Updesh Mala

Author(s): Dharmdas Gani, Bhuvanbhanusuri
Publisher: Divyadarshan Trust

Page 4

પ્રાસંગિક અવધિજ્ઞાની મહર્ષિએ પોતાના સંસારી પત્ર રણસિંહને પ્રતિબોધ કરવા માટે જે મહિમાવંત ગ્રંથની રચના કરી તે જ ગ્રન્થ આજે દરેક ગાથાના સરળ અને અર્થગંભીર અનુવાદ સાથે ઉપદેશમાળા'નામે પ્રસિદ્ધ થઈ રહ્યો છે, જે જિજ્ઞાસુ અને મુમુક્ષુ જેને જનતા માટે ઘણા જ આનંદનો વિષય છે. જૈન જગતમાં ઉપદેશમાળા'એ ઉપદેશના વિષયમાં પ્રાચીનતમ ગ્રન્થો પૈકીનો એક ગ્રન્થ છે, એનો પ્રતિપાદ્ય વિષય એટલો બધો સુંદર છે કે પ્રાચીન કાળથી જ વ્યાખ્યાન આદિમાં એ ગ્રન્થ વંચાતો આવ્યો છે અને આજે પણ વંચાઈ રહ્યો છે. ધુરંધર તાર્કિક પૂ. આ. શ્રી હરિભદ્રસૂરિ મહારાજ, પૂ. સિદ્ધષિગણી, પૂ. રતપ્રભસૂરિ, પૂ. ઉદયપ્રભસૂરિ, પૂ. રામવિજયગણિ વગેરે અને પૂર્વજ મહર્ષિઓએ આ ગ્રન્થ ઉપર અનેકવિવરણો લખ્યા છે. એ આ ગ્રન્થની ઉપાદેયતા સિદ્ધ કરવા માટે ઓછા નથી. પૂ. મહોપાધ્યાય યશોવિજયજી મહારાજે પણ સ્વ-નિર્મિત અનેક ગ્રંથોમાં ઉપદેશમાળાના અનેક શ્લોકો સાક્ષી તરીકે ટાંકી દેખાયા છે. તાત્પર્ય, ઉપદેશનાં વિષયમાં આટલો બધો પ્રાચીન અને મહા પ્રમાણભૂત અન્ય ગ્રન્થ મળવો દુર્લભ છે. તદુપરાંત આ ગ્રન્થને અનુસરીને બીજા પણ અનેક આચાર્ય ભગવંતોએ જુદા જુદા ઉપદેશવિષયક ગ્રન્થોનું નિર્માણ કર્યું છે.