________________ શ્રી ગિરનાર મહાતીર્થ : : 35 : : નરસી કેશવજીએ બંધાવ્યું છે. આ ટુંકમાં ત્રણ દેરાસરે છે. મૂલનાયક શ્રીશામળા પાર્શ્વનાથજીની ભવ્ય મૂર્તિ છે. આ પ્રભુજીની પ્રતિષ્ઠા વિસં. 1306 ના વૈશાખ શુદિ 6 ને શનિવારના થઈ છે. મંદિરમાં કતરણું સુંદર છે. મંદિરમાં પીળા આરસ તથા સળીના પથરે વપરાયા છે. મંદિરને રંગમંડપ 29 ફીટ પહેળા અને 53 ફીટ લાંબો છે. આ ટુંકમાં વસ્તુપાલ તથા તેજપાલના જીવનને લગતી તથા તેમનાં ધર્મકાર્યો, કુટુંબ વગેરેને ઈતિહાસ કહેતી હકીકતે શિલાલેખમાં છે. આ ટુક ખાસ દર્શનીય છે. બે બાજુ સમવસરણ તથા મેરૂ પર્વતની આરસ પર રચના છે. સંપ્રતિ મહારાજાની ટુંક શ્રી આર્યસુહસ્તિ મહારાજના સદુપદેશથી જૈનધર્મ સ્વીકારનાર, મોવંશી અશકના પૌત્ર મગધસમ્રાટ પ્રિયદર્શ–શ્રીસંપ્રતિ મહારાજાએ સવાલાખ જિનમંદિર બંધાવ્યાં છે. તથા સવા કેડ જિનબિંબો ભરાવ્યાં છે. તેમણે શ્રી ગિરનારજી પર પણ ભવ્ય જિનમંદિર બંધાવ્યું છે. આ મંદિર સુંદર તથા પ્રાચીન છે. મંદિરમાં મૂલનાયક શ્રી નેમિનાથ ભગવાનનાં શ્યામવણી ભવ્ય પ્રતિમાજી છે. બીજા 23 પ્રતિમાજી છે. બધાં પ્રાચીન સમયનાં છે. અન્ય જિનમંદિરે આ બધી કે ઉપરાંત અન્યાન્ય જિનમંદિરે અહિં આજે પણ વિદ્યમાન છે. સંપ્રતિ રાજાની ટુંકની ઉત્તરે શ્રી સંભવનાથજીનું મંદિર તેમજ સગરામ સોનીની ટુંક બાજુ શ્રી ચંદ્રપ્રભસ્વામીનું મંદિર, ત્યાંથી આગળ નવા કુંડ આગળ 24 તીર્થકરેની દેરીઓ જે અધૂરી છે–આ સિવાય શ્રી શાંતિ.
