________________
૩
.
પરંતુ ખેદૃનો વિષય છે કે—વર્તમાન સમયમાં દેવદ્રવ્ય ' ની વ્યવસ્થા ( અમુક સ્થળોને યાદ કરતાં ) લગભગ સર્વત્ર ઘણીજ ખરામ થતી જોવાય છે; દેશકાળને નહિ ઓળખનારા, રૂઢીની વ્યાખ્યાને નહિ સમજનારા અને મનમાં ઠસી ગયેલી અસલી પ્રાચીન પરંપરાને ઈશ્વરવાક્યવત્ વળગી રહેનારા દેરાસરો અને પેઢીઓના ટ્રસ્ટીઓ તથા કેટલાક ધર્માંન્યો પોતાની ઉપર રહેલી દેવદ્રવ્ય સંબંધી જવાબદારીનો કંઈ પણ ખ્યાલ ન કરે, એ શું દેખાતી અનુચિત ખાખત નથી ?
C
?
શાસ્ત્રોના કથન પ્રમાણે તો− દેવદ્રવ્ય ' શ્રાવક કે બીજા કોઇને પણ વ્યાજે ધીરવાનો અધિકાર નથી. કદાચિત્ અપવાદે ધીરવું પડે, તો તેના બદલામાં ઘરેણું કે એવી કોઇ પણ ચાપણુ રાખીનેજ ધીરવું. આ વાત દેરાસરોના અને પેઢીઓના ટ્રસ્ટીઓ ગુરૂઓના મુખથી જાણવા છતાં, તેનો અમલ કરતા નથી અને પોતાનું મનમાન્યું કરે છે; એ ખરેખર શોચનીય વિષય છે. પરિણામે જો દ્રવ્યનો નાશ થાય, તો તેના દોષના ભાગી તે તે વહીવટ કરનારાઓ જ થાય છે. સાંભળવા પ્રમાણે કોઇ કોઇ સ્થળે તે ‘દેવદ્રવ્ય ’ ના વ્યય એવા પાપકાર્યોમાં થાય છે-કે જે પાપકમાં શાસ્ત્રદૃષ્ટિએ એક જેનથી પણ ન થઇ શકે; પરન્તુ સમજવું જોઇએ કે– દેવદ્રવ્ય ' નો વ્યય તેવાં કાર્યોમાં કરવાનો અધિકાર નથી. દેવદ્રવ્ય નો વ્યય કેવળ દેવોની આશાતના દૂર કરવા માટેજ કરવાનો છે. પણ આવી આશાતનાઓ દૂર કરવા તરફ તો ધ્યાનજ કોનું જાય છે? એક દેરાસરનો વહીવટ કર્તા પાસેનાજ ખીજા દેરાસરની ભીંત પડતી હોય અથવા તે ખીજા દેરાસરમાં ભગવાનની આશાતના થતી હોય, તો તેવા પ્રસંગે પણ તે વહીવટ કર્તા પોતાના વહીવટનું · દેવદ્રવ્ય ' આપતાં અચકાય અને મંદિરની તથા ભગવાનની થતી આશાતના વખતે, જાણે કે તે મંદિર મારૂં નથી અને તે ભગવાને મારા નથી, એમ ધારી આંખમીચામણાં કરે, એ શું વહીવટ કર્તાઓનો તે દેવદ્રવ્ય ઉપરનો મોહ ખુલ્લી રીતે પ્રચંટ નથી થતો ? અથવા તો તેમના હૃદયમાં ભરાઇ ગયેલું ખોટું મન્તવ્ય સિદ્ધ નથી થતું ?
'
મારૂં તો એ દૃઢ મન્તવ્ય છે કે—આવું પરિણામ ત્યારેજ આવવા પામ્યું છે કે જ્યારે દેવદ્રવ્ય ' માં અસાધારણ વધારો થઈ પડ્યો;
<
