Jain Dharm Prakash 1913 Pustak 029 Ank 08

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 6

730
જૈનનમ પ્રકાશ
परशक्त्यभिप्रसादात्मकेने किंचिदुपभोगयोग्येन | विपुलेनापि यतिषा लाभेन मदं न गच्छन्ति ॥ ९० ॥ ભાવા—સંસાર પરિભ્રમણ કરતાં લાખા, કરે તિમાં ટીન, ઉત્તમ અને મધ્યમપણું પ્રાપ્ત થતું જાણીને કણ ડાહ્યા માણસ જાતિમઢ કરે ? કર્મન વાથી પ્રાણીએ જુદી જુદી ચિની રચના પૂર્વક જુદી જુદી જાતિમાં ઉત્પન્ન થાય છે તે કાની કઈ ગતિ શાશ્વતી જાણવી ? વિશાળ કુળમાં ઉત્પન્ન થયા છતાં રૂપ, ખળ, શ્રુત, મતિ, શીલ અને લક્ષ્મી રહિત દેખીને નિશ્ચે કુળમદ પરિદુરવા ચેગ્ય છે. જેનું શીલ (ચિત્ર ) અશુદ્ધ છે તેને કુળમદ કરવાનું શું પ્રયેાજન છે ? તેમજ આ મશુથી વિભૂષિત શીલવતને પણ કુળમદનું શું પ્રયેાજન છે? શુક્ર ( વીર્ય ) અને શેણિત ( રૂધિર ) થી ઉત્પન્ન થયેલા નિરંતર વૃદ્ધિ અને હાર્તિને પામતા અને રોગ તથા જરાથી ક્ષીણ થતા રૂપને મદને અવકાશ કયે છે ? નિત્ય સંસ્કાર કરવા યોગ્ય, ત્વચા અને માંસથી આચ્છાદિત, મળથી પૂર્ણ તથા નિશ્ચે કરી વિનાશશીલ એવા રૂપને વિષે મદ શા માટે કરવા ? જે કારણુ માટે મળવાન્ માણસ પણ ક્ષણમાત્રમાં નિ`ળતાને પામે છે અને છાહીન પણ સંસ્કારયેગે ફરી બળવાન થાય છે તેથી બુદ્ધિના બળે શરીરનું અનિયત મળ સમ્યગ વિચારી અને મૃત્યુના બળ પાસે પાતાની નિર્મળતા જાણી બળને પણ મદ કરવે નહીં. ક્ષયે પશમાનુસારે અનિત્ય એવા લાભાલાભને જાણીને અલ ભમાં ઉલ્ડંગ અને લાભમાં વિસ્મય ન કરવા. પારકી શક્તિ અને મહરખાની ચેગે કઇ પશુ ઉપસેગ ચેગ્ય મ્હોટા લાભવર્ડ કરીને પણ મુનિવરો મદ કરતા નથી.
૮૧-૯૦
છે,
વિવેચન-ભવ એટલે નારકાદિક જન્મ તેને પરિવર્ત એટલે પરિભ્રમણું અર્થાત્ સ્વકમવશાત્ નારકી થઇને તિર્યંચ ચેનિમાં અથવા મનુષ્ય ઋતિમાં જન્મ લે, ફરી એકેન્દ્રિય, દ્વીદ્રય, શ્રીદ્રય, ચતુરિન્દ્રિય તેમજ પંચેન્દ્રિય તિમાં અવતરે, તેમાં એકેન્દ્રિયના સ્વસ્થાનમાં શર્કરા, વાલુકાદિક બહુ ભેદે કહ્યા એવી રીતે અષકાય, તેઉકાય, વાયુકાય અને વનસ્પતિ કાયની જેટલી વૈ.નિએ તેટલાજ લક્ષપ્રમાણુ ક્ષતિએ તેવીજ રીતે દેવતાએની પણ તણુવી. આથી ૮૪ લક્ષ કૈાનિ પ્રમાણ સસાર કહ્યા છે. તેમાં ઉત્પન્ન થતા જીવ હીન ઉત્તમ તેમજ મધ્યમ કુળેામાં જન્મ લે છે. આ પ્રકારના ઢંગધડા વગરના ભભ્રમનું ભાન કરી કેણુ વિદ્વાન જાતિમદને દરે ?
એજ વાતને શાસ્ત્રકર્તી સ્ફુરત-વધારે સ્પષ્ટ કરે છે.
એક સ્પાન કન્દ્રિયનું નિર્માણુ થયે છને એકેન્દ્રિય જાતિ કહેવાય છે. એવી રીતે અનુક્રમે કાન, ઘણુ, તુ અને ચેશ્વરૂપ કે અધિક ક્રિતુ