Jain Shasan 2001 2002 Book 14 Ank 19 to 48

Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir

Page 7

| જૈન દર્શનમાં બાર ભાવનાઓ
જૈન શાસન (અઠવાડીક)
વર્ષ ૧૪
અંક ૧૯-૨વ તા. ૮-૨૦૦૨
થાય છે. 'મર્મ કર્મ મૂકે છે. જેના માટે ક્ષણ-ક્ષણ ચિંતાએ હંમેશા ભયમાંજ હોય કે કયારે વીખરાય જશે, ક્યારે કરીએ છીએ એવો દેહ પણ પ૨ ભવે જતાં એક ડગલું પણ | તણાય જશે, પૂરના વેગમાં કયારે પવનમાં ઉડી જશે તેમ સહાયમાં ર ાવવા તૈયાર નથી. એકજ સહાયક સાધન માત્ર મૃત્યરૂપી પવનનો એક ઝપાટો આવતાં આ કાયારૂપી ઝૂંપડી ધર્મ જ છે, માટે તેને સેવો.
કયાંયે ઉડી જવાની છે ? માટે નશ્વર કાયાથી શાશ્વત ૫. અન્યત્વ ભાવના
આત્મ ધર્મ કમાઈ લેવાનું કદી ચૂકશોમા. કદી જતું નહિં
કરવાનું એજ. - ગર્ભથીજ સાથી એવું શરીર પણ જયાં આત્માથી જુદો જ છે તો પછી બીજી વસ્તુ તો અનિત્ય જ છે. આત્મા
આશ્રવ ભાવના સ્વયં સચ્ચિદાનંદ ધન એકલો હોવા છતાં પણ હું અનેક | જેનાથી આત્મા કર્મથી બંધાય. કર્મથી લેપાય કર્મો સ્વરૂપ છું. જેમ આ શરીર મારું છું આ સ્ત્રી પુત્ર પરીવાર | આવરીલીએ તે આશ્રવ તેમ શાસ્ત્રમાં આવે છે. ઘણા મારો છે. આ ઘર બંગલો દુકાન મારાં છે. વગેરે આત્માના | વાંચનથી આ જાણેલ છે. અને ઘણા કહે આત્માનથી. સ્વભાવથી તદ્દન ભિન્ન અનિત્ય ને પરલોકમાં અવશ્ય સાથે નહી | આત્મા નિત્ય નથી (એટલે કાયમ નથી), આત્મા અમનો જ જનારાં કર્મબંધનમાં નિમિત ભુત બની એવી જડ વસ્તુઓને | કર્તા-ભોકતા નથી, મોક્ષ નથી અને મોક્ષનો ઉપમથી પોતાની માં ની હરખાયા કરે છે. છાતી કાઢીને ફરે છે. જેનું આવું જે માને તેને મિથ્યામાવતા તેને જૈન દર્શન મિ માત્વ વાસ્તવમાં ' ાતાનું નથી. પોતે જન્મ વખતે સાથે લઈ આવ્યો | કહે છે. આ મિથ્યાત્વ સર્વ પાપનો બાપ છે. ત્થા હિસાદી નથી, પોતાનું કોઈ થવાનું નથી, તેનાથી સદ્ગતિ પ્રાપ્ત ] પાપો, રાગ-દ્વેષ ધર્મમાં અનાદાર, દેવ-ગુરૂનો અનય, થતી નથી, છતાં હું તેનો અને તે મારાં આ જીવને અનાદિથી| અભકિત, અશુભ, યોગો, આ બધા આશ્રવો રૂપી પશુઓ વળગેલું છે સદગુરૂની કૃપા થાય અને અંતર ચક્ષુ ખુલે છે. અને તે પશુઓ આત્મક્ષેત્રમાં ઘુસીને સત્કાર્યોરૂપી મહેલ અને આ દર્શન થાય તોજ માયાનું મૂળ ઉખડે તોજ | પાકને એટલે કે ધર્મરૂપી પાકને વારંવાર ખાઈ જામ છે કાર્યસરે.
નાશ કરી દીએ છે. ધર્મનું સત્વ-તેજ-ઉલ્લાસ આ ૬. અચી ભાવના
આશ્રવીરૂપી ડાકુઓ ખત્મ કરી નાંખે છે. બધા દુકાનો
મૂળ આ આશ્રવો છે. તેથી જો આપણા આત્મમાં પ્રતિ જેમ કાદવમાં પડેલી શુધ્ધ વસ્તુ પણ અપવિત્ર
જોતી જ હોય તો તેના દુર્ગતિના દ્વાર બંધ કરવા હોય અશુધ્ધ બને છે, તેમ કાયારૂપી કાદવમાં પડેલું સુંદર ભોજન
અને સદ્ગતિની અભિલાષાનો ઉત્તમ માનવ ભવના માં પણ અશુધ્ધ -અપવિત્ર, વિષ્ટા અને પેશાબ રૂપ બને છે.
આ આશ્રવીરૂપી પશુઓને આપણે ઘુસવા ન દેવા અને જેમ દુર્જન ,રાચારીના સંગે ચડેલો સારો સદાચારી પુરૂષ
બાકીતો બનતો પ્રયાસ કરવાથી ચોકકસ આપણે એમાં પણ દુરાચા અને પાપી બને છે. તેમ આ કાયારૂપી અંગના |
ફળી ભૂત બનશે. સંગે ઉત્તમ ઉજવળ વસ્ત્રો પણ અપવિત્ર ગંદા બને છે. પરતું આ કાવાની ઉત્પતિ પણ માતાના રકત અને પિતાના | ૮. સુંવર ભાવના શુક્રના મિલ નથી બનેલી છે. પેટમાં માતાએ ચાવેલા જે સુંદર સારી ધર્મપ્રવૃતિ કરવાથી કર્મ ધન ખોરાકમાંથી બનેલા રસને ચૂસીને જે કાયાની વૃદ્ધિ થઈ] અટકે તેને જ્ઞાનીઓ સંવર કહે છે. વળી આવું તો નેક છે. જેમાં નવ દ્વારોથી અશુધ્ધી સદા વહી રહી છે, તેવી | વાર વાચ્યું હશે આપણે છતાં આત્મા છે, આત્મા પરિણમી સદાની અપવિત્ર કાયા લાખો મણ પાણીથી અને ઉચા | નિત્ય છે. આત્મા સ્વયં કર્મ નો કર્તા-ભોકતા છે મોક્ષ પણ ઉચા સાબુર્થ કેવી રીતે પવિત્ર થવાની છે. બીજું જે કાયા | છે. અને મોક્ષનો ઉપાય સમ્યગ્દર્શન - સમ્યગુજ્ઞા – ઉપર જરા અને રોગોરૂપી શત્રુઓ આક્રમણ કરી રહયા | સમ્મચારિત્ર છે. આવી જે કોઈ આત્મા સચોટ }ધ્ધા છે એવી સદ થી રોગો અને ઘડપણ રૂપી શત્રુઓથી ભયગ્રસ્ત ધરાવે તેને જૈન દર્શનની ભાષામાં સમ્યક્ત્વ કહે છે.) કાયાને સ્થિરમ ની શા માટે ધર્મ કાર્યમાં ઉદ્યમ કરતો નથી ? (કરતા વિશેષ ક્ષમા, નમ્રતા, સરળતા, સંતોષ, રૂમ, નથી) કાયા એટલે નદી કાંઠે જેમ ઝૂંપડી બાંધી હોય અને તપ, બ્રહ્મચર્ય ને રૂજુતા આવી ઉત્તમ ભાવના ને