________________ : 34 : ભારતનાં પ્રસિદ્ધ જૈન તીર્થો : આ સગરામ ની પંદરમાં સૈકામાં થયેલા પુણ્યવાન શ્રાવક હતા. ગુજરાત બાજુના વઢીયાર પ્રદેશના–લોલાડા ગામના તેઓ તેમણે શ્રી સમસુંદરસૂરિજીના ઉપદેશથી આ ટુંક બંધાવી છે. આ ટુંકમાં મલનાયક શ્રી સહસ્ત્રફણા પાર્શ્વનાથજીનાં પ્રતિમાજી છે, જેની પાછળથી પ્રતિષ્ઠા થયેલી છે. પ્રદક્ષિણામાં 3 દેરાસરો છે, આ ટુંક ગિરનારના આ વિભાગમાં સૌથી ઉંચી દેખાય છે. કુમારપાળ મહારાજાની દુકઃ કલિકાળસર્વજ્ઞ શ્રી હેમચંદ્રસૂરિજી મહારાજાના ઉપદેશથી પરમહંત કુમારપાલે 1444 ભવ્ય જિનમંદિરે બંધાવ્યા હતાં. ગિરનારતીર્થ પર પણ તેઓએ ભવ્ય મંદિર બંધાવ્યું હતું. આ મંદિરનો જીર્ણોધ્ધાર માંગરોળના શેઠ ધરમશી હેમચંદે કરાવ્યું છે. હાલ જે મૂલનાયક છે તે પ્રતિમાજી પાછળથી વિ. સં. 1453 ની સાલમાં પધરાવ્યાં છે. આ બધી ટુંકમાં મૂલનાયક, પાછળથી પ્રતિષ્ઠિત થયેલા મળે છે. તેનાં કારણ તરીકે સંભવિત છે કે મુસ્લીમ સત્તાના સમયે ધમધ રાજવીઓનાં અત્યાચારોથી મૂલનાયક જી ખંડિત થયા હોય અને એથી બીજા પ્રતિમાજી પાછળથી શ્રી સંઘે પ્રતિષ્ઠિત ક્યાં હોય એમ સમજાય છે. વસ્તુપાલ-તેજપાલની ટુકઃ ગુજરાતના મહામાત્ય શ્રી વસ્તુપાલ તથા તેજપાલ બંધુ યુગલનું નામ જૈનશાસનમાં અમર બની ગયું છે. તેમણે આ ટુંક બંધાવી છે. આ રંકને તથા સંપ્રતિ રાજાની અને કુમારપાલ મહારાજાની ટુંકનેઆ ત્રણેયને ફરતે કિલ્લે વિ. સં. ૧લ્ડર માં કચ્છ દેશના શેઠ
