________________
ચોથું પાપસ્થાનક
સંસ્કૃત શબ્દકોષમાં મૈથુનનો એક પર્યાયવાચક શબ્દ આપ્યો છે - પશુક્રિયા. જે વસ્તુ પશુઓને પણ સુલભ છે એને છોડી દેવા અને જે વસ્તુ દેવોને પણ દુર્લભ છે, એને મેળવી લેવા માટે આપણને આ ભવ મળ્યો છે. અનાદિકાળથી આપણે એટલા જ માટે સંસારમાં રખડી રહ્યા છીએ કે આપણને હજી સુધી વિષયવાસના છૂટતી નથી. શાસ્ત્રો કહે છે –
अणुभुंजइ मेहुणासत्तो
સંસારમાં જેટલાં દુઃખો છે, તે બધાં જ મૈથુનમાં આસક્ત જીવ ભોગવે છે. એક કૂતરો છે. આમ-તેમ ભટકી રહ્યો છે. ત્યાં એની નજર એક હાડકા પર પડી. એ ખુશખુશાલ થઈ ગયો, એણે હાડકું મોઢામાં લઈ લીધું. એને જોરજોરથી બચકા ભરવા લાગ્યો. હાડકાને તો એ બચકાથી શું થવાનું હતું ? ઉલટું કૂતરાના મોઢામાંથી જ લોહી નીકળવા લાગ્યું. કૂતરો એ લોહીને જ પીવા લાગ્યો. એ એને બહુ સ્વાદિષ્ટ લાગ્યું. એ બિચારાને એવી misunderstanding થઈ ગઈ કે એ હાડકામાંથી જ આ સ્વાદ આવે છે. જોર જોરથી એ હાડકાને બચવા ભરવા લાગ્યો.
ઈન્દ્રિયપરાજયશતકમાં આ ઘટનાનું વર્ણન કરીને કહ્યું છે, કે મૈથુન એ બરાબર આવી જ ઘટના છે. માણસ એવી ગેરસમજમાં રાચે છે, કે કોઈનાથી એને સુખ મળી રહ્યું છે, બાકી હકીકતમાં તો એ દુઃખી જ થઈ રહ્યો હોય છે.
મને કહેવા દો, કે જેના માટે આ દુનિયા લાખો ને કરોડો પાપો કરી રહી છે, જેના માટે આ દુનિયા દિવસ-રાત હેયા-હોળી કરી રહી છે, જેના માટે આ દુનિયા આત્મા અને પરલોકને ભૂલી રહી છે, જેના
- ૧૦
શૈથd
