuM bhaluM karI zake che. paropakAra vinA sana, pUjana agara tIkAratva maLI zakatuM nathI. paropakArI manuSya dAtAra te hoI zake che temaja dayAvAna te prathamathI heya che temaja te anyanA mATe zubha vicAra karanAra to hoya che temaja te Aritaka hoya che. temaja te dukhInAM duHkha jANanAra hoya che tethI paropakArI manuSya madha, sUrya, nadIo,I , ane samudra vagerenI upamAne dhAraNa kare che. jagatamAM dharmanI prApti mATe paropakAra e saDaka jevA sidho rahe che. paropakArIja
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaldI dharma pAmI zake che ane te jaladI dhamane phelAvo karI zake che. paropakArI dhana, sattA, jJAna, upadeza, mana, vANI ane kAyAvaMDa jyAM jAya che tyAM upakAraja karato rahe che. paropakAra vinAnuM dhana, sattA, jJAna, vagerenI kaMI kiMmata nathI. manuSyoe dhamanI yogyatA mATe popakAra karavAnI Teva rAkhavI. dararoja thoDAmAM gheDa paNa popakAra te karavo joIe. sAme badalo levAnI buddhi vinA nidhaha bhAvathI paropakAra karanArAo uttama paropakArI gaNAya che. paropakArI mana game tevA dIna thaI jAya to paNa teo uttama gaNAya che. jagatamAM svArthane tyAga karyA vinA popakAra karavA koI samartha thatuM nathI. svArtha tyAgIne temaja dhana AyuSya jJAna vagere bhega ApIne koI vakhata pApakAra karanArAone mAthe ulaTI upAdhi Ave che, to paNa teo apamAnatiraskAranI darakAra rAkhyA vinA upakAra kare che. jeoe jagat uddhArane mATe gharabAra kuTuMba, lakSmI, putra, strI tathA vaibhava padArthone tyAga karyo che ane saghaLuM jIvana manuSyonA bhalA mATe dharmopadezamAM arpaNa karyuM che evA muni vargane sadAkALa namaskAra thAo. jeo jJAnopadezavaDe manuSyanAM mAnasika duHkha TALIne teone sahaja zAMti jaNAve che, anubhavAve che, dharmAdhi bIja ape che evA pApakArI gurUne mahAre namaskAra thAo. ApaNA jIvananI uccatAmAM Aja lagI asaMkhya upakAre aAthI thayA che. ApaNe anyonA upakArone jevA lIdhA che tevA yathAzakti pAchA upakAra vALavA joIe. manuSyonI pAse je je zakti che te upakAra karavAne mATe che. tethI upakAra karavo temAM anyanuM bhaluM karatAM pahelAM potAnuM bhaluM thAya che. upakArI manuSya anyone upakAra kare che temAM kadApi anyone upakAranuM phaLa bese ke na bese tene nizcaya nathI paNuM upakAra karanArane to avazya phaLa hoya che. jJAnI banavuM sahela che paNa upakArI banavuM muzkela che. upakArI manuSya jagatanAvone tAravA mATe samartha thAya che. te pUjya bane che mATe upakArI manuSya dharmanI yogyatA pAme che. je paropakAra guNavaMta hoya che teja ladhalakSyaguNa prApta karI zake che. mATe paropakAra guNanatara labdha laca guNane kahe che. 21 labdha lakSyaguNa kahe che. mAyA. lambei laddhalakho, suhaNa sayalaMpi dhamma karANija / dakhkho susAsaNijjo, turiyaMva musikhi bho hoi / / 21 //
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ labdha laya manuSya sukha karIne saghaLuM dhama kartavya avadhI zake che. te DAyA ane suzAsanIya hevAthI jaldI suzikSita thAya che. labdha lakSya purUSa dareka bAbatomAM sAvadhAnatA rAkhe che ane jaldI huMziyAra thAya che. je bAbatanI vidyAne abhyAsa kare che temAM vijayI nIvaDe che. aneka dharmasUtranAM rahasyane te jANI zake che. eka vastunA jJAnathI anumAna baLa vaDe aneka vastuonuM jJAna karavA te samatho bane che mATe dharmanI prAptimAM ladhalaya guNanI AvazyakatA che. ladhalaya manuSya dharma tonA abhyAsamAM khUba uMDe utarI jAya che ane dharmanI prAptine te ba. rAbara lakSya rAkhIne kare che, mATe baMdhuoe ane e labdhalajya