________________ : 200 : ભારતનાં પ્રસિદ્ધ જૈન તીર્થો : કર્યું હતું. જૈનધર્મની જાહોજલાલિ તે વેળા અહિ અપાર હતી. પૂ. શ્રી આર્ય સુહસ્તિજી મ. ના સમયમાં અવંતીસુકુમાલે તેમની પાસે દીક્ષા સ્વીકારી હતી. તેઓ ક્ષિપ્રાના કિનારે સ્વર્ગવાસી થયેલા. તેમનાં મરણાર્થે શ્રી અવંતિપાર્શ્વનાથનું રમણીય જિનમંદિર અહિં તેમના પુત્રે બંધાવ્યું હતું ત્યારબાદ આ મંદિર બ્રાહ્મણોના હાથમાં ગયું. પૂ આ શ્રી સિદ્ધસેન દિવાકરસૂરિએ કલ્યાણુમંદિરના સ્તંત્ર દ્વારા પ્રભુજીને પ્રગટ કર્યા. આજે ક્ષિપ્રાકાંઠાની નજીકમાં અનંતપેઠમાં શ્રી અવંતિપાર્શ્વનાથનું મંદિર છે. પાસે જૈન ધર્મશાળા છે. શહેરમાં શરાફામાં શ્રી શાંતિનાથજીનું, મંડીમાં શ્રી વાસુપૂજ્ય સ્વામીનું, ખારાકુવામાં શ્રી ચિંતામણિ પાર્થ નાથનું તેમ જ રાખડકીમાં, નયાપુરીમાં ઇત્યાદિ લેયે જિનમંદિર આવેલાં છે. કુલ 17 દેરાસરે અહિં છે. શહેરથી 4 માઈલ દૂર ભેગઢમાં પાર્શ્વનાથજી ભ૦ નું દેરાસર છે. તેમજ જયસિંહપરામાં તથા આઠ માઇલ દુર હસામપરામાં પણું દેરાસર છે. માધવનગર જે નવું વસેલું છે, ત્યાં પણ દેરાસર છે. શ્રાવકેની વસતિ શહેરમાં સારી છે. વિ. ના તેરમા સૈકામાં આ શહેર મુસલમાની સત્તામાં હતું. બાદ સીધીયા સરકારના હાથમાં આવ્યું. હાલ તે મધ્ય પ્રદેશમાં આને સમાન વેશ થતાં હિંદી સરકારના કન્જામાં છે. અહિં ભર્તુહરીની ગુફા, સિદ્ધવડ તથા વેધશાળા તેમજ નદીની મધ્યમાં રહેલે મહેલ આ બધાં પ્રસિધ્ધ સ્થળ છે. હિંદનું ગ્રીનીચ આ શહેર ગણાય છે. જ્યોતિષ શાસ્ત્રની દષ્ટિયે લગ્ન કુંડલીને ટાઈમ ઉજજેનને મધમાં રાખીને ગણાય છે. 24 મક્ષીજીઃ ઉજજૈનથી 24 માઈલ દૂર સેન્ટ્રલ રેલ્વેનું
