Devdravya Sambandhi Mara Vicharo

Author(s): Vijaydharmsuri
Publisher: Abhaychand Bhagwandas Gandhi

Page 42

૪૦
ઉપર્યુક્ત ગાથા–તે પણ ખુલાસા વાર અર્થે આપ્યા સિવાયની ગાથાઆગળ કરવામાં આવે છે, એ નવાઈ ઉપજાવે છે.
આ પ્રસંગે એક બીજો પણ ખુલાસો કરવો જરૂર સમજું છું અને તે એ છે કે–ર્શનશુદ્દિની ઉપર આપેલી ગાથામાં આવેલા ગવાન શબ્દનો ખુલાસો કરતાં અવશ્ય કહ્યું છે કે-ક્ષેત્ર-ઘર-હાટ અને પ્રામાદિને ભાગે-લેપે તે સંસાર પરિભ્રમણ કરે.” પરંતુ તેથી કોઈએ એમ નથી સમજવાનું કે વદ્રવ્યની વૃદ્ધિ માટે ક્ષેત્રઘર-હાટ અને ગ્રામાદિ રાખવાં જ જોઈએ અથવા ન હોય તો નવાં બનાવવાં.” દેવદ્રવ્યની વૃદ્ધિ માટે આવાં કાર્યો કરવા માટે ઉપદેશ આપવાની પણ સાધુને મનાઈ જ કરવામાં આવી છે. જૂઓ શ્રાવિધિના પૃષ્ટ ૭૪ માં દેવદ્રવ્યના વિનાશની ઉપેક્ષા કરનાર સાધુને પણ જ્યારે અનંતસંસારી બતાવવામાં આવ્યા, ત્યારે ત્યાંજ એ શંકા કરવામાં આવી છે કે–“મથ ત્રિધા પ્રત્યારથતિસાવથી ત્રિરક્ષાયાં છે નામાવવા?અર્થાત કરવું, કરાવવું અને અનુમોદવુંએ ત્રણે પ્રકારના પાપથી નિવૃત્ત થયેલા સાધુને દેવદ્રવ્યની રક્ષાનો શો અધિકાર ?” આનો ઉત્તર આપવામાં આવ્યો છે કે –
“ यदि राजामात्याद्यभ्यर्थनपुरस्सरं गृहहट्टयामादिकादानादिविधिना नवमुत्पादयति, तदा भवति भवद्विवक्षितार्थसिद्धिः। यदा तु केनचिद्यथाभद्रकादिना धर्माद्यर्थं प्राग्वितीर्णमन्यद्वा जिनद्रव्यं विलुप्यमानं रक्षति तदा नाभ्युपेतार्थहानिरपितु विशेषतः पुष्टिरेव सम्यग् जिनाज्ञाराधनात् ।”
અર્થાત–જે રાજા કે અમાત્ય વિગેરેને પ્રાર્થના કરીને તેમની પાસેથી ઘર-હાટ-ગામ વિગેરે ગ્રહણ કરવા વડે કરીને નવું પેદા કરે, ત્યારે તમારા ધારેલા (દોષ લાગવો, તે) અર્થની સિદ્ધિ થઈ શકે; પરંતુ જો કોઈ ભદ્રિક પુરૂષે પહેલાં આપેલ હોય તે અથવા બીજું કોઈ જિનદ્રવ્ય નાશ થતું હોય, તેની રક્ષા કરે, તો તેથી ઇચ્છિત અર્થની હાનિ થતી નથી. અર્થાત–કંઈ દોષ લાગતો નથી, બલ્ક વિશેષ પુષ્ટિજ થાય છે. કેમકે સમ્યફ પ્રકારે જિનેશ્વરની આજ્ઞાની આરાધના થાય છે તેથી.
ઉપરના અર્થથી સ્પષ્ટ સમજાય છે કે દેવદ્રવ્યની વૃદ્ધિને માટે ગામ-હાટકે ક્ષેત્રાદિ આપવાનો ઉપદેશ કરે, એ સા