________________ : ગુજરાતનાં જૈનતીર્થ : 107 : શ્રી વિજયદાનસૂરિ જૈન જ્ઞાનમંદિર, આ બધાં સ્થળમાં વિશાલ જ્ઞાનભંડારો છે. જેમાં આગમ, સિદ્ધાંત, પ્રકરણ, કાવ્ય, સાહિત્ય, વ્યાકરણ, છંદ, અલંકાર, ન્યાય આદિ અનેકવિધ સાહિત્યના જુદી-જુદી ભાષાના પ્રાચીન–અર્વાચીન હજારે ગ્રન્થ પુસ્તકાકારે તથા પ્રતાકારે વ્યવસ્થિત પણે સંગ્રહીત થયેલા છે. ડહેલાના ઉપાશ્રયતા તથા વિમલના ઉપાશ્રયના જ્ઞાનભંડારમાં પ્રાચીન હસ્તલિખિત પ્રતે તથા તાડપત્રીય પ્રતોને સંગ્રહ સારે છે. તેમજ જૈન વિદ્યાશાળા તથા પાંજરાપોળના જ્ઞાનભંડાર પણ વ્યવસ્થિત છે. કાલુપુર રેડ પર આવેલું આ૦ શ્રી વિજયદાન સૂરિ જ્ઞાનમંદિર અદ્યતન છે. શહેરનાં બધા મકાને કરતાં ઉંચાઇમાં આ મકાન વધે તેવું છે. 7 માલ ઊંચા આ મકાનમાં કેટલાયે પગથી નીચે ઉતરીયે ત્યારે સેંયરામાં ગોદરેજના ગેલેરીઓવાળા લેખંડના સંખ્યાબંધ કબાટમાં હજારો હસ્તલિખિત પ્રતે, તથા હજારો મુદ્રિત પ્રત–પુસ્તકે વ્યવસ્થિત રીતે છેલ્લી ઢબે ગઠવાયેલાં છે. શહેરમાં બીજા પણ ન્હાના-ન્હાના જ્ઞાનભંડારે, જેન વાંચનાલ-લાયબ્રેરીઓ સંખ્યાબંધ છે. શહેર બહાર એલીસબ્રિીજના ભાગમાં જૈન સંસાયટીમાં શ્રી ચારિત્રવિજયજી જેન જ્ઞાનમંદિરમાં પણ પ્રાચીન સાહિત્યને સારો સંગ્રહ છે. તદુપરાંત શેઠ આણંદજી કલ્યાણજીની પેઢીમાં પણ સુંદર જ્ઞાનભંડારે છે. આમ શહેરમાં પ્રાચીન–અર્વાચીન સાહિત્યના સંગ્રહસ્થાને સારા પ્રમાણમાં છે. છતાં આ બધા સાહિત્યને અભ્યાસ શહેરની ઉગતી પ્રજાના જીવનમાંથી ઓછો થતું જાય છે. આ બધાં જ્ઞાનભંડારમાંના પ્રત-પુસ્તકને જે રીતે લાભ લેવા જોઈએ તે
