________________
સ્ફુરાયમાન એવા વિશાળ શુકલ ધ્યાનરૂપી અગ્નિથી જેમ કર્મ બીજ બાળી નાખ્યું છે. અર્થાત્ શુકલ ધ્યાનરૂપી અગ્નિ વિશાળ અને દેદીપ્યમાન રહેવાથી જે પરતત્ત્વનું કર્મરૂપી બીજ બળી ગયેલું છે.
અરિહંત પરમાત્મા કેવા છે ? વિસ્ફુરદુરૂશુક્લધ્યાનાગ્નિ નિર્દગ્ધકર્મબીજ છે.
વિસ્ફુરત્ એટલે વિશાળ એવા શુકલધ્યાનરૂપી અગ્નિથી જેમણે કર્મબીજ બાળી નાંખ્યું છે જેથી નવા કર્મ બંધાતા નથી એવા અરિહંત પરમાત્મા વિસ્ફુરદુરૂશુકલધ્યાનાગ્નિનિર્દગ્ધકર્મબીજ છે.
प्राप्तानन्त चतुष्टयाय
વળી . પરતત્ત્વ કેવું છે ? પ્રાપ્તાનન્તચતુષ્ટયાય છે. અનંત ચતુષ્ક (અનંત જ્ઞાન, અનંત દર્શન, અનંત ચારિત્ર અનંત વીર્ય) જેમને પ્રાપ્ત થયેલા છે અર્થાત્ જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, વીર્યરૂપ ગુણો તેમાં રહેલા છે પ્રાપ્ત થયેલા છે માટે તે પ્રાપ્તાનન્તચતુષ્ટ્ય છે.
અરિહંત પરમાત્મા કેવા છે ? પ્રાપ્તાનન્તચતુષ્ટયાય છે.
તેમણે ઘોર તપ કરી ઉપસર્ગો-પરિષહો સહન કરી શ્રેણી માંડી કર્મો ખપાવતાં ઘાતિ કર્મનો ક્ષય કરી અનંતજ્ઞાન, અનંતદર્શન, અનંતચારિત્ર, અનંતવીર્ય ગુણ પ્રગટ થયા તેથી તે પ્રાપ્તાનન્તચતુષ્ટ્ય છે.
-
સૌમ્યાય – વળી પરતત્ત્વ કેવું છે ? સૌમ્ય છે. ચંદ્રની કાંતિ જેમ સૌમ્ય છે. તેમ પરતત્ત્વ સ્વરૂપે સૌમ્ય છે. જેનું સ્મરણ માત્ર શાંતિને આપનારું છે. તેમાં સૌમ્યતા સાહજિક છે કારણ કે તેને કર્મનું કૌભાંડ સતાવી શકતું નથી, જેથી તેની સૌમ્યતા હરાઈ શકે. તે સ્વમાં સ્થિત છે, પરભાવમાં જતું નથી. તે કેવળ સૌમ્યતાથી બીજાઓના મનને હરી લે છે. એવું પરતત્ત્વ સૌમ્ય છે.
શક્રસ્તવ
૧૪૧
