________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨૩૪
જૈનધર્મ પ્રકાશ.
ભેદ પરપર અનન્ત પયય વૃદ્ધ હોઈ શકે.) વળી પૂર્વ પુરૂ-ગણધર પ્રમુખ ચદ-દશ વધ યાવત્ એકાદશ ગધારી–પરીસહ કષાય ઇન્દ્રિય કુરંગને હણવા સમર્થ હેવાથી તે પુરૂપસિંહ કહેવાય છે. તેમને વિજ્ઞાન પ્રકર્ષ, સમુદ્ર સમાન વિશાલ સાંભળીને અથવા એવા અનેક ગહન વિડાનાતિશયધારી પુરૂ પૂર્વે થઈ ગયેલા સાંભળીને સંપ્રતિ દષમ કાળમાં વર્તતા પુરૂષો પોતાની સ્વપ બુદ્ધિવડે કેવા પ્રકારે મદ કરે ? કોઈ રીતે મદ કરે તેમને નજ ઘટે.
વળી બીજા પ્રકારના મદ પણ પરિહા શાસ્ત્રકાર સમજાવે છે.
રંકની પિરે ગૃહસ્થાદિક પરજનની અનુવૃત્તિ સાચવી, તેની ખુશામત કરી અથવા એવાં કામ કરી કોઈ લેકને થાય અથવા એમણે પ્રથમ મહારા ઉપર ઉપકાર કરેલ છે અથવા તો તે હવે પછી કરશે એમ વિચારી બીજાની અનુજાએ વતી હાલપ મેળવવામાં આવે એવી રીતે મેળવેલા કૃત્રિમ હાલવડે મદ શું કરે ? નજ કરે. અા અાચાયાદિક પૂજ્ય જનેને આગમ મર્યાદા મુજબ સત્કાર કરે છે, તેમનો વિનય સાચવ, અને તેમની આજ્ઞા ઉઠાવવી એ કઈ રીતે દુષિત ઠરતું નથી. કેમકે તેમ કરવામાં લોકોત્તર હેત સમાયેલું છે. વળી પ્રથમ જણાવેલી કૃત્રિમ વાલપથી ફેષણુતર થતું જણાવે છે. “હું બહુ જનને વલ્લભ છું” એ રીતે કોઈ પર પ્રસાદ જનિત ગર્વ કરે. પિતાની અનુજાએ ચાલનારા ઉપર તુષ્ટમાન થઇ બીજે કંઇક પ્રસાદ કરે એટલે તેને અન્નપાન વસ્ત્રાદિક આપે. એટલા માત્રથી જે ગર્વ કરે તેને બીજા પાસેથી મેળવેલી હાલપ મટી ગયું છે અને ઉલટે ઢષ જાગ્યે તે શેક માત્ર છવાઈ રહે છે. “અહો ! આટઆટલે હું એને અનુસરી ચાલે છતાં એ એકી સાથે જ મારાથી વિરક્ત થઈ ગયે' એવી રીતે પૂર્વલી વાત સંભારી સંભારી તે બાપ મનમાં પીડા પામે છે.
વળી શ્રતમદને પરિહાર કર્વા શાસ્ત્રકાર ઉપદિશે છે.
ભાવથી ગ્રહણ કરેલા રવ પણ ધ્રુતજ્ઞાનથી જડમતિવાળે પણ નિવારણ પદ (મોક્ષ) સાધે છે એમ સમજી ગુરૂમહારાજાએ અનુકંપા બુદ્ધિથી એક જડબુદ્ધિ શિષ્યને રાગદ્વેષને નિગ્રહ કરવાના રહસ્યવાળા “ ભારત માતા એ બે પદ આપ્યાં. તે પદને ગોખતા તેમને મૃતિ ભ્રશ થઈ જવાથી ‘મષ તુષ” એ રીતે તે પદ મુખે ચડી ગયાં. પરંતુ રાગદ્વેષના નિગ્રહ તરફ તેનું સતતુ લક્ષ હોવાથી અને ગુરૂમહારાજતા એ અર્થ ગર્ભિત પદ ઉપર પૂરતે વિશ્વાસ હોવાથી તે શિષમુનિની મુક્તિ થયેલી સંભળાય છે. તેથી હું બહુ ભો છું અને તેને અર્થ પણ સારી રીતે જાણું છું એ ગર્વ રાખે મિથ્યા છે.
વળી કેઇ એક અર્થવાળી શત વ્યાખ્યા કરે છે, કે બે અર્થ કાડી શકે છે, ત્યારે કે એ જ રટ રાજે અનેક અર્થ કહે છે કહી શકે છે, એ રીતે ભાગ
For Private And Personal Use Only
