________________
અરિહંત પરમાત્મા કેવા છે? મહાલય છે.
મોટા આલય-સ્થાનરૂપ છે કારણ કે તેમણે પોતાનામાં સમગ્ર જગતને સમાવેલું છે. અભેદરૂપે રહેલા છે માટે. અર્થાત્ મહાન લય અવસ્થામાં રહેલા છે માટે મહાલય છે.
મહાશાન્તાય - વળી પરતત્ત્વ કેવું છે ? મહાશાન્ત છે. તે મહાશાન્ત સ્વરૂપ છે. કારણ કે તે નિષ્ક્રિય અને સત્તારૂપે છે તેથી શમતા સહજ છે. તેનું અસ્તિત્વ જ શાન્તરૂપે છે માટે મહાશાન્ત છે.
અરિહંત પરમાત્મા કેવા છે? મહાશાન્ત છે. કારણ કે તેમણે કર્મોનો ક્ષય કરી નાંખ્યો છે તેથી મોહના અભાવના કારણે તેમણે મહાશાન્ત સ્વરૂપ ધારણ કરેલું છે.
મહાયોગીન્નાથ - વળી પરતત્ત્વ કેવું છે? મહાયોગીન્દ્ર છે. મહા યોગીઓના ઇન્દ્ર છે. જેમણે મન-વચન-કાયાના યોગોને કાબૂમાં લઈ યોગની સાધના કરીને કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કર્યું છે એવા મહાન યોગીઓ પરતત્ત્વને ધ્યાવે છે અર્થાત પરતત્ત્વ સ્વ-રૂપમાં રમે છે તેથી પરતત્ત્વ મહાયોગીઓનું પણ ઇન્દ્ર હોવાથી મહાયોગીન્દ્ર છે.
અરિહંત પરમાત્મા કેવા છે? મહાયોગીન્દ્ર છે.
મહાયોગી જે કેવલીભગવંતાદિ. તેમાં ઇન્દ્ર અરિહંત પરમાત્મા છે. તે મોક્ષ માર્ગ દેખાડી ઇન્દ્રત્વને પામેલા છે. માટે મહાયોગીન્દ્ર છે.
યોગીને - વળી પરતત્ત્વ કેવું છે? અયોગી છે. તેને મન વિગેરેનો અભાવ છે. અર્થાત્ મન-વચન-કાયાના યોગનો અભાવ હોવાથી તે અયોગી છે.
પરતત્ત્વ અરૂપી છે. મન વિગેરે પુદ્ગલ સ્વરૂપ હોવાથી રૂપી છે તેથી ત્રણ યોગ પરતત્વને નથી. તે તો ઉપયોગ સ્વરૂપ ચૈતન્યશક્તિરૂપે અસ્તિત્વ ધરાવે છે.
શકસ્તવ
૧ ૨૯