guNanI prApti mATe prayatna karavA joIe. A pramANe ekavIsa guNanuM kiMcita varNana karyuM. tevA guNone dhAraNa karanArAo zrAvaka dharmane yogya bane che. saMpUrNa guNe jenAmAM hoya te uttama pAtra jANavA ane e guNenA cothA bhAge tIna te madhyama jANavA ane adha bhAge hIna hoya te jadhanya pAtra jANavA ane tethI vadhu na hoya te daridraprAyaH arthAta ayogya samajavA. dharmanA arthI oe eka guNanI prApti mATe prayatna karavo joIe. jema pavitra citra zuddha bhUmikAmAM sArU uDe che tema AvA guNavaDe yogya hoya tenAmAM dharmanI utpatti thAya che. zrAvakoe zrAvakenA guNa prApta karavA joIe. pinAnAmAM pUrvokta kahelA mu ina hoya ane sAdhuonI paMcAta mAM paDavuM e kaMi yogya nathI. zrAvaka dharmanA guNane zrAvakoe prApta karavA joIe. jeo pitAne adhikAra pUrNa meLavavA adhikAra pramANe kahelA guNa prApta kare che teone dhanyavAda ghaTe che. zrAvaka dharmanA guNone khIlavyAthI khIlI zake che. guNavinAno ghaTATopa kaMI khapamAM Aveti nathI mATe pUrvokta guNonI prApti mATe apramAdI thaI udyama karavo ke jethI dharmanI prApti thAya ane tethI paramAtmA hoI zakAze. AzA che ke bhavya guNone prApta karavA prayatna karaze. zrAddhadharmasvarUpe vai, sadaguNA carNitA mayA / / zraddhAnAmuvArSi, vRddhAzvamuninA muddA che ? Iti zrAdharma svarU pAdhikAre zrAvaka guNavarNana samApta. muM. muMbAI vAlakezvara upAzraya caitra sudI pa maMgala saM. 1867 lekhaka. muti. buddhisAgara.
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAnasa mRSTi (lekhaka, zeTha jezIMgabhAI premAbhAI, kapaDavaNaja ) (anusaMdhAna aMka pahelAnA pAne 7 thI) baMdhuo ! bhaginIo ! tamArI pAse sukha nAmanI puSpa, la, phaLa, AkAza ke evA koI paNa padArtha karatAM adhika saMpatti che. tame manuSyone duHkhathI mukta karavAmAM puSpa karatAM adhika zaktivAna che. manuSyane anaMta sukhanA mArgane darzAvavA tame zaktivAna che, Ama che to pAdi sukha a ane vaLI duHkhanI nIti kare te tame na karI zake e baneja kema ? tame avazya Ama karI zake tema che, paNa saprayatnanA abhAve ane jJAnanA abhAveja Ama na karatAM avaLA ahIta karanAra thaI paDe che. puSpa vRkSAdinI ke ApaNe manuSyone zI rIte sukha ApavuM e zikSaNa tamane te puSpa vRkSAdija Apaze. tenuM sumapaNe nirIkSaNa karI juo ? te keAIna kaDavuM vacana kadI kahetuM nathI. Ama karo ne Ama na karo evuM kahApaNuM karI kAInuM aprIya karatuM nathI. tyAre te zuM kare che? te pite amuka guNane dhAraNa karI rAkhe che ane je tene grahaNa kare che tene te guNane svAda cakhADe che. te kedanA durguNa ke devane kahetuM nathI. te durtha ke devavAnathI potAnA guNane chupAvatuM nathI. pitAnA dama karatAM guNaneja upara taratA rAkhe che ane je guNane grahaNa karavA tenI pAse jAya che tene guNaja Ape che, doSa nahi, tame paNa teja pramANe karelA guNaneja tamArAmAM taratA rAkho. tamArI vANImAM, tamArA vicAramAM, ane tamArA AcAramAM guNaneja prakaTa rAkhyAM kare. tamane je manuSya je rIte jue te rIte tame uttama jaNAe. AmathI jotAM rUpAnI ane bIjI taraphathI jotAM senAnI DhAla jevA na bane, vANImAM kaMI ane vicAramAM kaMI ane AcAramAM kaMi evA baghAghaMTA jevA na bane. tamArI vANImAM ko tamane jue to paNa zubharUpe, guNa rUpe jaNAo. vicAramAM kAda tamane jue to teja rUpe jaNAo ane AcAramAM koI tamane jue te teja rUpe jaNAo. vizeSe sarva guNanurAga dharavAthIja Ama bane che ane teTalA mATe guNa daSTija rAkhe. temAM ja tamArA janma sArthaka che. tamArI pAse je kAI Ave tene nirAzA, kaThinatA, hAni, asaMbhava vagerenA vicAro nA
