________________
૧૫૬
હિંદુ ધર્મનું હાર્દ પણ બ્રહ્મનિર્વાણ છે. આ બ્રહ્મનિર્વાણ શું એની ચર્ચામાં હું આજે નહીં પડું. એ તમને તમારા પંડિતો અને આચાર્ય સમજાવશે.''
રિઝર્વધુ, ર૬ -૮-૧૯૩૪, પા. ૧૮૫
૮૭. ગીતાની ગૂઢતા (‘ગીતાજયંતી'માંથી)
પૂનાના કેસરી’વાળા શ્રી ગજાનન કેતકર લખે છે :
‘‘ઓણ સાલ “ગીતાજયંતી'નો દિવસ આવતી તા. રરમી ને શુક્રવારે આવે છે. ઘણાં વર્ષોથી આપને કહેતો આવ્યો છું તે વિનંતી હું ફરી વાર કરું છું કે આપે રિબનમાં ગીતા અને ગીતાજયંતી વિશે લખવું જોઈએ. બીજી એક વિનંતી છે જે મેં ગયે વર્ષે કરેલી તે પણ હું આ વર્ષે ફરી વાર આપને કરું છું. ગીતા ઉપરનાં આપનાં ભાષણોમાંના અંકમાં આપે કહ્યું છે કે જેમને આખી ગીતા (૭૦૦ લોકો) વાંચી જવા સમય નથી તેઓ બીજો અને ત્રીજો અધ્યાય વાંચે તો બસ છે. આપે એમ પણ કહ્યું છે કે આ બે અધ્યાયનું પણ દોહન કરી શકાય. આમ બીજા અને ત્રીજા અધ્યાયને આપ શા સારુ પાયારૂપ લેખો છો તે બને તો આપે સમજાવવું જોઈએ. આ બે અધ્યાયોના લોકોને “ગીતાબીજ' અથવા તો 'ગીતા દોહન' તરીકે પ્રગટ કરીને જાહેર પ્રજા સમક્ષ મૂકીને એ જ વિચાર પ્રજા આગળ મૂકવા મેં પ્રયત્નો કર્યો છે. પણ આ વિષય ઉપર આપ લખો તેની સ્વાભાવિક રીતે જ વધુ અસર થાય.''
આજ દિવસ સુધી હું શ્રી કેતકરની માગણીનો સામનો કરતો આવ્યો છે. આવી જયંતી તેની પાછળ રહેલા ઉદ્દેશને સફળ કરનારી નીવડે છે કે નહીં એ વિશે મને વસવસો છો. આધ્યાત્મિક બાબતોને સામાન્ય જાહેરાતની રીતો લાગુ કર્યેથી અર્થ સરતો નથી. એની સચોટમાં સચોટ જાહેરાત તેને અનુસરતું આચરણ કરવામાં રહેલી છે. હું માનું છું કે તમામ આધ્યાત્મિક ગ્રંથોની અસરના મૂળમાં એક તો એ વસ્તુ પડેલી છે કે એ ગ્રંથો અને રચનાઓ તેના કર્તાઓ અને પ્રણેતાઓના આત્માનુભવની આબાદ આરસીરૂપ છે; અને બીજું એ કે એમાં રહેલા ઉપદેશોને અનુવર્તન અને બને તેટલા વળગીને ભક્તોએ પોતાનાં જીવન ઘડયાં અને વિતાવ્યાં. આમ આ ગ્રંથના પ્રણેતાઓએ પોતાની રચનાઓમાં
