Book Title: Tattvarthadhigam Sutra Abhinav Tika Adhyaya 06
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Shrutnidhi Ahmedabad

View full book text
Previous | Next

Page 76
________________ -સત્ય, યથાર્થ, પ્રશસ્ત જ્ઞાનમાં દોષ લગાડવો અથવા પ્રશંસા લાયક જ્ઞાનના દુષણ લગાડવું તે ઉપઘાત છે. -प्रशस्तज्ञानादीनां दोषाद्भावनरूपत्वम् एवं मतिमोहेन आहारादि अदानं उपघातस्य ક્ષાત્ | જ પ્રશ્ન - આસાદન અને ઉપઘાતમાં ફેર શો છે? છતે જ્ઞાને તેનો વિનય ન કરવો,બીજા સામે તેના પ્રકાશવું, તેના ગુણો ન જણાવવા એ આસાદન” છે. જયારે ઉપઘાતમાં જ્ઞાનને જ અજ્ઞાન માની તેને નષ્ટ કરવાનો ઈરાદો હોય છે. એ બંને વચ્ચેનો મહત્વનો તફાવત છે. જ પ્રદોષાદ્રિ છ કારણો માં સમાવિષ્ટ અન્ય આસવોઃ-જ્ઞાનીની પ્રતિકૂળ વર્તવું, અથવા તેનું અપમાન કરવું. -જ્ઞાનીના વચનો પર શ્રધ્ધા ન રાખવી કે અશ્રધ્ધા કરવી. -જ્ઞાનનો ગર્વ કરવો કે પોતાને પંડિત માનીને ચાલવું -સ્વાધ્યાય,વ્યાખ્યાનશ્રવણ વગેરે અનાદરથી કરવા. -અકાલે અધ્યયન કરવું અને કાળે અધ્યયન ન કરવું. -અભ્યાસમાં પ્રમાદ કરવો-નીદ્રા આળસાદિ થી સ્વાધ્યાય ન કરવો -સૂત્ર વિરુધ્ધ બોલવું, જુઠો ઉપદેશ આપવો,શાસ્ત્રો વેચવા વગેરે. જ વર્તમાન કાળ થતી જ્ઞાન આશાતના ના કેટલાંક દ્રષ્ટાંતો:-પુસ્તકાદિ જ્ઞાનના સાધનોને નીચે ભૂમિ ઉપર રાખવા. -જ્ઞાનના સાધનો ગમે ત્યાં ફેકી દેવા,મેલા કપડામાં બાંધવા. -પુસ્તક પાના કાગળને શરીર આદિ અશુધ્ધ વસ્તુ સાથે ચોટાડવા.બગલમાં કે ખીસામાં રાખવા,સાથે રાખી ઝાડો, પેશાબ કરવા જવું. -એઠા મોઢે બોલવું, જમતી વેળાએ છાપું કે ચોપડી વાંચવા. -અક્ષરવાળા પેંડા,કપડાં અન્ય ખાદ્ય પદાર્થો આદિનો ઉપયોગ કરવો. -કાગળમાં ખાવું,કાગળ ગંદકીમાં ફેકવા, તેના ઉપર પગ દેવા. -ચરવળો, મુહપતી પુસ્તકને અડાડવા કે પુસ્તક ઉપર રાખવા. -આવી આવી અનેક આશાતના જ્ઞાન સંબંધે થતી હોય છે. * નાવર ના આસ્રવો:- અત્યાર સુધી પ્રદોષાદિથી માંડીને વર્તમાનકાળે થતી આશાતના પર્યન્ત સર્વે જ્ઞાનાવરણ ના આગ્નવો કે હેતુ જણાવ્યા પણ દર્શનાવરણ કર્માક્સવ કઈ રીતે થાય? અથવા દર્શનાવરણનો હેતુ શો છે? ઉત્તરઃ- (૧)જયારે ઉપર કહેવાયેલા પ્રદ્ધષ નિવ, માત્સર્ય,અંતરાય,આશાતના અને ઉપઘાત એછે એદર્શન [સામાન્ય બોધ સાથે સાંકડી લેવામાં આવેઅર્થાતદર્શની કદર્શનના સાધન સંબંધિ પ્રક્વેષ, નિનવાદિ છ એ પ્રવર્તત્યારે તે દર્શનાવરણક્રર્મના આસ્રવ બની જાય છે (२)आम्नवो दर्शनस्य, दर्शनवतां, दर्शनसाधनानां च प्रदोषो निह्नवो मात्सर्यम् For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org Jain Education International

Loading...

Page Navigation
1 ... 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178