________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૩] જોગી તાકાત અને વિવેક જેનામાં ન હોય, તેવા મુનિને ઉન્માર્ગદશક બનતા વાર ન લાગે. એ તે સીધે જ પ્રશ્ન કરે છે-“અર્થકામ માટે પણ ધર્મ જ જરૂરી છે, ધર્મ વિના અર્થકામની પણ પ્રાપ્તિ નથી-એમ જ્યારે જ્ઞાનીઓ કહે છે, તે પછી અમારાથી–અર્થકામ માટે પણ ધર્મ કરવું જોઈએ”—એ ઉપદેશ કેમ ન અપાય?” આ પણ પ્રશ્ન ઉભું કરીને ભદ્રિક જનસમૂહને અર્થ-કામ માટે ધર્મ કરવાને ઉપદેશ દેનારા ઉન્માદેશક આજે નથી એમ નહિ. “અર્થકામ અનર્થભૂત છે. ધર્મ અર્થકામ માટે ન થાય. ધર્મ એ મેક્ષનું સાધન છે. સાચું સાધ્ય એક માત્ર મેક્ષ છે. મોક્ષના સાધનને જ મોક્ષ દૂર રાખવામાં ન વાપરે સંસાર કાપનાર ધર્મને સંસાર વધારનાર ન બનાવે.”—આ વગેરે ખાસ વિચારવા જેવી વાતોને એ વિચારે જ નહિ.
અર્થકામ ધર્મથી જ સાધ્ય છે એની ના નથી. અર્થકામ પણ ધર્મ વિના મળે જ નહિ એ ચોક્કસ છે. અર્થકામની પ્રાપ્તિનું પણ કારણ ધર્મ જ છે. આવું આવું વર્ણન પણ શાસ્ત્રોમાં જરૂર આવે છે અને આ પ્રકારના વર્ણનને તેના સ્વરૂપે સ્વીકારે ત્યાં સુધી વાંધો નહિ, પરંતુ તેના સ્વરૂપે તે ન સ્વીકારે અને ઉધી રીતે સમજે તે સહેજે ઉન્માર્ગદશક બને. “અર્થકામ માટે પણ ધર્મ જરૂરી છે” –એમ જ્ઞાનીઓ જરૂર કહેઃ પણ-અર્થકામ માટે ધર્મ કર તેય સારૂં છે.”- એમ જ્ઞાનીઓ કહે જ નહિ.
For Private and Personal Use Only
