Ganittilakam Savrtuttikam

Author(s): Hiralal R Kapadia
Publisher: Oriental Research Institute Vadodra

Page 119

गणिततिलकम् । [श्रीपतिअस्थार्थ स्वार्धम् , यथा । ततश्छेदनमुपरि चतुर्लक्षणं छेदनेन-अधोऽङ्कद्विकेन हत्वा जाता अष्टौ । अधोहरो द्विलक्षणः सांशकः स्वकीयैकांशयुतो जातास्त्रयः । तेन आयमंशकं पञ्चकमाहन्यते, जाताः पञ्चदशाष्टछेदार, शेषं गुणकत्वाद् विनष्टम् , यथा {१५} । अस्थाधः स्वत्र्यंशः, यथा । अत्र छेदनमष्टलक्षणं ५छेदनेनाधस्त्रिकेण हत्वा जाता चतुर्विंशतिस्तथा हरस्त्रयः सांशकः सैको जाता
चत्वारस्तैराद्यमंशं पञ्चदशलक्षणमाहन्यते, जाता षष्टिश्चतुर्विंशतिच्छेदा । शेषं विनष्टम् , यथा { ६४ } । अस्याधः खषडंशः, यथा {१} । अत्र छेदनं चतुर्विंशतिश्छेदनेन-अधोऽङ्कषट्वेन हत्वा जातं चतुश्चत्वारिंशदधि(क)शतं सांशकाधोहरेण
षड्मध्ये क्षिप्तैकजातसप्तकेनाद्यमंशं षष्टिराहन्यते । जाता विंशत्यधि(क)चतुःशती १० चतुश्चत्वारिंशदधि(क)शतच्छेदा { ४३४ }। शेषं विनष्टम् । अयमका स्थाने स्थाप्यः॥
इदानीं भागानुबन्धिभागन्यासः । अत्र रूपाभावात् छेदनि त्यादिप्रक्रिया नहि । ततश्छेदनमुपरित्रिकं छेदनेन-षट्केन हत्वा जाता अष्टादश(सां)शकाधोहरेण षट्मध्यक्षिप्तए(प्से)कांशतया सप्तकेनाद्यमंशमाहन्यते । जाता सप्ताष्टादश
च्छेदाः। शेषं गुणकत्वाद् विनष्टम् , यथा {१४} । अस्याधः स्वपादः, यथा । १५ छदमष्टादशच्छेदनेन-चतुर्भिर्हत्वा जाता द्वासप्ततिः । सांशकाधोहरेण चतुर्मध्यक्षिप्तैकांशतया पञ्चभिः सप्त हन्यन्ते । जाताः पञ्चत्रिंशत् द्वासप्ततिच्छेदाः, यथा {१५} | पूर्वस्थापितभागानुबन्धरूपाङ्कस्य विंशत्यधि(क)चतुःशतस्य द्वादशभिरपवर्ते जाता पञ्चत्रिंशत् । चतुश्चत्वारिंशदधि(क)शतस्य द्वादशभिरपवर्ते जाता द्वादश, यथा {३५} । द्वितीयाङ्कस्तादृगेवास्याग्रतः स्थाप्यः, यथा {३५} । अत्र २० द्वादशद्विसप्ततिच्छेदयोदशभिरपवर्ते क्रमादेका षट्कं जातम् । ततोऽशच्छे
दावित्यादिना विनिमये यथा {३६|3} । षड्गुणाः पञ्चत्रिंशत् जातं दशाधि(क)द्विशतम् । षड्गुणा द्वादश जाता द्वासप्ततिः । पराङ्क एकगुणस्तथैव । ततो दशाधि(क)द्विशतमध्ये पञ्चत्रिंशत्क्षेपे जातं पञ्चचत्वारिंशदधि(क)द्विशतं
द्वासप्ततिच्छेदम् । शेषं विनष्टम् , यथा {२४५} । द्वासप्तत्या उपर्यङ्कस्य भागे २५ लब्धं रूपत्रयं एकोनत्रिंशच द्वासप्ततिभागा, यथा {२३} । एवं भागानुबन्ध
जातिः समाप्ता॥