________________ ર૧૪ : ભારતનાં પ્રસિદ્ધ જૈન તીર્થો : બર બાદશાહે પૂ. આ૦ મત્ર શ્રી હીરસૂરીશ્વરજી મ. ના સદુપદેશથી જૈન સંઘને સે હતે. શિખરજી પરની દેરીઓ તથા દેરાસરના જીર્ણોદ્ધારની આવશ્યકતા છે, ને તે લક્ષ્યમાં લઈ હાલ તેના જીર્ણોધ્ધારનું કાર્ય તીર્થભક્તિથી પ્રેરાઈને શ્રી સંઘે ઉપાડયું છે. આ પહાડમાં અનેક સુંદર ગુફાઓ છે. ખરેખર સમેતશિખરજીને પહાડ નંદનવન હેય એમ લાગે છે, વનસ્પતિ તથા ઔષધિઓને ભંડાર છે. એની શાંતિ, એકાંત તથા રમણીયતા કેઈ અદ્ભુત છે, જીવનમાં એકવાર આ પવિત્રતમ તીર્થભૂમિની યાત્રા-સ્પર્શના ખરેખર કરવા જેવી છે. 19H હસ્તિનાપુરઃ દીલ્હીથી મેરઠ થઈ હસ્તિનાપુર જવાય છે, શ્રી બાહુબલિના પુત્ર સોમયશાના પુત્ર શ્રેયાંસકુમારે ભ૦ શ્રી કષભદેવસ્વામીને 13 મહિનાના ઉપવાસનું પારણું શેરડીરસથી અહિં કરાવેલું. ભ. શ્રી શાંતિનાથ સ્વામી, ભ૦ શ્રી કુંથુનાથ સ્વામી, તથા ભ૦ શ્રી અરનાથ સ્વામી કે જેઓ ચક્રવતી અને તીર્થકર દેવ હતા. તેમના ચાર ચાર એટલે બધાયના થઈને 12 કલ્યાણકે અહીં થયેલાં [નિર્વાણ કલ્યાણક સિવાયનાં ચાર કલ્યા કે ] છે. પાંડવેના સમયમાં પણ આ નગરી પ્રસિદ્ધ હતી. અત્યારે અહિં એક વેઠ મંદિર તથા પાદુકાઓની ડેરી છે, વિશાલ ધર્મશાળા છે. અહિંથી પંજાબની હદ શરૂ થાય છે. આજુ બાજુ પંચતીથી છે. 20H આગ્રાઃ દીલ્હીથી પૂર્વમાં જતાં આગ્રા આવે છે. યમુના નદીના કિનારે આ શહેર વસેલું છે. આ આગ્રામાં જ ચંપાબાઈની છ મહિનાની તપશ્ચર્યા સાંભળી અકબર બાદશાહને પૂ. શ્રી હીરસૂરિજી મ. શ્રીને મલવાનું મન થયું હતું. આગ્રામાં
