________________
14
એટલે પ્રથમનાં ત્રણ ભાવ નિક્ષેપનાં નિમિત્ત છે, તેથી ક્રમ પ્રમાણે પહેલાં ત્રણ પછી ઉત્તમ એવો ભાવનિક્ષેપ પ્રાપ્ત થાય છે, તેનું પૂર્ણ રહસ્ય વીરનું યથાર્થ નામા તથા ગુણા: એ પ્રકારે નામ લેતાં જણાઈ આવે છે, તે આપણે જોઇએ.
૨.
૧. વિશેષેન પતિ ક્ષિપતિ સત્તાળિ કૃતિ થીઃ એટલે જે વિ- વીર એ શેષપણે તે તે કર્મને ખપાવે છે તેનું નામ વીર. પ્રભુના નામના ભાવનિક્ષેપમાં ચરમ-છેલ્લી સ્થિતિ કે જે કેવલીની આવે છે તે સ્થિતિ સર્વ કર્મને ખપાવ્યાવગર આવતી નથી. विदारयति यत्कर्म तपसा च विराजते । तपोवीर्येण युक्तश्च तस्मादुवीर इति स्मृतः ॥
અથ.
જે કર્મને છોડી દે, તપથી વિરાજમાન થાય, અને તપ તથા વીર્યથી યુક્ત હોય તે વીર કહેવાય છે.
૩. વીરત્વ ત્રણ પ્રકારે કહ્યું છે.-દાનવીરત્વ, યુવીરત્વ અને ધર્મવીરત્વ. આ ત્રણે પ્રકારનું વીરત્વ શ્રી વીરભગવાનમાં હતું એમ શ્રી માનવિજયજી પોતાના ધર્મસંગ્રહમાં કથેછેઃ——
कृत्वा हाटककोटिभिर्जगदसद्दारिद्र्यमुद्रांकितम् हत्वा गर्भशयानपि स्फुरदरीन् मोहादिवंशोद्भवान् । तवा दुस्तपमस्पृहेण मनसा कैवल्यहेतुं तपस् धा वीरयशो दधद्विजयतां वीरखिलोकी गुरुः ॥ દાનવીરત્વ–કોટીસુવર્ણથી દાન કરી જગદારિદ્રની મુદ્રાના ચિન્હથી રહિત કર્યું તેથી.
યુદ્ધવીરત્વ-મોહાદિ વંશમાં ઉત્પન્ન થયેલા અંતરના પણ સ્ફુરણાયમાન શત્રુઓને માર્યો તેથી.
ધર્મવીરત્વ-નિસ્પૃહ મનવડે કૈવલ્યપદના કારણરૂપ એવું છુસ્તપ
આચર્યું તેથી.
'
આવીરીતે ત્રણ પ્રકારે વીરત્વ દાખવી વીરના યશને ધારણ ક રતા ત્રણ લોકના ગુરૂ શ્રીમહાવીર પ્રભુ વિજય પામો. આથી · વીર ’ એ નામથી કેટલી કેટલી ભાવનાઓ સ્ફુરવી જોઇએ તે બતાવ્યું.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
