________________
૩૪
શ્રી જન ધર્મ પ્રકાશ.
ણીના અભાવે ઉચી પદવી (નેકરી) માટે પણ લાયક થયા નહિ. માત્ર સાધારણ નેકરીમાંથી કેટલાકને જીવનવ્યવહાર ચલાવવું પડે છે. હર્ષની વાત એટલી છે કે ઘણું ખરું નિરાધાર જેનો પણ બીજાની સમક્ષ દીનતા બતાવતા નથી.
જ્યાં સુધી દીનપણું કેમમાં દાખલ થયું નથી ત્યાં સુધી કેમ સત્વર પ્રગતિ કરશે એમ આશા રાખી શકાય; પણ આશામાત્રથી શાંત રહેવાનું નથી. દરેક શક્તિમંત જૈને યશકીર્તિની આશા રાખ્યા સિવાય પિતાથી બનતી પિતાના સ્વામીભાઈને ગુપ્ત મદદ કરવા ઉત્સુક રહેવું જોઈએ. દુઃખથી પીડાતા સ્વામી બંધુને તેમાંથી મુક્ત કરવા અને તેને ઉચ્ચ સ્થિતિ પર લાવવા તન-મન-ધનથી મદદ કરવી એ પણ એક પ્રકારને ધર્મ છે. જે માણસ ધારે તો હમેશાં સ્વામીવાત્સલ્ય કરી શકે તેમ છે. આપણે લક્ષાધિપતિ હોઈએ અને આપણે પાડોશી જૈનબંધુ દરિદ્રતાથી પીડાતો હોય છતાં તેને ગુપ્ત મદદ કરવાને આપણે તૈયાર ન હોઈએ તે પછી એ લક્ષાધિપતિપણાથી શું ? કઈ પણ જૈનબંધુને બનતી મદદ આપવી વા સેવા કરવાની ભાવના પ્રગટ કરવી એ જૈનતત્ત્વનું રહસ્ય છે. જૈન શાસ્ત્રકારોએ “ સેવા ધર્મ” ને ઘણું મહત્વ આપ્યું છે. સેવાને ગુણ દરેક મનુષ્ય ખીલવો જોઈએ. સાધુ પુરૂના ચરિત્રમાં આ ગુણનું જ પ્રાધાન્યપણું વિશેષ જોવામાં આવે છે. સેવાધર્મ પ્રમાદનો જેનામm: એવું પ્રાચિન કવિનું વાક્ય છે; પરંતુ જે માણસ ધારે તે સેવાધમને હમેશાં ગમ્ય કરી શકે તેમ છે. કેઈ વીરલા પુરૂજ આ ધર્મનું વાસ્તવિક સ્વરૂપ સમજી, તેના જ્ઞાતિ, કેમ, સમાજ તથા દેશ સાથેના સંબંધનું ઉડી દ્રષ્ટિથી જ્ઞાન મેળવી તેને બનાવવાનો પ્રયત્ન આદરે છે. જ્યાં સુધી સ્વા- * મીભાઈઓ તરફ ધ્યાન ખેંચી તેમના સંકટોમાં યથાશક્તિ ભાગીદારી જોડીએ નહી અને તેનાં સંકટને દૂર કરવા પ્રયત્ન આદરીએ નહિ ત્યાં સુધી ધમાંભિમાનની લાગણીઓને તીવ્ર બનાવી શકીએ નહિ. ઈંગ્લાંડમાં એક વખતે અમુક પિપરમાં મીકેએલ કૈલીન્સ ( Michael Collins) નામના માણસનું દરિદ્રતાથી (અનાજની તંગીથી) મૃત્યુ થયેલું રસ્કીને Ruskin) વાંચ્યું; પછી તેણે પોતાના ભાષણમાં (King's Treasure.) દયાના વિષય ઉપર બોલતા પેલા માણસના મૃત્યુ હેવાલ તે પેપરમાંથી વાંચી બતાવ્યું અને નીચે પ્રમાણે પોતાના ઉદ્દગાર કાઢ્યા– "Christian, did I say? Alas, if we were but wholesomely un-chris. tian, it would be impossible; It is our imaginary christianity that helps us to commit these crimes, we revel and luturiate our faith, for the lewd sensation of it; dressing it up, like everything else, in fiction.
એક દેશના માણસના દરિદ્રતાથી થયેલા મૃત્યુને લઈને રકીને આવા
