________________
સર્વીય વળી પરતત્ત્વ કેવું છે? સર્વાર્થ છે. તેમાં સર્વ પ્રયોજનો રહેલા છે માટે સર્વાર્થ સ્વરૂપ છે. અર્થાત્ સર્વ પ્રયોજન સ્વરૂપ છે કારણ કે કોઈ પણ અર્થ સિદ્ધ કરવો હોય તો ચૈતન્યશક્તિની હાજરી જોઈએ. તેના વિના એક પણ પ્રયોજન સિદ્ધ થતું નથી, માટે પરતત્ત્વ સર્વ પ્રયોજન સ્વરૂપ છે તેથી સર્વાર્થ છે.
અરિહંત પરમાત્મા કેવા છે? સર્વાર્થ છે. .
સર્વ પ્રયોજનો તેમના આલંબને સિદ્ધ થાય છે. ચારે પુરુષાર્થમાં સર્વ અર્થો સમાઈ જાય છે અને તે ચારેની સિદ્ધિ અરિહંત પરમાત્માના શરણે જવાથી તેમના આલંબનથી થાય છે માટે પરમાત્મા સર્વાર્થ છે, અર્થાત્ સર્વ અર્થો તેમનામાં રહેલા છે, માટે તેમના આલંબનથી તે . આપણને પ્રાપ્ત થાય છે તેથી પરમાત્મા સર્વાર્થ છે.
અમૃતાય - વળી પરતત્ત્વ કેવું છે? અમૃત છે. જે મૃત નથી અથવા જેનું નિધન થતું નથી તે અમૃત અથવા અમર છે કારણ કે પરતત્ત્વનો નાશ કદી થતો નથી. જેની ઉત્પત્તિ નથી તેનો નાશ નથી. પરતત્ત્વ અજ છે તેથી અવિનાશ છે. અવિનાશ છે માટે અમૃત છે.
અરિહંત પરમાત્મા કેવા છે? અમૃત છે કારણ કે તે પર્યાય સ્વરૂપ છે છતાં તે પર્યાયનો નાશ કદી થતો નથી. કાળ બદલાય છે. તેથી ભૂતકાલીન, વર્તમાનકાલીન, ભવિષ્યકાલીન, કોઈ પણ પર્યાયમાં રહેલા છે. માટે તે અરિહંતત્વથી અમૃત છે અમર છે..
સોહિતાય - વળી પરતત્ત્વ કેવું છે? સદોદિત છે. તે હંમેશાં ઉદય પામેલું છે. તેનો અસ્ત કદી થતો નથી કારણ કે ચૈતન્યશક્તિ એક જ સ્વરૂપે અસ્તિત્વ ધરાવે છે. તેનું સ્વરૂપ બદલાતું નથી. તે ઉદય સ્વરૂપે છે તો સદા ઉદિત જ છે. પર્યાયમાં ઉદય અસ્ત હોય છે. દ્રવ્ય તો ધ્રુવ જ છે. ચૈતન્યશક્તિ સ્વરૂપ હોવાથી જ્ઞાન વડે પ્રકાશિત છે માટે
૧૨૦
શકાય
