________________
કષાય રૂપી શત્રુઓને વીરપુરુષે ક્ષમા, મૃદુતા, સરળતા અને સંતોષ એ ચાર પ્રકારના લશ્કરની મદદથી જીતી લેવા જોઈએ.
सञ्चिन्त्य कषायाणामुदयनिमित्तमुपशान्तिहेतुं च । त्रिकरणशुद्धमपि तयोः परिहारासेवने कार्ये ॥१६६॥ . કષાયના ઉદય થવાના નિમિત્તો અને તેને દબાવી દેવાના ઉપાયે તે બનેય વિચારણુમાં બરાબર ગોઠવતા રહેવું જોઈએ પછી મન વચન કાયાની શુદ્ધિપૂર્વક ઉદયન નિમિત્તોને ત્યાગ કરે અને ઉપશાન્તિના ઉપાયેનું આચરણ કરવું. ૧૬૬ - सेव्यः शान्तिर्दिवमार्जवशीचे च संयमत्यागी सत्यतपो"ब्रह्माकिञ्चन्यानीत्येष धर्मविधिः ॥१६॥
* ક્ષમા મૃદુતા સરળતા શોચ સંયમ ત્યાગ સત્ય તપ બ્રહાચર્ય આકિચન્ય આ દશ પ્રકારને ધર્મવિધિ કષાયોની ઉપશાંતિના ઉપાય તરીકે આચરે જોઈએ. ૧૬૭
धर्मस्य दया मूल न चाक्षमावान् दयां समादते । तस्माद्यःक्षान्तिपरः स साधयत्युत्तमं धर्मम् ॥१३८॥
ધર્મનું મૂળ દયા છે અક્ષમાશીલ માણસ દયા કરી શકે નહિ માટે જે ક્ષમાશીલ હેય તે જ ઉત્તમ ધર્મ સાધી શકે છે. ૧૬૮ विनयायत्ताश्च गुणाः सर्वे विनयश्च मार्दवायत्तः । यस्मिन्मार्दवमखिलं स सर्वगुणभाक्त्वमाप्नोति ॥१६९॥
સવ ગુણોની પ્રાપ્તિ વિનય ઉપર આધાર રાખે છે. અને વિનયની પ્રાતિ નરમાશગુણ ઉપર આધાર રાખે છે. માટે જેમાં ખૂબ માદવ નરમાશ હોય તે આત્મા જ્ઞાનાદિક સવ ગુણેને ધારક થઈ શકે છે. ૧૬૯
(૪૧)
