________________
પાણિગ્રહણ સંસ્કારને લગતી માહિતિ. જુદું પડે છે ને તેનું થી થાય છે, તેનાથી ગુજરાન થાય છે અને બાકી રહેલી છાશ પોતાના ઉપગમાં પણ લેવાય છે અને તેને બહાળે ભાગ દ્વાન તરીકે અપાય છે. સારા સારા ઘરવાળાં બૈરાં પણ વલણવાળાને ત્યાંથી છાશ લઈ જાય છે. એમાં સૂચવન દુઝાણાનું છે. દુઝાણું ગાય, ભેંશ વિગેરે પશુ રાખવાથી થાય છે. તેના વડે પણ સારી રીતે ગુજરાન ચાલી શકે છે. ત્યારપછી ત્રાક બતાવવામાં આવે છે. આ રંટઆનું મુખ્ય સાધન છે. અત્યારે શ્રીયુત ગાંધી મહાત્માએ તેને મેટું મહત્વ આપેલું છે. એ સાધન નવરા બેસી રહેનારા–બીજ ઉદ્યોગ વિનાના અને સુખે ભુખે મરનારા વર્ગ માટે ઘણું જ ઉપયોગી છે. એમાં પ્રવીણતા મેળવેલ ઔ કદી આજીવિકાને અંગે દુખી થતી નથી. નાની બાળકીઓ પણ એ કામ કરી શકે છે અને તેને મહત્તા આપવા માટેજ આપણી સાંસારિક તેમજ ધાર્મિક ઘણી ક્રિયાઓમાં કુંવારીના કાંતેલા સુતરને અગ્રસ્થાન આપવામાં આવ્યું છે. આ બાબત હાલમાં સારી જાગૃતિ જોવામાં આવે છે.
આ ચાર પદાર્થ પેખતી વખતે બતાવવામાં બીજા પણ હેતુ રહેલા છે. ધંસરું એમ સૂચવે છે કે આજ સુધી તમે નિરંકુશ ફરતા હતા પરંતુ હવે પરણ્યા એટલે સંસારનું ઘેરું તમારી ઉપર પડ્યું છે. સાંબેલું ધાન્ય ખાંને અનાજ ને ફેતરાને જુદા પાડે છે તે વિવેક હવે તમારે વાપર પડશે એમ તે સૂચવે છે. રવૈયે એમ કહે છે કે તે જેમ દહીંને વલોવે છે તેમ તમારે પણ અનેક વખત સંસારમાં હવે વલોવાવું પડશે; પણ ધીરજ રાખશે તે વલોવવાથી જેમ માખણ ઉતરે છે તેમ પરિણામ સારૂં આવશે. ત્રાક એમ સૂચવે છે કે ત્રાક જેમ માણસને વિંધે છે તેમ હવે સંસારમાં તમારે અનેક પ્રસંગે સ્ત્રી પુત્રાદિકથી વધાવું પડશે, તેનાં કઠીન વચને સાંભળવા પડશે, પણ સહન કરજે, સહન કરશે તો પરિણામ સારૂં આવશે. આવા અનેક હેતુઓ બુદ્ધિમાનું બતાવે છે, પણ તે માત્ર કાલ્પનિક સમજવાના નથી, તેમજ વૈરાગ્ય પ્રાપ્ત કરવા માટે જ તે કહેવામાં આવે છે એમ પણ સમજવાનું નથી; કારણ કે પરણવાથી કેટલી ખમદારી ને જવાબદારી વધે છે તે અજ્ઞાન બાળક સમજતો નથી, તેને સમજાવવા માટે એ ગોઠવણ રાખેલી છે.
ચાર સરીઆ કે જે જારના સાંઠાના કકડા હોય છે તેવડે પંખીને ચાર દિશાઓમાં એકેક ફેંકી દેવામાં આવે છે તે એમ સૂચવે છે કે હવે તમારે ચારે દિશાઓ ખુલી છે. ગમે તે દિશામાં જઈને સુખે સુખે આજીવિકા મેળવજો અને કુટુંબની પ્રતિપાલના કરજે. દેશદેશને અનુભવ કરજે, ઘરમાં બેસી રહી નિમલ્ય બની જશે નહીં.