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahe paNa ArA, utsAha, zakayatA, sugamatA AdinA vicAro kahe ane e rIte samAna suvAsanA prasAra. tamane je puche nahi tene to kazuM kahe nahi. keI upara krodha, la, I vigere na upajAva, kAinI AgaLa koIpaNanA deva vA durguNanI vAta na karo, uttama ane hitakara evIja vArtAo kare ane sarvanA sadaguNa tathA nirdoSapaNane ja jue. tamArI pAse je koI Ave tene sukhanuM bhAna karAvo, koine kaMi paNa kahe te premathI kahe nahi ke kaMThAratAthI, prema vacana sarvadA sarvane priya lAge che. keinI IchA virUddha kaMI satya kahevAnuM thAya te premapUrvaka ane tene beTuM na bhAse evI vidhirvaka kahe. kAdane kadI khoTuM lAge nahi evAM ja vacane uccAre. amuka khATuM che ke amuka naThAruM che ema na kahetAM amuka sAruM che ane amuka hitakara che emaja kaho. jenI pAse je karAvavuM hoya tenuM ja vAraMvAra kathana karyA kare. tuM ema kara ane Ama na kara ema kahyA karatAM tenI pAse je karAvavuM hoya tenuM ja vAraMvAra kathana karavAthI tenA saMskAranI chApa tenA aMtaHkaraNa upara paDe che ane ane te tene ja hAthe kare che. rogI AgaLa roganuM kathana na karatAM naregAnuMja tene bhAna karAvavuM. nidhana AgaLa nirdhanatAnuM kathana na karatAM dhananuM ane dhanaprAptinA niyamAnuM temaja upAgalapaNAnuM kathana karavuM. AthIja tame anyane sukha aMpI zako che. koi paNa kAraNathI kAIne banatA sudhI hAnI, bhaya vigerenuM kathana na karavuM ja. kriyAmAM temaja vANImAM tene ja prakaTAvavuM ane anya AgaLa sarvadA tenuM ja kathana karavuM. Ama thatAM prIya vAcaka : AnaMda, utsAha, unnati vageranuM ja kathana karavuM. tame kadI du:kha anubhavazo nahi ane vaLI tamArAthI anya keIne paNa du:kha pAmavAnuM thaze nahi jethI sukhane icchanAra tamane ja jhaMkhaze ane tame tene sukha ApanAra thazo tethI te tene yaza tamaneja Apaze. suhadaya vAMcako ! sadA sukhane ja tamArAmAM pragaTAve ane sarvatra prasAre. pu5 vRkSAdi jyAre manuSyane eka prakAranuM sukha ApI zake che tyAre tame te manuSyane aneka vidhavidha prakAranuM sukha ApavA samartha che. AthI du:khane bhUlI jaze. sukhanAja vicAra, sukhanuM ja ciMtana, sukhanuM ja dhyAna sukhane anubhava ane sukhanuM ja kathana karyA karo ane tema thatAM tamane sarvadA sukhano anubhava thaze. temaja tamArAthI anyane ke jenI sAthe
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ tamAro saMbaMdha che tene paNa sarvadA sukhanuM ja bhAna thaze. vipatti Aje sukhanuM jhAkaLa che mATe vipatti vakhate paNa sarvadA sukhanuM ja ciMtana karyA karavuM joIe. AthI tamArA upara duHkha humalo karI zakaze nahi mahAmAonAM caritranuM nirIkSaNa kare ane tapAso ke teo game tevA kadina mAM kaThina samayamAM sarvadA samabhAvathI varte che ane sarvadA sukhanAja ane nubhava le che te tame paNa tevAja vatanapAlI bane ane du:khane jalAMjalI apa do. A pramANe thatAM tamArA saMbaMdhamAM AvanAra sarvane zAMti, tRpti, AnaMda, sarvatra guNa darzana, prANuM mAtra para premabhAvanA, sarvatra nirvera buddhi, sarva prasaMge hita buddhi, niraMtara unnati temaja vijayane anubhava thaze, paramAtmabhakta sarvasukhAspada kusuma ! baMdhuo ! bhaginIo ! sarvatra sukhane prasAra karatAM vizva mAtrane sukhanA suvAsathI sugaMdhina karI muke. OM zrI ru. bega prakaraNa. A mAsamAM AvelI madada. 11-0-- zrI zAha khAte bAI caMcalanI vatI zA. premacaMda AlamacaMda. amadAvAda, 25-0-0 jhaverI mahilAla haribhAI. 2-0-0 zA. amRtalAla kAlIdAsa, 25-0-0 bahena. bApI zA. mulacaMda jIvAjInI dikarI taraphathI ha. zA. kAlIdAsa bahucaradAsa. A sivAya tA. 29-4-1911 nA rAja jhaverI hakamacaMda ratanacaMda ne tyAM vidyArthIone jamaNa ApavAmAM AvyuM hatuM. svIkAre. kSayaroga, lekhaka. DaM. mahAdevaprasAda. . kathArIAkara ha. vakAla. bhagIlAla trIkamalAla taraphathI vizanagara. sudarzana zeTha | zrI digambara jainapatra taraphathI surata. zrI jinezvara guNamALA. mahetA rAma ravajInI kuM. taraphathI bhAvanagara
