________________ कथाबाह्य संदर्भ गोट्टे पाओवगदो सुबंधुणा गोब्बरे पलीविदम्मि / डझंतो चाणक्को पडिवण्णो उत्तमं अटुं / / चाणक्याचा भीषण अंत येथे नोंदवला आहे. तो अंत त्याचा प्रतिस्पर्धी सुबंधु याने घडवून आणला, असे म्हटले आहे. चाणक्याच्या मृत्यूच्या प्रकाराला येथे ‘पादपोपगमन' संबोधले आहे. गोब्बर ग्रामामध्ये गोठ्यात हा प्रसंग घडला असेही नमूद केले आहे. भगवती आराधनेच्या 2070 व्या गाथेत महापद्मनंदाच्या दोन मंत्र्यांचा उल्लेख आहे. ते दोघे म्हणजे शकटाल आणि वररुचि. शकटालाने समाधिमरण स्वीकारले, असे म्हटले आहे. हा उल्लेख कथासरित्सागराशी मिळताजुळता आहे. भगवती आराधनेचे टीकाकार मात्र वरील दोन्ही गाथांचे अधिक विवेचन करीत नाहीत. (2) मूलाचार हा ग्रंथ आचार्य वट्टकेरकृत मानला जातो. तो इसवी सनाच्या तिसऱ्या-चौथ्या शतकातील मानला जातो. हा ग्रंथ दिगंबर साधुआचाराविषयीचा प्रमाणित ग्रंथ आहे. ग्रंथाच्या 257 व्या गाथेत कौटिल्याचा ओझरता उल्लेख आहे. म्हटले आहे की, कोडिल्लमासुरक्खा भारहरामायणादि जे धम्मा / होज्ज व तेसु विसुत्ती लोइयमूढो हवदि एसो / / याचा भावार्थ असा की - कौटिल्याचे अर्थशास्त्र, आयुर्वेद आणि रामायण-महाभारत इत्यादि ग्रंथात जे धर्मासंबंधीचे विवेचन आले आहे त्याची गणना ‘लौकिकमूढता' अशी करावी लागेल कारण लोकांना ते कुमार्गाला नेतात. (येथेच पुढे वेदांविषयीचा सुद्धा अनादरभाव व्यक्त 187
