Premgeeta Anuwad

Author(s): Buddhisagar
Publisher: Buddhisagarsuri Jain Gyanmandir

Page 7

Acharya Shri Kailassagarsuni Cyanmandir
પ્રસ્તા વ ના પ્રેમગીતા' શબ્દ સાંભળતાં આ જૈન ગ્રંથ કર્યો અને કોણે રચે તે જાણવા સહેજે વાંચક લલચાય તેમ છે કારણકે જેમાં કલ્પસૂત્ર બ્રાહ્મણેમાં ગીતા અને મુસલમાનમાં કુરાન તેમના ધર્મગ્રંથ તરીકે અતિપ્રસિદ્ધ ગ્રંથ છે. આ ગીતા શબ્દથી ઉલ્લેખિત પ્રેમગીતા જૈન ગ્રંથ કયાંથી આવ્યા? કયારે રચાયા? તે જાણવા રહેજે વાંચક ઉત્સુક બને તેમ છે.
આ ગ્રંથના રચયિતા યોગનિષ્ઠ બુદ્ધિસાગરસૂરીશ્વરજી એગ અને ગ્રંથ પ્રણયનમાં આ કાળમાં અપૂર્વ સ્થાન ધરાવે છે. તેમણે તેમના જીવનકાળમાં લગભગ ૧૫૦ ગ્રંથ રચ્યા હતા. જે પ્રસિદ્ધ થઈ ગયા છે અને હજી અમુદ્રિત પણ તેમના બનાવેલા ઘણા ગ્રંથ છે.
ગની સિદ્ધિ તરીકે તે વર્તમાન કાળમાં તેમનું સ્થાન અગ્રગણ્ય ગણાય છે. યોગ એ ચિંતવન કે ૨ટણ દ્વારા આત્મામાં નૈસર્ગિક ક્રિયા લાવે છે. ગીતા એ પણ એક રટણને પર્યાયવાચક શબ્દ છે.
આ પ્રેમગીતામાં ગ્રંથકારે એક જ વાતનું જે શેરથી ઉચ્ચારણ કર્યું છે કે જગતના તમામ જી પ્રત્યે મૈત્રી કેળવી સર્વ જીવોને આત્મસમાન માને અને આ ભાવના જ્યારે જીવનમાં દઢ બનશે એટલે જીવ શ્રેષમાંથી છુટ થશે અને તે દ્વારા સર્વ જીવમાત્રમાં મંત્રી રાખનાર બની કેઈ ઉપર પક્ષપાતથી રાગી ન બનતાં સર્વને સમાન ભાવે પ્રેમી બનશે. અને તે અવસ્થા જ્યારે જીવનમાં આવે ત્યારે આત્મા જીવમાંથી શિવ-સિદ્ધ બને છે. | આ વીસમી સદીમાં પ્રેમના નામે કેટલાક મત અને પથએ જનતાને પેટે માગે દેરી હતી અને તેથી ભળી જનતા ધર્મ માની ઉધે રસ્તે દેરાઈ અકલ્યાણ સાધતી હતી તેની કરૂણાબુદ્ધિથી આ ગ્રંથ સ્વર્ગસ્થ પરમ પૂજ્ય ગુરૂદેવ બુદ્ધિસાગરસૂરિએ બનાવ્યું છે. - આ ગ્રંથમાં શુદ્ધ અશુદ્ધ પ્રેમનું સ્વરૂપ, પ્રેમના ફળો, પ્રેમ અને ધર્મની એક્તા વિગેરે અનેક રીતે પ્રેમનું પૃથકકરણ કરી આ ગ્રંથમાં વિશદ્ રીતે પ્રેમને સમજાવ્યો છે.
આ ગ્રંથકર્તાના જીવન આલેખન સંબંધી અહિં અમે માત્ર તેમના જીવન કવનને પૂર્ણ રીતે દર્શાવનાર મહાકાય રોગનિષ્ઠ આચાર્ય બુદ્ધિસાગરસૂરિ નામને ગ્રંથ બહાર પડે છે તેને નિર્દેશ કરી અહિં સંતોષ માનીએ છીએ.
આ ગ્રંથની રચના સ્વર્ગસ્થ પૂ. આચાર્યદેવે વિજાપુરના ચોમાસામાં ઘણું ભાવુકેના આગ્રહથી યશોભદ્રસુરિ વિગેરે પૂર્વ પુરૂના રચેલ પ્રાચીન પૂર્વગ્રથના આધારથી કરી અને પ્રેમના સાચા માર્ગે જીને દેરી ઉપકાર કર્યો.
આ ગ્રંથ ઉપર બુદ્ધિપ્રકાશ નામનું વિવરણ તેમના મુખ્ય પટ્ટધર પૂ. આચાર્યદેવ ત્રાદ્ધિસાગરસૂરીશ્વરજીએ કર્યું છે. આ ગ્રંથનું વિવરણ પૂજ્ય આચાર્યદેવે ૧૩૦થી ૧૫૦ ફર્મા થાય એટલું દળદાર વિવેચન કર્યું હતું. પરંતુ આ અસહા મેંઘવારીમાં તે ગ્રંથ ખુબ મેઘ પડી જાય એ આશયે ગાથાર્થ અને ટુંકું વિવેચન કરી મુદ્રિત કરાવ્યા છે. આ મુદ્રિત ગ્રંથ વાંચકને પ્રેમગીતા સમજવામાં ખુબજ ઉપયોગી નિવડે તેમ છે. વિવરણકારનું વિસ્તૃત જૈન અને જેનેતર શાઓનું ખુબ વાંચન આપણને ડગલે પગલે સાક્ષિપઠેથી જણાયા વિના રહેતું નથી.
આવા અણખેડાયા વિષય ઉપર ગ્રન્થ લખવા કે તેમના ઉપર વિવેચન કરવું એ સામાન્ય માણસના ગજા બહારની વાત છે. પૂજ્ય આચાર્યદેવે સરળ સંક્ષિપ્ત અને સમજાય તેવું ગુજરાતીમાં વિવરણ કરી આ ગ્રંથને સુધ બનાવી ખુબજ ઉપકાર કર્યો છે. તે વાંચકે વાંચન કરી સફળ કરે એજ વિજ્ઞપ્તિ. પંડિત મસ્તલાલ ઝવેરચંદ,
ખેતરપાળની પિળ, અમદાવાદ,