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ I have mAtra juja nakalIja zIlaka che mATe helA te pahelA. malayAsuMdarI. | ( racanAra, paMnyAsa kesaravijayajI. ) - kajhImanaivelAne bhUlAvanAra, tatva jJAnane samajAvanAra, karmanI vicItra gatInA apUrva namunA evA A graMtha hovAthI tenI 1200 nakala jIja vakhatamAM khapI gaI che. kIMmata mAtra rU. 0-10- 0. buddhi prabhAnA grAhako mATe kI. 3. 0-6-0 rAkhavAmAM AvI che. paNa je grAhakanuM lavAjama vasula AvyuM hoya teneja te kI'mate male che. ' | buddhi prabhAnA grAhaka thanArane AvI rIte keTalAka bIjA lAbha paNa apAya che mATe tenA grAhaka nA hAva te jarUra thAo. bArDagane sahAya karavAnuM puNya hAMsIla thAya che ane sadajJAnanuM vAMcana male che.. lA-jaina eDIga amadAvAda | The. nAgArIzarAhu. sUcanA, jana lAphInA a malya grantha. zrI vizeSAvazyaka grantha-chapAya che. jaina granthomAM vizeSAvasyaka mahAna rIlAsaiphInA grantha gaNAya che tenA aTTAvIza hajAra zloka che. phIlosophInA (tatvajJAnanA) A mahAna graMtha che. gurUvaryA zrI buddhisAgarajI mahArAje amadAvAdamAM A grantha vacce hatI. nagarazeTha. mohanalAla lallubhAI tathA zA. hIrAcaMda keksa tathA AtA zA. choTAlAla lakhamIcaMda vagere zrAvakA tathA caMcaLa hena. tathA zeThe. lAlabhAI dalapatabhAInI putrI mANekahena tathA sarasvatihena vagere zrAvakAoe atre A granthanuM zravaNa karyuM che. A grantha sAMbhaLavAthI apUrva AnaMda thAya che. je kharA zrotAoe ane A grantha sAMbhalyA che teo sarve koI eki vakhate tenAM vakhANa karyA vagara rahyA nathI jenatonuM sArI rIte AmAM svarUpa jaNAvyuM che. A granthane yoganiSTha zrI, buddhisAgarajI mahArAjanA upadezathI adhyAtma jJAnaprasAraka maMDaLa chapAve che. temanA kArya ne madada karanAra zrI vijayadharma sUri vagere sAdhu munirAjo tathA haragAvinadAsa vagere paMDito che. A grantha 7 pAvatAM lagabhaga pAMca hajAra rUpiyAnuM kharca thAya tema lAge che. jarNa maMdiranA uddhAra karavA barAbara A graMthanA uddhAra karavAnuM phaLa che mATe grahastha jainabaMdhuo je je madada Apaze te pahoMca sAthe svIkAravAmAM Avaze. madada mokalanAre boDIganA zAranAme mokalAvI tenI paheAMca A mAsikamAM levAmAM Avaze.
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrImada buddhisAgarajI graMthamALA-pragaTa thayela pustake. kI. 0-8-0 >> 0-4- V | - 08 - 2 i V | V V N prajyAMka 9 magaja par kSetra6 4.0 6 Dho. ka 1 a yAma vyAkhyAnamALA. , 2 manana ghaTTa kSetra mAM 2 ... >> 3 mAja rU lo... , 4 samAdhI zatakam , 5 anubhava parivaNa. ... , 6 AraHbIy... ... , cha mana bad bhA. 4 co. >> 8 pamADama vana, 9 jamAna cota. ... ,, 10 tavALaMdu ... , 11 guNAnurAga. . *** . , 12-13 bhajanasaMgraha bhA. 5 me tathA jJAnadipIkA e 14 tIrthayAtrAnuM vImAna. ... 15 adhyAtma bhajana saMgrahu, : I : >> 0-1-0 5, 0-1-0 chapAtA grA. 16 gurUdha. 17 tatvajJAna dipIkA, 18 gahulIsa kahe. pragaTa thayela pura ke nIcenA rathaLe vecANa maLaze. amadAvAda-jaina eDI ga The. nAgArIsarAha, muMbaI-pAyadhuNI mesarsa elajI hIrajInI ke. 5 ( pragaTa ketA ) zrI adhyAtma jJAnaprasAraka maThaLa cu"pAgalI.