Jain Darshan me Shraddha Matigyan aur Kevalgyan ki Vibhavana

Author(s): Nagin J Shah
Publisher: Jagruti Dilip Sheth Dr

Page 54

जैनदर्शन में मतिज्ञान
10. तत्रैकमिन्द्रियनिमित्तमेव ज्ञानं मत्याख्यम्, यथाऽवनिवारिदहनपवनवनस्पतिनामेकेन्द्रियाणां द्वित्रिचतुरिन्द्रियाणामसंज्ञिनां च पञ्चेन्द्रियाणाम् मनसोऽभावात् । वही, १.१४
11. अनिन्द्रियनिमित्तं स्मृतिज्ञानम् । वही, १.१४
12. इन्द्रियानिन्द्रियनिमित्तं जाग्रदवस्थायां स्पर्शनेन मनसोपयुपक्तः स्पृशति उष्णमिदं शीतं नेति, इन्द्रियं मनश्चोभयं तस्योत्पत्तौ निमित्तं भवतीति । वही, १.१४.
13. विषयविषयिसन्निपातसमनन्तरमाद्यं ग्रहणमवग्रहः । सर्वार्थसिद्धि, १.१५. देखिए तत्त्वार्थसूत्र १.१५ पर पण्डित सुखलालजी का विवेचन । 14. अवगृहीतेऽर्थे तद्विशेषाकाङ्क्षणमीहा । सर्वार्थसिद्धि, १.१५ देखिए विशेषावश्यकभाष्य, १८३-१८४.
Studies in Jaina Philosophy. p. 41
Akalanika's Criticism of Dharmakirti's Philosophy, p. 28 15. विशेषनिर्ज्ञानात् याथात्म्यावगमनमवायः । सर्वार्थसिद्धि, १.१५ 16. तयणन्तरं तयत्थाविच्चवणं जो य वासणाजोगो ।
कालान्तरे य जं पुणरनुसरणं धारणा सा || विशेषावश्यकभाष्य, २९१ 17. देखिए तत्त्वार्थसूत्र १.१५ पर पण्डित सुखलालजी का विवेचन ।
18. Jaina Philosophy and Religion, Nagin J. Shah (Tr.), Motilal Banarsidass, Delhi, 1998, p. 180-181
19. तत्त्वार्थसूत्र, १.१६
20. व्यञ्जनस्यावग्रह: । वही, १.१८
21. अर्थस्य । वही, १.१७
चक्षुरादिविषयोऽर्थः । सर्वार्थसिद्धि, १.१७ । देखिए पण्डित सुखलालजी का विवेचन सूत्र १. १७ और १.१८
22. अविसंवादकं प्रमाणम् । अकलंकग्रन्थत्रय (= अकत्रय), पृ. ४
23. सम्यगर्थनिर्णय: प्रमाणम् । प्रमाणमीमांसा, १.१.२
24. अविसंवादकत्वं निर्णयायत्तम् । अकत्रय, पृ. २०
25. इंदियमणोभवं जं तं संववहारपच्चक्खं । विशेषावश्यकभाष्य, ९५.
26. Akalanka's Criticism of Dharmakirti's Philosophy. p. 218-226.
27. वासनोद्बोधहेतुका... स्मृति: । प्रमाणमीमांसा, १.२.३
28. सा च प्रमाणम् अविसंवादित्वात् । वही, स्वोपज्ञवृत्ति, १.२.३
29. .. तदित्याकारा स्मृतिः । वही, १.२.३
+++
45
30. किञ्च, स्मृतेरप्रामाण्येऽनुमानाय दत्तो जलाञ्जलिः, तया व्याप्तेरविषयीकरणे तदुत्थानायोगात्; लिङ्गग्रहण-सम्बन्धस्मरणपूर्वकमनुमानमिति हि सर्ववादिसिद्धम् । ततश्च स्मृति: प्रमाणम्, अनुमानप्रामाण्यान्यथानुपपत्तेरिति सिद्धम् । वही, स्वोपज्ञवृत्ति, १.२.३