Ganittilakam Savrtuttikam

Author(s): Hiralal R Kapadia
Publisher: Oriental Research Institute Vadodra

Page 126

विरचितम् ]
दृश्यजातिः
४३
(133) | आद्या द्वादशगुणाः पत्रिंशत् जाता द्वात्रिंशदधि ( क ) - चतुःशती । द्वादशगुणा द्विचत्वारिंशत् जाता चतुरधि (क) पञ्चशती । पराङ्के सप्तगुणा दश जाता सप्ततिः । तथा सप्तगुणा द्वासप्ततिर्जाता चतुरधि ( क ) पञ्चशती । समच्छेदत्वात् द्वात्रिंशदधि ( क ) चतुःशतमध्ये सप्ततिक्षेपे जाता द्विरुत्तरा पञ्चशती चतुरधि (क) पञ्चशतोत्तरच्छेदा, यथा ( ५० % } | अयं राशिरुद्दिष्टकालापः । पृच्छकोपदिष्टप्रश्न एष इव उद्दिष्टकालापवत् इष्टराशिः कल्पनया चत्वारः । एषोऽशैः “अंशच्छेदा" वित्यादिना निष्पन्नैरुद्दिष्टकांशैः तद्विरुत्तरपञ्चशतलक्षणैः कृत विनिमये छेदैर्यथा [५०११) । क्षुण्णो-गुणितो जाता षोडशाधि (क) द्विसहस्री पञ्चशतचतुश्छेदा, यथा ( १२:३) । एष इष्टराशिरायराशि[:] समच्छेदो जातः । तत उद्दिष्टांशाङ्को द्विरुत्तरपञ्चशतरूप इष्टेन चतुर्भिर्गुणितो जाताऽष्टाधि(क) द्विसहस्री पञ्चशतचतुश्छेदा ( १५:३) । अमीभिरंशैरिष्टराशिः षोडशाधि (क)द्विसहस्रो रहितो जाता अष्टौ चतुरुत्तरपञ्चशतच्छेदाः, यथा ( ६०४ ] | अतः - परं इष्टाहतं इष्टेन चतुर्भिराहतं-गुणितं दृश्यं एको नागेन्द्रस्तिसृभिर्हस्तिनीभिः सह दृष्टत्वाच्चतुष्करूपं जाताः षोडश एकच्छेदाः, यथा {११} । अनेन अंशरहितेष्टराशिना चतुरुत्तरपञ्चशतच्छेदाष्टांशकेन भक्तम् । अत्र च " कृत्वा परीवर्तनम्" इत्यादिना कुलिशापर्तनमष्टानां अष्टमे भागे एकः पोडशानां चाष्टमे भागे द्वौ यथा ( ०४३) । ततश्चतुरुत्तरपञ्चशतैर्द्विको गुणितो जातोऽष्टाधि (क) सहस्रः, छेदश्व एकगुणस्तथैव, यथा ( १ ) । एषः अष्टाधि ( क ) सहस्रयूथरा शिरासीदिति दृश्यचतुरङ्कात् परिज्ञातम् ।
१००
अथ घटना - अष्टाधि (क) सहस्रार्द्धं चतुरुत्तरपञ्चशती । अस्याश्च त्रिभाग अष्टषष्ट्यधि (क) शतम्, यथा (१६४) । एतद् गिरौ गतम् । इतच अष्टाधि ( क ) सहस्रात् षष्ठो भागोऽष्टपथ्यधि (क) शतम् । इदं अस्य च सप्तमो भागश्चतुर्विंशतिर्नद्यां जलं पिबति, यथा (४) । तथा अष्टाधि ( क ) सहस्रात् अष्टमांशः षड्विंशत्यधि (क) शतम् । अन्यं च नवमो भागः चतुर्दश [ षट्त्रिंशद् ], यथा {११} | क्रीडते हस्तिनीत्रयं हस्ती चैक इति चत्वारः । एषां योजने जात(क) सहस्रम् यथा [ १.०६ } ॥
900
"
अत्यरीत्याऽपि भागैक्यं द्विअ (द्वय) धि ( क ) पञ्चशतांश चतुरधि (क) पञ्चशतच्छेदं यावत् तथैव यथा ( ५०३ ) । ततो रूपमेकमेकच्छेदं संस्थाप्य 'अंशच्छेदा" वित्यादिना छेदविनिमये, यथा ( ५ ) | आद्याङ्क एकगुणस्तथैव । पराङ्कवतुरधि (क) पञ्चशतगुण एकः तथैव यथा (५:४) । अस्मादायराशेर्भागे
१५०४