Trishashtishalakapurushcharitammahakavyam Parva 5 6 7

Author(s): Hemchandracharya, Ramnikvijay Gani
Publisher: Kalikal Sarvagya Shri Hemchandracharya Navam Janmashatabdi Smruti Sanskar Shikshannidhi Ahmedabad

Page 144

॥द्वितीयः सर्गः॥
अथाऽन्येधुर्दशमुखः सानुजोऽपश्यदम्बरे। विमानारूढमायान्तमृद्धं वैश्रवणं नृपम्॥१॥ कोऽयमित्यनुयुक्ता तु तेन माताऽब्रवीदिति। कौशिकाया मम ज्येष्ठभगिन्या ह्येष नन्दनः ।।२।। विश्रवोनामधेयस्य विद्याधरपतेः सुतः । सर्वविद्याधरेन्द्रस्येन्द्रस्याऽग्रसुभटो ह्ययम्॥३।। भवत्पितामहज्येष्ठं हत्वेन्द्रो मालिनं रणे । लङ्का सराक्षसद्वीपां ददावस्मै च नः पुरीम् ॥४॥ ततः प्रभृति लङ्काया: प्राप्त्यै कृतमनोरथः । इहाऽस्ति ते पिता वत्स! युक्तं शक्ते द्विषि ह्यदः ॥५॥ लङ्कां सराक्षसद्वीपां सह पाताललङ्कया। विद्यां चराक्षसी नाम पूर्वजन्मात्मजन्मने॥६॥ रक्षोवंशादिकन्दाय मेघवाहनभूभुजे। राक्षसेन्द्रो ददौ भीमः प्रतीकाराय विद्विषाम् ॥७॥युग्मम्।। तस्यां हतायामाम्नायराजधान्यामरातिभिः। पितामहस्तिष्ठति ते पिताऽपि च परसुवत्।।८।। अरक्षके क्षेत्र इवोक्षार्णस्तस्यामरातयः। स्वैरं चरन्तीति सदा जीवच्छल्यं पितुस्तव॥९॥ कदा नु सानुजस्तत्र गत्वा पैतामहासने। आसीनो द्रक्ष्यसे वत्स! मयका मन्दभाग्यया? ॥१०॥ विलोक्य लङ्कालुण्टाकांस्त्वत्कारायां नियन्त्रितान्। शिरोमणिर्भविष्यामि कदा पुत्रवतीष्वहम् ? ॥११॥ एवं मनोरथैर्वत्स! खपुष्पीवचयोपमैः । क्षामीभवाम्यहरहर्मरॉलीवमरौ गता॥१२॥ पाअथैवमवदद रोषभीषणाक्षो विभीषणः। अलं मातर्विषादेननवेत्सिसुतविक्रमम्॥१३॥ आर्यस्य दशकण्ठस्य पुरस्ताद् देवि! दोष्मत:। क इन्द्रो ? वैश्रवण: कः? केऽन्ये विद्याधरा अपि?॥१४।। अज्ञातपूर्विणा लङ्काराज्यं सोढं द्विषामिदम् । दशास्येन प्रसुप्तेन सिंहेनेवेभगर्जितम्॥१५॥ आस्तामार्यो दशग्रीवः परानतिभटानपि। अप्यार्य: कुम्भकर्णोऽयं नि:शेषीकर्तुमीश्वरः॥१६॥ अस्त्वार्य: कुम्भकर्णोऽपि तदादेशात् करोम्यहम्। द्विषामकाण्डे संहारं मात:! पात: पवेरिव ॥१७॥
अथोचे रावणोऽप्येवं दशनैरधरं दशन् । त्वं वज्रकठिनाऽस्यम्ब! यद्दुःशल्यमाश्चिरम् ॥१८॥ अप्येकबाहुस्थाम्ना तान् हन्यामिन्द्रादिकान् द्विषः । शस्त्राशस्त्रिकथाऽप्यस्तु वस्तुतस्ते तृणं हि मे॥१९॥ दोर्वीर्येणाऽपि निर्जेतुं यद्यप्यलमहं परान् । तथाऽपि हि प्रयोक्तव्या विद्याशक्तिः क्रमागता॥२०॥ तद्विद्या: साधयिष्यामि निरवद्या: समन्ततः । अनुजानीहि यास्यामि तत्सिद्ध्यै सानुजोऽप्यहम्॥२१।। एवमुक्त्वा नमस्कृत्य पितरौ सानुजोऽपि सः। ताभ्यां च चुम्बितो मूर्ध्निभीमारण्यमुपाययौ।।२२।। शयानशयुनि:श्वासकम्पमानान्तिकद्रुमम् । दृप्तशार्दूललाफूलाच्छोटस्फोटितभूतलम् ॥२३॥ अस्तोकघूकघूत्कारघोरभूरुहगह्वरम्। नृत्यद्भूतपदाघातपतगिरितटोपलम्॥२४॥ भयङ्करं दिविषदामप्येकं पदमापदाम्।भ्रातृभ्यां सहितस्ताभ्यां तदरण्यं विवेश सः॥२५||त्रिभिर्विशेषकम्।। पते जटामुकुटान् मूर्ध्नि धारयन्तस्तपस्विनः । अक्षसूत्रधरा नासावंशाग्रन्यस्तदृष्टयः॥२६॥ श्वेतांशुकभृतो यामद्वितयेन त्रयोऽपि हि। सर्वकामप्रदामष्टाक्षरी विद्यामसाधयन् ॥२७|| दशकोटीसहस्राणि जपतो य: फलप्रदः। आरेभिरे ते जपितुंतं मन्त्रं षोडशाक्षरम् ॥२८॥
तदा त्वनाहतो नाम जम्बूद्वीपपति: सुरः । सान्त:पुर:क्रीडनाय तत्राऽऽयातो ददर्श तान् ॥२९।। १. ०मायान्तं धनदं प्रवरर्द्धिकम् खंता.१-२, हे. ता.; मायान्तमृद्धवैश्रवणं० मु. ॥ २. पृष्टा ॥ ३. एष० मो. ॥ ४. तव पितामहस्य ज्येष्ठभ्रातरम् ॥५. पूर्वजन्मात्मजन्मजे मु.॥ ६. राक्षसवंशस्याऽऽद्याङ्कुराय ।। ७. आम्नायेन - पारम्पर्येणाऽऽगतायां राजधान्याम् ।। ८. शत्रुभिः ।। ९. मृतवत्॥१०. वृषभाः॥ ११. दूझतो घा' इति भाषायाम् ॥१२. त्वत्कारागारे बद्धान् ।।१३. आकाशकुसुमसञ्चयोपमैः॥१४. मरुदेशेगता हंसीव ॥१५.धनदः को वा? खंता.१-२, ता. हे.॥१६. पूर्वमज्ञातेन ॥१७. वज्रस्य पात: प्रहार इव ॥१८. धृतवती॥१९. एकहस्तबलेन ।। २०. सुप्ताजगरस्य नि:श्वासेन कम्पमाना: समीपस्था द्रुमा यत्र तत्।। २१.० घूत्कारभूरुहच्छन्नगह्वरम् ता. ।। २२. जपमालाधराः ।। २३. श्वेतवस्त्रभृतः ।। २४. सर्वकामानदामष्टा० खंता.१-२, पाता.; कामप्रदा-मष्टाक्षरी मु.; ०प्रदामष्टाक्षरीविद्याम० छा. पा. ॥ २५. जपितो य: खंता.१-२, कां.ता.; जपो यस्य छा. पा. ता. मु.॥ .