________________
કે વ્યા નુ ચેાગની મ હુ ૦ પૂર્વ ૫ ન્યા સજી ધુ ર ધ ૨ વિ જ ય જી ( ઢાળ–૧૫-મી.... ગાથા ૧ થી ૧૩. ઢાળ સંપૂર્ણ)
જગતમાં જીવે એ વિભાગમાં વહેંચાયેલા છે. ૧, જ્ઞાની અને ૨, અજ્ઞાની. જ્ઞાની આત્માએ અહિં સમ્યગજ્ઞાની સમજવાના છે. જેએમાં સમ્યગ્દર્શન નથી તેમનું જ્ઞાન એ જ્ઞાન નથી પણ અજ્ઞાન છે અને તેથી તેઓ બાહ્યદષ્ટિથી ભણેલા-જ્ઞાનવાળા હાવા છતાં ખરેખર અજ્ઞાની છે. ધન હાય છતાં પણ જો તે ઉપયેગમાં ન આવતું હાય, ખાવાપીવામાં પણ ન ખરચાતુ હાય તે તે ધનવાળા છતે ધને દરિદ્ર ને ભીખારી ગણાય છે. તેમ જ્ઞાન હોવા છતાં તેના ઉપયેગ-ફળ-વિરતિ–આત્મશ્રેય ન સધાતું હાય તેા તે અજ્ઞાની છે.
જ્ઞાની આત્માએ પણુ બે વિભાગમાં વહે ચાએલા છે. ૧, અપ્રમત્તભાવે ક્રિયારત અને ૨, પ્રમત્તભાવાધીન મદક્રિય, અજ્ઞાની જીવામાં પણ કેટલાક અપ્રમત્તભાવે ક્રિયામાં અભિરત હાય છે અને કેટલાક પ્રમત્તભાવવાળા ક્રિયાહીન હાય છે. કેટલાક જ્ઞાનની અલ્પતાવાળા જીવા પણ જો તેઓ જ્ઞાનીને અનુસરતા હોય છે તે તેઓ અજ્ઞાનીએની કક્ષામાંથી નીકળીને જ્ઞાનીએની હારમાં આવી જાય છે.
ત્તા મ હા રા જ ૦
કેટલાકએક પુણ્યવંત આત્માએ પૂર્વના કાઇ ગાઢ કર્માંના ઉદયને કારણે જ્ઞાન પ્રાપ્ત ન કરી શકતા હાય, છતાં તેએ જ્ઞાની ગુરુ ભગવંતની નિશ્રામાં રહીને આત્મહિત-સાધન કરતાં હાય તેને પણુશાસ્ત્રમાં જિનમા માં ગણ્યા છે. કેટલીક વખત એવા આત્માએ ‘માસતુસ મુનિની માફક શીધ્ર આત્મકલ્યાણ કરી જાય છે. પણ કેટલાક જીવા એવા ભારેકમી હોય છે કે-તે સાધુના વેશ ધારણ કરીને લેાકરંજન માટે મહારથી અનેક પ્રકારની ક્રિયાઓ કરે છે, પણ જ્ઞાન-વિચારણામાં જરી પશુ હતા નથી, આત્મચિંતનને અને તેમને મહાવિરાધ હોય છે. એકાંતપણે પોતાની માન્યતા પકડી રાખે છે. કોઈ જ્ઞાની મહાત્મામાં ક્રિયાની કાંઈક અલ્પતા દેખે તે તે સાધુ નથી’ એ પ્રમાણે ખેલવામાં તેએ સહજ પણ ખચકાતા નથી. મહા અજ્ઞાનને કારણે પેાતાના અવગુણાનુ દોષોનું તેમને ભાન નથી, અને પારકી પંચાતમાથી ઉંચા આવતા નથી. એવા માયા-કપટ ભર્યા જીવા વેશધારી હાય છતાં તેમનું સ્થાન જિનશાસનમાં નથી. તે તે
બગલાની જેમ મહારથી શાંત અને ધ્યાનસ્થ દેખાતા હાય છે પણુ અંદરથી ભયંકર ઝેર
શ્રી જિનશાસનની બલીહારી છે કે જે ભર્યા હૈાય છે, આજા-સાજા'ના તેમને
૩
મૂળભૂત મુદ્રાલેખ હોય છે તેમની માયા ખીજા
જે જ્ઞાની છે અને અપ્રમત્તભાવે ક્રિયા સાધતા હાય છે તે સિહુની જેમ મહાપરાક્રમવાળા છે, તેના ગુણા અખૂટ છે અનંત છે. ગુણા તેમનામાં રહેવા માટે સ્પર્ધા કરતા હૈાય છે. એમની પ્રશ'સ્રા કર્યા જ કરીએ એવું લાગે.
શાસનમાં આવા જ્ઞાનવત મુનિવર શૈાભી રહ્યા છે, એ શાસન પ્રાપ્ત થવું એ જીવનનું સાkલ્ય છે, એ શાસનની સેવા કરવી એ જીવનનુ અહાભાગ્ય છે.
