Book Title: Charaka Samhita
Author(s): Ramprasad Vaidya
Publisher: Khemraj Shrikrushnadas Shreshthi Mumbai

View full book text
Previous | Next

Page 916
________________ (५८) चरकसंहिका-भा० टी० - जिस मनुष्य के हाथकी दी हुई बलि काग, कुत्ते आद न खातेहों वह मनुष्य एक ___ वर्षके भीतरही परलोकमें प्राप्त हो प्रेतत्वके पिंडको ग्रहण करताहै ॥२॥ सप्तर्षीणांसमीपस्थांयोनपश्यत्यरुन्धतीम् । संवत्सरान्तेजन्तुःससम्पश्यतिमहत्तमः ॥३॥ जो मनुष्य सामने आये हुए सप्तऋषियों ( तुलालग्नमें उदय होनेवाले साततारों) को और अरुंधतीको नहीं देखसकता वह मनुष्य एक वर्षके भीतरही यमलोकका दर्शन करताहै ॥ ३॥ विकृत्याविनिमित्तयःशोभामुपचयंधनम् । प्राप्नोत्यतोवाविभ्रंशसमान्तनसजीवति ॥४॥ __ जिस मनुष्यके शोभा, स्वभाव, पुष्टि, धन, विना ही कारणसे एकाएक अपने स्वभावको छोडकर बदलजायँ अर्थात् विकृत होजाय वह मनुष्य एक वर्षके भीतर मृत्युको प्राप्त होजाताहै ॥४॥ भाक्तःशीलस्मृतिस्त्यागोबुद्धिर्बलमहेतुकम् । . षडेतानिनिवर्तन्तेषद्धिासमरिष्यतः ॥ ५॥ जिस मनुष्यके भक्ति, शील ( स्वभाव ), स्मृति, त्याग, बुद्धि और बल यह विनाही कारणसे बदल जाय उस मनुष्यकी छ: महीनेके भीतर मृत्यु होतीहै ॥५॥ धमनीनामपूर्वाणांजालमत्यर्थशोभनम् । ललाटेदृश्यतेयस्यषण्मासान्नसजीवति ॥६॥ ' जिस मनुष्यके ललाटपर अपूर्व और सुन्दर नसोंका जाल दिखाई देने लगता है वह मनुष्य छः महीने में मृत्युको प्राप्त होताहै ॥ ६ ॥ लेखाभिश्चन्द्रवक्राभिर्ललाटमुपचीयते । यस्यतस्यायुषः षड्भिर्मासैरन्तसमादिशेत् ॥ ७॥ - जिस नुष्यक मस्तक में चन्द्रमाके समान एक ऊंची रेखासी उठ खही हो वह मनुष्य छः महीने में मरजाताहै ॥ ७॥ .. . ... शरीरकम्पःसंमोहोगतिर्वचनमेवच । : . . . मत्तस्यैवोपलक्ष्यन्तेयस्यमासंनजीवति ॥८॥ जिस मनुष्यका शरीर कांपने लगजाय और बेहोशी उत्पन्न होजाय तथा चलने और बोलनेकी गति.विगडजाय वह मनुष्य एक महीने में मृत्युको प्राप्त होताहै ICH

Loading...

Page Navigation
1 ... 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939