________________
છે... ઈત્યાદિ બરાબર સમજી લેવું જોઈએ. ૨૨-૪
ઉપર જણાવ્યા મુજબ નિયમનું સ્વરૂપ સમજીને તારાષ્ટિમાં રહેલા જીવો તે નિયમને જે રીતે પ્રામ કરે છે, તે હવે જણાવાય છે
विज्ञाय नियमानेतानेवं योगोपकारिणः । અદ્વૈતેવુ તો તો, ભલેવિન્છાવિòપુ ફ્રિ રર-બા
“શૌચ, સંતોષ વગેરે યોગમાં ઉપકારી છે-એમ જાણીને આ તારાદષ્ટિમાં ઈચ્છા પ્રવૃત્તિ વગેરે નિયમને વિશે જીવ તત્પર બને’...આ પ્રમાણે પાંચમા શ્લોકનો સામાન્ય અર્થ છે. એનું તાત્પર્ય એ છે કે આ તારાદષ્ટિમાં રહેલા જીવને શૌચ વગેરે નિયમ સ્વાઙ્ગજુગુપ્સાદિના સાધક હોવાથી યોગમાં ઉપકારી અર્થાત્ સમાધિના સાધક છે-એવું જ્ઞાન હોય છે. તેથી તે; ઈચ્છા પ્રવૃત્તિ સ્થિરતા અને સિદ્ધિ સ્વરૂપ નિયમમાં રત(તત્પર) બને છે. કારણ કે તેવા પ્રકારનું (યોગોપકારિત્વનું) જ્ઞાન તેવા પ્રકારની રુચિનું (યોગોપકારીની રુચિનું) કારણ છે.
તેથી આ રીતે તારાદષ્ટિમાં થોડાઘણા અંશે નિયમોનો સ્વીકાર થયેલો જણાવાય છે. આશય એ છે કે શૌચ સંતોષ તપ સ્વાધ્યાય અને ઈશ્વરનું પ્રણિધાન : આ પાંચ નિયમોનો સ્વીકાર સર્વાંશે તો અહીં શક્ય નથી. પરંતુ અવિદ્યાદિ ક્લેશોને દૂર કરવા દ્વારા એ નિયમો સમાધિના સાધક છે : એનો ખ્યાલ આવવાથી આ દૃષ્ટિમાં ઈચ્છાદિ રૂપે એ નિયમોનો સ્વીકાર થાય છે. વસ્તુની ઉપયોગિતાનું જ્ઞાન થવાથી વસ્તુની રુચિ થાય જ અને રુચિ થયા પછી
