________________
૧૨
ચાવી
[ પ્રાચીન
રાજાઓની પ્રજા પ્રત્યેની ફરજનાં દૃષ્ટાંત-હાથીગુફાનાં લેખ આધારે (૨૭૮) (૨૯૪) રાજવંશો (કેટલાક ભારતીય) આખાને આખા હિંદી ઈતિહાસમાંથી લુમ થયેલ છે તેનાં નામે (૪૮) રાજ્યાભિષેક ૨૪ વર્ષની ઉમરે કરાતો એમ શાસ્ત્રનું કથન છે એમ કહી, ખારવેલ સંબંધી તે લાગુ પાડે
છે પણ તે રાસ્ત નથી તેનું વર્ણન ૨૮૦ રાણી અને પટરાણીની ચર્ચા (૩૫૧) રાષ્ટ્રિક, રથિક, મહારથીક, ભેજક, અશ્વક, વિગેરે પ્રજા છે કે હેદ્દાઓ; તેનું વિવેચન ૨૮૫ રૂદ્રદામન વિશેની કેટલીક ગેરસમજૂતિ (જુઓ સુદર્શન શબ્દ) લગ્નમાં વર્ણભેદ પ્રતિબંધરૂપે નહોતે તેનું દૃષ્ટાંત (પર) લડાઈના ક્ષેત્ર માટે પસંદગીનું ધોરણ (૭૩) લિપિ (સંસ્કૃત, પ્રાકૃત, મિશ્ર)ના સમયની થેડીક ચર્ચા ૨૫૫ વિકમ સંવતની દેખાદેખીમાં કણે કણે પિતાના સંવત્સરે ચલાવ્યા હતા (૨) વિક્રમ સંવત ચલાવવામાં કોઈ કારણ નીંદનીય હતું કે ? (૨) વિકમવતની વપરાશ, વિકાસ અને પાલનમાં પ્રજાએ કાંઈ ગફલતી કરી છે કે ૬૪, ૬૭ વિક્રમસંવત સાથે બીજાઓનું થયેલ મિશ્રણ અને તેના ઉકેલ માટેની યુકિત ૬૫, ૮૨ વિકમસંવતવાળા પ્રાચીન શિલાલેખની એક યાદી ૭૮ (૭૮) વિક્રમ સંવત વપરાતો વચ્ચે બંધ પડી ગયો હતો અને પાછો શરૂ થયો હતો તેની લીધેલ તપાસ (૪૪)
૬૨) ૬૪, ૮૩ (૮૩) ૯૧, ૯૨, ૯૩ (૯૩) વિક્રમ સંવતની સ્થાપનાને આભાસ ૨ વિક્રમસંવતના પ્રારંભનાં કારણુ તથા સમય ૨૧, ૩૪, ૩૮, ૬૪ તથા આગળ અને ટીકાઓ, ૮૫ વિક્રમસંવતસરની સ્થાપનામાં ૧૭ વર્ષનું અંતર કેટલેક ઠેકાણે દેખાય છે તેનું કારણ (ર૧) ૩૭ (૩૭) વિક્રમસંવતને સમય વિશેષ સ્પષ્ટાકારે (૮૨) વિકમસંવતને સમય નક્કી કરવામાં પડતી વિટંબણું ૮૫ વિક્રમસંવતની આદિના ભિન્ન ભિન્ન પ્રકાર; તેની દલીલો સાથે ૮૫ વિક્રમ સંવત અને માલવસંવત એક જ છે એમ કેટલાકની માન્યતા ૯૪ (૯૪) વિકમ અને મહાવીર સંવતની ગણત્રીમાં ફેર શું? ૧૦૯ વિક્રમસંવતને ઈ. સ. માં ઉતારવાની પદ્ધતિ ૧૧૦ વિક્રમસંવતને ઈ. સ. વચ્ચે ૫૭ નું અંતર કે પાનું તેની ચર્ચા ૧૧૦ (૧૧૦) વિક્રમાદિત્ય નામની પંદરેક વ્યક્તિઓને નિદે શ ૭૯ વિક્રમાદિત્ય શકારિના અનેક નામોની સમજ ૩૩, ૪૬ થી ૪૭ (૪૭), (૪૫) ૪૫ • વિક્રમાદિત્યના રાજનગરની સ્થાપના (જુઓ ઉર્જન) વિક્રમાદિત્યના સિક્કા નથી શોધાયા તેનું કારણ ૩૯ વિક્રમાદિત્ય શબ્દની વ્યુત્પત્તિ પ્રમાણે થતા અર્થ તયા તે સાથે ઘટાવેલા અન્ય રાજવીઓનાં નામે
(૩૩) (૬૬) ૮૪ વિક્રમાદિત્ય શકારિના આગમન સમયે પ્રજાની અશાંતિનું વર્ણન ૩૩ (૩૩) વિકમાહિત્યના અંધાર પિછોડાની વર્ણવેલી સ્થિતિ ૪૬-૪૭
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
