Jain Dharm Prakash 1913 Pustak 029 Ank 08

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 9

मकैरिव चकर्मकमुपकारनिमित्तकं परजनत्य ।
कृत्वा यद्वाभ्यकमवाप्यते को मदस्तेन ||१३|| गर्न परप्रसादात्मकेन वाल्लभ्यकेन यः कुर्यात् । तं वाल्लभ्यविगमे शोकसमुदयः परामृशति ||१४|| मानुषोपाख्यानं श्रुतपर्यायरूपणां चैव । श्रुत्वातिविस्मयकरं च विकरणं स्थूलभद्रमुनेः ||१२|| संपद्यमसुलभं चरणकरणसाधकं श्रुतज्ञानम् । लकवा सर्वमदहरं तेनैव मदः कथं कार्यः |१३||
ભાષા
ગ્રહણ કરવું, બેધ આપવે, નવી રચના કરવી, વિચારણા અને અધારણાદિ અન ંતગુણુ વૃદ્ધિવાળા બુદ્ધિના ભેદો વિદ્યમાન છતે પૂર્વ મહા પુરૂષોના સમુદ્ર સમાન વિજ્ઞાનાતિયને સાંભળીને આધુનિક પુરૂષો પોતાની બુદ્ધિથી કેમ મદ કરી શકે ? ભીખારીની જેમ અન્ય જનેની ઉપકાર નિમિત્તે ખુશામત કરીને જે પ્રીતિ મેળવાય તેવટે મદ શે કરવા ? પરની કૃપાપ વતુભતાવડે કરીને જે ગર્વ કરે તે વલ્રતા નાશ પામે છત અત્યંત શેકતે પ્રામ થાય છે. માષતુ મુનિનુ' આખ્યાન અને શ્રુતજ્ઞાનના ભેદની પ્રરૂપણા તેમ જ શ્રી સ્થૂલિભદ્ર મુનિની અતિ વિસ્મયકારી વિક્રિયા સાંભળીને સત્સંગ અને અભ્યાસ વડે સુલભ, ચરણકરનું સાધક એવું સર્વ મને હરનારૂં શ્રુતજ્ઞાન મેળવીને તે જ શ્રુતજ્ઞાનથી મદ કેમ કરવા? ૯૧-૯૬
વિવેચન—પૃથક્પૃથક વદતા એવા પણ ખડુ જનેના વચનોની ઉપલબ્ધિસમજ થવી તે ગ્રહણુ, પર પ્રત્યે સંસ્કૃત ગદ્ય પદ્ય શબ્દાર્થનુ કહેવુ તે ૬૬ગ્રાહણુ, સ્વયમેવ નવાં પ્રકરણ અધ્યયનાદિકનું નિર્માણ કરવું તે અભિનવ કૃતિ, આત્મા સાથે કર્મબંધ શી રીતે થાય અને તેનાથી છૂટકારો શી રીતે થાય ? ઇત્યાદિક સૂક્ષ્મ બાબતે વિષે યુક્તિસર જિજ્ઞાસાદિક તે વિચાણુ, આચાર્યદિકના મુખથી નિકળેલા શબ્દાર્થનુ એકજ વખતે ગ્રહ્યુ કરી લેવું પણ એ ત્રણ વાર ઉચ્ચારણ કરવાને પ્રયાસ ન આપવા તે અર્થાવધારણ, આદિ શબ્દથી ધારણા પણુ ગ્રહણ કરી લેવી. બુદ્ધિનાં અંગ જે શુષાદિક તેનું આગમવડે પ્રતિપાદન કરવું તે વિધિ, તેના વિકલ્પ ( ભેદ ) પૈકી કેટલાક પરસ્પર અનન્ત પર્યાય વ્રુદ્ધ હેવા સંભવિત છને ( કેમકે મતિ-શ્રુતજ્ઞાન સમસ્ત દ્ર વિષયિક હાવાથી, અવધિજ્ઞાન સમસ્ત રૂપ દ્રવ્ય વિષયિક હોવાથી અને મન:પર્યવ જ્ઞાન તદ્ અનંત ભાગવતી રૂપી દ્રવ્ય વિષયક હેવાથી ક્ષયાપશન જનિત બુદ્ધિ વિશેષ-