Devdravya Sambandhi Mara Vicharo

Author(s): Vijaydharmsuri
Publisher: Abhaychand Bhagwandas Gandhi

Page 44

૪૨
આપવું પડે, તો કેટલાક આચાર્યોના મત પ્રમાણે શ્રાવકને છોડીને બીજાને અધિક કિંમતનું ઘરેણું વિગેરે રાખીને વ્યાજે ધીરવાનું એટલા માટેજ કહ્યું છે કે—તેમ કરવાથી કોઇ પણ વખત દેવદ્રવ્યની મૂલ ૨કમનો નાશ થવાનો પ્રસંગ આવેજ નહિં.
દેવદ્રવ્યની વૃદ્ધિ માટે શાસ્ત્રકારોએ કેટલો બધો ગંભીર વિચાર કરેલો છે; એ ઉપરના તમામ વૃત્તાન્તથી સમજી શકાય છે, અને એ તો ખરૂંજ છે કે—દેવદ્રવ્યની વૃદ્ધિ મંદિરા અને મૂર્તિયોનાં સાધનો માટે કરવાની છે. નહિ કે તેને રાખી મૂકવા માટે. દ્રવ્ય એ સંસારમાં સાધન છે; નહિ કે સાધ્યું. ગૃહસ્થોને માટે પણ આજ નિયમ લાગુ પડે છે. જે ગૃહસ્થો દ્રવ્યને સાધન તરીકે ન ગણતાં સાધ્ય તરીકે ગણી રાખે છે, તે ગૃહસ્થોનું દ્રવ્ય નકામુંજ છે. જ્યારે ગૃહસ્થોને માટે પણ આ સ્થિતિ છે, તો પછી ધાર્મિકદ્રવ્યોને માટે એ વાત ખાસ ધ્યાનમાં રાખવાની હોય એમાં નવાઈ જેવું શું છે? પરન્તુ આ નિયમ જો ધ્યાનમાં રખાતો હોય, તો આજ મેવાડ-મારવાડ અને એવાં ખીજાં સ્થાનોમાં હજારો જિનમંદિરો જીર્ણ થઇ રહ્યાં છે, મંદિરોની અંદર ઝાડ ઉગી રહ્યાં છે, મૂર્તિઓના ઉપર મેલ ચઢી રહ્યો છે, અનેક તીથૈભૂમિયોમાં મ્હોટી આશાતનાઓ થઇ રહી છે, એ બધું જોવાનો આપણને પ્રસંગ મળે ખરો ? અરે, એક દેરાસરનું દ્રવ્ય પાસેના ખીજા દેરાસરના જીર્ણોદ્ધાર માટે પણ ખરચવામાં મુશ્કેલી ઉભી થતી હોય, એ દેવદ્રવ્ય સાધન તરીકે છે કે સાધ્ય તરીકે ? એનો ખ્યાલ વાચકો સ્વયં કરી શકશે.
મોલીઓ અને એવાં કેટલાંક ખીજાં સાધનો દ્વારા દેવદ્રવ્યનો વધારો કરી કરીને નવાં નવાં મકાનો ચણાવાય; સોના-ચાંદીના વ્યાપારો ખેલાય, લોનો લેવાય, મીલોમાં રૂપિયા ધીરાય, હજારોના ખરચે મ્હોટી મ્હોટી પેઢીઓ ચલાવાય અને કોર્ટોમાં કેશો લડીને હજારો ખલકે લાખો રૂપિયા વકીલ–મેરીછરોને ખવરાવાય, પરન્તુ ઉપર કહ્યા પ્રમાણે હજારો મંદિરોના જીર્ણોદ્ધારો તરફ કોઈનું ધ્યાન પણ ન જાય, એ દેવદ્રવ્યની વૃદ્ધિનો દુરૂપયોગ નહિ તો ખીજાં શું છે? દેવદ્રવ્ય ઉપરનો અસાધારણ મોહ નહિ તો ખીજું શું છે? હું એક વખત કહી ગયો છું કેદેવદ્રવ્યની વૃદ્ધિ દેવમંદિરો અને મૂત્તિઓના સાધન માટે થવી જોઇએ