________________
૫૮ ]
દ્વૈત-અદ્વૈત, અગમ-નિંગમ વગેરેની રહસ્યમયી ફિલસુફીને સમજવાની ઐતામાં તાકાત પણ કર્યાં હતી ?
બુદ્ધિપ્રભા
આથી સમય જતાં ! બ્રાહ્મણ્ ધર્મ અને આમજનતા વચ્ચે અંતર વધતું ગયું. સાદા સીધા માનવીની ભાવનાએ અણુસ’તેષાયેલી રહેવા લાગી. અને તેણે અધકારમાં કાઈ અવલંબન રોધવા માંડયું અને આખરે આ અવસ`ખન ભગવાન મહાવીરે અને ભગવાન બુદ્ધે આપ્યું',
મહાવીર પ્રભુ વના આઠ મહિના વિહાર કરતાં અને ચાર મહિ ચેગ્ય સ્થળે સ્થિર થઇ જઈ જતાને કેળવવામાં તથા શ્રી સંઘ, સમાજના કલા, અને સુધારણાતા ઉપદેશ આપવા ‘ચાતુર્માંસ' પસાર કરતા. અને
જૈનધર્મ શા માટે આ પૂર્વ
સ્થાન મેળવી શકયા ? મહાવીર પ્રભુએ તેમના પટ્ટશિષ્યા તે ઉપદેશને શ્રી
સમાં અમલી બનાવવા સતત પ્રયત્નશીલ રહેતા.
આપેલું નવું દર્શન આ સસ્કૃતિથી ભિન્ન ન હતું. છતાં એમણે જૈધર્મને એક રાષ્ટ્રવ્યાપી ધર્મ બનાવ્યા. આમ થવાનું પ્રધાને કારણુ મહાવીર પ્રભુએ યાજેલી આધ્યાત્મિક, ધાર્મિક, સામાજિક અને સાંસ્કૃતિક ક્રાંતઓને આભારી છે; ભ. મહાવીરે સ૨ેલી આ વિરલ ક્રાંતિએ જરા વિગતે તપાસીએ.
ભગવાન મહાવીર પ્રભુના પ્રાણી માત્ર પછી તે માનવ હ્રાય કે પશુ હ્રાય, પક્ષી ડ્રાય કે ક્ષુદ્ર જંતુ હાય એ બધાયને માટે કરેલા સ્વાર્પણુ અને કુરબાનીની તથા ભવ્ય ત્યાગ અને તપની ભારત વર્ષની જનતા ઉપર વિશેષ અસર થઈ હતી એ નિર્વિવાદ છે.
[તા. ૧૦–i૩-૧૯૬૪
ગયાં. એમને લાધેલા પરમ સત્યને સદા સારા દેશમાં ફેલાવવા ભગવાન શહેર શહેર અને ગામે ગામ ફર્યાં. એમના ઐતિહાસિક પાદવિહાર એ સદેશાને ફેલાવવામાં ધ્યે સારા ભેગ આપ્યા
ભગવાન મહાવીરની સાધના પૂર્ણ થતાં એમનાં લવાભવનાં બંધન છેદાઈ
ભગવાને અનંત સુખની પ્રાપ્તિનાં એ પ્રકારનાં ધર્મો પ્રરૂપ્યા. પહેલાનું નામ હતુ. સવિસ્તૃત ધર્મ અને અને બીજાનું નામ હતુ` દેશિવરત ધર્મ,
સવિરતિ ધર્મ એટલે સયા પાપય હિંસક પ્રવૃત્તિઓને ત્યાગ, જેને આપણે દીક્ષાના સ્વીકાર એમ કહી શકીએ. અને દેશવતિ ધર્મ એટલે અલ્પ કે આંશિક ત્યાગ. આ સાધુપણાને સર્વ વિરતિ ધર્મ ન સ્વીકારી શકે એવા ગૃહસ્થાશ્રમીઆ માટે પાપની પ્રવૃત્તિઓને અલ્પ કે આંશિક ત્યાગ જેને આપણે શ્રાવક ધર્મ કે ગૃહસ્થાશ્રમીઓના ધર્મી કડી શકીએ.
