________________
બારમું પાપસ્થાનક કલહ
કલહનો અર્થ છે યુદ્ધ- લડાઈ-ફાઈટિંગ-ઝગડો. કેટલાક લોકો એવા હોય છે, જેમને ઝગડો ન કરે તો ચેન ન પડે. કેટલાક લોકો એવા હોય છે કે જેમને ઢિશૂમ ઢિસૂમ વાળી મુવી જોવાની ખૂબ જ મજા આવે છે. કેટલાક બાળકોનું પ્રિય રમકડું પિસ્તોલ હોય છે. ને પ્રિય વિડિયો ગેમ ફાયરિંગની હોય છે. આ બધું જ પાપસ્થાનક છે.
કલહને કારણે દુનિયામાં વખતોવખત લાખો ને કરોડો માણસો મરતા આવ્યા છે. કલહને કારણે લોહીની નદીઓ વહી છે. કલહને કારણે વેરભાવની હોળીઓ સળગી છે. કલહને કારણે સુખ-શાંતિનું સત્યાનાશ નીકળી ગયું છે. સુખી થવા માટે કલહ કરવો, એ જીવવા માટે ઝેર ખાવા બરાબર છે. નીતિવાક્યામૃત ગ્રંથમાં લખ્યું છે.
पुष्पैरपि युद्धं नीतिविदो नेच्छन्ति જેઓ નીતિના જાણકારો છે, તેઓ તો ફૂલોથી પણ
યુદ્ધ કરવા ઈચ્છતા નથી. યુદ્ધ જ ખરાબ. પછી એ શસ્ત્રોથી હોય કે ફૂલોથી હોય. આપણે તો આપણા દોષો સાથે લડવાનું છે. એમના પર વિજય મેળવવાનો છે. આપણા જીવનની સાર્થકતા એમાં જ રહેલી છે. પરમ પાવન આગમ શ્રી આચારાંગ સૂત્રમાં કહ્યું છે -
जुधारिहं खलु दुल्लहं આ ભવ - આ સામગ્રી ખરેખર દુર્લભ છે એનો ઉપયોગ ભીતરના દોષોની સાથે યુદ્ધ કરવામાં જ
કરવા જેવી છે. આ જ છે આપણી શૂરવીરતાનું ખરૂ કાર્યક્ષેત્ર. જો આ ખરૂં કામ બાકી
૩૪
કલહ
