________________
શા માટે આપણે દ્વેષ કરશું ? કોઈ વ્યક્તિ ખરાબ છે - દોષિત છે માટે ? તો એ બિચારી એના કર્મોનું ફળ ભોગવવાની જ છે, તો આપણે પડેલાને લાત મારશું ? એના પર દ્વેષ કરીને આપણે ય દોષિત થઈ જશું? તો પછી આપણામાં ને એનામાં ફરક જ શું રહેશે? ને પછી આપણે એને ધિક્કારીએ એ પણ શી રીતે યોગ્ય ઠરશે ?
દુનિયાની પાપીથી ય પાપી, નીચથી પણ નીચ વ્યકિત હોય, એના ઉપર પણ દ્વેષ કરવો એ ઉચિત નથી જ. ઉચિત છે જીવ માત્ર પ્રત્યે મૈત્રીભાવ. ઉચિત છે ગુણવાનો પ્રત્યે પ્રમોદભાવ. ઉચિત છે દુઃખી પ્રત્યે કરુણાભાવ અને ઉચિત પાપી પ્રત્યે માધ્યચ્યભાવ. અસદ્ભાવ, દ્વેષભાવ, વેરભાવ એ સર્વથા અનુચિત છે.
છગન એક વાર ટહેલવા નીકળ્યો. ત્યાં તો બાજુના મકાનની બારીમાંથી એક ઈંટ પડી. છગન જરાક માટે બચી ગયો, નહીં તો માથું જ ફૂટી જાત. છગન ધુઆપુઆ થઈ ગયો. ઈંટ ઉપાડીને એ મકાનમાં જતો રહ્યો... બતાવી દઉં એને... સમજે છે શું એના મનમાં... ઠોકી જ દઉં એને.. આવા વિચારોના ધમસાણમાં છગન ધડાધડ દાદરા ચડતો હતો. ત્યાં દરવાજો આવી ગયો. છગને ઈંટથી જ દરવાજો ખખડાવ્યો. ધાડું ધાડુ ધા..... ને બારણું ખુલ્યું. સામે દોઢસો કિલો વજનવાળો ને છ ફૂટની હાઈટવાળો પહેલવાન ઊભો છે. છગનના તો એને જોતાની સાથે મોતિયા મરી ગયા. એ રીતસર ધ્રુજવા લાગ્યો. પેલા પહેલવાને તો ત્રાડ નાખી... “અવે વેચા હૈ રે ?” છગન બોલી શકતો નથી. તે ત.ફ ફ. થાય છે. શું કહેવું એ ય સૂઝતું નથી. ત્યાં તો પહેલવાને હજી જોરથી ત્રાડ નાખી, “વોત વયોં ગયા ?” છગન માંડ માંડ બોલ્યો. “ આપી ટ શિર 11 થી ન, તો તેને જો માયા ”
ભલે હસવાની વાત છે. પણ ભગવાન એમ કહે છે, કે જો શરીરની સુરક્ષા માટે દ્વેષભાવ પર વિજય મેળવી શકાતો હોય, તો આત્માની સુરક્ષા માટે દ્વેષભાવ પર વિજય કેમ ન મેળવી શકાય? પહેલવાન કદાચ વધુમાં
_
૩૨
દ્વેષ
