________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
[ ૩૯ ] તારનારા ધર્મને સંસારના જ કારણભૂત બનાવવાથી પાછા હઠે અને એને સ્વપરને માટે સૌને માટે મેક્ષપ્રાપક બનાવો !” .
વિવેક કરશે, તે ઉન્માર્ગથી બચશે : આ રીતે ચારેય પુરૂષાર્થોનું સ્પષ્ટીકરણ કરવામાં આવ્યું છે. ધર્મ, અર્થ, કામ અને મોક્ષ-એ ચાર પુરૂષાર્થો છે. એ ચારમાં અર્થ અને કામ એ બે પુરૂષાર્થો નામના જ અર્થભૂત છે, પણ પરમાર્થથી અનર્થભૂત છે, મેક્ષ એ જ એક સાચો અર્થ છે અને સંસાર રૂપ સાગરથી તારવાને સમર્થ એ સંયમાદિ દશ પ્રકારને ધમ તેનું કારણ છે. આટલું જાણ્યા પછી ચાર પુરૂષાર્થોના નામે મુંઝાશે નહિને? “ભગવાને ચાર પુરૂષાર્થો કહ્યા છે.” –એમ કહીને કેઈ મુંઝવવા આવે, અર્થ-કામ પણ ઉપાદેય છે એવું ઠસાવવા માગે, તે તમે એને કહી શકે છે અને પૂછી પણ શકે છે કે“ભગવાને પુરૂષાર્થો ચાર છે એમ ફરમાવ્યું હોવાની વાત સાચી, પણ અર્થકામને અનર્થભૂત કહ્યા છે કે નહિ ? મેક્ષ જ એક અર્થભૂત છે એમ કહ્યું છે કે નહિ ? અને સંયમાદિ દશ પ્રકારને ધર્મ મેક્ષનું કારણ છે, એમ પણ કહ્યું છે કે નહિ?”
જ્યાં જ્યાં ચાર પુરૂષાર્થોની વાત આવે, ત્યાં ત્યાં આટલા વિવેક કરી લેશે તે ઉભાગથી બચશે. અર્થકામને જે તજે, તે જ માક્ષસાધકધર્મની આરાધના કરી શકે એમ નહિ, પણ અર્થકામને અનર્થભૂત માને તે ય મોક્ષસાધકધર્મની આરાધના કરી શકે. અર્થકામને સંસર્ગ ન છૂટે, તેને ભેગવે, તે
For Private and Personal Use Only
