________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પાપસ્થાનક તેરમું ( અભ્યાખ્યાને.)
૨૪૯
તે જે તે પણ બેલિવું એમજ માની બેઠેલા છે તે અને જે પોતે નિર્ગુણ છતાં પારકા ગુણાના મત્સરી–તેને સહન નહીં કરનારા હોય છે તેઓ આ પાપસ્થાનકના અધિકારી છે. અથાત્ તેઓ જ આ પાપથાનક વિશે બાંધે છે. પરંતુ તેને વગર કયો સર્વ જાતિનાં પાપ બંધાય છે. અને પોતે જે કાંઈ ડું ઘણું સુકૃત કર્યું હોય છે તે સઘળું ખોઈ નાખે છે. અર્થાત્ પુંજી ખુવે છે. અને માથે પારાવાર અણુ ઉત્પન્ન કરે છે. આ એકાંત ખોટને-નુકશાનીને ધંધે કેણ સમજુ કરે?
આ પાપસ્થાનકમાં, મિથ્યાત્વના મૂળ ભેદ તરીકે દશ સંશા કહેલી છે કે જે આગળ અઢારમા પાપસ્થાનકમાં કહેવામાં આવનાર છે તેને સર્વ સમાવેશ કરે છે. કારણ કે તેમાં એકનું બીજું કહેવારૂપ પલટન ભાવજ છે અને આમાં પણુ ગુણને અવગુણુના રૂપમાં પલટાવી દેવાની જ વાત છે. તેથી એ દશે સંજ્ઞાને આ પાપસ્થાનકમાં બરાબર સમાવેશ થઈ શકે છે. તે દશ સંજ્ઞા આ પ્રમાણે છે.
ધર્મને અધર્મ કહે, અધર્મને ધર્મ કહે; સન્માર્ગને ઉમાર્ગ કહે, ઉન્માર્ગને સનમાર્ગ કહેવે સાધુને અસાધુ કહે, અસાધુને સાધુ કહેવા; જીવને અજીવ કહેવો, અજીવને જીવ કહે, કર્મથી સર્વથા વિમુક્તને અમુક્ત કહેવા ને કર્મથી લીસને મુક્ત કહેવા. આ દશ પ્રકારની જે વિપરિત પ્રરૂપણ તે દશ સંજ્ઞાના નામથી ઓળખાય છે. એ પ્રમાણે વિપરિત પ્રરૂપણ કરનાર ખરેખર રીતે ગુણને અવગુણ તરીકે અને અવગુણને ગુણ તરીકે કહેનાર હોવાથી તે આ પાપસ્થાનકને ભજે છે. અને તે પ્રાણી પરિણામે બહુ ખેદ પામે છે, અથૉત્ અનંત કાળપર્યત સંસારમાં પરિભ્રમણ કરે છે એમ સર્વજ્ઞ ભગવંત કહે છે.
પ્રાંતે છેલ્લી ગાથામાં કતાં કહે છે કે–જે તમે જિનવાણુનું પાન કર્યું હોય અર્થાત્ પરમાત્માની વાણી સાંભળી હોય અને તે હૃદયમાં સત્ય લાગી હોય તે ભૂલે ચુક્યું કેઈને અછતું આળ આપશે નહીં અને અંતઃકરણને ઉપશમ રસથી એકરૂપ કરી નાખજો, કે જેથી તમને સુયશની અર્થાત્ પરમાત્મપદની પ્રાપ્તિ થશે. આ ગાથાના છેલ્લા પદમાં ઉત્તએ પિતાનું યશવિજય નામ પણ સૂચવ્યું છે.
આ સઝાયને ભાવાર્થ વારંવાર મનન કરવા ગ્ય છે. જે આ પાપસ્થાનકના માઠા પરિણામ જાણી હૃદયમાં ભય લાગે તે પ્રથમ બોલવાની ટેવ એ છી કરી નાખજે. જેમ ઓછું બે લશે તેમ આ પાપસ્થાનક છું બંધાશે. એમ કરતાં કતાં મે કમે તદ્દન આ પાપથી દૂર થઈ શકશે. તે સિવાય બીજો આ પાપથી દૂર થવાનો પ્રબળ ઉપાય નથી, આજ પરમ આષધ છે અને તે પરમાત્માએ પ્રકાશેલું છે તેથી તેને અડદર કરજો.
ઇત્યલમ
For Private And Personal Use Only
