________________
છઠું પાપસ્થાનક
સમવસરણની બારે પર્ષદા ભરાયેલી હતી. પ્રભુ વીરની અમૃતવાણી ખળ ખળ વહી રહી છે. સમગ્ર પર્ષદાના અંતરના મેલ ધોવાઈ રહ્યા છે. દેશના પૂરી થઈ. પ્રભુ વીરના પ્રથમ ગણધર ઊભા થયા. પ્રભુને ત્રણ પ્રદક્ષિણા આપી. પ્રભુને વંદન કર્યા અને વિનયપૂર્વક એક પ્રશ્ન કર્યો, “હે ભગવન્! ક્રોધ કરવાથી શું ફળ મળે ?” બધાં જિજ્ઞાસાપૂર્વક પ્રભુના મુખ તરફ જોઈ રહ્યા છે, પ્રભુ શું જવાબ આપશે, તેનું બધાને કુતૂહલ છે, ત્યાં તો પ્રભુના હોઠ ફરક્યા, ફરી એ મધુર અને ગંભીર નાદ વાતાવરણમાં ગુંજી ઉઠ્યો...
ગૌતમ ! કોઈ વ્યક્તિ દેશોન પૂર્વકોટિ સુધીનું ઉત્કૃષ્ટ સમયનું ચારિત્ર પાળે એનાથી એને જે પુણ્ય અને જે શુદ્ધિ મળી હોય, એ બધું જ પુણ્ય અને બધી જ શુદ્ધિ ફક્ત એક મુહૂર્તના ક્રોધથી બળીને ખાખ થઈ જાય.”
जं अज्जियं चरित्तं देसूणाए वि पुव्वकोडीए । तं पि कसाइयमित्तो हारेइ णरो मुहुत्तेण ||
This is the fact. ક્રોધથી મળવાનું કશું જ નથી, અને ગુમાવવાનું છે સર્વસ્વ. શા માટે ક્રોધ કરવો ? કોઈ આપણા કાબુમાં નથી રહેતું એટલા માટે ? Well, જો આપણું માથું ય આપણા કાબુમાં ન રહેતું હોય, તો આપણે બીજા તો કોના ઉપર કાબુ રાખવાનો આગ્રહ રાખી શકીએ ?
બીજી વાત, કોના ઉપર ગુસ્સો કરવો ? જેણે આપણું કાંઈ બગાડ્યું છે, એના ઉપર ? તો પછી ક્રોધ ઉપર જ ગુસ્સો કરવો જોઈએ. કારણ કે હકીકતમાં એણે જ આપણું બગાડ્યું છે.
છગન એની પત્ની માટે મોંઘી સાડી લઈ આવ્યો. પણ પત્ની તો ગુસ્સે થઈ ગઈ. છગનને ખૂબ આશ્ચર્ય થયું. “તને ગુસ્સો આવે છે ?” પત્ની કહે, “મને કાંઈ કહો જ નહીં, મને બહુ ગુસ્સો આવે છે.” છગન કહે, “પણ શા માટે ? તે Demand કરી'તી એવી સાડી હું લઈ આવ્યો.
- ૧૬
ક્રિોધ
