________________
દેવદ્રવ્યસંબંધી મારા વિચારો.
પત્રિકા નં. ૧ સમાજના કમભાગ્યે કહો કે કાળના પ્રભાવે કહ–ગમે તે કારણે હમણાં થોડા સમયથી “જૈન સમાજ” માં દેવદ્રવ્યની ચર્ચાએ જે વિષમ રૂપ પકડ્યું છે, તે કોઈ પણ શાસન પ્રેમીને ખેદિત કર્યા વિના નહિં રહેતું હોય. જે પ્રશ્ન કે ચર્ચામાં કંઈ વજૂદજ નથી, તેને માટે આટલી બધી ખટપટ ! આટલો બધો વિરોધભાવ અને આટલા બધા ઝગડા ? સ્મરણમાં રાખવું જોઈએ કે કોઈ પણ ચર્ચા કે પ્રશ્નને વૈરવિરોધનું સાધન બનાવવું, એ ડાહ્યા માણસને માટે યુક્તજ નથી. કથા, વાદ કે ચર્ચાનું યથાર્થ સ્વરૂપ સમજનારાઓ તો પોતાની વિરૂદ્ધમાં બોલનારની તરફ કિલષ્ટ લાગણીથી પગલું નહિ ભરતાં, ડહાપણ અને વિવેકપૂર્વકજ તેની સામે થાય છે; પરંતુ આ “દેવદ્રવ્ય” ની ચર્ચાનું પરિણામ તો ત્યાં સુધી આવેલું જોવાય છે કે લોકો કલેશ અને કંકાસમાં સમયનો વ્યય કરતા અને કર્મનાં ખાતાં બાંધતા જોવાય છે.
જૈન આગમ અને જૈન શાસ્ત્રોને સુનિપુણ બુદ્ધિથી અવલોકન વામાં આવે, તો પૂજ્ય આચાર્યો, મહાત્માઓ અને શાસ્ત્રોને શકની નજરે જેવાની ઉતાવળ કદાપિ થાય તેમ છેજ નહિ. પરંતુ “પતિ
વાળી પદ્ધતિ ઉપર ઉભા રહેલા અને નયવાદની વિશાળદ્રુષ્ટિથી નહિ વિચાર કરનારા પોતાની તુચ્છ પ્રકૃતિને પરિણામે પૂજ્યો તરફ ગમે તેટલે અંશે પણ અરૂચિ અને પિતાની આક્ષેપક લાગણું જાહેર કરે, તો તેમાં કંઈ આશ્ચર્ય જેવું નથી. : " દેવદ્રવ્ય માટે તત્ત્વદ્રષ્ટિએ વિચાર કરતાં, તેમાં વિવાદનો અવ કાશજ જોવાતો નથી. “મૂર્તિ” સાથે “દેવદ્રવ્ય”નો અતિઘનિષ્ઠ સંબંધ છે. જેઓ “મૂર્તિ”ને સ્વીકારે છે, તેમનાથી “દેવદ્રવ્ય”નો નિષેધ થઈ શકે તેમ છેજ નહિ; કારણ કે, જ્યાં મૂર્તિ હોય, ત્યાં મૂર્તિને