________________
आज्ञाविचयमपायविचयं च सयानयोगमुपसृत्य । तस्माद्विपाकविचयमुपयाति संस्थानविचयं च ॥२४६॥
આ જ્ઞાવિય અને અપાયવિચય નામના ધ્યાનયોગમાં પસાર થઈને તે પછી વિપાકવિચય અને સંસ્થાનવિચય નામના ધ્યાનગોમાં જઈ પહેચાય છે. ૨૪૬ आप्तवचनं प्रवचनं चाज्ञाविचयस्तदर्थनिर्णयनम् ! आश्रवविकथागौरवपरीषहारिपायस्तु ।।२४७॥ .
આપ્તનું હિતકારી અને પ્રામાણિક પુરુષનું વચન તે પ્રવચન કહેવાય છે અને તેના અર્થોનો દષ્ટાંતપૂર્વક નિર્ણય વિશ્વાસ તે આજ્ઞાવિચય આશ્ર વિકથા ગાર પરિષહો વગેરે અપાયરૂપ દુઃખદાયક છે તે અપાયરિચય ધમયાન છે.૨૪૭ अशुभशुभकर्मविपाकानुचिन्यनार्थो विपाकविचय स्यात । द्रव्यक्षेत्राकृत्यनुगमनं संस्थानविचस्तु ॥२४८॥
અશુભ અને શુભ કર્મોના ઉદયથી થતી વિવિધ અસર વિષેની વિસ્તૃત વિચારણું ધ્યાનમાં લેવી તે વિપકવિચય ધર્મધ્યાન છે. દ્રવ્ય અને ક્ષેત્રના આકારના વિચારણા
ધ્યાનમાં લેવી તે સંસ્થાનવીય ધર્મધ્યાન છે. ૨૪૯ जिनवरवचनगुणगणं सम्चिन्तयतो वधाद्यापायांश्च । कर्मविपाकान् विविधान् संस्थानविधीननेकांश्च ॥२४९॥
જિનેધર પ્રભુના ઉપદેશ વચનોના અનંત ગુણોની પ્રાણીવધ વગેરેની હાનિકારકતાની વિવિધ પ્રકારના કર્મના વિપાકની ભયંકરતાની અને દ્રાક્ષેત્રો અને વિશ્વની આકૃતિઓની. સહજ સિદ્ધવ્યવસ્થાની વિચારણા કરનાર છે.
* * (૨૧)
